- Главная
- Еда и кулинария
- Қазақтың ұлттық тағамдары
Содержание
- 2. Ұннан жасалған тағамдар
- 3. Бауырсақ Бауырсақ - Қазақтың ұлттық тағамы. Бауырсақ – бидай ұнын ашытып, әртүрлі үлгіде жасап, майға пісіреді.
- 5. Таба нан Таба нан — жоғары немесе бірінші сорттты ұннан май, сүт қосып иленеді. Қамырлы бір
- 7. Шелпек (жұқа нан) Шелпек - қазақ дастарханының дәстүрлі, ертеден келе жатқан кәделі ұлттық тағамы. Қазақ үстеліне
- 8. Түрлері Қатқабат шелпек — пісіріп алған шелпектің арасына қарақаттың қағын орап жасайды. Кейде оны қақ ораған
- 10. Салма — 1) кеспе қамырынан жаңғақ тәрізді түйіршіктер жасап, оларды бас бармақпен жабыстырып қайнататын татар тағамы;
- 12. Сүттен жасалған тағамдар
- 13. Қымыз Қымыз — жылқы сүтінен алынатын кышқыл сүт өнімі. Қымызсыз қазақ асханасын елестету мүмкiн емес. Бұл
- 15. Шұбат Шұбат - түйеден өндiрiлген бұл сусын қазақ аспаздығында кеңiнен қолданылады; түйенің сүтін ашыту арқылы дайындалынатын
- 17. Құрт Құрт – сүттен жасалған ұлттық тағам. Құрт – сөзінің мағынасы да құрғатылған деген мағынаны білдіреді.
- 20. Айран Айран – ұйытылған сүт. Оны қаймағы алынған сүттен де, қаймағы алынбаған сүттен де ұйытуға болады.
- 22. Ірімшік Ірімшік – сиырдың, қойдың, ешкінің сүтінен қайнатып әзірленетін сүт тағамы. Ірімшік – ақ ірімшік, кызыл
- 24. Сары май Сары май сиырдың, қойдың, ешкінің сүтінен алынады. Сары май ірі қараның не серкенің терісінен
- 26. Уыз Уыз- жаңа төлдеген малдың желініне жиналатын қою сүт. Уыз «сары уыз», «ақ уыз» деп екіге
- 28. Талқан қуырылған бидайдан, арпадан жүгеріден ұнтақтап дайындалады. Ерте кезде талқан дайындаудың екі тәсілі болған. Бірі –
- 29. Мерекелік-ұлттық тағамдар
- 30. Қазақша ет Қазақша ет (бесбармақ, бешбармақ) асқанда ең алдымен жіліктеп бұзылған етті адам санына қарай мөлшерлейді.
- 31. Жал - жылқы етінің ең кәделі мүшелерінің бірі. Ол жылқының шоқтығы мен ауыз омыртқасының арасында, мойын
- 33. Наурыз көже Наурыз мерекесі жақындаған сайын әрбір отбасы Наурыз көже жасауды міндетім деп санайды. Тіпті білмейтін
- 34. Наурыз көже жасау Ол үшін ең алдымен қазан толы сүтіңізді қайнатып, сүт піскеннен кейін оның бетіндегі
- 35. Қуырдақ
- 36. Қуырдақ Қуырдақты жаңа сойылған малдың өкпе-бауырынан, мойын, төстік етінен, жүрек бүйрегінен, сондай-ақ ішек-қарнынан ұсақтап әзірлейді. Ол
- 38. Скачать презентацию
Ұннан жасалған тағамдар
Ұннан жасалған тағамдар
Бауырсақ
Бауырсақ - Қазақтың ұлттық тағамы. Бауырсақ – бидай ұнын ашытып, әртүрлі үлгіде жасап, майға пісіреді. Қазақтың той, мереке дастарқанында міндетті
Бауырсақ
Бауырсақ - Қазақтың ұлттық тағамы. Бауырсақ – бидай ұнын ашытып, әртүрлі үлгіде жасап, майға пісіреді. Қазақтың той, мереке дастарқанында міндетті
Үй бауырсағы
Дәмді бауырсақ үшін керек заттар: сұйық май, 1 жұмыртқа, қаймақ, ұн, құрғақ ашытқы, жылы су, қант және тұз. Қаймақты ашыған айран немесе майонезбен алмастыруға болады. Негізінен бауырсақтар әр өңірде әртүрлі жасалынады. Мысалы, үлкен, домалақ, ішіндегі қамыры мол, сыртқы түсі аппақ бауырсақтар пісіріледі, олардан кішірек, жақсылап қуырылған қып-қызыл өріктей бауырсақтар пісіріледі, іші қуыс домалақ сары бауырсақтар, кіп-кішкентай тіске салғанда қыртылдап беретін ши бауырсақтар, төрт бұрыш пішінді ішінде қамыры мол сары бауырсақтар, төрт бұрышты жалпақ бауырсақтар тағы басқа түрлі бауырсақтар кездеседі.
Таба нан
Таба нан — жоғары немесе бірінші сорттты ұннан май, сүт қосып иленеді. Қамырлы бір
Таба нан
Таба нан — жоғары немесе бірінші сорттты ұннан май, сүт қосып иленеді. Қамырлы бір
Егер таба қоламтаға көмілсе, оны аудару керек. Таба нанды ашытыл немесе айнытпай пісіруге болады. Ашытылған қамыр жұмсақ, ашытылмаған қамырлы қатты етіп, иін қандыр» илейді. Ашытылғая қамырлы орап, жылы жерге қояды, ал ашытылмаған қамырлы су шүберекке орап, 20 минуттай тоңазытқышқа (астыңғы жағына) салады. Содан кейін қамырлы табаньщ үлкендігіне қарай 1—1,5 ем етіп жайып, майланған табаға салады. Қамыр жақсы ашу үшін екі-үш рет көтерілуі керек. Көтерілген қамырлы қолды сулап басып-басып қою керек, ол қайта көтеріледі.
1 кт бидай ұйы, 1 ас қасық ашытқы, 1 шай қасық тұз, 2 жұмыртқа, 200 г май керек. Құйрық май қосыл ған таба нан. Май салып қатты иленген қамырлы табаның үлкендігіндей етіп 1 ем қалыңдықта жайып, майланған әрі қыздырылған табаға салып отқа (шоқтық ыстық қоламтасына) қояды, немесе бу пешіне салады. Нан табаға салынған соң бармақпен әр жерінен тесіп, сол жерге ұсақ туралған құйрық май салады. Бетіне тағы бір таба жабылады. Құйрық маймен пісірілген таба нан өте дәмді, хош иісті болады. 1 кг бидай ұйы, 1 ас қасық ашытқы, 150 г құйрық май, 1 шай қасық тұз, 200 г маргарин керек.
Шелпек (жұқа нан)
Шелпек - қазақ дастарханының дәстүрлі, ертеден келе жатқан кәделі ұлттық
Шелпек (жұқа нан)
Шелпек - қазақ дастарханының дәстүрлі, ертеден келе жатқан кәделі ұлттық
Шелпек - ұннан жасаған тағам, нанның бір түрі. Шелпектің пішіні - шеңбер. Ол табада немесе тандырда пісіріледі немесе майда қуырылады, қабатты (қатпарлы) қамырдан, май мен сүтке иленген қамырдан жасалады. Шелпектің бірнеше түрі бар, тіпті, нанның сипаты жалпақ және дөңгелек болса, әсіресе қамыры жұқа болса, оны шелпек деп отыр. Шелпектің әр халықта бірнеше өзгеше түрлері бар. Мысалы, лаваш шелпек, хычин, лакум, қыстыбый, тортилья, лепешка, қаптама, патыр, чаппати, кадзюри, момы, шөрек. Шелпектің ұнның алуан түрлерінен дайындайды.
Түрлері
Қатқабат шелпек — пісіріп алған шелпектің арасына қарақаттың қағын орап жасайды. Кейде
Түрлері
Қатқабат шелпек — пісіріп алған шелпектің арасына қарақаттың қағын орап жасайды. Кейде
Май шелпек — сары майға илеп, онша жұқартпай пісіріледі. Май шелпектің арасына қойдың, жылқының шұжығын бүрмелеп те жасайды.
Қиықша — қант, жұмыртқа қосып, сүтке илеп, жұқа жазылған, бетіне жұмырша, төрткүл өрнектерін басып, қиықшалап кескен шелпек.
Сәлде — жіңішке таспа етіп тілінген, шумақтап майға қуырған шелпек. Оны қатты қыздырып, қытырлақ етіп қуырады. Табаққа саларда мейіз, көкнәр немесе жеміс шырындарын тамызып дәмдендіреді. Бұл көбіне мереке дастарқанына арналған.
Бүкпе шелпек — ішіне жеміс қақтарын немесе қуырған ет салып бүріп пісіреді. Бүкпенің кейбір түрлерін табаға салып пешке де пісірген.
Дөңгелек — тұзы татыған жылы суға, сорпаға, кейде ақ құйып, қатты илеп, дөңгелектеп жайып, майға қуырылған, күнделікті дастарқанған арналған тағам. Оны ашыған және ашымаған қамырдан да қуыра беруге болады.
Ләйлек — беті алынбаған сүтке илеп, жұқалап жайып, жұмсақ етіп қуырған дөңгелек шелпек.
Күлше — қоламтаға көміп пісірген нан. Қазір күлшені пісіру үшін, ұнды тұзы татыған суға қатты илеп, 15—30 мин бетін жауып толықсытады. Содан кейін қамырды жуандау есіп, бөлектеп кеседі де, оқтаумен дөңгелектеп жазады. Дөңгелек бетіне ағаш қасықтың сабымен өрнек жасайды. Содан кейін сары маймен майлап өте ыстық емес пешке 7—8 мин салып пісіреді. Күлше көбіне шай дастарқанына арналған ыстық нан.
Су шелпек — майға, сүтке иленген шелпекті кейде құр суға қайнатып пісіреді. Су шелпек туралған етке, қуырдаққа, кейде бұршақ ботқасына, қызыл ірімшікке қоса табаққа салынады.
Салма
— 1) кеспе қамырынан жаңғақ тәрізді түйіршіктер жасап, оларды бас бармақпен жабыстырып қайнататын татар тағамы;
Салма
— 1) кеспе қамырынан жаңғақ тәрізді түйіршіктер жасап, оларды бас бармақпен жабыстырып қайнататын татар тағамы;
Сүттен жасалған тағамдар
Сүттен жасалған тағамдар
Қымыз
Қымыз — жылқы сүтінен алынатын кышқыл сүт өнімі. Қымызсыз қазақ асханасын елестету мүмкiн емес. Бұл
Қымыз
Қымыз — жылқы сүтінен алынатын кышқыл сүт өнімі. Қымызсыз қазақ асханасын елестету мүмкiн емес. Бұл
Шұбат
Шұбат - түйеден өндiрiлген бұл сусын қазақ аспаздығында кеңiнен қолданылады; түйенің сүтін ашыту арқылы дайындалынатын сусын.
Өзiнiң биологиялық құрамы
Шұбат
Шұбат - түйеден өндiрiлген бұл сусын қазақ аспаздығында кеңiнен қолданылады; түйенің сүтін ашыту арқылы дайындалынатын сусын.
Өзiнiң биологиялық құрамы
Қуаты мен дарулық қасиеті қымыздан кем емес. Қымызда 499 – 528 ккал болса, Шұбатта 789 – 991 ккал болады. Шұбат құрамында май, әртүрлі витаминдер мен тұздар көп болады. Шұбатты Маңғыстау облысы Тұщыбек бұлағындағы емдеу орнында өкпе ауруларын емдеуге пайдаланған.
Құрт
Құрт – сүттен жасалған ұлттық тағам. Құрт – сөзінің мағынасы да құрғатылған деген мағынаны білдіреді.
Құрт –
Құрт
Құрт – сүттен жасалған ұлттық тағам. Құрт – сөзінің мағынасы да құрғатылған деген мағынаны білдіреді.
Құрт –
Адам денсаулығына аса пайдалы екендігінің дәлелі, құрт - кальцийдің көзі. Сондай-ақ, ақуызға өте бай. Сондықтан, ол құнарлы тағам.
Жасалу тәсілдеріне қарай құрттың сықпа құрт, ақ құрт, қара құрт, майлы құрт деген түрлері бар.
Айран
Айран – ұйытылған сүт. Оны қаймағы алынған сүттен де, қаймағы
Айран
Айран – ұйытылған сүт. Оны қаймағы алынған сүттен де, қаймағы
Айран - Қазақстанда, Орта Азияда, Қырымда, Кавказда кең тараған тағам түрі. Айранның ел ішінде қатық айран - қой- ешкінің қою айраны, кілегей айран - сиырдың сұйық айраны, қойыртпақ - сүтпен сұйылтқан айран, шалап - айранға су қосып дайындаған сусын сияқты түрлері қолданылады.
Ірімшік
Ірімшік – сиырдың, қойдың, ешкінің сүтінен қайнатып әзірленетін сүт тағамы. Ірімшік
Ірімшік
Ірімшік – сиырдың, қойдың, ешкінің сүтінен қайнатып әзірленетін сүт тағамы. Ірімшік
Сары май
Сары май сиырдың, қойдың, ешкінің сүтінен алынады. Сары май ірі
Сары май
Сары май сиырдың, қойдың, ешкінің сүтінен алынады. Сары май ірі
Уыз
Уыз- жаңа төлдеген малдың желініне жиналатын қою сүт. Уыз «сары уыз»,
Уыз
Уыз- жаңа төлдеген малдың желініне жиналатын қою сүт. Уыз «сары уыз»,
Талқан
қуырылған бидайдан, арпадан жүгеріден ұнтақтап дайындалады. Ерте кезде талқан
Талқан
қуырылған бидайдан, арпадан жүгеріден ұнтақтап дайындалады. Ерте кезде талқан
Жент
аса кәделі дастарқан дәмі. Ол қыста қатпайтын, жазда бұзылмайтын өте дәмді тағам. Жент былғау шеберлікті талап етеді.
Дақылдардан жасалатын тағамдар
Мерекелік-ұлттық тағамдар
Мерекелік-ұлттық тағамдар
Қазақша ет
Қазақша ет (бесбармақ, бешбармақ) асқанда ең алдымен жіліктеп бұзылған етті
Қазақша ет
Қазақша ет (бесбармақ, бешбармақ) асқанда ең алдымен жіліктеп бұзылған етті
Жал - жылқы етінің ең кәделі мүшелерінің бірі. Ол жылқының шоқтығы
Жал - жылқы етінің ең кәделі мүшелерінің бірі. Ол жылқының шоқтығы
Жая – жылқы етінің аса кәделі мүшелерінің бірі. Жылқының терісін сыпырып алғаннан кейін жаяның етін тұтастай бөлек сылып алады.
Қазы – жылқы етінің кәделі мүшелердің бірі. Ол жылқының қабырғалары мен белдемелерінің етегіне жиналатын аса шұрайлы, майлы ет.
Қарта – жылқы етінің ең кәделі мүшелерінің бірі.
Бас қойдың, ешкінің, сиырдың басын үйтіп, қырып жылы суға бірнеше рет қайталап, мұқият жуып тазартады.
Сүр – ыстап кетірілген ет. Етті ұзақ уақыт сақтау үшін ыс салып сүрлеу дағдыға айналған тәсіл.
Сорпа-Ет желінген соң сорпаны әкеледі. Сорпа деп қазақ ұғымында малдың, аңның, балықтың, құстың қайнатып пісірілген етінің суға шыққан сөлін, маңызын айтады, яғни еттің ең күшті нәрі.
Наурыз көже
Наурыз мерекесі жақындаған сайын әрбір отбасы Наурыз көже жасауды міндетім деп санайды. Тіпті
Наурыз көже
Наурыз мерекесі жақындаған сайын әрбір отбасы Наурыз көже жасауды міндетім деп санайды. Тіпті
Наурыз көже– ұлттық тағам. Келер жылғы молшылықтың жоралғысы ретінде наурыз тойында әрбір шаңырақта міндетті түрде әзірленген. Халықтық дәстүр бойынша оған бидай, тары, сүр ет, бұршақ, сүт, су, тұз сияқты кем дегенде жеті түрлі азықтық заттар міндетті түрде қосылуы тиіс. Тақ санын сақтап, мұндай заттар көбейтіле беріледі. Соғымнан арнайы сақталған мүшелер (қазы, қарта, шұжық, т.б.) де қосылады. Ол негізінен бидай көже, тары көже секілді әзірленген (қысқаша Көже). Наурыз көжені халық арасында “тілеу көже”, “көп көже” деп те атай береді. Наурыз көжеге, наурызға арналып сойылған малдың кәделі асына Наурыз бата берілген соң, жиналған халық: “ақ мол болсын” деген тілек айтып тарқасады.
Наурыз көже жасау
Ол үшін ең алдымен қазан толы сүтіңізді қайнатып, сүт піскеннен кейін
Наурыз көже жасау
Ол үшін ең алдымен қазан толы сүтіңізді қайнатып, сүт піскеннен кейін
Қуырдақ
Қуырдақ
Қуырдақ
Қуырдақты жаңа сойылған малдың өкпе-бауырынан, мойын, төстік етінен, жүрек бүйрегінен, сондай-ақ
Қуырдақ
Қуырдақты жаңа сойылған малдың өкпе-бауырынан, мойын, төстік етінен, жүрек бүйрегінен, сондай-ақ