ეკონომიკისა და ბიზნესის სტატისტიკა. ცენტრალური ტენდენციის მახასიათებლები. თემა 2

Содержание

Слайд 2

მონაცემთა ტიპები მაგალითები: ქორწინების სტატუსი გაქვთ თუ არა ხმის მიცემის უფლება

მონაცემთა ტიპები

მაგალითები:
ქორწინების სტატუსი
გაქვთ თუ არა ხმის მიცემის უფლება
თვალების ფერი

მაგალითები:
შვილთა რაოდენობა
შეცდომები 1

საათში
(თვლადი ობიექტები)

მაგალითები:
წონა
ძაბვა
(ზომადი მახასიათებლები)

Слайд 3

მონაცემთა რაოდენობრივი აღწერა არითმეტ. საშუალო მედიანა მოდა რაოდენობრივი აღწერა დისპერსია სტანდარტული

მონაცემთა რაოდენობრივი აღწერა

არითმეტ. საშუალო

მედიანა

მოდა

რაოდენობრივი აღწერა

დისპერსია

სტანდარტული გადახრა

ვარიაციის კოეფიციენტი

დიაპაზონი

კვარტილური დიაპაზონი

ცენტრალური ტენდენცია

გაფანტულობა

Слайд 4

ცენტრალური ტენდენციის საზომები ცენტრალური ტენდენცია საშუალო მედიანა მოდა დალაგებულ მონაცემთა შუა

ცენტრალური ტენდენციის საზომები

ცენტრალური ტენდენცია

საშუალო

მედიანა

მოდა

დალაგებულ მონაცემთა შუა წერტილი

ყველაზე ხშირი დაკვირვება

არითმეტიკული საშუალო

Слайд 5

(არითმეტიკული) საშუალო (Mean) ცენტრალური ტენდენციის ყველაზე ხშირად გამოყენებადი საზომი N მნიშვნელობათა

(არითმეტიკული) საშუალო (Mean)

ცენტრალური ტენდენციის ყველაზე ხშირად გამოყენებადი საზომი
N მნიშვნელობათა პოპულაციისათვის:
n ზომის

შერჩევისათვის:

შერჩევის ზომა

დაკვირვების ობიექტები

პოპულაციის ზომა

პოპულაციის მნიშვნელობები

Слайд 6

არითმეტიკული საშუალო საშუალო = მნიშვნელობათა ჯამი გაყოფილი მნიშნელობათა რაოდენობაზე იცვლება ექსტრემალური

არითმეტიკული საშუალო

საშუალო = მნიშვნელობათა ჯამი გაყოფილი მნიშნელობათა რაოდენობაზე
იცვლება ექსტრემალური (ამოვარდნილი) მნიშვნელობების

(outliers) გამო

(გაგრძ.)

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

საშუალო= 3

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

საშუალო = 4

Слайд 7

მედიანა დალაგებულ (ზრდადობით ან კლებადობით) მწკრივში მედიანა არის “შუა” რიცხვი (50%

მედიანა

დალაგებულ (ზრდადობით ან კლებადობით) მწკრივში მედიანა არის “შუა” რიცხვი (50% მის

ზემოთ და 50% ქვემოთ)
ხდება ექსტრემალური მნიშვნელობების გავლენის თავიდან აცილება

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Median = 3

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Median = 3

Слайд 8

მედიანის პოვნა თუ რიცხვთა ოდენობა კენტია, მედიანა შუა წერტილია თუ რიცხვთა

მედიანის პოვნა
თუ რიცხვთა ოდენობა კენტია, მედიანა შუა წერტილია
თუ რიცხვთა ოდენობა ლუწია,

მედიანა არის ორი შუა წერტილის საშუალო

მედიანის მდებარეობა = დალაგებული მონაცემების
-ე წევრი

Слайд 9

მოდა ცენტრალური ტენდენციის საზომი ყველაზე ხშირი მოვლენა ექსტრემალური მნიშვნელობების გავლენას ადგილი

მოდა

ცენტრალური ტენდენციის საზომი
ყველაზე ხშირი მოვლენა
ექსტრემალური მნიშვნელობების გავლენას ადგილი არ აქვს
გამოიყენება რაოდენობრივი

და კატეგორიული მონაცემებისათვის
შესაძლებელია გვქონდეს რამდენიმე ან არც ერთი მოდა

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

მოდა = 9

0 1 2 3 4 5 6

არც ერთი მოდა

Слайд 10

5 სახლი ზღვის პირას მაგალითი: გამეორება სახლის ფასები: $2,000,000 500,000 300,000 100,000 100,000

5 სახლი ზღვის პირას

მაგალითი: გამეორება

სახლის ფასები: $2,000,000 500,000 300,000 100,000 100,000

Слайд 11

შემაჯამებელი სტატისტიკები საშუალო: ($3,000,000/5) = $600,000 მედიანა: დალაგებულ მონაცემთა შუა წერტილი

შემაჯამებელი სტატისტიკები

საშუალო: ($3,000,000/5)
= $600,000
მედიანა: დალაგებულ მონაცემთა შუა წერტილი =

$300,000
მოდა: ყველაზე ხშირი მნიშვნელობა = $100,000

სახლის ფასები: $2,000,000
500,000 300,000 100,000 100,000
ჯამი 3,000,000

Слайд 12

ძირითადად გამოიყენება საშუალო, თუ არ არის ამოვარდნილი მნიშვნელობები ასეთ შემთხვევაში გამოიყენება

ძირითადად გამოიყენება საშუალო, თუ არ არის ამოვარდნილი მნიშვნელობები
ასეთ შემთხვევაში გამოიყენება მედიანა,

რადგან ის არ არის მგრძნობიარე ამოვარდნილი მნიშვნელობების მიმართ.
მაგალითი: სახლის მედიანური ფასების გამოყენება რეგიონისთვის – ნაკლებად მგრძნობიარე ამოვარდნილი მნიშვნელობების მიმართ

მდებარეობის რომელი საზომია “საუკეთესო”?

Слайд 13

კვარტილები კვარტილები ყოფენ ზრდადობით (კლებადობით) დალაგებულ მონაცემებს 4 სეგმენტად, რომლებიც შეიცავს

კვარტილები

კვარტილები ყოფენ ზრდადობით (კლებადობით) დალაგებულ მონაცემებს 4 სეგმენტად, რომლებიც შეიცავს მნიშნელობათა

თანაბარ რაოდენობებს.

25%

პირველი კვარტილი, Q1, არის მნიშვნელობა, რომელზეც დაკვირვებათა 25% უფრო ნაკლებია და 75% – უფრო მეტი.
Q2 არის იგივე რაც მედიანა (50% უფრო ნაკლები, 50% უფრო მეტი)
მესამე კვარტილისთვის (Q3) მხოლოდ დაკვირვებათა 25% არის უფრო მეტი

Q1

Q2

Q3

25%

25%

25%