Шикізат базасы және химия өндірісінің бастапқы заттары

Содержание

Слайд 2

Жоспар Кіріспе бөлім Негізгі бөлім Шикізат туралы түсінік Шикізаттың түрлері және жіктелуі Химия өндірісіндегі энергия Қорытынды

Жоспар

Кіріспе бөлім
Негізгі бөлім
Шикізат туралы түсінік
Шикізаттың түрлері және жіктелуі
Химия өндірісіндегі энергия
Қорытынды

Слайд 3

Кіріспе бөлім Шикізат - технологиялық процестердің негізгі элементердің бірі , бұл

Кіріспе бөлім

Шикізат - технологиялық процестердің негізгі элементердің бірі , бұл процестің

айтарлықтай деңгейде үнемділігін , технология таңдауын анықтайды . Шикізат деп өнеркәсіптік өнімдер Өндірісінде қолданылатын табиғи материалдарды атайды . Химиялық Өндірісте өңдеудің әр түрлі кезеңдерінде келесідей материалдық нысандарды бөліп қарастыруға болады : бастапқы зат немесе шикізаттың өзі , аралық өнімдер , Қосымша өнімдер мен қалдықтар . Шикізат- технологиялық процестің ең басты элементі болып табылады . Шикізат сапасы оның бағасын , алу жеңілдіктерін және оның сапалық сандық өнімдерін көрсететін процесс . Қазіргі таңда өнеркәсіптердің барлығы дерлік шикізат ресурстарын пайдаланады
Слайд 4

Химиялық шикізаттарға мынадай талаптар қойылады: - өндірістік процестің аз сатылы болуы;

Химиялық шикізаттарға мынадай талаптар қойылады:
- өндірістік процестің аз сатылы болуы;
- процестің

ыңғайлы жағдайларда жүруін туғызатын, энергияның азшығынына жеткізетін агрегаттық жағдайының болуы;
келген энергияның аз жоғалуы;
мүмкіндігінше процестің төменгі температурада жүруі;
- реакциялық қоспада көзделген өнімнің ең жоғарғы қүрамда болуы.
Слайд 5

Шикізаттың жіктелуі Шығу тегіне байланысты – минералдық, өсімдік, жануартекті; қоры бойынша

Шикізаттың жіктелуі

Шығу тегіне байланысты – минералдық, өсімдік, жануартекті;
қоры бойынша –

сарқылатын (кендер, минералдар, жанғыш пайдалы қазбалар) жəне сарқылмайтын (су, ауа, өсімдік жəне жануартекті);
химиялық құрамы бойынша – бейорганикалық (кендер, минералдар) жəне органикалық (мұнай, көмір, табиғи газ);
агрегаттық күйі бойынша – қатты, (кендер, минералдар, көмір, сланецтер, торф) сұйық (су, тұздықтар, мұнай) жəне газтəрізді (ауа, табиғи газ).
Сондай- ақ шикізатты біріншілік (минералдық, өсімдік жəне жануартекті, жанғыш пайдалы қазбалар, су, ауа) жəне екіншілік (өнеркəсіптік жəне75тұтынылатын қалдықтар), табиғи жəне жасанды (кокс, химиялық талшық, синтетикалық каучук, синтетикалық бояулар, шайырлар жəне т.б.) деп бөледі.
Слайд 6

Шикізаттың түрлері Минералды шикізат: Кендік минералды шикізат – тау жыныстары. Шикізатты

Шикізаттың түрлері

Минералды шикізат:
Кендік минералды шикізат – тау жыныстары. Шикізатты өндегенде металдармен

қатар химиялық өнімдер алынады. Мысалы, мырыш,никель өндірумен қатар күкірт қышқылын өндіруге болады.
Кендік емес минералды шикізат – бұл шикізат түрінен әртүрлі химиялық өнімдер алуға болады.
Жанғыш минералды шикізат – көмір, мұнай , газ және т.б жатады.
Слайд 7

Слайд 8

Шикізатты дайындау және өңдеу Көптеген жағдайда зиянды бөгде заттардың мөлшері жоғары

Шикізатты дайындау және өңдеу

Көптеген жағдайда зиянды бөгде заттардың мөлшері жоғары болғандықтан,

шикізатты байыту үдерісі жүргізіледі. Байыту операциясы – шикізатты өңдеуге жұмсалатын шығынды азайту, өнімнің сапасын жақсарту жəне шикізатты өндіріске тасымалдауға жұмсалатын шығынды азайту үшін қажет. Шикізатты байыту – концентраттағы негізгі компоненттің мөлшерін арттыру жəне бос жынысты бөлу үшін минералды шикізатты өңдеудің физикалық жəне физикалық-химиялық əдістердің жиынтығы. Өңдеудің түрлері:
Гравитациялық байыту
Электромагниттік байыту
Электростатистикалық байыту
Слайд 9

Химия өндірісіндегі энергия Химиялық процестер энергия бөле, сіңіре немесе энергия түрленулері

Химия өндірісіндегі энергия

Химиялық процестер энергия бөле, сіңіре немесе энергия түрленулері арқылы

жүреді. Химиялық технологияда энергия сонымен қатар қосымша операциялар жүргізуге жұмсалады; (материалдарды және дайын өнімді тасымалдау, ұнтақтау, фильтрация, суыту, газдарды сығу т.б.). сондықтан химия өнеркәсібі басқа салалармен салыстырғанда көп энергия тұтынатын салаға жатады. 
Химия өнеркәсібінде энергияның алуан түрлері пайдаланылады. (электр, жылу, ядролық, химиялық, жарық). Бұлардың ішінде су буымен ыстық су түрлеріндегі жылу энергиясы 50% тікелей отын ретіндегі жылу-10%, электр энергиясы -40%. Басқа энергия көздерінің үлесі шамалы мөлшерде ғана болады.
Слайд 10

Электр энергиясын а) электрохимиялық/балқымалық ерітінділер электролизі б) электро термиялық-/қыздыру в) электромагниттік/рудаларды

Электр энергиясын
а) электрохимиялық/балқымалық ерітінділер электролизі
б) электро термиялық-/қыздыру
в) электромагниттік/рудаларды электромагниттік байыту
с) электростатикалық

құбылыстарда (шаңдерді тұндыру т.б.) процестер үшін пайдаланады.
Слайд 11

Жылу энергиясын химиялық өнеркәсіпте химиялық реакциялар жүргізгенде регенттерді қыздыру үшін, әр

Жылу энергиясын химиялық өнеркәсіпте химиялық реакциялар жүргізгенде регенттерді қыздыру үшін, әр

түрлі технологиялық операциялар кептіру, буландыру, балқыту, дистилляция сияқты процесстер үшін қолданады.
Ядролық энергия тікелей әр түрлі радиациялық химиялық процесстер үшін, осы кезде түзілетін сәуле, нейтрон әсерінен жүретін полимерлену, қатаю, фенолформальдегид синтезіне жұмсалады. Бірақ негізінен ядролық энергия электр энергиясын алу үшін пайдаланылады.
Химиялық энергия экзотермиялық реакциялар нәтижесінде түзіледі. Бұл кезде түзілетін жылу бастапқы заттарды жылытуға, ыстық су немесе су буын алуға жұмсалады немесе электр энергиясына айналдырылады. 
Жарық энергиясы (ультракүлгін, инфрақызыл, лазер сәулелері химиялық өндірісте күн санап көп қолданылып келеді. Хлоридтер синтезі, органикалық қосылыстардың галегенденуі, изомерлеу, суды тазарту сияқты процестерге жарық энергиясы қажет. 
Слайд 12