Содержание
- 2. Дәріс жоспары: Ферменттер, жалпы қасиеттері. Ферментативті катализдің механизмі. Ферменттердің номенклатурасы және жіктелуі. Гидролазалар. Лиазалар. Трансферазалар. Оксидоредуктазалар.
- 3. Фермент Ферменттер – арнайылығы бар нәруыздар, жасушаларда түзіліп, химиялық үрдістерді тездетуге қабілетті биологиялық катализаторлар. «Фермент» термині
- 4. Ферменттердің жалпы қасиеттері: 1. құрылысының күрделілігі (ферменттер химиялық табиғаты нәруыз болғандықтан, нәруыздарға тән барлық қасиеттерді көрсетеді,
- 5. Ферменттің нәруыздан айырмашылығы активті орталығының болуында, активті орталығы арқылы фермент өз субстратын танып, онымен байланысып, реакцияны
- 6. Активті орталықта функциясы жағынан ерекшеленетін 2 аймақ бар: Активті орталық Субстраттық аймақ (фермент өз субстратын тани
- 7. Активті орталық (АО)
- 8. Ферменттер Біркомпонентті жай нәруыз – фермент-протеин Мысалы: пепсин, трипсин , α-амилаза. Екікомпонентті – фермент-протеид Апофермент (жай
- 9. Ферменттердің әсер ету механизмі 3 сатыдан тұрады: І. Фермент-субстрат комплексінің түзілуі. Субстрат ферменттің активті орталығымен байланысады.
- 10. ІІ. Фермент-реакция өнімі комплексінің түзілуі Ферменттің активті орталығындағы активті топтар субстраттағы байланыстарды әлсірете отырып, оған әсер
- 11. ІІІ. Фермент-реакция өнімі комплексінің ыдырауы, бос ферменттің бөлінуі. ІІІ сатысы баяу жүреді, бүкіл реакция жылдамдығы осы
- 12. Ферменттердің әсер ету механизмі Е – фермент; S – субстрат; ES –“фермент–субстрат” комплексі; Р1, Р2 –реакция
- 13. Ферменттердің номенклатурасы мен жіктелуі. Қазіргі уақытта барлық ферменттер класқа жіктеледі. Әр класс ферменттері топтарға, топтар топшаларға
- 14. 1961 жылдан бері әрбір фермент 4 санды шифр бойынша белгіленеді: Мысалы: ұйқы безінің липазасы ЕС 3.1.1.3
- 15. Ферменттердің жіктелуі Барлық белгілі ферменттер катализдейтін реакция түріне байланысты 6 класқа бөлінеді: Оксидоредуктазалар Трансферазалар Гидролазалар Лиазалар
- 16. Энзимдердің 6 класы бөлінген ?
- 17. Гидролазалар класы Гидролазалар – судың қатысуымен күрделі заттардың мономерлерге дейін ыдырауын катализдейтін ферменттер. Гидролазалар (карбоксипептидазадан басқасы)
- 18. Маңызды топтары Гидролазалар Эстеразалар Гликозидазалар Пептидазалар Күрделі эфирлік байланысты гидролиздейді Гликозидтік байланысты гидролиздейді Пептидтік байланысты гидролиздейді
- 19. Лиазалар класы Лиазалар – судың қатысуынсыз субстраттан белгілі бір топтардың (NH3, СО2, альдегид, т.б) бөліну немесе
- 20. Лиазалар екі негізгі тобы Декарбоксилазалар (карбоксилиазалар) Дегидратазалар (гидролиазалар ) Кето қышқылдарының декарбоксилазалары Амин қышқылдарының декарбоксилазалары карбангидраза
- 21. 1 тобы. Декарбоксилазалар Кетоқышқылдарының декарбоксилазалары Амин қышқылдарының декарбоксилазалары Екікомпонентті, Ко – тиаминдифосфат (В1 вит. + 2
- 22. Кетоқышқылдарының декарбоксилазалары мультиферменттік комплекстің құрамына кіреді, тотығудан декарбоксилдену реакциясын катализдейді. Өкілдері: 1.пируватдекарбоксилаза (ПДК) пируватдегидрогеназды мультиферменттік комплекстің
- 24. 2. α–кетоглутаратдекарбоксилаза (α-КГДК). α-кетоглутаратдегидрогеназды мультиферменттік комплекстің (α-КГДГ м/ф к) құрамында α-КГ-ң тотығудан декарбоксилдену реакциясын катализдейді:
- 25. АҚ–ның декарбоксилазалары екікомпонентті, Ко – пиридоксальфосфат (В6 вит. + Н3РО4). Бұл ферменттер бактериялар үшін; инфекциялық аурулар
- 26. Триптофанның декарбоксилденуі нәтижесінде серотонин түзіледі: Триптофан 5-гидрокситриптофан серотонин СО2
- 27. Гистидиннен гистамин түзіледі: Гистидин гистамин СО2
- 28. Глутамин қышқылынан γ-аминомай қышқылы (ГАМҚ) түзіледі: Глутамин қышқылы γ-аминомай қышқылы СО2
- 29. Аспарагин қышқылы декарбоксилденгенде β-аланин түзіледі: Аспарагин қышқылы β-аланин СО2
- 30. 2 тобы. Карбангидраза. Екікомпонентті, Ко-ң құрамында Zn 2+ бар. Катализдейтін реакциясы: Н2О + СО2 Н2СО3 Негізінен
- 31. Трансферазалар – атом немесе атом топтарын бір қосылыстан екіншісіне тасымалдау реакцияларын катализдейтін ферменттер класы. Көбі екікомпонентті,
- 32. Аминотрансферазалар амин қышқылдарындағы амин тобын кето қышқылдарына тасымалдап, жаңадан сәйкес амин қышқылы мен кето қышқыл түзеді.
- 33. Аминотрансферазалар катализдейтін реакцияларды қайта аминдену (трансаминдену) деп атайды, реакциялар –қайтымды. Аминотрансферазалардың 20 -н астам түрі бар,
- 34. АЛТ және АСТ органдық арнайылығы бар ферменттер. Бауыр ауруларында (гепатит, сарғыштану) қанда АЛТ активтілігі артады. Миокард
- 35. Оксидоредуктазалар – организмдегі тотығу-тотықсыздану реакцияларын катализдейтін ферменттер класы. Екікомпонентті ферменттер, жасушаларда кездеседі. 90 тобы бар, негізгі
- 36. Оксидоредуктазалар Дегидрогеназалар (аэробты, анааэробты) Цитохромдар Каталаза, пероксидазалар Оксигеназалар
- 37. ДГ субстраттан сутегін, гидрид ионын (Н-), электрондарды (е-) бөліп шығару арқылы тотығу реакцияларын катализдейді. сутекті (электронды)
- 38. ДГ-ң саны 150-ден асады. Негізгі өкілдері: Пиридин ферменттері (ПФ); Флавин ферменттері немесе флавопротеиндер (ФП).
- 39. Пиридин ферменттері (ПФ) ПФ – екі компонентті ферменттер. Ко: никотинамидадениндинуклеотид (НАД) никотинамидадениндинуклеотидфосфат (НАДФ). ПФ-нде апофермент пен
- 40. ПФ коферменттерінің құрамы: НАДФ -ң НАД -н айырмашылығы: АМФ –ң құрамындағы рибозаның 2/ ОН тобына фосфор
- 42. ПФ тотыққан және тотықсызданған формада болады. ПФ – біріншілік ДГ, яғни субстратты тікелей тотықтырады. ПФ құрылысы
- 43. Никотинамид субстратты тотықтырады, өзі тотықсызданады, яғни субстраттан бөлінген Н атомын С4 орнына, ал 2е--ды 1-ші орындағы
- 45. ФП – екікомпонентті, Ко – флавинмононуклеотид (ФМН) және флавинадениндинуклеотид (ФАД). Ко-нің құрамына В2 витамині (рибофлавин) кіреді.
- 47. ФП тотыққан күйінде сары түс береді, сондықтан оларды ХП-ге, соның ішінде тыныс алу ферменттеріне жатқызады. Тотықсызданған
- 48. ФП тотықсызданғанда диметилизоаллоксазин сақинасындағы 2 қос байланыстың орнына 1 қос байланыс түзіледі. Соның нәтижесінде 1ші және
- 49. Кейбір ФП оттегімен тікелей әрекеттесіп, сутегінің асқын тотығын (Н2О2) түзеді. Реакцияның сипаты дегидрлену емес, оттегімен тотығу
- 50. Цитохромдар Цитохромдар деп жасушада және микроорганизмдерде кездесетін, биологиялық тотығу (БТ) тізбегінде электрондарды тасымалдайтын бір топ ферменттерді
- 51. Цитохромдар (Цх) – екікомпонентті, Ко – гем және оның туындылары. Гемнің құрамындағы темір ионы ауыспалы валентті,
- 52. Каталаза мен пероксидазалар 2Н2О2 →2Н2О + О2 Каталаза екікомпонентті, Ко – 4 гем (Hb геміндей, ерекшелігі
- 53. Оксигеназалар – оттегін қосып алушы ферменттер. Цитоплазмада, мембрананың эндотелиалдық жүйесінде, митохондрияларда және микросомаларда кездеседі. Гидроксилазалар екікомпонентті,
- 54. стероидтар, ксенобиотиктер және басқа да циклді қосылыстардың алмасуында маңызды роль атқарады, холестерол мен адреналиннің синтезіне қатысады.
- 55. Оксигеназалар RH + O2 + HAДФН + Н+→ ROH Н2О + НАДФ+ R + О2 →
- 56. ӘДЕБИЕТТЕР: Қазақ тілінде: 1.Северин Е.С. (қазақ тіліне аударған және жауапты редакторы А.Ж.Сейтембетова) «Биохимия», Мәскеу, 2014. 2.
- 57. ӘДЕБИЕТТЕР: Орыс тілінде: Северин Е,С. «Биохимия», М.: ГЭОТАР-МЕДИА, 2013г. Сеитов З.С. «Биохимия», Алматы, 2012 г. Harper's
- 59. Скачать презентацию