Балалардағы жұқпалы ауруларға кіріспе. Балалар ауруларын бірлестіріп жүргізу

Содержание

Слайд 2

Қайта қаралған 10-шы статистикалық жіктелуіне сәйкес өлім себептерінің құрлымы 5 топтан

Қайта қаралған 10-шы статистикалық жіктелуіне сәйкес өлім себептерінің құрлымы 5 топтан

құралған:

жұқпалы емес аурулар-59%
жұқпалы аурулар:
респираторлы жұқпалы ауру,және
паразитарлы аурулар – 25,9%
травмалар-9 %
басқа себептер-6,1 %

профессор
Құттықожанова Ғалия Ғабдолла-қызы

Слайд 3

Жұқпалы аурулардан жиі болатын өлім себептері (ДЖДСҰ) АҚТҚ/ЖҚТБ-26,6% Диареялы аурулар-19,2 %

Жұқпалы аурулардан жиі болатын өлім себептері (ДЖДСҰ)

АҚТҚ/ЖҚТБ-26,6%
Диареялы аурулар-19,2 %
Туберкулез-15,4 %
Балалардың вакцинатәуелді

аурулары /қызылша, қызамық, күл, сал ауру,тырыспа/ - 12,7%
Безгек-10,8 %

профессор
Құттықожанова Ғалия Ғабдолла-қызы

Слайд 4

Жаңа мыңжылдықта инфекциялық аурулармен күресу актуалдық проблемамен қатар қоғамдық, саясаттық мәселе

Жаңа мыңжылдықта инфекциялық аурулармен күресу актуалдық проблемамен қатар қоғамдық, саясаттық мәселе

болып отыр, себебі инфекциялық ауру-сырқаулықтың бүркетуі ұлттық қаупсыздықтың нақты қауып-қатері болуы мүмкін
20-ғасырдың аяғында бүкіл дүниежүзінде инфекциялық патологияның болып көрмегенөсуімен әйгілі болды

профессор
Құттықожанова Ғалия Ғабдолла-қызы

Слайд 5

Жұқпалы аурулардың эволюциясы Өткен ғасырдың 70-жылдарына дейін бактериальды жұқпалы аурулар жиі

Жұқпалы аурулардың эволюциясы

Өткен ғасырдың 70-жылдарына дейін бактериальды жұқпалы аурулар жиі кездесе

(күл,жәншау, іш сүзегі, көкжөтел сияқты), соңғы 2-3 он жылдықта вирустар бас көтерді;
Балалар инфекциялары – есейіп кетті (қызылша, желшешек, қызамық);
Биолаңкестік қауып-қатері үлкен проблема болып отыр

профессор
Құттықожанова Ғалия Ғабдолла-қызы

Слайд 6

Проблема неде: I - жеңген жұқпалы аурулардың қайта бас көтеруінде (күл,

Проблема неде:

I - жеңген жұқпалы аурулардың қайта бас көтеруінде (күл, туберкулез,

мерез);
II - жаңа патогендердің пайда болуы 30- дан аса (АИВ, парентеральды вирусты гепатиттер С, G, ТТV, SENV, D, Марбург, Эбол вирусы, легионерлер ауруы, иерсиниоздар, ротавирусты гастро-энтерит) т.б.
III - жаңа х - жұқпалы аурулар (Атипті пневмония, құс тұмауы т.б.)

профессор
Құттықожанова Ғалия Ғабдолла-қызы

Слайд 7

Соматикалық аурулардың этиологиясында инфекциялық патогенедердің ролі туралы дәлел алынған Керек десең

Соматикалық аурулардың этиологиясында инфекциялық патогенедердің ролі туралы дәлел алынған
Керек десең созылмалы

гастродуоденалдық патологияда ротавирустық инфекция үлкен ролге ие. Мысалы ұзаққа созылған диарея кезінде 21,6%, панкреатит кезінде – 37,7 % , дисахаридаза жеткіліксіздігі кезінде – 45,4 % жағдайда кездеседі

профессор
Құттықожанова Ғалия Ғабдолла-қызы

Слайд 8

Өлген жаңа туған балалардың 90% дейінгі патологиялары инфекциялық патологиядан соның ішінде

Өлген жаңа туған балалардың 90% дейінгі патологиялары инфекциялық патологиядан соның ішінде

ЦМВ,ЭВ,микст инфекциялар басым келеді
80% дейінгі бедеулік және жүктілікті үзу қаупі инфекциялық патологиямен байланысты
Антибиотиктерді, сонымен қатар вирусқа және микозға қарсы препараттарды бақылаусыз қолдану микроорганизмдердің резистенттілігін, түрі өзгерген формаларын әкеледі.
Слайд 9

Желшешек, қызамық, менингококкты инфекциялардың ауру-сырқаулығы әлі де жоғары деңгейде қалып отыр,

Желшешек, қызамық, менингококкты инфекциялардың ауру-сырқаулығы әлі де жоғары деңгейде қалып отыр,

осыған байланысты өлім-жітім де жоғары болып отыр.
Вакцинацияға қарамастан, біз қызылшаны,қызамықты, паротитті, полиомиелитті, ең соңына дейін жеңген жоқпыз.
Биолаңкестік қауып-қатер проблема болып отыр.

профессор
Құттықожанова Ғалия Ғабдолла-қызы

Слайд 10

XХ-ғасырдағы 3 глобальды жетістік 1.Жұқпалы ауруларды емдеуде антибактериальды препараттарды кең қолдану;

XХ-ғасырдағы 3 глобальды жетістік

1.Жұқпалы ауруларды емдеуде антибактериальды препараттарды кең қолдану;
2.Жаппай вакцина

енгізу бірқатар жұқпалы ауруға қарсы;
3.Жаңа лабораторлы тәсілдермен жұқпалы аурулардың этиологиясын анықтау

профессор
Құттықожанова Ғалия Ғабдолла-қызы

Слайд 11

Әлемдік денсаулық сақтау ұйымының тапсырмалары: Жаңа туған нәрестелелердегі сал ауру, сіреспе,

Әлемдік денсаулық сақтау ұйымының тапсырмалары:

Жаңа туған нәрестелелердегі сал ауру, сіреспе, қызылшаны

жою.
Күл, көкжөтел, паротитті жою.
35 нозологиялық түрлерге қарсы жаңа вакциналар жасау бойынша жұмыстар жүргізілуде.
Әлемде 500 жаңа вакцина жасау жұмыстары жүргізілуде.

профессор
Құттықожанова Ғалия Ғабдолла-қызы

Слайд 12

Жұқпалы аурулар (лат. тілінен infectio - жұғу, ластану) Бактериялар, вирустар, қарапайымдылармен

Жұқпалы аурулар (лат. тілінен infectio - жұғу, ластану)
Бактериялар, вирустар, қарапайымдылармен шақырылатын

жұқпалылығымен инкубациялық кезеңімен
циклдық өтуімен сипатталатын клиникалық көріністері бар арнайы иммунитет түзетін аурулар тобы.
Жалпы ерекшіліктері:
1. Сау адамға жұғу мүмкіндігі (қолайлы жағдайда);
2. Эпидемия туғызу қабілеті

профессор
Құттықожанова Ғалия Ғабдолла-қызы

Слайд 13

Инфекция немесе инфекционды үрдіс деп сыртқы орта әсерінен болытын микроорганизмдердің арақатынасын

Инфекция немесе инфекционды үрдіс деп сыртқы орта әсерінен болытын микроорганизмдердің арақатынасын

айтамыз.

Жұқпалы үрдістердің түрлері:
1. Жұқпалы ауру
2. Сау тасымалдаушылық - патологиялық субстрат түзілмейді, клиникалық симптомдар пайда болмайді, тек қана қанда арнайы антиденелердің титрі өседі.

профессор
Құттықожанова Ғалия Ғабдолла-қызы

Слайд 14

3. Инаппарантты инфекция - клиникалық симптомдар болмайді, морфологиялық өзгерістердің болуы және

3. Инаппарантты инфекция - клиникалық симптомдар болмайді, морфологиялық өзгерістердің болуы және

қанда арнайы антиденелердің жиналуын айтады.
Бұл аурудың түрі барлық жұқпалы ауруда кездеседі (ВГ, шигеллездар, сальмонеллездар, сал ауру, күл т.б.), халықтың табиғи иммунизациялануында ролі үлкен.
.4 Персистерлеуші инфекция (латентті) – қауіпсіз ағымды, созылмалы аурулар, жиі ВГВ, герпестік инфекция, ЦМВ, ЭВИ, АВИ кездесіп, жасушалы және гуморальды иммунитетті депрессивті балаларда түзіледі.

профессор
Құттықожанова Ғалия Ғабдолла-қызы

Слайд 15

5. Баяу жұқпалы ауру – үдемелі, біртіндеп жылдар бойы дамиды, ауыр


5. Баяу жұқпалы ауру – үдемелі, біртіндеп жылдар бойы дамиды,

ауыр органопатологиялар туғызып, нашар болжамға әкеліп соқтырады (туа пайда болған қызамық, созылыңқы склероздаушы панэнцефалит, САГ бауыр циррозының дамуымен, АҚТҚ т.б.)
6. Аутоинфекция (эндогенді) - сапрофитті симбиозды флораның бас көтеруінде болады. Ауыр фонды балаларда.
7. Экзогендік инфекция – ағзаға микробтың сырттан өтуі.
8. Суперинфекция – ағзаға өзгеше түрдегі микробтың өтуі.

профессор
Құттықожанова Ғалия Ғабдолла-қызы

Слайд 16

Балалар тәжірибесінде жұқпалы ауруларды типіне, ауырлығы мен ағымына қарай бөледі (А.

Балалар тәжірибесінде жұқпалы ауруларды типіне, ауырлығы мен ағымына қарай бөледі (А.

А. Колтыпин)

Типі –типтік, атиптік (Симптомсыз, гиперуытты ағын);
Ауырлығы – жеңіл, орташа, ауыр түрі;
Ағымы сипаты мен ұзақтығына байланысты. Сипатына қарай тегіс және тегіс емес (ауырланған, асқынулармен, аурудың қайта өршуімен). Ұзақтығына қарай жедел (1 айға дейін), жедел асты (3 айға дейін), созылған – (3-4 айға дейін) және созылмалы (6 айдан астам).

профессор
Құттықожанова Ғалия Ғабдолла-қызы

Слайд 17

Жұқпалы ауруларды диагностикалау тәсілдері : Клиникалық; Эпидемиологиялық; 3. Лабораториялық (бактериоскопиялық, бактериологиялық,

Жұқпалы ауруларды диагностикалау тәсілдері :

Клиникалық;
Эпидемиологиялық;
3. Лабораториялық (бактериоскопиялық, бактериологиялық, вирусологиялық имунофлюоресцентті

экспресс диагностика тәсілі, серологиялық - агглютинация реакциясы (АР), пассивті реакция (ПР) немесе тура емес гемагглютинация, гемагглютинация тежеу реакциясы (ГАТР), иммунодиффузия реакциясы, комплимент байланыстыру реакциясы (КБР), иммуноферментный анализ (ИФА), радиоиммунологиялық тәсіл (РИА), полимеразды тізбекті реакция (ПТР);
4. Морфологиялық тәсіл;
5. Инструменталды зерттеу тәсілдері (ректороманоскопия, реогепатография, эхогепатография,ЭЭГ, лапороскопия, ЭКГ, рентген, радиологиялық т.б. )

профессор
Құттықожанова Ғалия Ғабдолла-қызы

Слайд 18

Емдеу профессор Құттықожанова Ғалия Ғабдолла-қызы

Емдеу

профессор
Құттықожанова Ғалия Ғабдолла-қызы

Слайд 19

Слайд 20

Слайд 21

Слайд 22

Слайд 23

Слайд 24

ІІ бөлім Балалар ауруларын бірлестіріп жүргізу (БАБЖ) профессор Құттықожанова Ғалия Ғабдолла-қызы

ІІ бөлім

Балалар ауруларын бірлестіріп жүргізу (БАБЖ)

профессор
Құттықожанова Ғалия Ғабдолла-қызы

Слайд 25

1999 жылы ДДҰ есептегенде 50-ден астам елдерде 1000 тірі туған нәрестелер

1999 жылы ДДҰ есептегенде 50-ден астам елдерде 1000 тірі туған

нәрестелер ішінде 100 өліммен аяқталды. Жыл сайын 10 миллион астам балалар 5 жасқа дейін шетінейді.
Себебі:
- Өлген 10 баланың ішінде 7-пневмониядан, диареялардан, қызылшадан, безгектен, салмақ қосу бұзылысынан болған.

профессор
Құттықожанова Ғалия Ғабдолла-қызы

Слайд 26

Қазақстан Республикасындағы БАБЖ стратегиясы Бұл балалар ауруларын және өлімін төмендетуге бағытталған

Қазақстан Республикасындағы БАБЖ стратегиясы

Бұл балалар ауруларын және өлімін төмендетуге бағытталған кең

спектрлі стратегия.
Аталған стратегияда аурулардың диагноздары жоқ, аурудың ауырлық деңгейін анықтайтын категориялар және жіктелулер бар.

профессор
Құттықожанова Ғалия Ғабдолла-қызы

Слайд 27

БАБЖ-дың негізгі мәселелері: жедел респираторлы инфекциялар диареялық аурулар; - тамақтанудың бұзылуы

БАБЖ-дың негізгі мәселелері:
жедел респираторлы инфекциялар
диареялық аурулар;
- тамақтанудың бұзылуы және анемия.

профессор
Құттықожанова

Ғалия Ғабдолла-қызы
Слайд 28

Сұраныз байқаңыз -бала емшек еміп, сұйық іше ала ма -есі бар-жоғын

Сұраныз байқаңыз
-бала емшек еміп, сұйық іше ала ма -есі бар-жоғын ж/е


көрініз ұйкышыл ма
-сұйық ішкен соң не кез келген тағамнан
кейін құсу бар ма ?
-балада тырысулар болды ма?

Жалпы қауіп белгілері бар-жоғын анықтаңыз

профессор
Құттықожанова Ғалия Ғабдолла-қызы

Слайд 29

Слайд 30

БАБЖ бағдарламасындағы жедел тыныстық инфекциялар БАБЖ дәрігерді өз көңілін жөтелдің ауырлығына

БАБЖ бағдарламасындағы жедел тыныстық инфекциялар


БАБЖ дәрігерді өз көңілін жөтелдің ауырлығына

немесе температурасының бар болуына емес, баланың тыныс алуына үлкен мән бөлуге үйретеді.

профессор
Құттықожанова Ғалия Ғабдолла-қызы

Слайд 31

ЖРВИ -дан жыл сайың 2млн баланың өмірі өліммен аяқталады ЖРВИ- да

ЖРВИ -дан жыл сайың 2млн баланың өмірі өліммен аяқталады
ЖРВИ- да ең

маңызды мақсат – ол пневмонияны анықтау және емдеу
Ерте жастағы балада пневмонияның этиологиясың анықтау қиың , қақырығын алуға қиыңдықтан
Маңызды, тыныс жиілігің бала тынық кезінде саңаған. Әсіресе тыныс жиілігі тұрақты емес баланың бірінші екі айында, сондықтан тыныс жйілігің екі рет санау керек, екінші рет 10 минуттан кейін

профессор
Құттықожанова Ғалия Ғабдолла-қызы

Слайд 32

Тыныс алудың жиілігі – пневмонияның сезімтал және өзіне тән индикаторы. Бала

Тыныс алудың жиілігі – пневмонияның сезімтал және өзіне тән индикаторы.
Бала

тыныш және жыламаған кездегі тыныс алу жиілігін тіркеп отыру өте маңызды.

профессор
Құттықожанова Ғалия Ғабдолла-қызы

Слайд 33

Тыныс алу қыйындығының критерийлары: Егер бала Тыныс жиілігі 2 – 12

Тыныс алу қыйындығының
критерийлары:
Егер бала Тыныс жиілігі
2 – 12

ай арасы 1 мин. 50 не одан көп
12ай – 5 жас арасы 40 не одан көп

профессор
Құттықожанова Ғалия Ғабдолла-қызы

Слайд 34

Пневмонияның үдеуімен өкпенің серпімділігі бірте-бірте төмендейді және кеуде қуысының тартылуы пайда

Пневмонияның үдеуімен өкпенің серпімділігі бірте-бірте төмендейді және кеуде қуысының тартылуы пайда

болады (кеуде қуысының төменгі бөлігі бала дем алған кезде тартылады).
Кеуде қуысының төменгі бөлігінің тартылуы балада ауыр пневмонияның болуын көрсетеді.
Кеуде қуысының тартылуы астма, бронхиолит және т.б. респираторлы инфекциялар кезінде байқалатын ысқырықты астмалық тыныс алумен жүретін бронхиалды кедергілермен де негізделуі мүмкін.

профессор
Құттықожанова Ғалия Ғабдолла-қызы

Слайд 35

I. Ауыр пневмония (2 жастан үлкен балаларда қабырға аралық тартылу ауыр


I. Ауыр пневмония (2 жастан үлкен балаларда қабырға аралық тартылу

ауыр пневмонияны көрсетеді.) - антибактериалды емі және жедел госпитализация)

профессор
Құттықожанова Ғалия Ғабдолла-қызы

Жедел респираторлы инфекциялары бар балаларды үш негізгі топқа бөлуге болады

Слайд 36

II. Ауыр емес пневмония және үйде ем алу (стандартты антибактериалды препарат

II. Ауыр емес пневмония және үйде ем алу (стандартты антибактериалды препарат

Амоксициллин ұсынылады (күніне 3 рет қабылдайды, per os).
III. Пневмониясыз балалар:
ысқырықты астмалық тыныс алумен аурулар;
жоғары тыныс алу мүшелерінің бактериялы аурулары (жедел орташа отит, стрептокококті фарингит);
созылмалы жөтел;
жай жөтел немесе «суық тию».

профессор
Құттықожанова Ғалия Ғабдолла-қызы

Слайд 37

Үй жағдайында күтудің маңызды элементі гидратация және тамақтану болып табылады: сұйықтықты

Үй жағдайында күтудің маңызды элементі гидратация және тамақтану болып табылады: сұйықтықты

жеткілікті қабылдау, емізуді жалғастыру, аз мөлшерде жиі тамақтандыру.

профессор
Құттықожанова Ғалия Ғабдолла-қызы

Слайд 38

профессор Құттықожанова Ғалия Ғабдолла-қызы

профессор
Құттықожанова Ғалия Ғабдолла-қызы

Слайд 39

БАБЖ бағдарламасындағы диареялық аурулар Диарея – 24 сағат ішінде 3 рет

БАБЖ бағдарламасындағы диареялық аурулар

Диарея – 24 сағат ішінде 3 рет немесе

одан да көп болатын сүйық нәжісті айтамыз.

профессор
Құттықожанова Ғалия Ғабдолла-қызы

Слайд 40

Диареяның негізгі қоздырушылары: Ротавирустар 30% Энтеротоксигенді штаммдар E. coli 21% Shigella

Диареяның негізгі қоздырушылары:
Ротавирустар 30%
Энтеротоксигенді штаммдар E. coli 21%
Shigella 10%
Campylobacter jejuni 21%

профессор
Құттықожанова

Ғалия Ғабдолла-қызы
Слайд 41

Диарея кезіндегі метаболикалық бұзылыстар: Себептері Әсері Суды және Сусыздану, қан тұздарды

Диарея кезіндегі метаболикалық бұзылыстар:

Себептері Әсері
Суды және Сусыздану, қан
тұздарды жоғалту мөлшерінің

азаюы,
естен тану
Биокарбонаттарды Сілтілік тапшылық
шектен тыс шығару нәтижесінде қышқылдану
Калииді шамасынан Гипокалиемия
тыс шығару

профессор
Құттықожанова Ғалия Ғабдолла-қызы

Слайд 42

Сусызданудың жіктелуі I. Ауыр сусыздану емінің жоспары В (госпитализация, ОРТ 100

Сусызданудың жіктелуі

I. Ауыр сусыздану емінің жоспары В
(госпитализация, ОРТ 100 мл/кг

панэнтералді жолымен)
II.Орташа сусыздану емінің жоспа-ры Б
(үй емі алу, ОРТ 75 мл/кг)
III. Сусыздану жоқ емінің жоспары А
(үй емі алу, ОРТ әрі нәжістен кейін )

профессор
Құттықожанова Ғалия Ғабдолла-қызы

Слайд 43

Сусызданудың ауырлығың анықтау белгілері: I. Қаупты белгілер; 2. Су ішуі, шөлі

Сусызданудың ауырлығың анықтау белгілері:

I. Қаупты белгілер;
2. Су ішуі, шөлі барма

жоқ па;
3. Көзі үнірейген ба жоқ па;
4. Тері қатпарының жазылуы: бірден жазылады ,
2 секунд аралығында, 2 секундтан көп

профессор
Құттықожанова Ғалия Ғабдолла-қызы

Слайд 44

Диареяны емдеудің әлемдік деңгейде қабылданған әдістері: Оральді-регидратациялық тұз (Регидрон) ерітіндісі көмегімен

Диареяны емдеудің әлемдік деңгейде қабылданған әдістері:

Оральді-регидратациялық тұз (Регидрон) ерітіндісі көмегімен сусыздануды

қадағалау (сусызданудың ауыр түрінде – көктамыр ішіне инфузиялық сұйық қолдану);
Тамақтандыруды жалғастыру, диарея ағымы эпизоды кезінде емізуді қарқынды түрде жалғастыру және аяқталғаннан кейін де қарқынды түрде емізуді жалғастыру;
Антибиотиктерді тек бекітілген мөлшерде ғана қабылдау (мысалы, қан аралас диарея кезінде, және тырысқақта).

профессор
Құттықожанова Ғалия Ғабдолла-қызы

Слайд 45

ё

ё