Дифтерия

Август 7, 2022

Содержание

2. Жоспар: Анықтамасы. Тарихи мәліметтер. Этиологиясы. Эпидемиологиясы. Патогенезі. Клиникалық көрінісі. Диагностикасы. Емі. Қолданылған әдебиеттер тізімі
3. Күл ауруы (дифтерия) коринебактериялар тобының Леффлер бактериясымен қоздырылатын, ағзаның улану белгілерімен және мұрын, жұтқыншақ шырышты қабықтарының
4. Тарихи мәліметтер «Дифтера» – қабыршақ деген сөзді білдіреді. XIX ғасырдың 20-шы жылдары француз ғалымдары Бретонно және
5. Этиологиясы Сау адамдардан бөлінетін дифтерия таяқшасының токсигенді емес штаммдары эпидемиялық қауіп тудырмайды. Күл ауруын бактериялардың токсигенді
6. Эпидемиологиясы Күл ауруының көзі – науқас адам. Ең жоғары эпидемиялық қауіпті жұтқыншақ, мұрын және көмей дифтериясымен
7. • транзиторлы тасымалдаушылық (қоздырғыш сыртқа ортаға 1-7 күн бөлінеді); • қысқа мерзімді (7-15 күн); • орташа
8. Адамдардың дифтерияға қабілеттілігі, дифтерияға қарсы антитоксикалық иммунитетінің болуымен байланысты. Ересектердің аурудан қорғаныштығының әлсіздігі, олардағы дифтерияға қарсы
9. Дифтерия қоздырғышының кіру қақпалары болып ағзаның жамылғылары (тері мен шырыштар) есептеледі. Алайда ең жиі ену орындары
10. Дифтерия экзотоксині бірнеше фракциядан тұрады, олардың әрқайсысы дербес биологиялық әсерлерге ие. Бірінші фракциясы некротоксин, ол қоздырғыштың
11. Бірқабатты шырышты эпителийде крупозды қабыну дамығанда тек қана эпителиальды қабаты зақымдалып, фибринді қабыршақ оңай алынады. Зақымдалған
12. Таңдай көмекей бездерінің басқа мүшелерден айырмасы, көп ядролы эпителиймен жабылған. Екінші фракция гиалуронидаза, ол жіңішке қан
13. Үшінші фракциясы нағыз дифтерия уыты, клетка құрылымынан B цитохромын ығыстырып шығаруға қабілетті. Осы өзгерістерге миокард, жіңішке
14. Дифтерияның (күл) клиникалық көрінісі Күл ауруы күмәнді,болуы мүмкін және зақымдалған деп бөлінеді. Күмәнді жағдайға – ларингит
15. Күл ауруының жіктелуі (ДДСҰ, 1996жыл)
16. Сирек, аурудың өте ауыр гипертоксикалық және геморрагиялық түрлері болуы мүмкін. Инкубациялық кезең 3-10 күн Ауру типті
17. Лабораторлық диагностика •Бактериологиялық әдіс. Аңқаның және мұрынның жағындысын алып қан қосылған немесе қанды-теллурит ортасына себу керек.
18. Бактериологиялық зерттеу жүргізіледі 1.Диагностикалық мақсатпен: ларингитпен, патологиялық жабындысы бар тонзиллит, назофарингитпен ауыратын науқастарды күніне бір рет
19. Дифференциальды диагностика Күл кезінде келесі аурулармен дифференциальды диагноз жүргізіледі: • Некротикалық ангинамен • Лакунарлы және фолликулярлы
20. Күл ауруының (дифтерия) емі Жұтқыншақ дифтериясының токсикалық түрінде науқастарға дифтерияға қарсы сарысуды қолдану қажет. Жұтқыншақ дифтериясының
22. Скачать презентацию

Слайд 2

Жоспар:
Анықтамасы.
Тарихи мәліметтер.
Этиологиясы.
Эпидемиологиясы.
Патогенезі.
Клиникалық көрінісі.
Диагностикасы.
Емі.
Қолданылған әдебиеттер тізімі

Слайд 3

Күл ауруы (дифтерия)
коринебактериялар тобының Леффлер бактериясымен қоздырылатын, ағзаның улану белгілерімен

және мұрын, жұтқыншақ шырышты қабықтарының фибринозды қабынуымен сипатталатын жедел жұқпалы ауру.

Слайд 4

Тарихи мәліметтер
«Дифтера» – қабыршақ деген сөзді білдіреді.
XIX ғасырдың 20-шы жылдары француз

ғалымдары Бретонно және Труссо күл ауруын бөлек нозологиялық түрге ажыратқан. Бретонно «дифтерит» терминін енгізген.
1846 ж. Труссо «дифтерия» терминін енгізген.
1883 ж. Клебс күл қоздырғышын алғаш рет тапқан, ал Леффлер 1884 ж. күл бактерияларын таза дақыл түрінде бөліп, олардың қасиеттерін зерттеген. Соған байланысты күл қоздырғышын Леффлер бактериясы (БЛ) деп атаған.

Слайд 5

Этиологиясы
Сау адамдардан бөлінетін дифтерия таяқшасының токсигенді емес штаммдары эпидемиялық қауіп тудырмайды.
Күл

ауруын бактериялардың токсигенді штаммдары туғызады, олар экзотоксин түзеді.

Экзотоксиннің құрамына дермонекротоксин, гемолизин, нейраминадаза, гиалуронидаза кіреді.

Қоздырғыштың морфологиялық белгілері: грам оң таяқша, екі ұшы жуандаған шыны сауыт (колба) түрінде және жеке микробтар бір-біріне түйісе рим сандары ретінде орналасады.

Слайд 6

Эпидемиологиясы
Күл ауруының көзі – науқас адам.
Ең жоғары эпидемиялық қауіпті жұтқыншақ, мұрын

және көмей дифтериясымен ауыратын науқастар тудырады, қоздырғыш сыртқы ортаға ауа арқылы бөлінеді.

Ал тері дифтериясымен ауыратын науқастардың эпидемиялық қауіпі жағынан маңызы аз.

Слайд 7

• транзиторлы тасымалдаушылық (қоздырғыш сыртқа ортаға 1-7 күн бөлінеді);
• қысқа мерзімді (7-15 күн);
• орташа

ұзақтық (15-30 күн);
• ұзаққа созылатын (6 айға дейін);

• созылмалы (6 айдан артық).

Дифтерия қоздырғышын жұқтырушылардың 5 түрін ажыратады:

Аурудың берілу механизмі –ауа тамшылы, контагиозды индексі 10-15%.

Слайд 8

Адамдардың дифтерияға қабілеттілігі, дифтерияға қарсы антитоксикалық иммунитетінің болуымен байланысты.
Ересектердің аурудан

қорғаныштығының әлсіздігі, олардағы дифтерияға қарсы иммунитет деңгейінің төмендігімен түсіндірілген.

Слайд 9

Дифтерия қоздырғышының кіру қақпалары болып ағзаның жамылғылары (тері мен шырыштар) есептеледі.
Алайда

ең жиі ену орындары жұтқыншақтың шырышты қабаты, көмей, мұрын, көздің дәнекер қабығы, жыныс мүшелері, жараның үсті, тері және т.б.

Күл ауруының патогенезі

Слайд 10

Дифтерия экзотоксині бірнеше фракциядан тұрады, олардың әрқайсысы дербес биологиялық әсерлерге ие.

Бірінші фракциясы
некротоксин, ол қоздырғыштың кіру орнында эпителий некрозын туғызады, қан тамырларының өткізгіштігін жоғарылатады, оларда паралитикалық дилятация дамып, қанның ағымы бәсеңдейді.

Қоршаған тіндерге плазма өтіп, плазмадағы фибриноген некрозданған эпителийдің тромбопластинымен байланысып фибрин түзіледі, ол шырышты қабаттарда фибринді қабыршаққа ауысады.

Ауыз жұтқыншақтың шырышты көпқабатты эпителиінде дифтериялық қабыну дамып, эпителиіді және дәнекер тіндерді зақымдайды, сондықтан фибринді қабыршақ қоршаған тіндерден қиын ажыратылады.

Слайд 11

Бірқабатты шырышты эпителийде крупозды қабыну дамығанда тек қана эпителиальды қабаты зақымдалып,

фибринді қабыршақ оңай алынады.

Зақымдалған тіндердің ауру сезімі төмендейді, лимфа түйіндер және мойын аймағындағы тері асты шелқабатының ісінуі дамиды.

Слайд 12

Таңдай көмекей бездерінің басқа мүшелерден айырмасы, көп ядролы эпителиймен жабылған.
Екінші

фракция
гиалуронидаза, ол жіңішке қан тамырларының құрамындағы гиалуронды қышқылды бұзады да олардың өткізгіштігін жоғарылатады.

Слайд 13

Үшінші фракциясы
нағыз дифтерия уыты, клетка құрылымынан B цитохромын ығыстырып шығаруға

қабілетті.

Осы өзгерістерге миокард, жіңішке қан тамырлардың клеткалары және жүйке клеткалары аса сезімтал.

Кардиомиоциттерде некроз, миолиз құбылыстарымен қатар миокардиодистрофия дамиды.

Дифтерия кезіндегі жіңішке қан тамырлардың зақымдануы инфекциялы-токсикалық шокпен қабаттаса жүреді.

Слайд 14

Дифтерияның (күл) клиникалық көрінісі
Күл ауруы күмәнді,болуы мүмкін және зақымдалған деп бөлінеді.
Күмәнді

жағдайға – ларингит немесе назофарингит немесе тонзилит плюс псевдомембрана (жағындылар) жатады.

Болуы мүмкін – күмәнді жағдаймен бірге келесі бір симптомдар кездеседі:
• жақында (екі аптаға дейін) зақымдалған жағдаймен контакт;
• осы ауданда кезекті күрт өсу;
• стридор;
• мойынның ісінуі немесе томпаюы;
• шырыш асты немесе терінің петехиальды қан құюлары;
• токсикалық циркуляторлы коллапс;
• миокардит немесе жалпы әлсіздік (қан айналымы жетіспеушілік симптомы) ауру басталғаннан алты аптаға дейін;
• бас – ми нервтерінің зақымданулары (гнусавость голоса);
• өлім.

Зақымдалған жағдай – болуы мүмкін жағдай осы жердегі токсигенді штаммның бөлінуі (мұрын, араң, тері жарасы, жара,
конъюктива, құлақ, қынап) немесе сарысу антитоксин титрінің төрт есе не одан да жоғары өсуі, екі сынамада да сарысу күл ауруына белгіленген анатоксин мен антитоксиннің болуы жағдайында

Слайд 15

Күл ауруының жіктелуі (ДДСҰ, 1996жыл)

Слайд 16

Сирек, аурудың өте ауыр гипертоксикалық және геморрагиялық түрлері болуы мүмкін.
Инкубациялық кезең

3-10 күн
Ауру типті немесе атипті түрде өтуі мүмкін. Дифтерияның типті түрі өз кезегінде жергілікті, таралған, субтоксикалық және токсикалық түрлерге бөлінеді.

Гипертоксикалық түрінде ИТШ дамып аурудың жергілікті көріністері пайда болуға үлгермейді, науқас 2-24 сағат аралығында өлімге ұшырайды.

Аурудың геморрагиялық түрінде геморрагиялық синдром дамиды, ерте миокардит көріністері пайда болады.

Жұтқыншақ дифтериясы жиі кездесетін түрі (90-95%).

Аурудың катаральді (атипті) түрі 1-2 күнге дене қызуының аздап көтерілуі, жұтыну кезінде тамақтың шамалы ауыруы,

Көмекей безін қан кернеу, жақ бұрышындағы лимфа түйіндердің 0,5-1,0 см дейін үлкеюімен сипатталады.

Слайд 17

Лабораторлық диагностика
•Бактериологиялық әдіс. Аңқаның және мұрынның жағындысын алып қан қосылған немесе

қанды-теллурит ортасына себу керек.
•Серологиялық диагностика: АР, ТГАР, ИФА.
•ПТР.

Слайд 18

Бактериологиялық зерттеу жүргізіледі
1.Диагностикалық мақсатпен: ларингитпен, патологиялық жабындысы бар тонзиллит, назофарингитпен ауыратын

науқастарды күніне бір рет медициналық мекемеде қаралуы керек.
2.Эпидемиялық көрсеткіштері бойынша: ауру анықталғаннан 24 сағат ішінде науқаспен қатынаста болған жақындарын бір реттік тексеру.
3.Профилактикалық мақсатпен: бала бақшаға, балалар және ересектер психоневрологиялық стационарына қайталап түскен науқастарды бір реттік тексеру.

Слайд 19

Дифференциальды диагностика
Күл кезінде келесі аурулармен дифференциальды диагноз жүргізіледі:
• Некротикалық ангинамен
• Лакунарлы және фолликулярлы

ангинамен
• Паратонзиллярлы абсцесспен
• Инфекциялық мононуклеозбен
• Аранның шырышты қабатының күйігімен
• Созылмалы тонзиллиттің өршуімен
• Эпидемиологиялық паротитпен
• Лейкоз кезінде миндалинаның некротикалық өзгерістерімен

Слайд 20

Күл ауруының (дифтерия) емі
Жұтқыншақ дифтериясының токсикалық түрінде науқастарға дифтерияға қарсы сарысуды

қолдану қажет.
Жұтқыншақ дифтериясының субтоксикалық түрінде 40 000 ХБ (МЕ) сарысу, I-ші дәрежесінде – 60 000 ХБ, II дәрежеде-80 000 ХБ, III дәрежеде-100 000 ХБ сарысу енгізіледі.
Көмей дифтериясымен ауырған науқастардың бұлшықет ішіне 90 мг преднизолонды енгізеді.
Егер емдеу шаралары аурудың алғашқы 2-ші күні басталса, онда сарысу келесі 1 реттік дозаларда қолданылады: катаральды түрінде –10 000 ХБ, жергілікті түрінде-20 000 ХБ, таралған түрінде- 30000 ХБ, субтоксикалық түрінде – 40000 ХБ, токсикалық барысындағы I дәрежеде-60 000 ХБ, II дәрежеде-80 000 ХБ, III дәрежеде-10 000 ХБ, көмейдің дифтериясында-40 000 ХБ, таралу барысында-80 000-120 000 ХБ.

Дифтерия

Содержание

Жоспар:Анықтамасы.Тарихи мәліметтер. Этиологиясы. Эпидемиологиясы. Патогенезі. Клиникалық көрінісі. Диагностикасы. Емі.Қолданылған әдебиеттер тізімі

Күл ауруы (дифтерия) коринебактериялар тобының Леффлер бактериясымен қоздырылатын, ағзаның улану белгілерімен

Тарихи мәліметтер«Дифтера» – қабыршақ деген сөзді білдіреді.XIX ғасырдың 20-шы жылдары француз

ЭтиологиясыСау адамдардан бөлінетін дифтерия таяқшасының токсигенді емес штаммдары эпидемиялық қауіп тудырмайды.Күл

ЭпидемиологиясыКүл ауруының көзі – науқас адам.Ең жоғары эпидемиялық қауіпті жұтқыншақ, мұрын

• транзиторлы тасымалдаушылық (қоздырғыш сыртқа ортаға 1-7 күн бөлінеді);• қысқа мерзімді (7-15 күн);• орташа

Адамдардың дифтерияға қабілеттілігі, дифтерияға қарсы антитоксикалық иммунитетінің болуымен байланысты. Ересектердің аурудан

Дифтерия қоздырғышының кіру қақпалары болып ағзаның жамылғылары (тері мен шырыштар) есептеледі.Алайда

Дифтерия экзотоксині бірнеше фракциядан тұрады, олардың әрқайсысы дербес биологиялық әсерлерге ие.

Бірқабатты шырышты эпителийде крупозды қабыну дамығанда тек қана эпителиальды қабаты зақымдалып,

Таңдай көмекей бездерінің басқа мүшелерден айырмасы, көп ядролы эпителиймен жабылған. Екінші

Үшінші фракциясы нағыз дифтерия уыты, клетка құрылымынан B цитохромын ығыстырып шығаруға

Дифтерияның (күл) клиникалық көрінісіКүл ауруы күмәнді,болуы мүмкін және зақымдалған деп бөлінеді.Күмәнді