Түсті металдар және оның қорытпалары. 8 Дәріс

қорытпалар.
Алюминий қорытпаларының классификациясы.
Антифрикциялық қорытпалар.

қорытпаларын қоспағанда, барлық дерлік металдар мен қорытпалар жатады. Түсті металдар темірге қарағанда сирек кездеседі және көбінесе оларды өндіру темір өндірісіне қарағанда әлдеқайда қымбат. Алайда, түсті металдардың құрамында темірде жоқ қасиеттер жиі кездеседі және бұл олардың қолданылуын ақтайды.
Көбінесе түсті металдар технология мен өнеркәсіпте әртүрлі қорытпалар түрінде қолданылады, бұл олардың физикалық, механикалық және химиялық қасиеттерін өте кең ауқымда өзгертуге мүмкіндік береді. Сонымен қатар, түсті металдардың қасиеттері термиялық өңдеу, балқыту, жасанды және табиғи қартаюға байланысты және т.б.
Түсті металдар өңдеудің барлық түрлеріне және қысыммен өңдеуге ұшырайды - соғу, штамптау, илемдеу, басу, сонымен қатар кесу, дәнекерлеу, дәнекерлеу.

өңдеумен беріктену мүмкіндігі бойынша - қаттыланған және термиялық өңдеумен беріктенбейтін; өңделмеген күйдегі құрылым бойынша - α- (оларда алтыбұрышты кристалды тор бар), β- (текше центрлі тормен) және (α + β) қорытпалар бойынша.
Α-қорытпаларға алюминийден титаннан жасалған қорытпалар, сондай-ақ қалайы немесе цирконий қосылған легирленген қоспалар жатады.
Екі фазалы (α + β) қорытпалар механикалық және технологиялық қасиеттердің ең жақсы үйлесіміне ие. Олар негізінен алюминийден ванадий, молибден, хром және темір қосылған. Α + β қорытпалары термиялық өңдеумен қатайтылады - сөндіру және қартаю.
Бір фазалы β-қорытпалар өнеркәсіптік қолдануға ие емес, өйткені олар нақты беріктігі мен жоғары құнын төмендеткен.
Титан қорытпалары авиация, зымыран технологиясы, кеме жасау, химия және басқа салаларда кеңінен қолданылады. Олар әуе қозғалтқышының бөлшектерін, ракеталық қозғалтқыш корпустарын, сығылған және сұйытылған газдар үшін цилиндрлерді, қапталған кемелерді, сүңгуір қайықтарды және т.б. үшін қолданылады.

Титан қорытпалары

Тіα модификациясының периодтары α=2,96А және с=4,72А болатын, тығыз орналасқан гексагональдық торға ие болады. Жоғары температуралық Тіβ модификациясының периодтары α=3,32А °С -та болатын, көлемдік центрленген кубтық торға ие болады.
Баяу суыту кезіндегі полиморфты түрленуі °C қалыптағыдай механизм бойынша полиэдрлік құрлым түзе отырып (,ал тез салқындағанда мартенситтік механизм бойынша ине тәрізді құрылым түзе отырып жүзеге асады.
Титан өндірудің өнеркәсіптік әдісі титан рудасын байытып әрі хлорлап, кейін осы руданы төрт хлорлы титаннан металдық магниймен бұрынғы қалпына келтіруден тұрады. Осыдан алынған кеуек титан үлгілері (ТГ 100, ТГ 105, ТГ 110 т.с.с) арнайы қорытылған үлгіледің қаттылығы бойынша маркаланады. Бір тұтас титан алу үшін кеуек титан ұнтақталып майдаланады, престеледі және жентектеледі немесе доғалық пеште, вакуумде не инертті газдардың атмосферада қайта балқытылады.