Keyfi̇yyəti̇ i̇darəetmə si̇stem tələbləri̇

(International Organization for Standardization )

QMS-Quality Management System: Keyfiyyəti Idarəetmə Sistemləri (KIS)
AZS İSO 9001 : 2009 Keyfiyyəti Idarəetmə Sistemi

ISO 9000: nədir? İSO 9000 hər hansı bir iş və ya təşkilatda effektiv menecment təcrübəsi üçün, diqqəti müştərilərin ehtiyaclarına və ümidlərinə yönəltmək üçün səmərəli çərçivədir. O həm məhsul, həm də xidmətlərin keyfiyyətcə planlaşdırılmasına köməklik edir.

ISO nun Məqsədi : Dünyada bənzər texnologiyalar üçün inkişaf etdirilən fərqli standartlar, bəlli vaxt sonra "Ticarət üçün Texniki Maneə “ yaradırdı.
ISO 'nun günümüzdəki ən əhəmiyyətli funksiyası ISO 9000 Keyfiyyət Idarəetmə Standartları və digər Məhsul / Xidmət standartları kimi beynəlxalq qəbul görmüş standartlar hazırlayaraq, ticarətin bu tip texniki maneələri ortadan qaldırmaqdır.

www.iso-ms.blogspot.com

4.Keyfiyyət Idarəetmə Sistemi
5.Rəhbərliyin Məsuliyyəti
6.Resurslarının Idarə Olunması
7.Xidmət Reallaşdırma
8.Ölçülmə, Analiz və Yaxşılaşdırma

Standartinin Maddələri

www.iso-ms.blogspot.com

Qanun və Qanunvericilik Şərtləri və Standart xidmət vermək,
Davamlı yaxşılaşdırma və xidməti sahəyə zəmanət vermək
Xidmət verdiyi sahənin məmnuniyyətini sağlamak.

www.iso-ms.blogspot.com

idarə olunması

Məhsulun yaradılması
tsiklinin prosesləri

Rəhbərliyin
məsuliyyəti

Ölçmə, təhlil və
təkmilləşdirmə

Tələblər

Tələblərin
Ödənilməsi
Məmuniyyət

İstehlakçılar

İstehlakçılar

Məhsul

Girdi

Çıxdı

Prosesli Yanaşmaya Əsaslanan KIS-inin Modeli

www.iso-ms.blogspot.com

Təməl Terminlər və Lüğət
ISO 9001: 2000 Keyfiyyət İdarəetmə Sistemləri - Şərtləri
İSO 19011-2011: Idarəetmə sistemləri icin Audit/Tədqiq bələdçisi
İSO 9001:2008 : Keyfiyyəti Idarəetmə Sistemi

2. Normativ istinadlar & Standartlar

3.Termin və Təriflər

İSO 9000:2005 “Keyfiyyət üzrə idarəetmə sistemi. Terminləri və təyinlər” tətbiq edilir. (İSO 9000:2005 Quality management systems-Fundamentals and vocabulary)

www.iso-ms.blogspot.com

və informasiyanın mövcudluğunu təmin etməlidir;
Proseslərin ölçülməsini və mümkün olan yerlərdə təhlilini həyata keçirməlidir;
Planlaşdırılmış nəticələrə nail оlmaq və bu prosesləri daim təkmilləşdirmək üçün zəruri olan tədbirləri həyata keçirməlidir.

4.1 Ümumi tələblər

Təşkilat, KİS üçün Prosesləri və təşkilatda tətbiqini müəyyən etməlidir;
Proseslərin ardıcıllığını və qarşılıqlı əlaqəsini müəyyən etməlidir;
Proseslərin yerinə yetirilməsi, həm də onların idarə edilməsi zamanı effektivliyi təmin etmək üçün zəruri olan üsulları və meyarları müəyyən etməlidir;

www.iso-ms.blogspot.com

Proseduralar (PR) və Qeydlər,
Effektli Planlaşdırmanın təmini, Proseslərin həyata keçirilməsi və onların idarə edilməsi üçün təşkilat tərəfindən təyin edilmiş sənədlər və qeydlər daxil edilməlidir.

4.2. Sənədlərə olan Tələblər
4.2.1 Ümumi müddəalar:

www.iso-ms.blogspot.com

Sistem Tələblərinə
Uyğun mu?

Sənədin Hazırlanması

Sənədin Nəzarətli &Nəzarətsiz
Şəkildə Nəşri və Paylanması

SƏNƏDİN TƏTBİQİ

Bəli

Xeyr

www.iso-ms.blogspot.com

Idarəetmə Sistemi üçün işlənib sənədləşdirilmiş Proseduralar vəya onlara istinadları;
Keyfiyyəti Idarəetmə Sisteminin Prosesləri arasında qarşılıqlı əlaqənin təsvirini əks etdirməlidir.

4.2.2 Keyfiyyət Üzrə Rəhbər Sənəd (KÜRS):

www.iso-ms.blogspot.com

hallarda sənədlərin təhlilini, aktuallaşdırılmasını və yenidən təsdiqini;
Sənədlərin yenidən baxılma statusunun və dəyişikliklərin identifıkasiyasının təminini;
Sənədlər tətbiq olunduğu yerlərdə onların müvafiq versiyalarının mövcudluğunun təminini;

www.iso-ms.blogspot.com

Təhlili

Sənədin
Tətbiqi

Sənədin Təsdiqi
& Imzalama

Etibarsiz və Köhnəlmiş
Sənədi Ləğv etmək

4.2.3 Sənədlərin Idarə Edilməsi

Bəli

Xeyr

Sənədin Nəzarətli&
Nəzarətsiz
Şəkildə Nəşri və
Paylanması
Dəyişiklik edilən Sənəd
Sistem Tələblərinə
Uyğun mu?

Xeyr

Bəli

www.iso-ms.blogspot.com

Mənbəli Sənədlərin identifikasiyasının təmini və idarə edilməsi;
Köhnəlmiş sənədlərin Saxlama müddəti və əldən çıxarılmasını,

4.2.4 Qeydlərə Nəzarət Edilməsi

www.iso-ms.blogspot.com

sahəsində məqsədlərin işlənməsini təmin etmək;
Rəhbərlik tərəfindən təhlil aparmaq;
Lazımi ehtiyatlarla (kapitala) təminat.
Standartın, qanunvericiliyin və məcburi tələblərin yerinə yetirilməsini öhdəsinə alaraq cavabdehlik daşıyır.

5.2. İstehlakçıya istiqamətlənmə

Təşkilatın ali rəhbərliyi istehlakçıların məmnunluğunu artırmaq məqsədilə onların tələblərinin müəyyən edilməsini və yerinə yetirilməsini təmin etməlidir.

www.iso-ms.blogspot.com

idarəetmə sisteminin effektivliyini daim yüksəltmək barədə öhdəliyi daxil etsin;
Keyfiyyət sahəsində məqsədlərin müəyyən edilməsi və təhlili üçün əsaslar yaratsın;
Təşkilatın heyətinə çatdırılsın və onun üçün başa düşülən olsun;
Onun daim yararlı olması üçün təhlil olunsun.

www.iso-ms.blogspot.com

uyğunluğunu təmin etmək üçün lazım olan məqsədlər daxil olmaqla, təşkilatın müvafiq bölmələrində və müvafiq səviyyələrdə müəyyən eder.
Keyfiyyət sahəsində məqsədlər ölçülə bilən və keyfiyyət sahəsindəki siyasətə uyğun olmalıdır.

5.4. Planlaşdırma

www.iso-ms.blogspot.com

və keyfiyyət sahəsində məqsədlərə nail olmaq üçün Keyfiyyəti Idarəetmə Sisteminin yaradılması, Dəstəklənməsi və Təkmilləşdirilməsi Planlaşdırılmalıdır.
-Dəyişikliklərin planlaşdırılması və sistemə tətbiqi zamanı keyfiyyəti idarəetmə sisteminin bütövlüyü qorunmalıdır.

Dəstəklənməsinin və Təkmilləşdirilməsinin Planlaşdırılması.

www.iso-ms.blogspot.com

hazırlanması, tətbiqi və işlək vəziyyətdə saxlanılmasının təmin etməlidir.

5.5. Məsuliyyət, səlahiyyətlər və Informasiya məlumatların Mübadiləsi

5.5.2. Rəhbərliyin nümayəndəsi

KİS-nin tələb etdiyi proseslərin işlənib hazırlanması, tətbiqi və işlək vəziyyətdə saxlanılmasının təmin etməlidir,

KİS-nin fəaliyyəti və onun təkmilləşdirilməsi zəruriyyəti haqqında hesabatların təşkilatın Rəhbərliyinə təqdim etməli,

www.iso-ms.blogspot.com

(yoxlamaların) nəticələri;
Istehlakçılarla əks əlaqə;
Proseslərin işləməsi və məhsulun uyğunluğu;
Qabaqlayıcı və korreksiyaedici tədbirlərin statusu;
Rəhbərlik tərəfindən aparılmış əvvəlki təhlilin nəticələrindən irəli gələn sonrakı tədbirlər;
Keyfiyyəti idarəetmə sisteminə təsir edə biləcək dəyişikliklər;
Təkmilləşdirmə üzrə tövsiyələr.

Rəhbərlik, Təşkilatın KİS-ini; bu sistemin uyğunluq, kafilik və fəaliyyətinin davamlılığını zəmanət altına almaq üçün planlanmış fasilələrlə nəzərdən keçirməlidir.

www.iso-ms.blogspot.com

münasibətdə məhsulun təkmilləşdirilməsi;
Ehtiyatlara tələbatın olması.

www.iso-ms.blogspot.com

və işlək vəziyyətdə saxlanılması, həmçinin onun səmərəliyinin daim artırılması,
Istehlakçıların tələblərinin yerinə yetirilməsi yolu ilə onların məmnunluğunun artırılması.

Rəhbərlik, KİS-ini tətbiq, davamlılığını təmin etmək və fəaliyyətini davamlı yaxşılaşdırmaq, Müştəri şərtlərinin yerinə yetirilməsi yolu ilə müştəri məmnuniyyətini artırmaq üçün, lazımlı olan qaynaqları təyin etməli və təmin etməlidir.

www.iso-ms.blogspot.com

tələbatı ödəmək məqsədi ilə hazırlığı təmin etməli və ya başqa tədbirləri həyata keçirməlidir;
Görülmüş tədbirlərin səmərəliliyini qiymətləndirməlidir;
Heyətin öz fəaliyyətinin aktuallığına və vacibliyinə, həmçinin keyfiyyət sahəsində məqsədlərə nail olunmasına töhfəsinə dair məlumatlı olmasını təmin etməlidir;
Təhsil, hazırlıq, bacarıq və təcrübə ilə bağlı qeydləri işlək vəziyyətdə saxlamalıdır

6.2.2 Səriştəlilik, Hazırlıq və Məlumatlılıq...

Müəssisə Rəhbəri və İR Təşkilatın Məhsul şərtlərinə uyğunluğu təsir edən işləri reallaşdıran personal; uyğun təhsil, təhsil, bacarıq və təcrübə cəhətdən kifayət qədər olmasını təşkil etməlidir.

www.iso-ms.blogspot.com

(həm texniki həm də proqram vasitələri);
Təminat xidmətləri ( məsələn, nəqliyyat, rabitə və ya məlumat sistemi).

Təşkilat, məhsul şərtlərinə uyğunluğa çatmaq üçün lazım olan infrastrukturu müəyyən etməli, təmin etməli və davam etdirməlidir.

www.iso-ms.blogspot.com

təmin olunması üçün lazım olan işçi mühitini yaratmalı və onu idarə etməlidir.

www.iso-ms.blogspot.com

məhsula olan tələbləri;
Proseslərin və sənədlərin işlənməsinə, həmçinin konkret məhsul üçün tələb olunan ehtiyatların təmin olunmasına dair ehtiyacı;

7. Məhsulun Yaradilmasi Təşklinin Prosesləri

Konkret məhsul üçün sınaq, nəzarət, monitorinq, yoxlama və təsdiq etmə üzrə lazımi fəaliyyəti, həmçinin məhsulun qəbulu meyarlarını təyin etməlidir.
Məhsulun və yaradılması tsikli proseslərinin tələblərə uyğunluğunu təsdiq edən lazımi qeydləri təyin etməlidir.

www.iso-ms.blogspot.com

sonrakı fəaliyyət daxil olmaqla, istehlakçı tərəfindən təyin edilmiş tələblər,
Konkret vəya nəzərdə tutulan istifadə üçün lazım olan, lakin istehlakçılar tərəfindən təyin edilməyən tələbləri (əgər onlar məlumdursa);
Məhsula tətbiq olunan qanunverici və məcburi tələblər,
Təşkilat tərəfindən zəruri hesab edilən istənilən əlavə tələbləri müəyyən edir.

7.2 İstehlakçılar ilə bağlı Proseslər

Təşkilat, məhsullara bağlı şərtlərin müəyyən etməli, məhsula bağlı şərtləri nəzərdən keçirməlidir. Bu nəzərdən keçirmə quruluşun, müştəriyə məhsulu vermə, öhdələrinə etməsindən əvvəl edilməli və müştəriləri ilə ünsiyyət üçün, təsirli tənzimləmələri təyin etməli və əməl etməlidir.

www.iso-ms.blogspot.com

tələblərdən fərqli olan tələblərin razılaşdırılması,
Təşkilatın müəyyən edilmiş tələbləri yerinə yetirə bilmək imkanlarını təmin etməlidir.

7.2.2. Məhsula bağlı şərtlərin Nəzərdən Keçirilməsi

7.2 İstehlakçılar ilə bağlı Proseslər

7.2.3 İstehlakçılar ilə Əlaqələri saxlamaq

Məhsul haqqında informasiya;
Dəyişikliklər də daxil olmaqla sorğuların, müqavilələrin və ya sifarişlərin qəbulu,
Istehlakçı şikayətləri daxil olmaqla istehlakçılarla əks - əlaqə

www.iso-ms.blogspot.com

nəzarət altında saxlamalıdır.

Məhsul Layihələndirmə və Təkmilləşdirilmə əsnasında hər bir mərhələdə uyğun olan təhlilinin, yoxlanmanın və təsdiqin aparılması,
Məsuliyyəti və səlahiyyətlərini müəyyən edilməsi,
Layihələndirmə planlaşdırmanın nəticələri aktuallaşdırılması,
Qanunverici və digər məcburi tələblər,

www.iso-ms.blogspot.com

tələblər daxil edilməli,
Uyğun gələn avadanlığın tətbiqi;
Monitorinq və ölçmələrin aparılması,
Konkret metod və proseduraların tətbiqi,
Qeydlərə tələblər,

7.4 SATINALMA
(Təchizatçıların Qiymətləndirilməsi)

Müəssisə, satın alınan məhsulun, göstərilən satın alma şərtlərinə uyğun olmasını zəmanət altına almalıdır. Təchizatçılar və satın alınan məhsula tətbiq olunan idarənin tipi və əhatəsi, satın alınan məhsulun sonrakı məhsul reallaşdırmasına və ya son məhsul olan təsirinə asılı olmalıdır.

www.iso-ms.blogspot.com

planlamalı və idarəetməli,
Təşkilat, Məhsulu, məhsul reallaşdırması boyunca uyğun yollarla, Məhsulun vəziyyətini, məhsul reallaşdırması boyunca monitorinq və ölçmə şərtləri baxımından tanımlamalıdır.

Təşkilat, Müşteri mülkiyetini Öz nəzarəti altında vəya özü tərəfindən istifadə edildiyi müddətcə quruluş, müştəri mülkiyyətinə diqqət göstərməli,
Təşkilat, istifadə üçün və ya məhsulla bir araya gətirmək üçün təmin müştəri mülkiyyətini təyin etməli, doğrulamalı, qorumalı və təhlükəsizliyini təmin etməli,
Təşkilat, şərtlərə uyğunluğun davamlılığını təmin etmək üçün, daxili proses müddətində və istənən yerə təslim edilənə qədər məhsulu mühafizə etməlidir.

www.iso-ms.blogspot.com

istifadəsindən əvvəl beynəlxalq və ya milli etalonlarla müqayisədə vahidlərin ölçülərini ötürən etalonlar üzrə kalibrlənməli və ya yoxlanılmalıdır. Belə etalonlar olmadıqda, kalibrləmə və ya yoxlama üçün istifadə olunan baza qeydiyyata alınmalıdır.
Nizamlanmalidir və ya lazım gəldikdə təkrar nizamlanmalıdır;
Kalibrləmə statusunu müəyyən etmək məqsədilə identifıkasiya olunmalıdır;
Ölçmələrin nəticələrini etibarsız edə biləcək nizamlamalardan qorunmalıdır;
Istifadə olunma, texniki xidmət və saxlanma mərhələlərində zədələnmə və xarab olunmalardan qorunmalıdır.

Təşkilat, təyin edilmiş müddətlərdə vəya onun istifadəsindən əvvəl beynəlxalq vəya milli etalonlarla müqayisədə vahidlərin ölçülərini ötürən etalonlar üzrə kalibrlənməli vəya yoxlanılmalıdır.

www.iso-ms.blogspot.com

göstərmək,
b) KİS-nin uyğunluğunu zəmanət altına almaq,
c) KİS-nin fəaliyyətini davamlı yaxşılaşdırmaq.

Qeyd: Statistik texnikalar, tətbiq oluna bilər metodlar

Müəssisə , Məhsul şərtlərinə, Keyfiyyət idarəetmə sisteminə uyğunluğu, zəruri olan izleme, ölçmə, analiz və yaxşılaşdırma proseslərindən planlamalı və əməl etməlidir:

www.iso-ms.blogspot.com

edilən məhsulun keyfiyyəti ilə bağlı müştəri məlumatları,
Istifadəçi seçimi anketleri,
Iş Itkisi analizləri, v.s….

Müəssisə, müştəri şərtlərinin qarşılanıb qarşılanmadığı haqqındakı müştəri qəbul etməsi ilə əlaqədar məlumatları əməl etməli, məlumatları əldə edərək və istifadə etmək üçün metodlar təyin etməlidir.

www.iso-ms.blogspot.com

Daxili Audit Təlimində ələ alacağız !

Standard'ın şərtlərinə və quruluş tərəfindən yaradılan KİS şərtlərinə əməl edib etmədiyini, Aktiv olaraq tətbiq edib etmədiyini və davamlılığının təmin

sağlanmadığını müəyyən etmək üçün planlanmış şəkildə daxili Auditlər reallaşdırılmalıdır.

www.iso-ms.blogspot.com

mümkün olan yerlərdə ölçülməsi üçün uyğun metodlardan istifadə etməlidir. Bu üsullar, proseslərin planlaşdırılmış nəticələri verə bilmək qabiliyyətini təsdiq etməlidirlər. Əgər planlaşdırılmış nəticələr əldə edilməyirsə, korreksiyaedici tədbirlər görülməlidir

Qeyd: Uyğun üsulları müəyyənləşdirərkən təşkilat bu cür proseslərin hər biri üçün məhsula dair tələblərə uyğunluğa və keyfiyyəti idarəetmə sisteminin effektivliyinə onların təsirlərinə görə uyğun olan monitorinqin və ölçmələrin tipini və həcmini nəzərə almalıdır.

www.iso-ms.blogspot.com

yetirilməsini yoxlamaq məqsədilə, monitorinq həyata keçirməli və məhsulun xarakteristikalarını ölçməlidir. Bu planlaşdırılmış tədbirlərə uyğun olaraq məhsulun yaradılmasının müvafiq mərhələlərində yerinə yetirilməlidir.

Qəbul meyarlarına uyğunluğu təsdiq edən qeydlər işlək vəziyyətdə saxlanmalıdır. Qeydlər məhsulun buraxılışına icazə vermiş şəxs göstərməlidir.

www.iso-ms.blogspot.com

istifadəsinin vəya teslimatının qarşısının alınması üçün, izlənəbilirliğınə və nəzarət altında bulundurulmasını zəmanət altına almalıdır.

Uyğun olmayan məhsul düzəldildiyini, şərtlərə uyğunluğunu göstərmək üçün məhsul yenidən təsdiqləməyə tabe tutulmalıdır

www.iso-ms.blogspot.com

də daxil olmaqla, proseslərin və məhsulun xarakteristikalarına və tendensiyalarına,
Tədarükçülər,

Təşkilat, KİS-nin uyğunluq və fəaliyyətini göstərmək və keyfiyyət idarəetmə sisteminin fəaliyyətinin davamlı yaxşılaşdırılmasının edilə yerləri qiymətləndirmək üçün uyğun məlumatları müəyyən etməli, toplamalı və analiz etməlidir.

www.iso-ms.blogspot.com

önləyici fəaliyyəti və rəhbərliyin nəzərdən keçirməsini istifadə edərək keyfiyyət idarəetmə sisteminin fəaliyyətini davamlı Yaxşılaşdırmalıdır.

8.5 Yaxşılaşdırma

8.5.1 Davamlı Yaxşılaşdırma

www.iso-ms.blogspot.com

səbəblərinin müəyyənləşdirilməsi;
Uyğunsuzluqların təkrarlanmasının qarşısını almaq üzrə işlərin zəruriliyinin qiymətləndirilməsi;
Lazımi tədbirlərin müəyyənləşdirilməsi və həyata keçirilməsi;
Görülmüş tədbirlərin nəticələri barədə qeydlər;
Tətbiq olunan korreksiyaedici tədbirlərin effektivliyinin təhlili,

Təşkilat, uygunsuzluklar səbəblərini aradan qaldıraraq və təkrarlanan uyğunsuzluqların garşısını almaq üçün tədbirlər görməlidir.

www.iso-ms.blogspot.com

verməsinin qarşısını almaq məqsədilə zəruri tədbirlərin qiymətləndirilməsi;
Zəruri tədbirlərin müəyyən edilməsi və həyata keçirilməsi;
Qabaqlayıcı tədbirlərin nəticələri barədə qeydlər;
Qabaqlayıcı (önləyici) tədbirlərin effektivliyinin təhlili.

Müəssisə , olma ehtimalı olan potensial uygunsuzluklar səbəblərini aradan qaldırmaq üçün tədbirləri müəyyən etməlidir.

www.iso-ms.blogspot.com