Гісторыя Беларусі як вучэбная дысцыпліна

Пытанні лекцыі:

Прадмет і задачы курса.
Цывілізацыйныя і стадыяльныя тэорыі развіцця.
Перыядызацыя і крыніцы

Пытанне 1.

Прадмет і задачы гістарычнай навукі

Гістарычны працэс -

З’ява аб’ектыўная.
Яго асвятленне не павінна залежаць ад амбіцый

Аб’ект пазнання гісторыі -

Уся сукупнасць з’яваў і фактаў грамадскага жыцця

Прадмет пазнання -

Гэта пэўная сукупнасць найбольш істотных уласцівасцяў і прыкмет

Прадмет гісторыі Беларусі -

Уся сукупнасць падзей, фактаў, з’яў грамадскага развіцця

Задачы гістарычнай навукі:

Аб’ектыўна паказаць мінулае.
Выхоўваць сучаснікаў на станоўчых прыкладах мінулага.
Прааналізаваць памылкі

Функцыі:

1. Пазнавальная - назапашваць веды
2. Выхаваўчая – выхаванне патрыяызму
3.

Гістарычнае пазнанне характарызуецца:

Рэтраспектыўным характарам (падзеі ўжо адбыліся).
Рэканструктыўным характарам (узнаўляем мінулае).

Крыніцы гісторыі:

Пісмовыя : (Архіўныя матэрыялы, літаратура, карэспандэнцыя, друк)
Рэчавыя (Археалагічныя знаходкі і

Пытанне 2.

Цывілізацыйныя і стадыяльныя тэорыі развіцця грамадства.

Існуе два падыходы да разумення гісторыі:

Стадыяльна-паступовы (лінейны) - сутнасць яго ў

Ідэя лінейнасці часу – уласцівая большасці рэлігій.

Гісторыя ў лінейнай інтэрпрэтацыі

Гістарычны працэс мае стадыі:

Фармацыі (спосаб вытворчасці) былі:
першабытная, рабаўладальніцкая, феадальная, капіталістычная, (будуць)сацыялiстычная,

Цывілізацыйны падыход:

Гістарычны працэс шматгранны, шматслойны, шматварыянтны.
Гэты падыход распрацоўвалі: Н.Данілеўскі, О. Шпенглер,

У сучаснай гісторычнай навуцы

Спалучацца цывілізацыйны і фармацыйны падыходы. Але перавага за

Перыядызацыя-падзел гіст. працэсу на часткі. Вылучаюць палітычную, фармацыйную, этнічную і ўніверсальную перыядызацыі.

Перыядызацыя

Этнiчная перыядызацыя.

Этнас - Устойлівая супольнасць людзей, якая склалася гістарычна на пэўнай

Універсальная перыядызацыя: 1. Старажытнае грамадства (100 тыс. г.д.н.э. – 5 ст.н.э.)

Каменны век

Сярэднявечча (кан. 5 ст. – 15 ст.)

Ранняе (V-IX), класічнае (IX -

Новы час (16 – пач. 20 стст.)

Ранні (1492 – 1789) ,

Найноўшы (навейшы) час

(з 1917 да нашага часу.)
Фарміраванне ідэалагічных дзяржаў і саюзаў

Тэорыі паходжання чалавека

Крэацыйная (тэалагічная)
Касмічная
Эвалюцыйная (Ч. Дарвін)
Антропагенэз -фарміраванне чалавека сучаснага тыпу .

Ледавіковая эпоха

Палеаліт (3 млн. – 10 тыс. да н.э) Чалавек з’явіўся на

Ляжыць ледавік. Клімат на тэрыторыі Беларусі арктычны.

Чалавек умее будаваць жыллё,

Татэмізм –вера ў звышнатуральныя здольнасці звярэй ці раслін і сувязь з

Мезаліт (9 -5 тыс. да н.э )

Жыло на Беларусі каля 4,5

Неаліт (4 – 2 тыс. да н.э.)

Вядома 500 стаянак
Колькасць насельніцтва Беларусі

пераход ад прысвайваючай да вытворчай гаспадаркі

Называецца неалітычная рэвалюцыя
Людзі пачалі займацца не

Індаеўрапейскі перыяд

У ІІІ тыс.да н.э. У Еўропе– дэмаграфічны выбух і на

Бронзавы век (канец ІІІ тысячагоддзя – VІІІ-VІІ ст. да н.

Жалезны век (І тыс. да н.э.– 8 ст.н.э.)

Пачынаецца выплаўка крычнага жалеза