Содержание
- 2. Tопографиялық картадағы тік бұрыштық координаталарын анықтау
- 3. ЖОСПАР: КІРІСПЕ: 1. Топография туралы жалпы түсініктеме НЕГІЗГІ БӨЛІМ 1. Топографиялық шартты белгілер 2. Тік бұрышты
- 4. 1. Топография туралы жалпы түсініктеме Топография — жер бетін әуе және ғарыштық түсірім негізінде жоспарға және
- 5. Топографиялық картаның мазмұнының толықтығы ең алдымен планның немесе картаның масштабына байланысты болады. Масштабы кішірейген сайын картаның
- 6. Топографиялық шартты белгілер
- 7. Топографиялық шартты белгілер — жер беті бедерін топографиялық карталар мен пландарға түсіруде қолданылатын жергілікті заттардың шартты
- 8. Тік бұрышты жазық координаталар жүйесі. Шағын аймақтары біршама қысқа арақашықтықтарға байланысты есептерді шешкенде, тік бұрышты X
- 9. кез-келген нүктенің орны, мәселен А нүктесінің орны координаталар басынан осы нүктелердің Х,У осьтеріндегі проекциялары (ОХ, ОУ),
- 10. 3. Зоналық тік бұрышты жазық координаталар жүйесі Зоналық тік бұрышты жазық координаталар жүйесі. Жер бетінің едәуір
- 11. Қазақстан Солтүстік жарты шарда жатқандықтан, барлық нүктелердің абсциссалары-(Х) оң болып, ал ординаталары У әр зонаның осьтік
- 12. 4.Кеңістік координаттар жүйесі Кеңістік координаттар жүйесі. Жер бетіндегі нүктелердің орнын оның координаталары, яғни алынған координаталар жүйесінің
- 14. Скачать презентацию
Tопографиялық картадағы тік бұрыштық координаталарын анықтау
Tопографиялық картадағы тік бұрыштық координаталарын анықтау
ЖОСПАР:
КІРІСПЕ:
1. Топография туралы жалпы түсініктеме
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
1. Топографиялық шартты белгілер
2. Тік бұрышты
ЖОСПАР:
КІРІСПЕ:
1. Топография туралы жалпы түсініктеме
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
1. Топографиялық шартты белгілер
2. Тік бұрышты
3. Зоналық тік бұрышты жазық координаталар жүйесі
4. Кеңістік координаттар жүйесі
Пайдаланылған әдебиеттер.
1. Топография туралы жалпы түсініктеме
Топография — жер бетін әуе және ғарыштық түсірім негізінде жоспарға және ірі масштабты картаға
1. Топография туралы жалпы түсініктеме
Топография — жер бетін әуе және ғарыштық түсірім негізінде жоспарға және ірі масштабты картаға
Топографиялық картаның мазмұнының толықтығы ең алдымен планның немесе картаның масштабына байланысты болады. Масштабы кішірейген сайын картаның жер беті элементтерін сұрыптау және жалпылау
Топографиялық картаның мазмұнының толықтығы ең алдымен планның немесе картаның масштабына байланысты болады. Масштабы кішірейген сайын картаның жер беті элементтерін сұрыптау және жалпылау
Топографиялық шартты белгілер
Топографиялық шартты белгілер
Топографиялық шартты белгілер — жер беті бедерін топографиялық карталар мен пландарға түсіруде қолданылатын жергілікті заттардың шартты
Топографиялық шартты белгілер — жер беті бедерін топографиялық карталар мен пландарға түсіруде қолданылатын жергілікті заттардың шартты
Тік бұрышты жазық координаталар жүйесі. Шағын аймақтары біршама қысқа арақашықтықтарға байланысты
Тік бұрышты жазық координаталар жүйесі. Шағын аймақтары біршама қысқа арақашықтықтарға байланысты
Тік бұрышты координаталар жүйесінде X осі-абсцисса, ал У- ордината осьтері болып белгіленеді. Горизонталь жазықтық координата осьтерімен төрт ширекке бөлінеді. Математикада колданылатын декарттык тік бұрышты жүйеден геодезиядағы бұл жүйенің айырмашылығы-ширектердің оң жаққа карай нөмірленулері, яғни солтүстік-шығыс ширектен басталып, сағат тілінің бағытымен есептеледі. Әлбетте, мұның өзі геодезиялық есептеулер кезінде тригонометриялық формулаларды ешбір өзгеріссіз пайдалануға мүмкіндік береді.
2.Тік бұрышты жазық координаталар жүйесі
кез-келген нүктенің орны, мәселен А нүктесінің орны координаталар басынан осы нүктелердің
кез-келген нүктенің орны, мәселен А нүктесінің орны координаталар басынан осы нүктелердің
Егерде А нүктесінің ХΔ, УΔ координаталары және А мен В нүктелері арасындағы Δх пен Δу координата өсімшелері белгілі болса, онда В нүктесінің координаталары мынаған тең болады
ХВ=ХА+ΔХ ; УВ=УА+ Δх (2)
Координаталардың бұл тікбұрышты жазық жүйесі горизонталь түсірістер жүргізіп және олардың нәтижелері бойынша жердің пландарын жасаған кездерде қолданылады.
3. Зоналық тік бұрышты жазық координаталар жүйесі
Зоналық тік бұрышты жазық координаталар
3. Зоналық тік бұрышты жазық координаталар жүйесі
Зоналық тік бұрышты жазық координаталар
Осы жоғарыда айтылған шарттарға көлденең цилиидрлік деп аталатын неміс ғалымы Гаусс үсынған проекция тәсілі сәйкес келеді. Бүл проекцияға Жер эллипсоидының беті зоналарға бөлінген. Ол зоналар шығысы мен батысында меридиандармен шектеліп, оңтүстік полюстен солтүстік полюске карай созылып жатады.
Зоналардың бойлықтағы ені 6°-тық болып келеді, нөмірлері Гринвич меридианынан шығыска қарай белгіленеді. Қазақстанның кең байтақ территориясы 6°-тық зоналар бойынша есептегенде 8-ден 15-ші зонаға дейінгі аралықты алып жатыр. Гаусс проекциясында зоналардың орталық (осьтік) меридианы жазықтыққа ешқандай өзгеріссіз проекцияланады, ал осьтік меридианнан алыстаған сайын, қашықтықтар аздаған өзгеріске үшырайды.
Кейде үлкен дәлдікті қажет ететін жұмыстарда жер шарының бетін жазықтыққа 3°-тық зоналар арқылы проекциялайды. Зоналардың осьтік меридианы (х осі) мен (у) жазықтықта өзара перпендикуляр түзу сызықтармен кескінделеді, олардың қиысу нүктесі координаталар басы болады
Қазақстан Солтүстік жарты шарда жатқандықтан, барлық нүктелердің абсциссалары-(Х) оң болып, ал
Қазақстан Солтүстік жарты шарда жатқандықтан, барлық нүктелердің абсциссалары-(Х) оң болып, ал
Әрі қарай әр зона осьтік меридианмен экваторға параллель етіп жүргізілген кереге көз сызықтарга бөлініп, олар-тік бұрышты координаталар торы не километрлік тор деп аталынады.
Сөйтіп, әрбір зонаның ортадағы меридианы-осьтік меридиан деп аталады. Шығыс жарты шарындағы кез-келген зонаның осьтік мериданының бойлығы мына формула бойынша аныкталады: λ=6°N-3 (3)
мұндағы N-6°- тық зонаның нөмірі.
Координаталық осьтер мен тік бұрышты координаталар басының әрбір зонада толық аныкталған географиялық орны болатындықтан, тікбұрышты және географиялық жүйелері өзара байланыста болады. Ендеше, нүктенің тік бұрышты координаталарынан геодезиялык координаталарга көшуге немесе керісінше жасауға толық мүмкіндік
4.Кеңістік координаттар жүйесі
Кеңістік координаттар жүйесі. Жер бетіндегі нүктелердің орнын оның координаталары, яғни
4.Кеңістік координаттар жүйесі
Кеңістік координаттар жүйесі. Жер бетіндегі нүктелердің орнын оның координаталары, яғни
Координаталардың кеңістік жүйелерінің ішінде көпшілікке танымалысы-географиялык координаталар жүйесі. Бұл жүйеде нүктенің жер бетіндегі орны жалпы дүниежүзілік масштабта анықталады. Оларды географиялық ендік- және географиялық бойлық-λ дейді . Геодезиялык (φ) экватор жазықтығы мен бекітілген Р нүктесі арқылы өтетін тіктеуіш сызық арасындағы бұрыш. Ендік экватордан бастап, берілген нүктеге дейінгі географиялык меридианның доғасымен өлшенеді де, экватордан екі жаққа солтүстікке қарай 0° тан 90°-қа дейін өзгеріп отырады.