Топырақ тіршілік ортасының органикалық топтары

қабығы деп атайды.
Ол үнемі литосферамен және атмосферамен жанасып жатады.

газдар қоспасы және су ертінділері толтырып тұрады.
Топырақ қабатын педосфера (грекше "подос"—аяк) қабығы деп атайды.
Топырақ борпылдақ (саңылаулары мол) құрылымды болып келеді.
Ішіндегі саңылауларды газдар қоспасы және су ертінділері толтырып тұрады.
Тірі организммен құрылымы да, дамуы да тығыз байланысты ортаның бірі- топырақ.

химиялық құрамына қарай айырма жасайды.

1. Перегнойлы аккумалятивті - шөгінді шіріндіге бай қабат. Бұл қабатта пайда болған органикалық заттардың біразы судың шаюымен төменгі қабатқа өтеді.

3. Топырақ пайда болған ең негізгі қабат (материнская порода) яғни аналық жыныс.

2. Шайылу горизонты - мұнда жоғарғы қабаттан шайылып келген заттар жиналады. Бұл қабаттағы топырықтың құрамы да түрлі-түрлі болады. Сазды күлгін, қарашірікті, алюминий мен темір тотықтары да араласады. Сондықтан бұл қабат беткі қабаттан гөрі қаттылау, тығыздау болады.

топырағы» (1883 ж.) атты еңбегінде топырақтың дүрыс анықтамасы, оның қасиеттері туралы ғылыми негізделген түсініктер берілген. 
топырақ түзілу процесінің бес факторға байланысты екенін анықтады.

бастапқы аналық жыныстар

ауа райы

жер бедері

уақыт
өсімдік жануар

алатын топырақ; жолдың негізі үшін жақсы материал болып табылады.

Құмайт топырақ Ылғалды және құрғақ күйінде байланысы жақсы топырақ: құрғақ және тым ылғалды жерлерде жолға себуге пайдаланады.

Шым тезекті топырақ Ылғалдылықтың тұрақсыздану кезінде көлемдік өзгерістерге зор бейімі бар, қатты сығылатын орамды грунт, жол себуге қолданылмайды.

(қарапайымдылар,колораткалар,тихоходтар мен нематодтар және т.б.). Олар үшін топырақ – микросу тоған жүйесі.

 
Мезофауна – недәуір ірілеу ағзалар (0,1 – ден 2-3 мм – ге дейінгі) жиынтығы, негізінен буынаяқтылар (кенелер,алғашқы қанатсыз жәндіктер мен қанаттылардың ұсақ түрлері, қырықаяқтар және басқалар).

Макрофауна – 2-20 мм.-ге дейінгі көлемдегі денелі жәндіктер (құрттар,қырықаяқтар,жәндіктер,шаянтәрізділер).

- үнемі топырақта тіршілік ететін организмдер. Олардың бүкіл даму циклы топырақта жүреді (жауын құрттары);

геоксендер - топырақты кейде уақытша немесе қорғаныс ретінде пайдаланатын организмдер (тарақандар, кемірушілер жәңе басқа да інде тіршілік ететін сүтқоректі организмдер). 

геофиллер - тіршілік циклының жоқ дегенде бір фазасы міндетті түрде топырақта ететін организмдер (шегірткелер, кейбір қоңыздар).