Беларускія землі у складзе Рэчы Паспалітай 1569 - 1795 гг

1. Утварэнне Рэчы Паспалітай і яе палітычны лад

У ХVІ ст. пачынаецца супрацьстаянне ВКЛ, Каралеўства Польскага і Вялікага княтва

Перадумовы Люблінскай уніі

Доўгае існаванне персанальнай уніі ВКЛ і Каралеўства Польскага ў

Прычыны заключэння Люблінскай уніі

Цяжкае знешнепалітычнае становішча ВКЛ у сувязі з Лівонскай

Люблінскі сойм 1569 г.

Умовы уніі абмяркоўваліся на соймах ВКЛ з

Я. Матэйка Люблінская унія

Умовы Люблінскай уніі

Утваралася адзіная дзяржава – Рэч Паспалітая (Рэспубліка) абодвух народаў.

Утвараўся адзіны саслоўна-прадстаўнічы орган – Вальны Сойм, які складаўся з Сената

Адзіны знешнепалітычны курс Польшчы і ВКЛ
Ліквідацыя межаў паміж дяржавамі.
Права набываць землі

Барацьба ВКЛ за самастойнасць у складзе Рэчы Паспалітай

Насупраць умовам уніі ў

2. Знешнепалітычнае становішча Рэчы Паспалітай

На працягу ХVІ – ХVІІІ стст. Рэч Паспалітая удзельнічала ў шэрагу

Расійская дзяржава

Лівонская вайна (1558-1582)
Барацьба Расіі за выхад да Балтыйскага мора
Рускія войскі

Вайна 1604-1618 гг. “Авантуры з Ілжэдзмітрыямі”

У пачатку ХVІІ ст. Маскоўская дзяржава перажывала

У 1607 г. адбыўся паход Ілжэдзмітрыя ІІ, але яму не ўдалося

Казацка-сялянская вайна 1648-1651 гг.

Прычыны – спустошанасць войнамі, цяжкае эканамічнае становішча, узмацненне

Пакаранні ўдзельнікаў паўстання

Вайна 1654-1667 гг.

У 1654 г. пасля Пераяслаўскай Рады землі Гетманшчыны (Украіна)

У выніку вайны, голаду, эпідэмій насельніцтва Беларусі скарацілася з 2,9

Гетман ВКЛ Януш Радзівіл

Асманская Імперыя

1672 г. – пачала вайну супраць РП.
1673 і 1675 гг.

Швецыя

У ХVІІ ст. з’яўлялася пастаянным ворагам РП.
Тэрыторыю Беларусі найбольш закранула Паўночная

3. Сацыяльна-эканамічнае развіццё Рэчы Паспалітай

3 этапы:
2 пал. XVІ – 1 пал. ХVІІ стст.
станаўленне фальваркава-паншчыннай сістэмы

2. 2 пал. XVІІ – 1 пал. ХVІІІ стст.
глыбокі эканамічны крызіс

3. 2 пал. XVІІІ ст.
Эканамічнае аднаўленне і ўздым
Рост насельніцтва (1791 –

4. Палітычны крызіс РП, спробы рэформ, падзелы РП

Прычыны крызісу РП

Слабасць цэнтральнай дзяржаўнай улады і шляхецкая анархія (у ХVІІ-ХVІІІ

Спроба рэформ

З сяр. ХVІІІ ст. узмацняецца ўплыў “Фаміліі” – групы прыхільнікаў

1772 г. – першы падзел РП

У Пецярбургу быў падпісаны дакумент аб

Каб захаваць дзяржаву, быў скліканы Чатырохгадовы сойм (1788-1792 гг.), які правёў

1793 г. – другі падзел РП

Кансерватыўныя колы шляхты выступілі супраць Канстытуцыі

Паўстанне 1794 г.

Апошняй спробай захаваць дзяржаву
ад гібелі стала паўстанне пад
кіраўніцтвам

У ВКЛ на чале паўстання стаяў палкоўнік Якуб Ясінскі. Тут

1795 г. – трэці падзел РП

Кароль Станіслаў Панятоўскі адрокся ад трона
Тэрыторыя

5. Культура Беларусі ў XVI – XVIII стст.

КОНТРРЭФАРМАЦЫЯ І БАРОКА (XVI – XVIII СТСТ.)

Касцёл у Нясвіжы,
к. XVI ст.
Архітэктар
Ян Марыя Бернардоні

Езуіцкі калегіюм
у Оршы
XVII ст.

Калегіюм езуітаў
Пінск
XVII ст.

Касцёл брыгітак у Гродна, XVIІ ст.

Касцёл у Міхалішках, XVIІ ст.

Віленскае барока, XVIІІст.

Полацк

Слонім

Глыбокае

Івянец

Палац Радзівілаў у
Дзятлаве,
XVIII ст.

Руіны палаца Агінскіх
у Слоніме,
XVIII ст.

Каралеўскі палац
у Гродна,
XVIII ст.

Палац Валовічаў
у Свяцку, XVIII ст.

Маці Боская Адзігітрыя Баркалабаўская 1659 г. з Баркалабаўскага манастыра з-пад Магілёва.

Маці Боская Адзігітрыя Замілаванне. 1656 г. з Месткавічаў Пінскага р-на.

Троіца Старазапаветная.
Апош. чв. 17 ст. з Дастоева Брэсц. вобл.

Нараджэнне Маці Боскай.

Нараджэнне Маці Боскай. Каля 1700 г. З Петрапаўлаўскай царквы с.Нічыпаравічы Магіл. вобл.

Пакланенне
пастухоў
XVIII ст.

Багародзіца
Адзігітрыя Снежная
XVIII ст.

Сармацкі партрэт

Кафля,
XVII ст.

«I тчэ, забыўшыся, рука заміж персідскага ўзору цвяток радзімы васілька»

АСВЕТНІЦТВА І КЛАСІЦЫЗМ (2 П. XVIII – ПАЧ. ХІХ СТСТ.)

Палац Тызенгаўза ў Паставах, XVIII ст.

Палац Румянцавых-Паскевічаў
у Гомелі
XVIII-XIX стст.

Касцёл у Валожыне, ХІХ ст.

Палац Храптовічаў у Шчорсах, к. ХVІІІ ст.

Палац Радзівілаў
ў Паланечцы,
к. ХVІІІ-п. ХІХ стст.

Палац Сапегаў у Ружанах, ХVІІІ ст

Петрапаўлаўскі сабор
у Гомелі,
ХІХ ст.

Юзаф Аляшкевіч (1777-1830)