Ежелгі Қазақстан тарихы

Содержание

Слайд 2

Қамтылатын тақырыптар: Палеолит (Ежелгі тас ғасыры) Мезолит (Орта тас ғасыры) Неолит

Қамтылатын тақырыптар:

Палеолит (Ежелгі тас ғасыры)
Мезолит (Орта тас ғасыры)
Неолит (Жаңа тас ғасыры)
Энеолит

(Мыс-тас ғасыры)
Қола дәуірі
Слайд 3

Адамға ұқсас тіршілік иелері осыдан 2,5 миллион жыл бұрын өмір сүрген.

Адамға ұқсас тіршілік иелері осыдан 2,5 миллион жыл бұрын өмір сүрген.

ең алғашқы жандар «епті адам» Африкада Кения жеріндегі Олдувэй шатқалынан Алғашқы адам тектес гоминидтер ірі маймылға ұқсас болған.
питекантроп пен синантроп- «тік жүретін адамдар». Оның алғашқы өкілі питекантроп 1891 жылы Ява аралынан табылған. Ол мөлшермен бұдан 1 млн жыл бұрын тіршілік етсе, синантроп «Қытай адамы» бұдан 500–200 мың жыл бұрын мекендеген.
Көне адамның тағы бір түрі «неандерталь» болып есептеледі, ол Германия жерінен кезіктірілген. Ол бұдан 200–35 мың жыл бұрын өмір сүрген. Неандертальдық баланың сүйегі Өзбекстандағы Тесіктас деген үңгірден де табылған. Неандертальдық жандар – тік жүретін адам мен саналы адамдар арасындағы өтпелі кезеңде өмір сүргендер.
Бүгінгі бізге ұқсайтын адамды – Хомо сапиенс деп атайды, бұл «саналы адам» деген мағынаны білдіреді. Бұдан шамамен 40–30 мың жыл бұрын пайда болған. «Саналы адамның» сүйегі алғаш рет Францияның Кро-Маньон үңгірінен табылғандықтан, саналы адам кроманьондық деп те аталады.

Алғашқы адамдар

Слайд 4

Алғашқы адамдардың кәсібі Алғашқы адамдардың негізгі кәсібі терімшілік және аңшылық болған.

Алғашқы адамдардың кәсібі

Алғашқы адамдардың негізгі кәсібі терімшілік және аңшылық болған. адамдар

тобыры дейді. Олар үңгірлер мен тау шатқалдарын мекендеді. еңбек құралдары тастан жасалды, олар – қол қашау, чоппер, чоппинг, т.б. Ерте палеолитте тастан – кескіш, қырғыш, тескіштер жасады.
Қаратау үңгірінен табылған жуан емес ағашты кесетін екі жағын егеп – ирек ара тәрізді құрал жасаған.
Палеолитте дөңгелек өзектасты шетінен ортасына қарай жару тәсілі – нуклеус (тілгіш пен қырғыш) жасалды.
Бір қабат өңделген қарапайым шапқыш тас құралдың жүзін ұсақ кертік – ойықтар жасау арқылы өткірлеу ретушь әдісі делінген.
Слайд 5

Аңаулауда қысқа сапты ағаш найза – дротик ұшы сүйектен жасалған сүңгі

Аңаулауда қысқа сапты ағаш найза – дротик
ұшы сүйектен жасалған сүңгі

– гарпун, жануарлардың мойнына не аяғына оратылып құлататын жіп байланған тастар - болас
Тасты бір жағынан соққылау арқылы сындырып, қырландырған, бұндай құралды монофас деген, егер екі жағынан жүз шығарса, ондай құралды бифас деп атаған.
Сүйектен ине және біз дайындады. Жіп орнына жануарлар сіңірлерін, жамылғы есебінде аң терілерін пайдаланды.
Жамбыл облысынан палеолит дәуірінің 5 мыңнан аса еңбек құралдарынан – тас қашау мен үшкір заттар табылған.
Слайд 6

Палеолит(б.з.б 2млн 600мың-б.з.б 12мың жылд) Ерте палеолит Кейінгі палеолит (б.з.б. 2,6

Палеолит(б.з.б 2млн 600мың-б.з.б 12мың жылд)

Ерте палеолит Кейінгі палеолит
(б.з.б. 2,6 млн жыл

– (б.з.б. 40–12 мың
б.з.б. 40 мың жыл) жыл)
Слайд 7

Ерте палеолит: олдувэй, ашель, мустье Олдувэй б.з.б. 2,6 млн-800 мың Ашель

Ерте палеолит: олдувэй, ашель, мустье
Олдувэй б.з.б. 2,6 млн-800 мың
Ашель б.з.б.

800–140 мың жылдар
Мустье б.з.б. 140–40мың жылдар

Қазақстан аумағында алғашқы адамдардың қоныстанған уақыты - ерте палеолитте басталды.Оңтүстіктен алғашқы адам іздері - Шабақты, Қазанғап, Тәңірқазған т.б. тұрақтарынан табылған.

Слайд 8

Ашель кезеңінің ескерткіштеріне Қаратау жоталарындағы Бөріқазған мен Тәңірқазған тұрақтары, осы тұрақтардан

Ашель кезеңінің ескерткіштеріне Қаратау жоталарындағы Бөріқазған мен Тәңірқазған тұрақтары, осы тұрақтардан

Африкадан табылған құралдармен ұқсас құралдар табылды.

Орталық Қазақстанда Құдайкөл, Жаман Айбат, Обалысай
Шығыс Қазақстаннан Қозыбай тұрақтары жатады

Ашель кезеңі

Слайд 9

- Мустье кезінде еңбек өнімділігі артып, адамдардың алғашқы ұжымы тұрақты қауымға

- Мустье кезінде еңбек өнімділігі артып, адамдардың алғашқы ұжымы тұрақты

қауымға айналып жатты. - Қазақстанның орталық және шығыс аймақтары осы кезде игеріле бастаған. Осы аймақтардан Обалысай, Мұзбел, Қанай (140–132 мың жыл), т.б. - Оңтүстік Қазақстаннан тереңдігі 7 метр болатын Ш.Уәлиханов тұрағы, Қызылрысбек,Арыстанды - Маңғыстауда – Шақпақата тұрағы

Бұдан 100 мың жыл бұрын жердің көп аймақтарын мұз басып жатқандықтан, мұз басу дәуірі деп атайды. Палеолит дәуірінде, адам баласының бет-бейнесі, санасы қалыптасып, от жағуды алғаш меңгерді.

Мустье кезеңі

Слайд 10

Кейінгі палеолит кезеңі Бұл кезде адамдар барлық аумақтарға таралып қоныстанды Орталық

Кейінгі палеолит кезеңі

Бұл кезде адамдар барлық аумақтарға таралып қоныстанды
Орталық Қазақстандағы Қарабас,

Семізбұғы тұрағынан жүзі түзу қырғыштар, қайқы тас пышақ қырғыштар табылған.
6 метр тереңдіктен 300-ге таяу тас құрал шыққан Батпақ тұрағының мөлшері – б.з.б. 30–25 мыңыншы жыл аралығын қамтиды.
Шығыс Қазақстаннан Бұқтырма мен Шүлбі, оңтүстіктен Ащысай, Жетісудан Майбұлақ тұрақтары қазылып, зерттелді.
Слайд 11

Мұз дәуірі бұдан 13 мың жыл бұрын аяқталды Ертедегі адамдардың маймылдар

Мұз дәуірі бұдан 13 мың жыл бұрын аяқталды
Ертедегі адамдардың маймылдар мен

жануарлардан басты айырмашылығы – еңбек құралдарын жасағаны болды
Рудың алғашқы түрі – аналық ру болды.
Экзогамия дегеніміз – рудың құрамына кіретін адамдардың бір-бірімен некелесуіне тиым салу.
Рулық қауым ішінде кездесетін барлық мәселелер жалпы жиналыста шешілді.
Слайд 12

Орта тас ғасыры (мезолит). б.з.б. 12–5 мың Бұдан 13 мың жыл

Орта тас ғасыры (мезолит). б.з.б. 12–5 мың

Бұдан 13 мың жыл

бұрын мұздақтар еріп бітті.
Қазақстан жерінде бүгінге ұқсас қолайлы климат қалыптаса бастады.
Мезолит дәуірі жетістіктерінің бірі – ұсақ жаңқа тастан жасалған құралдар – микролиттер болды.
Микролиттер дегеніміз – ұзындығы 1–2 см-дей құралдар
Мезолит заманының тағы басты жаңалықтарының қатарына – садақ пен жебенің жасалуы жатады.
Слайд 13

Мезолит тұрақтары Атбасар маңында – Тельман Қарағанды жанында – Әкімбек Көкшетауда

Мезолит тұрақтары

Атбасар маңында – Тельман
Қарағанды жанында – Әкімбек
Көкшетауда –

Виноградовка
Торғай жерінде – Дүзбай
Маңғыстауда – Қызылсу
Солтүстік Қазақстанда – Мичурин, Боголюбов ескерткіштері, Явленка тұрақтары
Слайд 14

Кәсібі Балық аулау үшін гарпун, ау, шанышқы, қармақты пайдаланды. Балық аулау

Кәсібі

Балық аулау үшін гарпун, ау, шанышқы, қармақты пайдаланды. Балық аулау іздері

– Ертіс, Сырдария өзендерінің бойынан кездеседі
10 мың жыл бұрын егіншілік пен мал өсірудің қарапайым түрі қалыптаса бастады
Қолға алғашқы болып ит үйретілді
Мезолитте де адамдардың негізгі кәсібі аңшылық пен терімшілік болды.
Ерлер аң аулап, әйелдер терімшілікпен айналысып, ерлер мен әйелдер арасында еңбек бөлінісі қалыптасты.
Балалар тобынан ересектер тобына өту – бағыштау (инициация) делінген.
Слайд 15

Жаңа тас ғасыры (неолит) б.з.б 5-3 мың жылдық Неолитте тоқыма тоқу

Жаңа тас ғасыры (неолит) б.з.б 5-3 мың жылдық

Неолитте тоқыма тоқу қалыптаса бастады.
Неолит

дәуірінің үлкен жаңалығы – қыш құмыра (көзе) жасауды үйренді
Өндіруші шаруашылық пайда болды.
Табиғаттың сыйына тәуелділіктен құтылды
Неолит дәуірінде тас өңдеу жоғары деңгейге көтеріліп, дән үккіштер, жер жыртатын тас теселер, егін оратын тас орақтар жасалды.
Алғашқы кен өндірісінің белгісі – неолитте пайда болды
Слайд 16

Неолит тұрақтары (800-ге таяу) б.з.б. 5 мың жылдыққа жататын ең көне

Неолит тұрақтары (800-ге таяу)

б.з.б. 5 мың жылдыққа жататын ең көне тұрақ–

Оңтүстік Қазақстандағы Қараүңгір тұрағы.
Шығыс Қазақстан жерінде – Уст-Нарым
Солтүстік Қазақстан жерінде – Пеньки.
Орталық Қазақстан жерінде – Қарағанды, Зеленая Балка (мал сүйектері табылды.)
Слайд 17

Жезқазған жерінен 150-ге жуық тұрақ, көне кен шығару, жерлеу орындары табыл

Жезқазған жерінен 150-ге жуық тұрақ, көне кен шығару, жерлеу орындары табыл
Орталық

Қазақстаннан мал сүйектері көптеп табылды
Балқаштың оңтүстік-шығысынан кварцит пен яшмадан жасалған заттар
Шақпақ тастан (кремний) жасалған ұсақ құралдар Балқаштың солтүстігінен табылды
Қызылорда облысындағы Сексеуіл тұрағынан қой, сиыр сүйектері кездескен және осы тұрақта су қоймасы болған, олар аңшылықпен де айналысқан.
Қараторғай өзені маңынан неолитке жататын тұрақтан садақ пен жебе шықты
Неолитке жататын ұршық басы Тобыл өзені өңірінен табылды
Слайд 18

Неолитте аналық ру үстемдік етті Теселі егіншілік пен мал шаруашылығының қалыптасуы

Неолитте аналық ру үстемдік етті
Теселі егіншілік пен мал шаруашылығының қалыптасуы адамдар

үшін күнделікті өмірлеріне қажетті еңбек құралдарын жасау қажеттілігін туғызды.
Қарағанды аумағынан табылған неолиттік ыдыстардың сыртына геометриялық өрнектер салған.
Қараүңгірден табылған қыш ыдыстың түбі қызыл бояумен боялыпты.
Неолит дәуірі адамдарының өзіндік дүниетанымы, о дүниеге деген сенімі болғандығын дәлелтейтін тұрақ – Железинка тұрағы
Слайд 19

Мыс-тас ғасыры (энеолит) б.з.б. 3000–1800 жылдар Ең бірінші қолданылған металл мыс

Мыс-тас ғасыры (энеолит) б.з.б. 3000–1800 жылдар

Ең бірінші қолданылған металл мыс

болатын.
Тас пен мыстан жасалған еңбек құралдарын кеңінен қатар қолданылған кезең – энеолит кезеңі
Еңбек бөлінісі қалыптасып, аталық ру орнады.
Алғаш мыс игерілген аймақтар Орталық пен Шығыс Қазақстан аумағы
Слайд 20

Тұрақтары Солтүстік Қазақстандағы Ботай тұрағы (б.з.б. 3–2 мыңжылдықтар аралығы), ол 15

Тұрақтары

Солтүстік Қазақстандағы Ботай тұрағы (б.з.б. 3–2 мыңжылдықтар аралығы), ол 15 га

жерді алып жатыр. Ботай мекенінен 158 тұрғын үй, өте көп жылқы сүйектері табылды.
Маңғыстау жеріндегі энеолиттік ескерткіш – Шебір мекені. Шебірден табылған ыдыстарда тарақ сияқты өрнектер кездеседі, және ұлу қабығынан жасалған моншақ бұйымдар табылды.
Слайд 21

Ежелгі адамдардың қоршаған орта туралы түсінігі Табиғаттың дүлей құбылыстарынан өздерін сақтау

Ежелгі адамдардың қоршаған орта туралы түсінігі

Табиғаттың дүлей құбылыстарынан өздерін сақтау үшін

құлшылық етіп, құрбандық шалып, жалбарыну-магиялық әрекет
Археологтар тапқан сүйек пен мүйізден жасалған бейнелерде әйелдер суреті жиі кездескен
Жаңа тас дәуірі мен мыс-тас дәуірінің басты ерекшелігі – өнер.
Үңгір қабырғаларына ойма суреттер (гравюра) салған.Ертедегі мүсіншілер – сүйек пен мүйізден қашып бара жатқан еліктерді бейнелеген.
Ежелгі адамдар өз білімдерін суретті хат арқылы жеткізуі-пиктография
Анимизм – жан мен рухтың бар екендігіне сену.
Адамдар өздерінің шығу тегін жануарлармен байланыстыруы –тотемизм
Адамдардың бір материалды затқа ерекше қасиеті бар деп табынуы – фетишизм
Слайд 22

Қола дәуірі (б.з.б. 2–1 мыңж) Еуразия даласындағы қола дәуірінің жетістіктері Андрон

Қола дәуірі (б.з.б. 2–1 мыңж)

Еуразия даласындағы қола дәуірінің жетістіктері Андрон мәдениеті

деп аталды
Андронов селосы Ачинск қаласы маңынан табылды
Андрон мәдениеті
Алакөл мәдениеті Федоров мәдениеті
Оралдың шығысынан басталып, Қазақстан жерінде, Оралдың
Ертіске дейін, оңтүстікте Сырдария, бергі бетінде, Батыс Сібір
Әмудария өзендеріне дейін жерінде, Орта Азия таулары
Слайд 23

Қола дәуірін 1946 жылы жоспарлы түрде зерттеу (Ә.Марғұлан) басталды. Шығыс Қазақстанда

Қола дәуірін 1946 жылы жоспарлы түрде зерттеу (Ә.Марғұлан) басталды.
Шығыс Қазақстанда

Мало-Красноярка
Батыс Қазақстанда Алексеев
Солтүстік Қазақстанда Степняк
Көкшетау жеріндегі қола шалғы табылған Шағалалы
Солтүстік Қазақстан жеріндегі сырттары дуалдармен қоршалған қоныстар – Петровка, Боголюбов
Солтүстік және Батыс Қазақстанда зерттелген Андрон мәдениетінің қоныстар саны 80-нен асқан.
Аса ірі тұрақтардың бірі – Қостанай облысы мен Ресейдің Челябі облысы шекарасында табылған Арқайым қонысы.
Сырдарияның төменгі ағысында, қола дәуірінің соңғы кезеңіне жататын күйдірілмеген кірпіштен салынған Түгіскен кесенесі бар
Слайд 24

Орталық Қазақстан аумағы да ең жақсы зерттелген аймақ болып табылады. Жезқазған

Орталық Қазақстан аумағы да ең жақсы зерттелген аймақ болып табылады. Жезқазған

өңірінен 150 ге жуық тұрақтар табылған
Ерте қола Нұра кезеңі – б.з.б. ХVІІІ – б.з.б. ХVІ ғасырлар
Орта қола Атасу – б.з.б. ХVІ – б.з.б. ХІІ ғасырлар
Соңғы кезең мәдениеті – Беғазы-Дәндібай б.з.б. ХІІ – б.з.б. VІІІ ғасырлар
Слайд 25

Б.з.б. 2 мыңжылдықтың соңында мал бағудың көшпелі түріне көшу қалыптаса бастап,

Б.з.б. 2 мыңжылдықтың соңында мал бағудың көшпелі түріне көшу қалыптаса бастап,

шаруашылықтың басты түрі – мал шаруашылығы болды
Жер өңдеудің теселі егіншілік сияқты қарапайым түрі дамыды
Кен өндіру мен металл өңдеу ісі дамыды
Дөңгелекті көлікті пайда болды
Зергерлік бұйымдар жасады. Алтыннан жасалған бұйымдардан бір жарым орамды алтын сырғалар кездеседі. Оларды әйелдер самай шаштарына қыстырғандықтан самай сырға деп аталады.
Қола дәуірінде металл кеніштері Зырян, Жезқазған, Қарқаралы, Ақшатау тауларынан өндірілген. Белгілі ғалым Қ.И.Сәтбаевтың зерттеуінше, Жезқазғаннан 1 млн тоннадай кен өндіріліп, одан 100 мың тоннадай мыс қорытылған. Қола дәуірінде Шығыс Қазақстан жеріндегі Нарын мен Қалба кен орындарынан 1100 тонна қалайы шығарған. Кенді қорыту үшін қазандықтар салынды.
- Предыдущая
Эпидемиологические данные по туберкулезу в Томской области
Следующая -
Parallel Architecture Intro

Похожие презентации

Древнейшие народы на территории России
Конец темных веков и появление полисов XII - XI вв. до н.э
Государство на Западе и Востоке. Образование в Европе единых государств
Соціальні сфери в УРСР в 60-х роках 20 століття
Февральская революция
Китай раннього Середньовіччя
История Крымской весны
Великобритания в XIX веке
Индустриализация в СССР
Империи эпохи Средневековья
Крестьянская реформа 1861 г
Политическая раздробленность на Руси
Мастер-класс по картам ЕГЭ по истории
Пятидневная война
Внешняя политика в 20-е годы
Дети и война
Вклад тюменцев в Великую Победу
Система права
Берлинская наступательная операция
Образование монгольской империи
Презентация Московская битва 1941-1942 г.г.
Феодальная война на Руси
Пещерная живопись
Подходы к типологии государства в науке. Формационный и цивилизационный подходы: достоинства и недостатки
Социально-политическое и экономическое развитие Канады в 1940-1980 годы
КР «Внутренняя политика Александра I 1815-1825 гг» 8 класс (урок 33-34) Ритунская Е.Г.
Строительство и архитектура в Ленинграде в 20-е годы xx века 1919 год создан Совет по урегулированию плана Петрограда, который возгла
Османская империя
Вы можете прислать нам Вашу презентацию и мы опубликуем ее на сайте.
Обратная связь
Для правообладателей
Email: Нажмите что бы посмотреть