Топырақ қорғау кешені. (Дәріс 4)

Сентябрь 10, 2022

Главная
Окружающий мир
Топырақ қорғау кешені. (Дәріс 4)

Содержание

2. Су және жел эрозиясы және олардың бірігіп пайда болуы факторлар кешенімен және олардың әртүрлі үйлесімділігімен негізделеді.
3. Жел эрозиясына қарсы қолданылатын негізгі талаптар – топырақтың беткі қабатын желге төзімді ету, ылғалдығын арттыру, жер
4. Топырақ қорғау кешені мына мәселелерді қамтуы керек: Топырақ жамылғысының құрылымы және оның эрозияға ұшырау потенциалына; Жер
5. ТОПЫРАҚ ҚОРҒАУ КЕШЕНІ (КАШТАНОВ А.Н. БОЙЫНША)
6. кестенің жалғасы
7. кестенің жалғасы
8. 2. Ұйымдастыру-шаруашылық шаралары: Оларға жататындар: -жерді эрозияға шалдығу дәрежесіне байланысты топтастыру; -террасалайтын, шалғындандырылатын және ағаш отырғызатын
10. 3.ТОПЫРАҚТЫ ЭРОЗИЯЛЫҚ ЗЕРТТЕУ МЕТОДИКАСЫ Топырақ қыртысының күйі туралы оның жалпы жел эрозиясына ықтимал төзімділігін немесе бейімділігін
11. Жоғарыда толық баяндалғанындай, бір жағынан, топырақ түйіртпегінің байланымдылығы мен топырақтың механикалық құрамының, екінші жағынан, байланымдылық пен
12. Топырақ, механикалық құрамы бойынша бөлінгендегі сияқты, алты топқа бөлінеді, І және VI топқа дейін топырақтың төзімділігі
13. ЖЕЛ ЭРОЗИЯСЫ ПАЙДА БОЛУЫНЫҢ ЫҚТИМАЛ ХАУПІ БОЙЫНША ТОПЫРАҚТЫ ТОПҚА БӨЛУ
14. Бұдан бұрынғы методикалардағы сияқты, әр топтың шеңберінде эрозияланғыштығына қарай: шамалы, орташа, күшті эрозияланған деп үш кішкене
15. Елдің азиялық бөлігіндегі далалы өңірдің бүкіл территориясында енгізілетін негізгі шара астықты дақылдарды өсірудің топырақ қорғау технологиясы
16. ЖЕЛ ЭРОЗИЯСЫНЫҢ ПАЙДА БОЛУЫНЫҢ ЫҚТИМАЛ ХАУПІНЕ ЖӘНЕ ОНЫҢ ІС ЖҮЗІНДЕ ПАЙДА БОЛУЫНА БАЙЛАНЫСТЫ ТОПЫРАҚТЫ ЖӘНЕ ТОПЫРАҚ
17. кестенің жалғасы
21. Топырақты эрозияның ықтимал хаупіне қарап топ-топқа дәл бөлудің және топты натурасында бөлудің қаншалықты маңызды екенін мына
22. 50 пайызды көпжылдық шөптерден тұратын ауыспалы егіс тағайындаған кезде егістік жердің структурасына коррекция жасау қажет, ал
23. Қазіргі уақытта жоспарланған топырақ қорғау шара- ларының мүлтіксіз орындалуына жерге орналастырушы қызмет органдарының бақылауын күшейту қажет.
25. Скачать презентацию

Слайд 2

Су және жел эрозиясы және олардың бірігіп пайда болуы факторлар

кешенімен және олардың әртүрлі үйлесімділігімен негізделеді. Сондықтан топырақты эрозиядан қорғау міндетті түрде кешенді болу қажет.
Топырақ қорғау кешені- өзара байланысты және бір-бірін толықтырып отыратын ұйымдастыру, агромелиоративтік, орманмелиоративтік және гидромелиоративтік шаралар жүйесін қамтиды.
Әр топырақ – климаттық аймаққа олардың жергілікті жағдайларын ескере отырып, ең алдымен эрозия пайда болуының типі мен дәрежесін анықтап, сонан соң топырақ қорғау кешені жасалады.

Слайд 3

Жел эрозиясына қарсы қолданылатын негізгі талаптар – топырақтың беткі қабатын желге

төзімді ету, ылғалдығын арттыру, жер бетінде желдің жылдамдығын азайту, шаң жиналатын алаңды қысқарту.
Су эрозиясына қарсы қолданылатын негізгі талаптар – нөсер және қызыл судың ағынын реттеу, топырақтың беткі қабатын суға төзімді ету және топырақ шайылуын болдырмау.

Слайд 4

Топырақ қорғау кешені мына мәселелерді қамтуы керек:
Топырақ жамылғысының құрылымы және

оның эрозияға ұшырау потенциалына;
Жер бедерінің ерекшеліктеріне;
Өсімдік жамылғысына (тұқымшашуы, табиғи шабындықтар мен жайылымдардың үлесі):
Климат ерекшеліктеріне (жауын-шашын, t0, жел соғуы т.б.);
Адамның шаруашылық қызметіне;
Экономикалық, тұрмыстық және экологиялық әсерлеріне.

Слайд 5

ТОПЫРАҚ ҚОРҒАУ КЕШЕНІ (КАШТАНОВ А.Н. БОЙЫНША)

Слайд 6

кестенің жалғасы

Слайд 7

кестенің жалғасы

Слайд 8

2. Ұйымдастыру-шаруашылық шаралары:
Оларға жататындар:
-жерді эрозияға шалдығу дәрежесіне байланысты

топтастыру;
-террасалайтын, шалғындандырылатын және ағаш отырғызатын жерлерді белгілеу;
-егіс көлемі құрылымын анықтау;
-топырақ қорғау ауыспалы егістерінің танаптарын аумаққа дұрыс орналастыру;
-жол мен мал айдайтын алқаптарды белгілеу; мал жаюды мөлшерлі түрде іске асыру;
-орман алқаптарын, гидротехникалық құрылыстарды қолдану көлемін анықтау ж.б. шаралар.

Слайд 9

Слайд 10

3.ТОПЫРАҚТЫ ЭРОЗИЯЛЫҚ ЗЕРТТЕУ МЕТОДИКАСЫ
Топырақ қыртысының күйі туралы оның жалпы жел эрозиясына

ықтимал төзімділігін немесе бейімділігін және одан бұрынғы шаң дауылының ықпалынан бұзылу дәрежесін сипаттайтын егжей тегжейлі материалдар болған ретте, жеке шаруашылықтың пайдалануындағы жерде топырақ қорғау шараларын енгізуге болады.
Мұндай неғұрлым толық мағлұматты топырақты эрозиялық зерттеудің нәтижесінде алуға болады.

Слайд 11

Жоғарыда толық баяндалғанындай, бір жағынан, топырақ түйіртпегінің байланымдылығы мен топырақтың

механикалық құрамының, екінші жағынан, байланымдылық пен эрозияның іс жүзінде пайда болу интенсивтілігінің арасындағы өзара тәуелділік эксперимент арқылы анықталады. Топырақтың жел эрозиясына төзімділігінің немесе бейімділігінің негізгі (әзірге бірден-бір) көрсеткіші байланымдылық екені бұл белгі топырақты жел эрозиясының пайда болуының ықтимал хаупі бойынша топтау үшін негіз етіп алынады.

Слайд 12

Топырақ, механикалық құрамы бойынша бөлінгендегі сияқты, алты топқа бөлінеді, І

және VI топқа дейін топырақтың төзімділігі бірте-бірте кеми береді де, эрозия хаупі күшейе береді. Соңғы топ – құмдақ топырақ – бонитеті ерекше төмен болғандықтан егістіктен мүлдем шығарылып, шалғындандыруға беріледі. Механикалық құрамы әр түрлі топырақ топтарына енгізе отырып топырақты байланымдылығына қарай топтау 2-кестеде келтірілген.

Слайд 13

ЖЕЛ ЭРОЗИЯСЫ ПАЙДА БОЛУЫНЫҢ ЫҚТИМАЛ ХАУПІ БОЙЫНША ТОПЫРАҚТЫ ТОПҚА БӨЛУ

Слайд 14

Бұдан бұрынғы методикалардағы сияқты, әр топтың шеңберінде эрозияланғыштығына қарай: шамалы,

орташа, күшті эрозияланған деп үш кішкене топқа бөлінеді, бұл топтар эрозияның нақты көріну дәрежесіне қарай анықталады. Қалған белгілердің бәрі – түйіртпектілік, горизонт қуатының кемуі, егістің өлуі – қажет болмағандықтан алынып тасталды.
Қабылданған принцип бойынша, бірақ неғұрлым анықтала түскен жағдайда, топырақ қорғау шаралары төзімділік тобына және топ ішіндегі эрозияланғыштық дәрежесіне сәйкес сараланған. Шаралар топырақ төзімділігінің (немесе бейімділігінің) негізгі белгісіне, яғни оның байланымдылығына сәйкес тұрақты болуы және нақ сол кезеңдегі эрозиялану дәрежесіне қарай уақытша болуы мүмкін; уақытша еңгізілетін мұндай шаралар арқылы эрозияны ішінара немесе толық жоюға болады.

Слайд 15

Елдің азиялық бөлігіндегі далалы өңірдің бүкіл территориясында енгізілетін негізгі шара

астықты дақылдарды өсірудің топырақ қорғау технологиясы – аңыз бетінде орым қалдықтарын сақтай отырып, топырақ эрозияға қарсы қолданылатын құралдармен өңдеу және тұқымды топырақ бетінде майда жал жасайтын аңыздық сеялкамен себу болып табылады.
Топырақтарды топқа бөлу және тиісті (өңдеуге қосымша) шаралар 3 кестеде келтірілген.

Слайд 16

ЖЕЛ ЭРОЗИЯСЫНЫҢ ПАЙДА БОЛУЫНЫҢ ЫҚТИМАЛ ХАУПІНЕ ЖӘНЕ ОНЫҢ ІС ЖҮЗІНДЕ ПАЙДА

БОЛУЫНА БАЙЛАНЫСТЫ ТОПЫРАҚТЫ ЖӘНЕ ТОПЫРАҚ ҚОРҒАУ ШАРАЛАРЫН ТОПҚА БӨЛУ

Слайд 17

кестенің жалғасы

Слайд 18

Слайд 19

Слайд 20

Слайд 21

Топырақты эрозияның ықтимал хаупіне қарап топ-топқа дәл бөлудің және топты

натурасында бөлудің қаншалықты маңызды екенін мына фактіден-ақ айқын көруге болады: өңірдің енін белгілегенде сәл ауытқудың өзі шаруашылыққа нұқсан келтіреді. Мысалы, өңірдің енін асырып жіберу топырақтың көшуіне және топырақ қыртысының «алағаттануына» соқтырады, ал кеміту – ұйымдық ыңғайсыздықтарға соқтырады, құралдар мен машиналардың алымы әр түрлі болады, ені үлкен машиналар өңірге дәл «жымдаспайды», олардың шекарасында жіңішке учаскелер қалады, соған бола агрегаттың артық жүріс жасауына тура келеді. Тұқым сепкен кезде әлгі жіңішке учаскені бір немесе екі сеялканы ағытып тастап себу керек болады.

Слайд 22

50 пайызды көпжылдық шөптерден тұратын ауыспалы егіс тағайындаған кезде егістік

жердің структурасына коррекция жасау қажет, ал мұның өзі шаруашылықта жоспарды қайта құрумен байланысты болмақ. Территорияның бір бөлігін уақытша немесе тұрақты шалғындандыруға берген кезде бұдан да көбірек реконструкция туады.
Тәжірибе эрозияны өте қысқа мерзімде - 1-2 жыл ішінде тоқтатуға болатынын көрсетті. Алайда эрозия хаупі бар аудандардың ауыл шаруашылығы мамандарын эрозиямен күрес жөніндегі барлық еңбекті еш қылуы мүмкін қателіктерін сақтандырған жөн. Кей жерлерде әсіресе механикалық құрамы орта және ауыр топырақтарда топырақ қорғау шараларын енгізу практикасы кейбір қателіктердің қаншалық ауыр зардаптарға ұшырататынын анықтап берді.

Слайд 23

Қазіргі уақытта жоспарланған топырақ қорғау шара-
ларының мүлтіксіз орындалуына жерге орналастырушы
қызмет

органдарының бақылауын күшейту қажет.
ӘДЕБИЕТТЕР
Негізгі:
1. Бараев А.И. Егіншіліктегі топырақ қорғау жүйесі, «Қайнар», Алматы, 1977
2. Әуезов Ә.Ә., Атақұлов Т.А., Жанабаев К.Ш. Егінішілік: оқулық. – Алматы, 2005.
3. Захаров П.С. Топырақ эрозиясы және онымен күресу. М., 1978.
Қосымша:
1. Иорганский А.И., Балғабеков Қ.Б. Қазақстандағы топырақтың су және ирригациялық эрозиясы. Алма-Ата, 1979.
2. Жанпеисов Р. Қазақстан топырағының эрозиясы мен дефляциясы. Алма-Ата, 1977.
3. Родомакин А. Топырақ эрозиясы және онымен күресу. Алма-Ата, 1977.

Топырақ қорғау кешені. (Дәріс 4)

Содержание

Су және жел эрозиясы және олардың бірігіп пайда болуы факторлар

Жел эрозиясына қарсы қолданылатын негізгі талаптар – топырақтың беткі қабатын желге

Топырақ қорғау кешені мына мәселелерді қамтуы керек:Топырақ жамылғысының құрылымы және

ТОПЫРАҚ ҚОРҒАУ КЕШЕНІ (КАШТАНОВ А.Н. БОЙЫНША)

кестенің жалғасы

кестенің жалғасы

2. Ұйымдастыру-шаруашылық шаралары: Оларға жататындар: -жерді эрозияға шалдығу дәрежесіне байланысты

3.ТОПЫРАҚТЫ ЭРОЗИЯЛЫҚ ЗЕРТТЕУ МЕТОДИКАСЫ Топырақ қыртысының күйі туралы оның жалпы жел эрозиясына

Жоғарыда толық баяндалғанындай, бір жағынан, топырақ түйіртпегінің байланымдылығы мен топырақтың

Топырақ, механикалық құрамы бойынша бөлінгендегі сияқты, алты топқа бөлінеді, І

ЖЕЛ ЭРОЗИЯСЫ ПАЙДА БОЛУЫНЫҢ ЫҚТИМАЛ ХАУПІ БОЙЫНША ТОПЫРАҚТЫ ТОПҚА БӨЛУ

Бұдан бұрынғы методикалардағы сияқты, әр топтың шеңберінде эрозияланғыштығына қарай: шамалы,

Елдің азиялық бөлігіндегі далалы өңірдің бүкіл территориясында енгізілетін негізгі шара

ЖЕЛ ЭРОЗИЯСЫНЫҢ ПАЙДА БОЛУЫНЫҢ ЫҚТИМАЛ ХАУПІНЕ ЖӘНЕ ОНЫҢ ІС ЖҮЗІНДЕ ПАЙДА

кестенің жалғасы

Топырақты эрозияның ықтимал хаупіне қарап топ-топқа дәл бөлудің және топты

50 пайызды көпжылдық шөптерден тұратын ауыспалы егіс тағайындаған кезде егістік

Қазіргі уақытта жоспарланған топырақ қорғау шара-ларының мүлтіксіз орындалуына жерге орналастырушықызмет

Похожие презентации

Топырақ қорғау кешені мына мәселелерді қамтуы керек:
Топырақ жамылғысының құрылымы және

2. Ұйымдастыру-шаруашылық шаралары:
Оларға жататындар:
-жерді эрозияға шалдығу дәрежесіне байланысты

3.ТОПЫРАҚТЫ ЭРОЗИЯЛЫҚ ЗЕРТТЕУ МЕТОДИКАСЫ
Топырақ қыртысының күйі туралы оның жалпы жел эрозиясына

Қазіргі уақытта жоспарланған топырақ қорғау шара-
ларының мүлтіксіз орындалуына жерге орналастырушы
қызмет