Жүйке жүйесі. Жүйке жүйесінің құрылысы мен атқаратын қызметі. Нейрон-жүйке жүйесінің негізі

Содержание

Слайд 2

Сомалы жүйке жүйесі ми жұлын жүйкелер жүйкелер Жүйке жүйесін орталық және

Сомалы жүйке жүйесі
ми

жұлын

жүйкелер

жүйкелер

  Жүйке жүйесін орталық және
шеткі деп үлкен

екі топқа бөледі.
Орталық жүйке жүйесіне –
ми мен жұлын жатады. Шеткі жүйке
жүйесі ми мен жұлыннан таралатын
жүйкелер мен жүйке түйіндерінен
тұрады. Жүйке жүйесінің қаңқа
бұлшықеттерінің жұмысын реттейтін
бөлімі сомалы (грекше «soma» – дене),ішкі мүшелердің жұмысын реттейтін бөлім вегетативті («vegeto» – қоздырамын)
жүйке жүйесі деп атайды .
Жүйке жүйесінің сомалы бөлімі ағзаның сыртқы ортамен байланысын жүзеге асырады,
тітіркендіргіштерді қабылдайды.
Адам еркіне байланысты
қозғалыстарды басқарады.  
Слайд 3

Жүйке жүйесінің жалпы сызбасы Жүйке жүйесі мүшелер жұмысын үйлесімді реттеп отырады және организмнің біртұтастығын сақтайды.

Жүйке жүйесінің жалпы сызбасы

Жүйке жүйесі мүшелер
жұмысын үйлесімді
реттеп отырады және

организмнің біртұтастығын
сақтайды.
Слайд 4

ЖҮЙКЕ ЖАСУШАЛАРЫ Адам денесінде болатын жүйке жүйесі жүйке ұлпасынан түзіледі. Жүйке

ЖҮЙКЕ ЖАСУШАЛАРЫ

Адам денесінде болатын жүйке жүйесі жүйке ұлпасынан түзіледі. Жүйке ұлпаларының

негізін жүйке жасушалары құрайды. Жүйке жасушалары – нейронның денеден, ұзын және қысқа өсінділерден тұрады
Нейронның денесінде цитоплазма мен ядро болады Ұзын өсіндісі – аксон ми мен жұлынның дененің кез келген бөлімімен байланысуын қамтамасыз етеді .

Бағдаршаның бағыты қозудың
өту жолын көрсетеді

дендриттер

жасуша денесі

аксон

Слайд 5

Жүйкенің құрылысы Қан тамырлары

Жүйкенің құрылысы

Қан тамырлары

Слайд 6

ЖҰЛЫН Жұлын – орталық жүйке жүйесіне жатады. Жұлын цилиндр пішінді омыртқа

ЖҰЛЫН

  Жұлын – орталық жүйке жүйесіне жатады. Жұлын цилиндр пішінді омыртқа

жотасының өзегінде орналасқан, ұзындығы 42–45 см, салмағы 34–38 г. Жоғарғы шеті сопақша мимен жалғасады, төменгі шеті екінші арқа омыртқаға дейін созылып жатады .
Жұлынның алдыңғы және артқы жағында ұзынынан созылған тік сайшалары болады.. Жұлынның дәл
ортасында іші жұлын сұйықтығына толы жұлын өзегі бар.
Өзектің айналасында пішіні көбелекке ұқсаған жұлынның
сұр заты бар. Сұр заттың сыртын ақ заты қоршап жатады. Сонымен жұлын құрылысында ақ заты сыртында, сұр заты ішкі жағында орналасқан.  
Слайд 7

Жұлынның құрылысы Сұр заты Ақ заты Жұлынның орталық өзегі Артқы түбір

Жұлынның құрылысы

Сұр заты

Ақ заты

Жұлынның орталық өзегі

Артқы түбір

Алдыңғы түбір

Жұлынның алдыңғы

тік жүлгесі

Жүйке түйіндері

Жұлын жүйкесі 4

Слайд 8

Жұлынның жұмсақ қабықшасы Жұлынның көлденең кесіндісі Артқ ы өсінді Ақ зат

Жұлынның жұмсақ қабықшасы

Жұлынның көлденең кесіндісі

Артқ ы өсінді

Ақ зат

Артқы өскін

Сұр зат

Жұлынның алдыңғы

салатамыры

Алдыңғы өсінді

Алдыңғы өскін

Слайд 9

ЖҰЛЫН ЖӘНЕ ОДАН ТАРАЛАТЫН ЖҮЙКЕЛЕР жұлын жүйкелер дәнекер ұлпасынан түзілген жүйке

ЖҰЛЫН ЖӘНЕ ОДАН ТАРАЛАТЫН ЖҮЙКЕЛЕР

жұлын

жүйкелер

дәнекер ұлпасынан түзілген жүйке
талшықтарын қаптап тұрған

қабықша

дәнекер ұлпасынан тү зілген
жүйкені қаптап тұрған қабықша

жүйке талшықтары

Слайд 10

Рефлекстік доға Ендірме нейрон Жұлын рефлекстік және өткізгіштік қызмет атқарады. Ағзалардың

Рефлекстік доға

Ендірме нейрон

Жұлын рефлекстік және өткізгіштік қызмет атқарады.

Ағзалардың тіршілігіндегі барлық
әрекеттерді

жүйке жүйесі басқарады.
Оны рефлекстік реттелу дейді.
Слайд 11

РЕФЛЕКСТІК ДОҒА терідегі жүйке ұштары; сезгіш жүйке талшығы жұлынның көлденең кесіндісі

РЕФЛЕКСТІК ДОҒА

терідегі жүйке
ұштары;

сезгіш жүйке
талшығы

жұлынның
көлденең кесіндісі

қозғалтқыш жүйке талшығы

бұлшықеттер

Ә)білекті бүгу

рефлексінің үш
нейрондық күрделі рефлекстік
доғасы

рецептор

сезгіш нейрон

жұлын

байланыстырғыш
нейрон

қозғалтқыш нейрон

бұлшықет  

А)рефлекстік доғаның бөлімдері

Слайд 12

Тізе рефлексі

Тізе рефлексі