შესავალი კურსი მიკროეკონომიკაში ანტიტრასტული პოლიტიკა და რეგულაციები კვირა 11

Содержание

Слайд 2

შევადაროთ ერთმანეთს ფასი და რაოდენობა მონოპოლიიისა და სრულყოფილი კონკურენციის ბაზრებზე; მონოპოლიური

შევადაროთ ერთმანეთს ფასი და რაოდენობა მონოპოლიიისა და სრულყოფილი კონკურენციის ბაზრებზე; მონოპოლიური ტენდენციები

ბაზარზე და არაეფექტიანობის არსებობა იწვევს რეგულაციების საჭიროებას;

MC

D

MR

რაოდენობა

მონოპლოლიური რაოდენობა

მონოპლოლიური ფასი

კონკურენტული რაოდენობა

კონკურენტული ფასი

კეთილდღეობის დანაკარგი მონოპოლიის არსებობისას

ეს ნაწილი გადაიქცევა მომხმარებლის დანაზოგიდან მონოპოლიის/ მწარმოებლის დანაზოგად

რატომ არსებობს რეგულაციები ბაზარზე?

Слайд 3

რატომ არსებობს რეგულაციები ბაზარზე? რეგულაციები რამდენიმე სახის შეიძლება იყოს: 1. ეკონომიკური

რატომ არსებობს რეგულაციები ბაზარზე?
რეგულაციები რამდენიმე სახის შეიძლება იყოს:
1. ეკონომიკური რეგულაცია -


სიტუაცია, როდესაც სახელმწიფო აკონტროლებს ფირმების მიერ დაწესებულ ფასს და ფირმების ინდუსტრიაში შესვლას.
2. სოციალური რეგულაცია -
მაგალითად, გარემოს დაცვა ან ეკოლოგიაზე ზრუნვა.
3. ანტიტრასტული კანონმდებლობა -
რეგულაცია, რომ შეუშალო ხელი იმ ფირმებს, რომელთაც მონოპოლიური ძალაუფლება აქვთ. ხელს უშლი მათ ჩამოყალიბებას, ან უკვე ჩამოყალიბებულს ანაწევრებ, შეთქმულება და ფასის დაფიქსირება უნდა აირიდო თავიდან;
4. ფინანსური ფირმების რეგულაცია;
Слайд 4

რეგულაციის მაგალითი სემეკი - რეგულატორი საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისია - ბუნებრივი მონოპოლიების რეგულირება

რეგულაციის მაგალითი

სემეკი - რეგულატორი
საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისია -

ბუნებრივი მონოპოლიების რეგულირება
Слайд 5

მაგალითი - რეგულაცია ბუნებრივი მონოპოლიისთვის P Q ფასი MC მიხედვით ATC

მაგალითი - რეგულაცია ბუნებრივი მონოპოლიისთვის

P

Q

ფასი MC მიხედვით

ATC

ფასი ATC მიხედვით

მონოპოლიური ფასი

დავუშვათ MC

მუდმივია.
დააკვირდით, რომ ATC სულ იკლებს - რატომ?
იმიტომ, რომ MC < ATC ყველგან
Слайд 6

მაგალითი - რეგულაცია ბუნებრივი მონოპოლიისთვის მარეგულირებელს შეუძლია 3 სახის ფასის კონტროლი:

მაგალითი - რეგულაცია ბუნებრივი მონოპოლიისთვის

მარეგულირებელს შეუძლია 3 სახის ფასის კონტროლი:
ზღვრული ფასებით

ფასდადება
P=MC,
კეთილდღ. დანაკარგი (DWL) არაა და ეფექტიანია
P < მონოპოლიურ ფასზე
მაგრამ ეკ. მოგება უარყოფითია P < ATC
2. საშ. მთლიანი ხარჯებით ფასდადება -
P=ATC
ეკ. მოგება ნულის ტოლია P = ATC
P < მონოპოლიურ ფასზე
3. წახალისების სტიმულირების მექანიზმი-
ფასი წესდება რამდენიმე წლით და ფიქსირებულია
Слайд 7

მაგალითი - რეგულაცია ბუნებრივი მონოპოლიისთვის მარეგულირებელს შეუძლია 3 სახის ფასის კონტროლი:

მაგალითი - რეგულაცია ბუნებრივი მონოპოლიისთვის

მარეგულირებელს შეუძლია 3 სახის ფასის კონტროლი:
ზღვრული ფასებით

ფასდადება
P=MC,
კეთილდღ. დანაკარგი (DWL) არაა და ეფექტიანია
P < მონოპოლიურ ფასზე
მაგრამ ეკ. მოგება უარყოფითია P < ATC
2. საშ. მთლიანი ხარჯებით ფასდადება -
P=ATC
ეკ. მოგება ნულის ტოლია P = ATC
P < მონოპოლიურ ფასზე
3. წახალისების სტიმულირების მექანიზმი-
ფასი წესდება რამდენიმე წლით და ფიქსირებულია

ამ ფასდადებამ შეიძლება არასწორი მოტივაცია გააჩინოს კომპანიებში - ცუდი მენეჯმენტი და ა.შ.

ეს ფასდადება კომპანიებს მოტივაციას აძლევს, რომ აკონტროლონ ხარჯები და იზრუნონ ხარჯების მინიმიზაციაზე

Слайд 8

მაგალითი - რეგულაცია ბუნებრივი მონოპოლიისთვის ასევე არსებობს პრობლემა - შეიძლება ფირმამ

მაგალითი - რეგულაცია ბუნებრივი მონოპოლიისთვის

ასევე არსებობს პრობლემა - შეიძლება ფირმამ არასწროი

ინფორმაცია მიაწოდოს სახელმწიფოს თავის ხარჯებზე -
ასიმეტრიული ინფორმაცია
Слайд 9

ანტიტრასტული კანონმდებლობა ოლოგოპოლია, მონოპოლია - საბაზრო ძალაუფლება; ანტიტრასტული კანონმდებლობა თავიდან ირიდებს

ანტიტრასტული კანონმდებლობა

ოლოგოპოლია, მონოპოლია - საბაზრო ძალაუფლება;
ანტიტრასტული კანონმდებლობა თავიდან ირიდებს ამ პრობლემებს

- შეიძლება დაშალოს ფირმები ან შეთქმულება აირიდოს
ამის 2 მიზეზი არსებობს:
1. ფირმები ძალიან დიდები არ გახდნენ და არ ჩაიგდონ ხელში საბაზრო ძალაუფლება;
2. უკვე არსებული შეთქმულება/გარიგებები აირიდონ
Слайд 10

ანტიტრასტული კანონმდებლობა როგორ ითვლიან საბაზრო ძალაუფლებას? ჰერფინდალ-ჰირშმანის ინდექსი (HHI) ზომავს ბაზარზე

ანტიტრასტული კანონმდებლობა
როგორ ითვლიან საბაზრო ძალაუფლებას?
ჰერფინდალ-ჰირშმანის ინდექსი (HHI) ზომავს ბაზარზე კონცენტრაციის

ხარისხს - აქვს თუ არა ცოტა ფირმას დიდი საბაზრო წილი

მაგალითად, ბაზარზე მხოლოდ 3 ფირმაა და მათი წილი შემდეგნაირადაა განაწილებული ბაზარზე: (30,30,40)
HHI ინდექსი დაითვლება, როგორც წილების კვადრატების ჯამი, ანუ
30^2 + 30^2 + 40^2 = 3400
რაც უფრო მაღალია HHI, მით უფრო კონცენტრირებულია ინდუსტრია
წესი: აირიდე შერწყმა, თუ HHI > 1800
TBC და Bank Republic მაგალითი