Иондық түрлендіргіштер

реттелген сәулелері қолданылады.

α- бөлшектер деп оң заряд әкелетін гелий ядросын айтады. Бұл – ауыр бөлшектер, сондықтан энергиясы зор және күшті иондаушы агент болып табылады. Бірақ, бұлардың тесу қабілеті өте нашар. Ауадағы α- бөлшектің ең үлкен жол ұзындығы 90мм тең, ал қатты денелерде бір немесе ондаған микрон қабаттарда жұтылып кетеді (мысалыға: алюминий үшін жол ұзындығы 0.05 мм). Сондықтан, иондаушы агент ретінде α- бөлшектерді пайдаланғанда сәуле көзін түрлендіргіш ішіне орнатады;

энергиясы аз бірақ, тесу қабілеті қатты денелерде бірнеше миллиметрге жетеді (мысалыға алюминийдегі жол ұзындығы 1.75 мм), өлшеу техникасында көбіне β- бөлшектердің тесу қабілетін пайдаланады, сәуле көзін түрлендіргіштен тыс орнатады;

үздікті түрде, квадраттармен немесе фотондармен пайда болады, квадраттар мен фотондар заряд тасымалдамайды, сондықтан электрлік өріспен де, магнит өрісі әсерінен де ауытқымайды; γ- сәулелер жарық жылдамдығымен тарайды да, үлкен тесу қабілетіне ие (мысалы алюминийде 12 см-дейін жетеді).
Реттелген сәулелер деп, толқын ұзындығы үлкен электромагниттік тербелістерді айтады. Бұлар γ-сәулелердегідей қасиеттерге ие және энергиясы жеткілікті бөлшектермен, электрондармен атқыланған кез-келген заттарда пайда болуы мүмкін. Бұл сәулелердің өлшеу техникасында қолданылуы-жарық өтпейтін денелер арқылы өте алатын қасиеттеріне негізделген.