Содержание
- 2. LITERATURA OBOWIĄZKOWA Czasopisma - Miesięcznik „Architektura. Murator” , www.architrend.pl - „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, Wydawnictwo PAN
- 3. DLA PRZYPOMNIENIA Architektura - sztuka i umiejętność artystycznego kształtowania budowli; w szerszym znaczeniu, twórcze kształtowanie przestrzeni
- 4. PERIODYZACJA DZIEJÓW ARCHITEKTURY EUROPEJSKIEJ (epoki i style) - PRADZIEJE ok. VII tys. lat p.n.e. - STAROŻYTNOŚĆ
- 5. Okres narodzin architektury europejskiej wiąże się z przekształceniem gospodarki zbieracko-rybacko-łowieckiej w gospodarkę związaną z uprawą roślin
- 6. MEGALIT - (j. grecki: mega, litos) – wielki nieobrobiony głaz ustawiany w celach kultowych, dla upamiętnienia
- 7. Ok. 990 rozrasta się państwo Polan należące do Piastów o Małopolskę i Śląsk; ośrodki: Kruszwica, Gniezno,
- 8. Na szlaku handlowym z Rusi na zachód Europy powstały na pocz. IX w. pierwsze osady Wiślan:
- 9. Ostrów Tumski w Poznaniu, pierwsza katedra z X w. Absyda Korpus nawowy Wieże przy prezbiterium Zachodnia
- 11. Скачать презентацию
LITERATURA OBOWIĄZKOWA
Czasopisma
- Miesięcznik „Architektura. Murator” , www.architrend.pl
- „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”,
LITERATURA OBOWIĄZKOWA
Czasopisma
- Miesięcznik „Architektura. Murator” , www.architrend.pl
- „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”,
Słowniki:
Słownik terminologiczny sztuk pięknych, red. Kozakiewicz S. , Warszawa 1969 i wyd. nst.
- Koch W., Style w architekturze, wydanie uzupełnione, wyd. Weltbild, 2011
Bogdanowski J., Holcer Z. , Kornecki M. , Architektura obronna, Warszawa 1994
/słownik terminologiczny/
Sztuka świata, wyd. Arkady, Warszawa 1994, t. I; Warszawa 1990, t. XVII – XVIII słownik terminologiczny
Literatura przedmiotu:
- Dobrowolski T. , Sztuka Młodej Polski, Warszawa 1963.
tenże , Sztuka polska, Kraków 1974.
Historia sztuki polskiej, red. T. Dobrowolski, W. Tatarkiewicz, Kraków 1962, t. I – III.
- Jaroszewski T., O siedzibach neogotyckich w Polsce, Warszawa 1981.
- Krassowski W., Architektura drewniana w Polsce, Warszawa 1976
- Miłobędzki A., Zarys dziejów architektury w Polsce, Warszawa 1978 i nst. *
tenże, Zarys dziejów architektury w Polsce, Warszawa 1988.
Popławski I., Architektura przemysłowa Łodzi w XIX wieku, Warszawa 1973.
Świechowski Z., Sztuka romańska w Polsce, warszawa 1982
Tłoczek I., Dom mieszkalny na polskiej wsi, Warszaw 1985
- Zachwatowicz J., Architektura polska, Warszawa 1966.
Zin W. , Typy i formy w polskiej architekturze drewnianej, Kraków 1956.
* Otrzymujecie on-line
DLA PRZYPOMNIENIA
Architektura - sztuka i umiejętność artystycznego kształtowania
DLA PRZYPOMNIENIA
Architektura - sztuka i umiejętność artystycznego kształtowania
Rozszerzone poza ścisły zakres pojęcie architektury obejmuje a. ogrodów (zw. także sztuką ogrodową), tzn. kształtowanie przestrzeni zielonej na małym obszarze oraz a. krajobrazu na rozleglejszych terenach. Komponowanie budowli z elementami przestrzennymi osiedla, jak ulice, place, rzeki, parki – wchodzi w zakres urbanistyki. Nauka o założeniach wiejskich to – ruralistyka (ruralis = wiejskość). A. zawsze uważana była za jedną z trzech najważniejszych sztuk plastycznych, obok malarstwa i rzeźby; przypisuje się jej rolę przodującą. Dekorację służącą do trwałego ozdobienia dzieł a. nazywamy dekoracją architektoniczną; składać się na nią mogą poza elementami czysto arch. (spełniającymi czasem również rolę konstrukcyjną) elementy rzeźbiarskie (w tym relief) i malarstwo (polichromia). Całość dekoracji arch. związanej na stałe z wnętrzem budowli nazywamy wystrojem. W architekturze korzysta się również z wielu gałęzi rzemiosła artystycznego, jak sztukatorstwo, ceramika, kowalstwo, stolarstwo, witrażownictwo. W komponowaniu wnętrz dużą rolę odgrywają takie działy rzemiosła artystycznego, jak tkactwo, a przede wszystkim meblarstwo (ebenistyka); ich wzajemne zestrojenie, zharmonizowanie i podporządkowanie gł. założeniom kompozycji architektonicznej nazywa się architekturą wnętrz.
Dzieła ruchome malarstwa, rzeźby i rzemiosła artystycznego przeznaczone do określonego wnętrza nazywamy jego wyposażeniem.
Ze względu na przynależność do określonego typu osiedla rozróżnia się a. miejską i wiejską (budownictwo); ze względu na funkcję budowli - architekturę kultową (w odniesieniu do religii chrześcijańskiej używa się też terminu a. sakralna), w jej ramach: kościelną, cerkiewną, klasztorną itp.; architekturę świecką dzielimy na: wojskową, czyli obronną, mieszkalną (pałac, willa, dwór, kamienica, dom, chałupa), przemysłową, folwarczną (pojęcie historyczne), użyteczności publicznej. Ze względu na historyczne kryteria podziałów społecznych, wyróżniamy a. rezydencjonalną i a. mieszczańską; ze względu na materiał - a. skalną (kutą w skale), a. murowaną oraz drewnianą; w obrębie a. murowanej wyróżnia się a. kamienną i ceglaną, a od XIX w. pojawia się jako materiał beton i żelbeton.
Wg kryteriów stylowych dzielimy architekturę na: romańską, gotycką, renesansową, barokową, klasycystyczną, eklektyczną, nowoczesną. Niekiedy przeprowadza się rozróżnienia a. wg przynależności do poszczególnych epok : prehistoryczna, oświecenia, czy wg cech narodowych (np. włoska) lub lokalnych (np. krakowska, toskańska).
PERIODYZACJA DZIEJÓW ARCHITEKTURY EUROPEJSKIEJ (epoki i style)
- PRADZIEJE ok. VII tys.
- PRADZIEJE ok. VII tys.
- STAROŻYTNOŚĆ Mezopotamia, architektura 3,5 tys. p.n.e.
Egipt, ok. 2850 – 332 p.n.e.
Sztuka egejska ok. 2000 – 1200 p.n.e.
Grecja X w. p.n.e. – przełom n.e.
Sztuka etruska VIII – I w. p.n.e.
Rzym VI w. p.n.e – IV w. n.e.
- ŚREDNIOWIECZE IV – XV w.
Architektura starochrześcijańska I – V w.
Architektura bizantyjska V – XV w.
Preromanizm i romanizm VIII – XIII w.
Gotyk XII – XV w.
- NOWOŻYTNOŚĆ XV – pocz. XIX w.
Renesans XV – XVI w.
Barok k. XVI w. – 3 ćw. XVIII w.; Rokoko ok. 1720 – 1770
Klasycyzm ok. poł. XVIII – 1830
- NOWOCZESNOŚĆ XIX – XX w.
Romantyzm od ok. 1800
Historyzm, eklektyzm XIX w.
Secesja 1899 – 1925 (okres szczytowy przeł. XIX/ XX w.)
Modernizm od 1918
Konstruktywizm l. 20/30. XX
Funkcjonalizm l. 20, 30. XX
Postklasycyzm l. 20. XX
Socrealizm od l. 30. XX
- WSPÓŁCZESNOŚĆ neomodernizm, style indywidualne znanych twórców
DLA PRZYPOMNIENIA
Okres narodzin architektury europejskiej wiąże się z przekształceniem gospodarki zbieracko-rybacko-łowieckiej w gospodarkę
Okres narodzin architektury europejskiej wiąże się z przekształceniem gospodarki zbieracko-rybacko-łowieckiej w gospodarkę
Najdawniejsze, znane obecnie znaleziska, to głowa człowieka z jaskini Grimaldi chroniona dwoma pionowymi kamieniami i spoczywającymi na nich głazami. Do najstarszych znanych form rzeźbiarskich należy Wenus z Willendorfu (Austria), sprzed ok. 20 tys. lat.
Kurhany to pierwsze budowle pochówkowe pochodzące nawet sprzed siedmiu tysięcy lat, tolos z ok. 3270 p.n.e., z wyspy Carn.
W trzecim tysiącleciu pojawiają się na terenach Europy Zachodniej dolmeny i menhiry, których wiele znalezisk pochodzi z 2 tys. p.n.e. Ciekawym odkryciem jest także miejsce pochówku w jaskini Menga w Antequera w Hiszpanii – strop jaskini podparty jest potężnymi filarami. Komorę grobową długości 25 m, szerokości 6,5 m i wysokości 3,3 m tworzy 8 płyt kamiennych. Najbardziej znanym zabytkiem okresu budowli megalitycznych jest Stonehenge w Anglii.
Na terenach obecnej Polski również odnajdujemy ślady wczesnej cywilizacji, nawet sprzed 7 tys. lat.
DLA PRZYPOMNIENIA
MEGALIT - (j. grecki: mega, litos) – wielki nieobrobiony głaz ustawiany
MEGALIT - (j. grecki: mega, litos) – wielki nieobrobiony głaz ustawiany
w celach kultowych, dla upamiętnienia zmarłych, związany
z obserwacjami astronomicznymi
Carnac, Francja
DOLMEN – megalityczna budowla grobowa
Sardynia
Przewóz woj. łódzkie
KURHAN – mogiła o formie stożkowatej, zawierająca komorę grobową; znany od neolitu (tj. ok. 7 tys. lat p.n.e
POLSKA
Grzybica k. Koszalina, Polska
POLSKA
KROMLECH – krąg kamienny ustawiony wokół miejsca kultu; znany od ok. poł. 4 tys. p.n.e
DLA PRZYPOMNIENIA
Ok. 990 rozrasta się państwo Polan należące do Piastów o Małopolskę
Ok. 990 rozrasta się państwo Polan należące do Piastów o Małopolskę
W 966 miał miejsce symboliczny chrzest Polski.
Ranga państwa wzrasta po Zjeździe Gnieźnieńskim w 1000 r.
Funkcjonują już (od X w.) pierwsze siedziby biskupie „palatia” z przedromańskimi kościołami: na Ostrowie Tumskim w Poznaniu (1), w Gnieźnie, Gieczu (2) oraz na Ostrowie Lednickim we Wrocławiu i Ostrowie Tumskim w Poznaniu.
1
POLSKA ARCHITEKTURA PRZEDROMAŃSKA
2
Na szlaku handlowym z Rusi na zachód Europy powstały na pocz.
Na szlaku handlowym z Rusi na zachód Europy powstały na pocz.
Kraków, rotunda p.w. Najśw. Marii Panny, później św. Feliksa i Adaukta
na Wawelu w Krakowie , IX/X w.
Ostrów Tumski w Poznaniu, pierwsza katedra z X w.
Absyda
Korpus nawowy
Wieże przy
Ostrów Tumski w Poznaniu, pierwsza katedra z X w.
Absyda
Korpus nawowy
Wieże przy
Zachodnia część kościoła
z reprezentacyjną fasadą wywodząca się z westwerku architektury karolińskiej
Bryła obiektu w typie bazylikowym
obejmuje nawę główną i dwie niższe nawy
boczne. Zachodnia część kościoła z reprezentacyjną
fasadą wywodząca się z westwerku
architektury karolińskiej
Wieże od wsch. przykryte dachami namiotowymi; dwuspadowym i pulpitowymi w części zach.
Rzut przyziemia