Татар теле дәресләрендә мәкальләр куллану

Содержание

Слайд 2

МӘКАЛЬ ДИП НӘРСӘГӘ ӘЙТЕЛӘ? 1.Безгә кардәш төрки халыкларның кайберләре аны борынгылар

МӘКАЛЬ ДИП НӘРСӘГӘ ӘЙТЕЛӘ?

1.Безгә кардәш төрки халыкларның кайберләре аны борынгылар сүзе,

кайберләре — аталар сүзе, картлар сүзе дип атыйлар.
2."Мәкаль" сүзе безгә гарәпчәдән кергән. Аның мәгънәсе урынлы сүз яки тиешле урынында әйтелгән сүз була.
3. Мәкаль кыска һәм тирән мәгънәле булганга, аны халык хикмәте дип атау барлык халык фольклорында бик таралган.
Слайд 3

Белем беләккә наданлык хур, Укусыз белем юк, көч бирә Белем –нур,

Белем беләккә наданлык хур, Укусыз белем юк, көч бирә Белем –нур, белемсез

көч юк Дөньяда иң зур байлык- белемнән эзлә Бәхетне юлдан эзләмә, белем
Слайд 4

Сыйфат Әдәпле бала гарьле була, әдәпсез бала гарьсез була. Иркә бала

Сыйфат

Әдәпле бала гарьле була,
әдәпсез бала гарьсез була.
Иркә бала рәхәт күрмәс.
Татлы тел

бәхет били.
Акылы кысканың- теле озын.
Слайд 5

Сан Бишектәге бишкә төрләнә. Алтыда белгән ана телең алтмышта да онытылмас.

Сан
Бишектәге бишкә төрләнә.
Алтыда белгән ана телең алтмышта да онытылмас.
Йөз сум акчаң

булганчы,
йөз дустың бусын.
Слайд 6

Боерык фигыль Буй үстергәнче, акыл үстер. Кеше ышанмаслык сүзне чын булса

Боерык фигыль

Буй үстергәнче, акыл үстер.
Кеше ышанмаслык сүзне чын булса да сөйләмә.
Исәннәрнең

кадерен бел, үлгәннәрнең каберен бел.
Слайд 7

Рәвеш Алма агачыннан ерак китми. Аз сөйлә, күп эшлә. Чеметеп җыйсаң, учлап ашарсың.

Рәвеш


Алма агачыннан ерак китми.
Аз сөйлә, күп эшлә.
Чеметеп җыйсаң, учлап ашарсың.

Слайд 8

Иярченле кушма җөмлә Бер ялган сөййләсәң, тугыз дөресеңә дә ышанмаслар. Кем

Иярченле кушма җөмлә

Бер ялган сөййләсәң,
тугыз дөресеңә дә ышанмаслар.
Кем эшләми, шул

ашамый.
Башы беткән артыннан барыр, юлы беткән юлыннан барыр.
Эше бар тик тормас, эшләмәгән көн күрмәс.
Слайд 9

«Эш беткәч - уйнарга ярый». “Картаеп каткач буыннар эш белү уңайсыз


«Эш беткәч - уйнарга ярый». “Картаеп каткач буыннар эш белү уңайсыз

ул”.
“Иң мөкаддәс нәрсә эш”.
“Эш агачы һәрвакыт та бик юмарт китерер җимеш”.
Слайд 10

«Кояш һәм ай- ике туган агай –эне». «Күктәге торна өчен, күп

«Кояш һәм ай- ике туган агай –эне».
«Күктәге торна өчен, күп очырганнар

кулында бар кошын».
«Акча барда бар да дус»,
«Акча исе чыкмый торса, бар да яныңнан таяр»
Слайд 11

Балаларны татар халык мәкальләре белән таныштырганда, дәрестә уен технологиясен куллану бик

Балаларны татар халык мәкальләре белән таныштырганда, дәрестә уен технологиясен куллану

бик уңышлы. Мәсәлән, хезмәт турында мәкальләр өйрәнгәндә түбәндәге биремне файдаланып була.
Слайд 12

Чарасы юк эш өчен кайгыруда мәгънә юк. Чарасына керсәң, булмый торган

Чарасы юк эш өчен кайгыруда мәгънә юк. Чарасына керсәң, булмый торган эш

юк. Чеметеп җыйсаң, учлап ашарсың.
Слайд 13

Гали үз эшендә, Вәли үз эшендә. Гадел башлык – халык өчен, залим башлык – тамак өчен.

Гали үз эшендә, Вәли үз эшендә. Гадел башлык – халык өчен, залим

башлык – тамак өчен.
Слайд 14

Кем эшләми, шул ашамый. Кеше эшенә карап, тамак туймый. Киңәшле эш

Кем эшләми, шул ашамый. Кеше эшенә карап, тамак туймый. Киңәшле эш таркалмас. Кәсеп

иткәнгә насыйп иткән. Көн – эшләр өчен, төн – йоклар өчен. Күмәк эш үрчемле булыр. Күп эшләсәң эш көне, тук булырсың кыш көне.
Слайд 15

Начар останың коралы үтми. Нишлисең эш уңмагач, умач токмач булмагач! Корал эшләр, кул мактаныр.

Начар останың коралы үтми. Нишлисең эш уңмагач, умач токмач булмагач! Корал эшләр, кул

мактаныр.
Слайд 16

Син эшне сөйсәң, эш тә сине сөяр. Сөйләп күрсәткәнче, эшләп күрсәт.

Син эшне сөйсәң, эш тә сине сөяр. Сөйләп күрсәткәнче, эшләп күрсәт. Сүз күп

җирдә эш аз була. Сүздә мактанма, эштә мактан.
Слайд 17

Теленә салынган – эшенә абынган. Телең белән дау куптарганчы, эшең белән

Теленә салынган – эшенә абынган. Телең белән дау куптарганчы, эшең белән тау

куптар. Тирләп эшләсәң, аш тәмле була. Түшеңә карама, эшенә кара.
Слайд 18


Слайд 19

Слайд 20