Çocuklada nöroloji̇k muayene

Confucius

Genel muayenenin bir parçasıdır.
İyi bir öykü ve fizik muayene temeldir.

A. Öykü:

Hastalığın ortaya çıkış zamanı,
Oluşma hızı,
Akut
Kronik
Hangi şartlarda oluştuğu,
Devam edip etmediği sorgulanmalıdır.

B.Öz ve soy geçmişi:

Beyin gelişimi intrauterin dönemde başlar ve postnatal dönemde

Öykü sırasında;
Bilinç durumu,
Spontan aktivite,
Kafa şekli ve büyüklüğü,
Vücut, yüz ve saçlı deride

C. Büyüme ve gelişmenin değerlendirilmesi:
Amaç: Çocuğun muayene anında motor ve mental

NÖROLOJİK MUAYENE BİLİNÇ DURUMUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ

Bilinç, bireyin kendisi ve çevresinin farkında olmasıdır.
Beyin ve

Kooperasyon: Yaşa ve eğitime göre sorular sorulur.
Oryantasyon: Kişi, yer ve zaman

Bilinç durumu değişikliğinin derecesine göre;
*Konfüzyon,
*Letarji,
*Stupor,
*Prekoma,
*Koma
gibi özel adlar kullanılmıştır.

Glaskow Koma Derecelendirmesi

En fazla benimsenen yöntemdir.
Öncelikle kafa tıravmalı hastalar için geliştirilmiştir.
Hasta

Glaskow Koma Derecelendirmesi

≥13 hafif
9-12 orta
≤8 ciddi beyin hasarı

MODİFİYE GLASGOW SKORU

Bilinci kapalı hastada
lezyonun seviyesini belirlemede
kullanabileceğimiz iki test vardır.

Okülosefalik Yanıt (Taş bebek gözü, Doll’s eye)

Vertikal veya horizontal baş hateketi,
Gözlerde dönmenin

Okülovestibüler Yanıt (Kalorik test)

Baş 30 derece yukarıda tutularak, dış kulak yoluna

KAFA ÇİFTLERİNİN MUAYENESİ:

N. Olfaktorius
N. Optikus
N. Okülomotorius
N. Troklearis
N. Trigeminalis
N. Abdusens
N. Fasialis
N. Statoakustikus
N.

1.Olfaktor Sinir

Beynin uzantısı gibidir.
Duyusal sinirdir.
Koku duyusunu sağlar.
Aromatik, tahriş etmeyen, hastanın daha

Anosmi: Koku alma duyusunun kaybıdır.
Genellikle iki taraflıdır.
Kronik burun enfeksiyonlarında,
Olfaktör bulbus-rinensefalon arası

2. Optik Sinir

Beynin uzantısı gibidir, papilladan kiazmaya kadar uzanır.
Duyusal sinirdir.
Üç bölümde

I. Görme
a)Görüş berraklığı ve netliği
*Görüp- görmediği,
*Işık ve hareketi görme,
*Parmak sayma,
*Snellen kartı

Snellen Kartı

b) Görme alanı muayenesi
*Görme alanı bir gözün görebildiği alanın bütünüdür.
*Konfrontasyon metodu:

Konfrantasyon Metodu

2. Optik Fundus
*Oftalmoskop ile incelenir.
*Optik disk: papil ödemi, optik atrofi, venöz

3. Pupiller
*Pupil ışık refleksi: 2-3. kranial sinirler
*Pupillerin genişliği ve kenarları
*İndirkt (konsensüel)

3. Okülomotor Sinir

Motor ve parasempatik lifler taşır.
a.Motor lifler:
Ekstraoküler (üst, alt, iç

Lezyonlarında:
Gözler içe-nazale doğru çekilemez ve dışa-aşağı kayar,
Pitozis (göz kapağı

4.Troklear Sinir

Motor lifler taşır.
M.obligus superioru innerve eder
Gözün adduksiyonda iken aşağı çevirir.

6. N.Abdusens

Motor sinirdir.
Lateral rektus kasını innerve eder.
Lezyonlarında gözün dışa doğru istemli

Oküler Hareketler:
Göz hareketleri okulomotor, troklear ve abdusens sinirlerince kontrol edilir.
Diplopi (çift

Nistagmus:
Gözlerin bir yana bakmasını takiben oluşan ani ve düzeltici hareket.
Horizontal,

5.Trigeminal Sinir

Motor ve duyusal lifler taşır.
Duyusal lifler;
Ağız boşluğu, yüz, burunda ağrı,ısı

Muayenede kornea refleksi bakılabilir. Afferent 5., efferent 7. kranial sinirlerdir.
Tempotal, masseter

7. Fasial Sinir

Motor, duyusal ve parasempatik dalları vardır:
a)Motor lifler
Yüz kaslarının motor

Bilateral Fasial Paralizi

b)Duyusal lifler
Dilin 2/3 ön kısmının tat duyusunu sağlar
c)Parasempatik lifler;
Gözyaşı bezi
Korda timpani
Submaksiller

8. N.Statoakustikus

Duyusal bir sinirdir.
Denge ve işitmenin temininde rol alır.
Hiç konuşmayan veya

a)İşitme:
*Küçük bebeklerde sese irkilme, büyüklerde fısıltı sesine dönme
*Weber testi: Diapozon vertekste

b)Vestibüler fonksiyon:
Kalorik testlerle değerlendirilir.
Bozukluğunda;
Baş dönmesi,
Kulak çınlaması,
Kusma, denge bozukluğu,
Nistagmus görülür.

20

9.N.Glossofaringeus

Motor, duyusal, parasempatik lifler taşır.
Motor
*Farenks kaslarının innervasyonu
Duyusal
*Yumuşak damak,
*Uvula ve epiglot arka

10. N. Vagus

Motor, duyusal ve parasempatik lifler.
Motor
Farenks, yumuşak damak ve larenks

Glossofaringeus ve Vagus muayeneleri birlikte yapılır:
Yutma güçlüğü ve içtiği suyun burundan

11. N.Aksesorius

Motor sinirdir.
Sternokleidomastoid ve trapezius kaslarını innerve eder.
Başın ve omuzun hareketlerini

12.N.Hipoglossus

Motor sinirdir.
Dilin intrensek kaslarını innerve eder.
Dilin görünüşü, atrofi ve fasikülasyona bakılır.
Dilin

Anlamlı Konuşma

Kraniyal sinir, serebral hemisfer,motor mekanizmaların hastalıklarında konuşma bozulur.
Afazi: Tamamen konuşma

b) Wernicke afazi (reseptif afazi):Algılama ve konuşulanı yorumlama bozulmuştur. Konuşma anlamsız

MOTOR SİSTEM

I.Piramidal Sistem:
Hareket ve postürün incelenmesi ile başlar.
1. Kas gücünün değerlendirilmesi:
İstemli olarak

Kas kuvvetinin derecelendirilmesi:
0: Kasılma belirtisi yok
1: Hafif kasılma belirtisi var,

Kas gücü kaybı hafif (parezi), ağır (pleji) olabilir.
Tutulan yere göre monopleji,

Parapleji/Paraparezi:
Her iki alt ekstremite,
Lumbal segment-beyin sapı arası lezyonlar, ailevi spastik

2. Kas kitlesinin incelenmesi:
Atrofi: Kas kitlesinde azalma
*İkinci nöron lezyonları ve

3. Kas tonusunun incelenmesi: Pasif hareketlere kasın gösterdiği dirençtir.
*Hipotoni: SSS,

4. İnce motor ve koordine hareketlerin muayenesi:
El becerisi isteyen ince

5. Derin tendon reflekslerinin (DTR) değerlendirilmesi:
Spinal kordun farklı seviyelerde fonksiyonunu

a)Pektoralis refleksi (C5-T1)

b)Biseps refleksi (C5-C6)

c)Triseps refleksi (C7-C8)

d)Brakioradial refleks (C5-C6)

e)Parmak fleksör refleksi (C5-T1)

f)Patella refleksi (=Kuadriseps refleksi) (L2-L4)

Patella refleksi

g)Ayak bileği refleksi (Aşil refleksi) (L5-S1-S2)

Hipoaktif DTR;
Periferik nöropatiler
Kök zedelenmesi (travmatik disk, tm, GBS)
Ön boynuz motor hücresi

Hiperaktif DTR;
Korteks - ikinci motor nöron arası yolda zedelenme
Serebral palsi (doğum

6.Yüzeyel reflekslerin değerlendirilmesi;

a) Karın derisi refleksi: dıştan içe doğru epigastrik (T5-T8),

7. Patolojik refleksler:

Ayak bileği klonusu:
İlerlemiş piramidal yol hastalıklarında artmış DTR ile

Ayak bileği klonusu (Aşil Klonusu)

Klonus

Piramidal yolların zedelenmesinde görülen patolojik refleksler:
Yakalama refleksi (grasp refleksi): Yenidoğan döneminde

Babinski belirtisi: Baş parmağın dorsifleksiyona
geçmesi pozitif olarak yorumlanır. Babinski eşlenikleri pozitif

Babinski Yanıtı

8.Patolojik bulgular

Ense sertliği: Meningeal irritasyon bulgusudur.
Psödo ense sertliği: Ense sertliği olan

Ense Sertliği

Brudzinski bulgusu

Brudzinski Kontralateral

Kernig Bulgusu

Özetle piramidal sistem bulguları:

Parezi ve pleji,
Kas tonusunda artma,
DTR’lerinde artma,
Patolojik reflekslerin belirmesi,
Yüzeyel

II.Ekstrapiramidal Sistem

Postürün korunmasını ve koordinasyonunu sağlar.
Hastalıklarında;
Tonus (artma –azalma) ve postür

İstem dışı hareketler olabilir.
İstem dışı hareketler
Uykuda kaybolur,
Tonüs ve postür

İstem dışı hareketler:
1. Korea: Yüz, vücut ve ekstremitelerde ani, silkinme

2. Ballimus: Bir vücut yarısında büyük eklemlerde olan, düzensiz, yüksek genlikli,

4. Distoni: Agonist ve antagonist kasların aynı anda kasıldığı solucan şeklinde

6. Tik: Motor kranial sinirlerin innerve ettiği kas ve kas gruplarında.
7.

III. Serebellar Sistem

Serebellum ve ona gelen-giden yollardan oluşur.
Tüm motor belirtilerin ahenkli,

Asteni: Kaslar daha kuvvetsiz ve normal kaslardan daha çabuk yorulur.
Nistagmus,
Dismetri (parmak

IV. Duyu ve Medulla Spinalis

Bebeklerde duyu muayenesi ekstremite uyarımına yanıt ile

Ağrı ve ısı duyusu, en son bakılmalı.
Vibrasyon duyusu; diapozom ile yapılır.
Pozisyon

Romberg testi: Hastanın gözleri açık ve kapalı şekilde bacaklarını bitiştirerek ayakta

Spinal kord:
Deri incelemesi önemlidir;
Orta hatta deride renk değişikliği
Diastometamiyeli: Kordun disrafik değişikliğidir.

Hastanın postürü,yürümesi, hipo-hipertonisite: özellikle skolyoz ve kifoz önemlidir.
Servikal patolojilerde;
Kola ve bacağa

Ekstradural kord patolojilerinde;
Bası seviyesinde reflekslerde azalma, kaslarda atrofi ve güçsüzlük gibi

Kordun tam kesisi; spinal şok gelişir. Vakalarda paralizi,lezyon altında duyu ve

Alt ekstremitede zayıflık ve spastik paraparezi vardır,
Altta refleksler artmıştır,
Babinski pozitifliği ve

Konus medullaris lezyonları;
Erken dönemde mesane ve barsak fonksiyon bozukluğu vardır.
DTR’ler azalmış