Содержание
- 2. Кәде Кәде – қазақ халқының рәсімдік және ғұрыптық жоралғыларының жиынтық атауы. Кәде ( дәстүр). Айтта, ойын-тойда
- 3. Дәстүр Қазақ халқы әрбір салт-жоралғыны, той-думан мен ырымдарды, әдет- ғұрыптарды ұстанып, орындау барысында қуанышы мен қайғысына
- 4. Құдалық кәделері қарғыбау, шеге шапан, қалың мал, өлі-тірі, бата аяқ, той малы, ат байлар, тойбастар, құйрық-бауыр,
- 5. Қыз ұзату Қыз ұзату кәделері-қазақ халқының рәсімдік және ғұрыптық жоралғыларының бірі. Қызды алып қайту үшін жеті
- 6. Үйленер кезде күйеу жігіт біліп жүруге міндетті кәделер: Сүт ақы (кей жерлерде ана сүті, ата сүті)
- 7. Шымылдық байлар шымылдықтың құрып берген қалыңдық туыскандарына берілетін сый Қол ұстар — ұрын тойда қалыңдықтың қолын
- 9. Скачать презентацию
Кәде
Кәде – қазақ халқының рәсімдік және ғұрыптық жоралғыларының жиынтық атауы. Кәде ( дәстүр).
Кәде
Кәде – қазақ халқының рәсімдік және ғұрыптық жоралғыларының жиынтық атауы. Кәде ( дәстүр).
Той кәделері: тойбастар, айттық, мүше сұрау, көрімдік, тәбәрік, жыртыс, сарқыт т.б.Құдалық кәделер: есік көру, ентікпе, балдыз көрімдік, күйеу табақ, сүт ақы, атбайлар, босаға аттар, сәукеле байғазы, жеңгетай, шымылдық байлар, отау жабар, қыз көтерер, арқа жатар, қалыңдық ойнау, қол ұстатар, шаш сипатар, көрпе қимылдатар, ит ырылдатар, «кемпір өлді», бақан салар, мойын тастар, қыз қашар, ілу, көпшік қыстырар, күйеу аттандырар т.б. Балаға арналған кәделер: ат қою, кіндік кесер, бесікке салу, қырқынан шығару, тұсау кесер, көрімдік т.б.Қаза кәделері: садақа, жыртыс, арулау, қабыршы кәдесі, киім беру, дұға оқыту т.б.
Дәстүр
Қазақ халқы әрбір салт-жоралғыны, той-думан мен ырымдарды, әдет- ғұрыптарды ұстанып, орындау
Дәстүр
Қазақ халқы әрбір салт-жоралғыны, той-думан мен ырымдарды, әдет- ғұрыптарды ұстанып, орындау
Қазақ дәстүрінде кәде алу, кәде беру түрлері өте көп болған. Кәде сыйлау арқылы халқымыз бір-бірінің көңілін аулап, шынайы ниетін білдіріп, жиі қатынасып, өзара сыйластықты, ауызбіршілікті, татулықты, жақын қарым-қатынасты нығайтып отырған. Дегенмен, бүгінгі күні қазақтың дәстүрлі тіршілігінде сол сыйластықтың нышаны болған кәделердің бірқатары орындала бермейді.
Құдалық кәделері
қарғыбау, шеге шапан, қалың мал, өлі-тірі, бата аяқ, той малы,
Құдалық кәделері
қарғыбау, шеге шапан, қалың мал, өлі-тірі, бата аяқ, той малы,
Қыз ұзату
Қыз ұзату кәделері-қазақ халқының рәсімдік және ғұрыптық жоралғыларының бірі.
Қызды алып
Қыз ұзату
Қыз ұзату кәделері-қазақ халқының рәсімдік және ғұрыптық жоралғыларының бірі.
Қызды алып
Үйленер кезде күйеу жігіт біліп жүруге міндетті кәделер:
Сүт ақы (кей жерлерде
Үйленер кезде күйеу жігіт біліп жүруге міндетті кәделер:
Сүт ақы (кей жерлерде
Балдыз көрімдік –бұрындары ұрын барғанда қалыңдықтың сіңілісмен арнайы танысып, соны таныстырған жанға көрімдек ретінде сыйлық ұсынған. Қазіргі заман талабына сай қалыңдықтың сіңілдері жездесіне әр түрлі ойын шартарын ұсынып қалыңдық отырған бөлменің кілтін сатады. Күйеу жігіт балдыздарына ақшалай сый жасап, балдыз көрімдік кәдесін жасайды.
Жеңгетай –қалыңдықтың жақын жеңгелеріне арналады
Сәукеле байғазы- қалыңдықтың сәукелесін киген жеңгесі күйеу жігіттен байғазы сұрайды. Ақшалай сыйлық немесе алтын, күміс әшекейлер беріледі
Отау жабар — қалыңдықтың отауын жапқан әйелдерге берілетін мал
Ентігімдік – күйеудің алдынан шығып қарсы алып, шашу шашқан келіншектерге берілетін кәде
Ат байлар — кезінде біздің аталарымыз екінші бір ауылга бару үшін атты көлік етіп пайдаланған, қазіргідей авто көлікпен емес. Сол кездері ат байлар деген ырым болған, қалыңдық ауылына келген күйеу жігіттің атын қалыңдық жеңгелері атын байлағаны үшін куйеу жігіт мата немесе әшекей бұйымдарды берген. Қазіргі біздің заманымызда осы салт ұмыт бола бастады
Төсек салар – ұрын тойда төсек салған жеңгесіне беретін кәде
Шымылдық байлар шымылдықтың құрып берген қалыңдық туыскандарына берілетін сый
Қол ұстар —
Шымылдық байлар шымылдықтың құрып берген қалыңдық туыскандарына берілетін сый
Қол ұстар —
Шаш сипатар – қалыңдық жеңгелері күйеу жігітке қалыңдықтың шашын сипауға рұқсат бергендері үшін берілетін сыйлық
Көрпе қимылдатар
Ит ырылдар – куйеуге ырылдаған итті қуу үшін. (есік сыртынан жеңгесінің бірі ит болып ырылдайды)
Бақан сылдымақ- түндікті ашқан адамға берілетін сыйлық
Мойын тастар- ұрын тойға арнап сойылған қойдың мойынын түндіктен лақтыр
Арқа жатар еліміздің кейбір аймақтарында жоқ, қызды төсекке жатуға көмектескен жеңгелеріне берілетін кәде
Қыз көтерер-қалыңдықты кілемге салып көтергендерге беріледі.
Кемпір өлді — өтірік өліп, қосылуға кедергі келтірген кемпірді қаййта «тірілту» үшін берілетін ақы
Куйеу аттанар- күйеуді атқа отырғызғаны үшін
Қыз қашар – туыстарынан қашып кеткен қалыңдықты әкелгендері үшін.