Ҡышта ҡунаҡта

Содержание

Слайд 2

Ҡышҡы урман — үҙе серле донъя, Тып-тын ҡалған ниҙер көткәндәй; Ҡарһылыуҡай

Ҡышҡы урман — үҙе серле донъя,
Тып-тын ҡалған ниҙер көткәндәй;
Ҡарһылыуҡай минең алдан

ғына
Ынйыларын һибеп киткәндәй.
Сафуан Әлибаев.
Слайд 3

Тәүге ҡар

Тәүге ҡар

Слайд 4

Ҡыштың матурлығы — ап-аҡ ҡарҙа, Зәңгәр бәҫ һырыған урмандарҙа. Өтөп-өтөп алған

Ҡыштың матурлығы —
ап-аҡ ҡарҙа,
Зәңгәр бәҫ һырыған урмандарҙа. Өтөп-өтөп алған

һыуыҡтарҙа,
Дыуамал һәм уҫал бурандарҙа.
Йомабикә Ильясова
Слайд 5

Ҡар яуғас, Ҡыш булғас, Бар ағас Яланғас. Рәми Ғарипов

Ҡар яуғас,
Ҡыш булғас,
Бар ағас
Яланғас.
Рәми Ғарипов

Слайд 6

Һалҡын ҡыш еткәс, Йылғалар туңды. Айыу өңөндә Йоҡоға сумды.

Һалҡын ҡыш еткәс,
Йылғалар туңды.
Айыу өңөндә
Йоҡоға сумды.

Слайд 7

Ҡышҡыһын нимә кейәләр? Бәлтәм менән кейәм мин, Итек тә түгел үҙе.

Ҡышҡыһын нимә кейәләр?

Бәлтәм менән кейәм мин,
Итек тә түгел үҙе.
Матур итеп баҫылған,
Аяҡҡа

йылы үҙе.

Дүртәү өйгә уҙа,
Берәү соланға инә.

Слайд 8

Бер яғы урман, Бер яғы ҡорған.

Бер яғы урман,
Бер яғы ҡорған.

Слайд 9

Д е к а б р ь – а ҡ ъ

Д е к а б р ь – а ҡ ъ

ю л а й

Ун ике туған,
Теҙелешеп торған.
Шуларҙың иң кесеһе?

Слайд 10

Д е к а б р ь йылдың аҙағы, ҡыштың башы.

Д е к а б р ь йылдың аҙағы, ҡыштың башы.
Был

айҙы халыҡ юҡҡа ғына а ҡ ъ ю л а й тип
атамаған, йыш яуған ҡарҙан
юлдар тапалып, ҡарайып өлгөрмәй.
Йылға – күлдәр ҡалын боҙ өҫтөнән
тағы ҡар менән ҡаплана.
Әле баҫылып өлгөрмәгән ҡар өҫтөнән
йөрөй алмаған йәнлектәр юл буйҙарын төйәк итә.
Шуға ла декабрҙә төлкө, ҡуян, боландарҙы
юл ситендә осратырға мөмкин.
Слайд 11

Декабрҙә шамбы балығы ыуылдырыҡ сәсә. Ҡалғандары шулай уҡ тәрәнгәрәк күсеп, ҡышты

Декабрҙә шамбы балығы ыуылдырыҡ сәсә.
Ҡалғандары шулай уҡ тәрәнгәрәк күсеп, ҡышты йоҡомһорап

үткәрә. Сөнки, ҡышҡы һыу аҙыҡҡа ла, кислородҡа ла наҡыҫ.
Урман – ҡырҙарҙың үле тынлығын был осорҙа һунарсылар һәм балыҡсылар ғына борсой.
Слайд 12

Ҡыш бауыры оҙон.

Ҡыш бауыры оҙон.

Слайд 13

Ҡышын да, йәйен дә йәм –йәшел.

Ҡышын да, йәйен дә йәм –йәшел.

Слайд 14

Слайд 15

Ҡышҡы ҡунаҡтар Свиристели - мышар турғайҙары

Ҡышҡы ҡунаҡтар

Свиристели - мышар турғайҙары

Слайд 16

Эй, ҡыҙылтүш, ҡыҙылтүш, Осоп кил дә ергә төш. Баҡсамда уйнап ос

Эй, ҡыҙылтүш, ҡыҙылтүш,
Осоп кил дә ергә төш.
Баҡсамда уйнап ос һин,
Ҡышты йәмләүсе

ҡош һин.

Ҡыҙылтүш турғайҙар ― снегири

Слайд 17

Синица – ҡарабаш турғай

Синица – ҡарабаш турғай

Слайд 18

Бер ҡошом бар, тынмай, Ағасҡа оя ҡормай. Өйө ― ерҙә, Йыры ― күктә. турғай

Бер ҡошом бар, тынмай,
Ағасҡа оя ҡормай.
Өйө ― ерҙә,
Йыры ― күктә.

турғай

Слайд 19

Сырҡылдашып осоп йөрөп Ағастарға ҡуналар. Һыу күрһәләр, йүгерешеп Ҡанаттарын йыуалар.

Сырҡылдашып осоп йөрөп
Ағастарға ҡуналар.
Һыу күрһәләр, йүгерешеп
Ҡанаттарын йыуалар.

Слайд 20

Бар белгәне «ҡар» ҙа, «ҡар», Йәй көнөндә лә ҡар даулар. Ҡарға

Бар белгәне «ҡар» ҙа, «ҡар»,
Йәй көнөндә лә ҡар даулар.

Ҡарға

Слайд 21

Тағараҡ элдем ағасҡа, Турғайҙар килеп ҡунды. Дуҫтарҙы һыйлап ҡыуандым, Күңел шатлыҡҡа

Тағараҡ элдем ағасҡа,
Турғайҙар килеп ҡунды.
Дуҫтарҙы һыйлап ҡыуандым,
Күңел шатлыҡҡа тулды.

Ҡышын ҡоштарға ем

табыу ауырлаша,
шуға ла балалар тағараҡтар эшләп элә.
Слайд 22

Тәҙрәмдән ҡыш көнөндә Осоп инде бер турғай: ―Ем бирсе, ― тиеп

Тәҙрәмдән ҡыш көнөндә Осоп инде бер турғай: ―Ем бирсе, ― тиеп һорай, Еләне

һары ғына: ―Ашайым тары ғына.
Слайд 23

Ғ и н у а р – һ ы у ы

Ғ и н у а р – һ ы у ы

ғ а й

Был айҙа тәбиғәт
ысын мәғәнәһендә йоҡлай.
Ошо айҙағы
иң һалҡын көндәр
с е л л ә тип атала.

Слайд 24

Ғинуар – йылдың башы, ҡыштың уртаһы. Бесәй ишекте тырнаһа- буран, йомарланып

Ғинуар – йылдың башы, ҡыштың уртаһы.
Бесәй ишекте тырнаһа- буран,
йомарланып ятһа

– һыуыҡ була.
Елһеҙ көндө урман шаулаһа, көн боҙола.
Төтөн тура сыҡһа – һыуыҡҡа тарта.
Йондоҙҙар емелдәп янһа - һалҡынға.
Ҡыш көнө ҡояш ҡыҙарып ҡалҡһа – һалҡын булыр.
Ай ҡолаҡланһа(ай тирәләй түңәрәк хасил булһа) – һалҡынға.
Ошо уҡ һынамыш ҡояшҡа ла ҡағыла,
тик халыҡ ҡояш кәртәләнә тип әйтә.
Слайд 25

Ҡыш ҡарһыҙ булһа, йәй ярлы була.

Ҡыш ҡарһыҙ булһа, йәй ярлы була.

Слайд 26

Ҡыш – ағыраҡ, йәй –йәшелерәк.

Ҡыш – ағыраҡ, йәй –йәшелерәк.

Слайд 27

Көҙ йылы килһә – ҡыш оҙон була. Сентябрь аяҙ булһа –

Көҙ йылы килһә – ҡыш оҙон була.
Сентябрь аяҙ булһа – ҡыш

һалҡын булыр.
Көҙ оҙон булһа – яҙ һуң килер.
Миләш уңһа – ҡыш һалҡын булыр.
Көҙ аяҙ булһа – аҙыҡ аҙ булыр.
Көҙ көнө ағастар япраҡтарын ҡоймаһа –
халыҡҡа ауыр булыр.
Слайд 28

Тайғалаҡ боҙғалаҡ боҙлауыҡ Шыуып китеү менән боҙҙа Барып та төштө Кәли.

Тайғалаҡ
боҙғалаҡ
боҙлауыҡ
Шыуып китеү менән боҙҙа
Барып та төштө Кәли.
Тора

– ҡолай, тора – ҡолай,
Арыны, бөттө хәле.
Слайд 29

Ф е в р а л ь – ш а ҡ

Ф е в р а л ь – ш а ҡ

а й

«Их, ғинуар булһам, һыйыр мөгөҙөн һындырыр инем» - тигән ти, был ай.
Бер йылытып, бер һыуытып торғандан, бөтә нәмәне шаҡырайтып туңдырғандан
халыҡ уны элек ш а ҡ а й тип атаған.

Слайд 30

Февралдә һыйырҙар быҙаулай, һарыҡтар бәрәсләй башлай. Тауыҡтар йомортҡа һалырға керешә. Ағастарҙа

Февралдә һыйырҙар быҙаулай, һарыҡтар бәрәсләй
башлай. Тауыҡтар йомортҡа һалырға керешә.
Ағастарҙа

бөрөләр бүртә. Урман – ҡырҙарҙа төлкө,
бүреләрҙең туйҙары башлана, улар был мәлдә ныҡ уҫаллана.
Аҡландарҙа ҡуяндар уйнай. Ай аҙағында тәбиғәттә
мөғжизәле күренеш – һ у й ы р у й н а у ы башлана.
Мышылар мөгөҙҙәрен һала.
Һ ы н а м ы ш т а р
Февраль ныҡ буранлы булһа,
август ямғырлы булып, ужым уңыр.
Ҡайын ботағында ҡар
алҡа-алҡа булып аҫылынып торһа,
иген уңыр.
Бәҫ күп булһа, бал күп булыр
Февраль һалҡын һәм ҡоро торһа,
август эҫе буласаҡ.
Слайд 31

Аҡ бабай, аҡ бабай, Аҡ туныңды ҡаҡ, бабай! ҡыш Йомаҡтарҙың яуабын тап:

Аҡ бабай, аҡ бабай,
Аҡ туныңды ҡаҡ, бабай!

ҡыш

Йомаҡтарҙың яуабын тап:

Слайд 32

Аяғы юҡ, ҡулы юҡ, Үҙе һүрәт төшөрә. һыуыҡ

Аяғы юҡ, ҡулы юҡ,
Үҙе һүрәт төшөрә.

һыуыҡ

Слайд 33

Ҡарағыҙсы, ағастарға Төшкән ҡалын ... Эй, ҡыҙыҡ, гүйә ағастар, Торғаны әтәс. бәҫ

Ҡарағыҙсы, ағастарға
Төшкән ҡалын ...
Эй, ҡыҙыҡ, гүйә ағастар,
Торғаны әтәс.

бәҫ

Слайд 34

Аҡ ашъяулыҡ таптым, Ер өҫтөнә яптым. ҡар

Аҡ ашъяулыҡ таптым,
Ер өҫтөнә яптым.

ҡар

Слайд 35

Ҡырҙан гел ҡарҙар ташый, Бер тына, йәнә башлай. Күҙ асҡыһыҙ, тиҙәр ул, Ыжғыр көйөн көйләр. буран

Ҡырҙан гел ҡарҙар ташый,
Бер тына, йәнә башлай.
Күҙ асҡыһыҙ, тиҙәр ул,
Ыжғыр көйөн

көйләр.

буран

Слайд 36

Ҡулы юҡ, аяғы юҡ, Тәҙрәмде ҡаҡҡылай, Тартҡылай, һуҡҡылай, Өйгә инергә һорай. ел

Ҡулы юҡ, аяғы юҡ,
Тәҙрәмде ҡаҡҡылай,
Тартҡылай, һуҡҡылай,
Өйгә инергә һорай.

ел

Слайд 37

Мин ― йондоҙсоҡ, Мин ― биҙәк, Шундай еңел, елбәҙәк. Күрһә мине

Мин ― йондоҙсоҡ,
Мин ― биҙәк,
Шундай еңел, елбәҙәк.
Күрһә мине балалар:
―Оса, ―

тиҙәр, — күбәләк.

Ҡар бөртөгө

Слайд 38

Йәйен түгел, үҫә ҡыш. Үҫә баш түбән килеш. боҙбармаҡ

Йәйен түгел, үҫә ҡыш.
Үҫә баш түбән килеш.

боҙбармаҡ

Слайд 39

Килделәр ағайҙар балтаһыҙ, Күпер һалдылар таҡтаһыҙ. боҙ

Килделәр ағайҙар балтаһыҙ,
Күпер һалдылар таҡтаһыҙ.

боҙ

Слайд 40

Тәбиғәттең мөғжизәһе

Тәбиғәттең мөғжизәһе

Слайд 41

Бөтә ауылға бер ҡаҙан. мәке

Бөтә ауылға бер ҡаҙан.

мәке

Слайд 42

Был биҙәкте кем яһаған Ҡар сәскәләрен ҡуйып? Тәҙрәнән тыш күренмәй Яһаған уны … Һыуыҡ

Был биҙәкте кем яһаған
Ҡар сәскәләрен ҡуйып?
Тәҙрәнән тыш күренмәй
Яһаған уны …

Һыуыҡ

Слайд 43

Слайд 44

Өйөм-өйөм тауҙар был, Кем яһаған, ҡайҙан был? Таштарҙан түгел тауҙар, Ынйы бөртөк ҡарҙарҙан. көрт

Өйөм-өйөм тауҙар был,
Кем яһаған, ҡайҙан был?
Таштарҙан түгел тауҙар,
Ынйы бөртөк ҡарҙарҙан.

көрт

Слайд 45

Тышта саф һауа Сал ҡыш миңә ниҙер һөйләй, Мин шыуған һайын.

Тышта саф һауа

Сал ҡыш миңә ниҙер һөйләй,
Мин шыуған һайын.
Ә саңғыһыҙ шыуа

күктән
Нур ҡойған айым.
Рәми Ғарипов
Слайд 46

Ултырып шыуам уға, Бурандар туҙып ҡала. Шундай етеҙ нәмә ул, Әйҙә

Ултырып шыуам уға,
Бурандар туҙып ҡала.
Шундай етеҙ нәмә ул,
Әйҙә әле, әйтеп ҡара!

Бик

ҙур көҙгө өҫтөндә
Тимер аттар сабалар.
Слайд 47

Слайд 48

Тауҙан шыуыу Ҡышҡы алыш

Тауҙан шыуыу

Ҡышҡы алыш

Слайд 49

Ҡарҙан нығытма Ҡар сәпләп уйнау

Ҡарҙан нығытма

Ҡар сәпләп уйнау

Слайд 50

Саңғыла йөрөү Сана шыуыу

Саңғыла йөрөү

Сана шыуыу