Жәнібек пен Жиренше шешен

Содержание

Слайд 2

Шешендік сөздер Шешендік арнау Шешендік толғау Шешендік дау 3

Шешендік сөздер

Шешендік арнау

Шешендік толғау

Шешендік дау

3

Слайд 3

Шешендік өнердің ерекшеліктері Ауызда, халық жадында сақталған. Авторы халық. 1

Шешендік өнердің ерекшеліктері

Ауызда, халық жадында
сақталған.

Авторы халық.

1

Слайд 4

Адам сөзді тыңдай білген жағыдайда шешен бола алады. (Қайқауыс) Не қажет

Адам сөзді тыңдай білген жағыдайда шешен бола алады.

(Қайқауыс)

Не қажет болса,

соның бәрін айту, артық сөз айтпау –
нағыз шешендік деген сол.

(Ф.Ларошфуко)

3

Слайд 5

Ұлы жүздің төбе биі Орта жүздің төбе биі Кіші жүздің төбе

Ұлы жүздің төбе биі Орта жүздің төбе биі Кіші жүздің төбе

биі
Төле би Қаз дауысты Қазыбек би Әйтеке би

Атақты шешендер
Мемлекет және қоғам қайраткерлері
Тәуке ханның кеңесшілері
«Жеті жарғы» әдет-ғұрып заң жинағын шығаруға үлес қосқан билер
Ұлт тәуелсіздігі мен бостандығын, татулық пен бірлігін насихаттаушылар

5

Слайд 6

Бір үйдің баласы болма, Көп үйдің баласы бол. Бір елдің атасы

Бір үйдің баласы болма,
Көп үйдің баласы бол.
Бір елдің атасы болма,
Бар елдің

данасы бол.
Өзіңе-өзің әміл болма,
Халқыңа әділ бол.
Жауыңа қатал болма,
Досыңа адал бол.
(Төле би)

Алтын ұяң - әйелің қымбат,
Құт-береке – атаң қымбат.
Аймалайтын – анаң қымбат,
Мейірімді – апаң қымбат.
(Қазыбек би)
Арадан шыққан жау қиын,
Таусылмайтын дау қиын.
Шанышқыласа сөз қиын,
Жазылмаса дерт қиын,
Іске аспаса серт қиын.
(Әйтеке би)

7

Слайд 7

Жаңа сөздермен жұмыс: Өтірік, танық Айырылады Анық Тұтам Шешкен екен шешен

Жаңа сөздермен жұмыс:

Өтірік, танық
Айырылады
Анық
Тұтам
Шешкен екен
шешен

Ложь
Различается
Достоверный
мера длины равная ширине лодони
Разрешил вопрос
оратор

Слайд 8

Жәнібек пен Жиренше. Жәнібек хан уазірлеріне: “Маған өтірік пен шынның арасы

Жәнібек пен Жиренше.
Жәнібек хан уазірлеріне: “Маған өтірік пен шынның арасы

немен айырылады, соны тауып беріңдер”, - дейді.
Ханның қырық уәзірлері қырық күн ойланып, таба алмайды.
Мұны естіген Жиренше шешен үйіне келіп, Қарашашқа:
- Жәнібек ханымыз қырық уәзіріне: “Өтірік шынның арасын айырыңдар,”-деп қысым жасап жатыр,-дейді
Өтірік пен шынның арасы- бір-ақ тұтам жер.Оның мәнісі: көзбен көрген – шын, құлақпен естіген - өтірік.Құлақ пен көздің арасы бір – ақ тұтам ғой.Көзбен көрген – анық , құлақпен естіген – танық емес пе? – дейді.

8

Слайд 9

Дұрыс , бұрыс екенін анықтаңдар. 3

Дұрыс , бұрыс екенін анықтаңдар.

3

Слайд 10

1. Мәтінді диологқа бөліп оқу. (25 бет) 2. Өтірік пен шынның

1. Мәтінді диологқа бөліп оқу. (25 бет)
2. Өтірік пен шынның айырмасын

табыңдар.
3. Сөздердің антоним сыңарларын мәтіннен тауып жазыңдар. (26 бет)
4. Мәтінді өз сөздеріңмен айтып беру.

10

Слайд 11

тест 1.Шешендік сөз нешеге бөлінеді? А.2 В.3 С.4 Д.5 Е.6 2.Ұлы

тест

1.Шешендік сөз нешеге бөлінеді?
А.2 В.3 С.4 Д.5 Е.6
2.Ұлы жүздің биін анықта
А.Төле

би В.Әйтеке би
С.Жиренше Д.Қазыбек би
Е. Жәнібек би.
3. Зат есім құрамына қарай қалай бөлінеді?
А. жалпы,жалқы
В. деректі,дерексіз
С.Жанды, жансыз
Д.дара, күрделі
Е. сапалы, қатысты
4. Реторика дегеніміз не?
А. Сөз мәнері В.шешендік
С.Шешендік өнер Д.Шешендік сөз
Е.Мақал –мәтелдер.

5. “Жеті жарғыны” жазғандардың бірі- ...
А. Әл-Фараби А. Абай
С. Қазыбек би Д. Сырым би
Е. Халық
6. Ашық буынды анықта.
А. Әдеп В. Тәрбие С. Білім
Д. Ана Е. Шешен.
7. Тұрақты сөз тіркесін анықта
А. Сабақ кестесі В. Су жүрек
С. Дала жылы Д. Жүріп келеді
Е. Қандай тамаша!
8. Үстеудің сұрақтарын анықта
А. Қалай? В. Кім? С. Не істеді? Д.не? Е. Қандай?
9. Сөйлемге тиісті есімдікті қой
... кешке кітап оқыды.
А. Мен В. Сен С. Сіз Д.Олар Е. Оның
10. Қазақ тілінде неше сөз табы бар?
А.5. В.6 С.7 Д.8 Е.9

Слайд 12

Тест жауаптары 1. В 2. А 3. Д 4. С 5.

Тест жауаптары

1. В
2. А
3. Д
4. С
5. С
6. Д
7. В
8. А
9. В
10.Е

“5”

– 0
“4” – 1
“3” – 2
“2” – 3
Слайд 13

Сабақты қорытындылау: Ей, перзентім, білгенің жөн адам үш түрлі болады. Адамның

Сабақты қорытындылау:

Ей, перзентім, білгенің жөн адам үш түрлі болады.
Адамның бірінші түрі

- біледі және білген сайын білгісі келеді,бұлар ғалымдар тобына жатады. Бұлардың айтқанына риза болу керек.
Екінші түрі – біледі, біле тұра “білмеймін” дейді. Бұлар ұйқыдағы зұлымдар, олардан сақ болған жөн.
Үшіншісі – білмейді және білгеннің тілін алмайды. Олар ессіз надандар. Бұлар аулақ жүру керек.
(Қайқауыс)
Слайд 14

Үй тапсырмасы: Мәтіннің мазмұнын рөлдерге бөліп айту. 5 жаттығу 26 бет

Үй тапсырмасы:

Мәтіннің мазмұнын рөлдерге бөліп айту.
5 жаттығу 26 бет
Синонимдерді қатыстырып

сөз тіркесін жазу
Мысалы: Өтірік айту, жалған сөз, бекер келу. ...