Содержание
- 2. Паскаль тілінде жазылған программалардың жалпы құрылымын төмендегідей жазуға болады: Program Begin End. Программаны бастау Begin қызметші
- 3. Turbo Pascal-да берілгендердің типтерін екі үлкен топтарға жіктеуге болады: Қарапайым типтер (скалярлық); Құрылымдық типтер (структуралық); Қарапайым
- 4. Turbo Pascal тілінде атауды идентификатор деп атайды. Яғни, идентификатор программаның кез келген элементіне (айнымалылар, тұрақтылар, функциялар,
- 5. Пайдаланушылар идентификаторы ретінде әріптер мен цифрлар тізбегі алынады. Программалаушы идентификатордың төмендегі жазылу ережелерін білуі қажет: Идентификатор
- 6. Идентификатор қысқа, әрі түсінікті болғаны дұрыс. Себебі, оның мағынасы болмағаны қателік туғызбаса да, белгіленген программа элементі
- 7. Меншіктеу операторы қарапайым операторлар тобына жатады және негізгі оператор деп саналады. Жалпы түрі: := өрнек; мұнда
- 8. Меншіктеу операторы көмегімен логикалық өрнектің нәтижесінде айнымалыға меншіктеуге болады. Мысалы, R1:=(k>0) and (k Есептелінген өрнек нәтижесі
- 9. Айнымалыларға мәнін екі түрде сипаттауға болады: меншіктеу арқылы, мысалы, x:=5; немесе клавиатурадан еңгізу бұйрығы арқылы. Екінші
- 10. Оператор кездескенде программанын орындалуы тоқталады. Жүйе мәліметтерді еңгізетін күту режимына көшеді (экран қара, еңгізу курсоры жанып-сөнеді).
- 11. Айырмашлықтары – readln бұйрығы орындалғанда әр айнымалынын мәні жаңа жолдан енгізілу керек. Осы бұйрықты параметрсіз readln;
- 12. Экранға хабарлама немесе программанын нәтижесін шығару үшін write немесе writeln бұйрықтары қолданылады. Жалпы түрі: Write( ,…,
- 13. Айырмашылығы – келесі кездесетін бұйрық мәндерді жаңа жолда шығарады. Жаңа жолға курсорды көшіру немесе жолды қалдыру
- 14. Шығару операторы арқылы мәліметтерді форматпен шығараламыз. Форматтау – нәтижелерді қолданышуға ыңғайлы түрде шығару. Ол үшін өрнектен
- 15. Program triangle; Var x1,x2,x3,y1,y2,y3,a,b,c,mb,r,x,y,p,s:real; Begin Write(‘Координаталарды енгіз:’); Read(x1,x2,x3,y1,y2,y3); {үшбұрыштың қабырғаларынын ұзындығын есептеу} a:=sqrt(sqr(x3-x2)+sqr(y3-y2)); b:=sqrt(sqr(x1-x3)+sqr(y1-y3)); c:=sqrt(sqr(x1-x2)+sqr(y1-y2)); {b
- 16. Форматты қолданбағанда, онда бүтін және булян түрлерге экранда 15, ал нақты түрге – 18 орын беріледі.
- 17. Паскаль тіліндегі программада операторлар жазылған ретімен орындалады. Осы реттілікті өзгертіп отыратын, яғни программаның кейбір бөліктерін орындамай
- 18. GOTO операторы программаның логикалық құрылымын күрделендіріп жібереді. Сол себептен бұл операторды жиі қолдануының қажеті жоқ. Бірнеше
- 19. Begin (басы) және end (соңы) сөздерін операторлдар жақшасы деп қарастырады. Құрама оператордың ішінде тағы бір құрама
- 20. Алгоритмдік тілде қойылған шартқа байланысты екі немесе екіден көп тармақтары бар алгоритм – тармақталған алгоритм деп
- 21. Мысалы, х аргументі бойынша функцияның мәнін есептеудің программасын жазу var x,y:real; begin wtite(‘x=’); read(x); if x
- 22. IF операторының қысқартылып отырған түрінде берілген шарт орындалмаса, оператор тасталып кетеді де, басқару келесі операторға өтеді.
- 23. Егер THEN және ELSE қызметші сөзінен кейін орындалатын операторлар саны екі немесе екіден де көп болатын
- 24. Есептің күрделенуіне байланысты IF операторы құрамына екінші бір IF операторын кірістіруге болады. Жалпы түрі: 1) IF
- 25. Программада берілген шартты жазу бір немесе бірнеше логикалық қатынастардан тұратын, өрнек арқылы жазылады. Логикалық қатынас амалдары
- 26. Егер шарт қарапайым болса, оны бір қатынас таңбасымен өрнектей аламыз. Ал күрделі шартты жазудаарнайы логикалық амалдарды
- 27. CASE инструкциясы жалпы түрде программада былай жазылады: CASE айнымалы OF 1 константа: 1 инструкцияның тізбегі; 2
- 28. мұндағы айнымалы - программаның әрі қарай жұмыс істеуін анықтау үшін арналған айнымалы; константа – үтір арқылы
- 29. CASE инструкциясы келесі түрде орындалады. Алдымен CASE сөзінен кейін орналасқан айнымалының мәні есептеледі, содан кейін алынған
- 30. Егер бірнеше тұрақтыға бір ғана оператор сәйкес келсе тұрақтыларды үтір (,) арқылы жазуға болады. Ал, тұрақтылар
- 31. Циклдік құрылымды алгоритмді программалау Берілген есепті шешуде алгоритмнің кейбір бөліктері бірнеше рет қайталанып орындалуы мүмкін. Мұндай
- 32. While операторы Алдын –ала берілген шартты тексеру арқылы циклді ұйымдастыруға While операторы қолданылады. While операторын циклдің
- 33. Мұндағы қызметші сөздердің қазақша мағынасы: While – “әзір”, do – “орында”. Ал, шарт – логикалық өрнек
- 35. Жоғарыдағы блок схема While операторымен ұйымдастырылатын циклді толық сипаттайды. While операторында, әрбір қайталанудың алдында берілген шарт
- 36. Мысалы: y=x2 функциясының мәнін есептеу керек, мұндағы x=1,2,3,4,5,6. программаның нәтижесінде x аргументінің мәні мен сәйкес функцияның
- 37. Келесі шарт бойынша циклді ұйымдастыру Циклдік процесстерді ұйымдастыруда Repeat операторы циклдің қайталану саны белгілі болғанда қолданылады.
- 38. Repeat операторы алгоритмдік тілдегі “дейін” цикл клмандасына ұқсас. “Әзір” цикл командасынан “дейін” циклінің айырмашылығы: қойылған шартқа
- 39. 1-мысал: 1кг ірімшік 300теңге тұрады. Ірімшіктің 100,200,300...,1000 грамына төленетін теңгені анықтайтын және есептің жауабын кесте түрінде
- 41. Program esep 2; Var m:integer; z:real; Begin M:=100; Repeat Z:=(300*m)/100; Writeln(m,’_!_’,z:4:0); M:=m+100; Readln; End.
- 42. For операторы Циклдік құрылымды алгоритмді программалауда, қайталанушы процесс бір айнымалының мәніне тәуелді болса For операторын қолданамыз.
- 43. For операторы екі түрлі жазылады: 1-нұсқасы: For Х:=M1 to M2 do S1 Мұндағы қызметші сөздер: For
- 44. 2-нұсқасы: For X:=M1 downto M2 do S1; 1-нұсқадан өзгешелігі to сөзінің орнына downto (төменге дейін) қызметші
- 45. Күрделі циклдер Күрделі қайталанушы процесстерді ұйымдастыруда бір цикл операторы құрамында екінші бір цикл операторы болуы мүмкін.
- 47. Массивтің элементтерінің мәнін алуды ұйымдастыру Берілген массивтің бірінші элементіне қатынас алу үшін массив атауынан кейін бірінші
- 48. Берілген массивтің кез-келген элементтеріне арифметикалық операцияларды, салыстыру және меншіктеу операторларын қолдануға болады. Массивтің кез-келген элементіне нәтиже
- 49. Егер программада массив элементтерінің барлық мәндерін экранға шығару керек болса, FOR инструкциясын қолданған өте ыңғайлы. Бұл
- 50. Массив элементтерінің мәнін енгізу үшін де, For циклдық айнымалысын қолданған өте ыңғайлы. Программаны қолданушы программа қай
- 52. Скачать презентацию