Бас миы және жұлынның өткізгіш жолдары (сезімтал, қозғалтқыш)

Содержание

Слайд 2

I Кіріспе II Негізгі бөлім: a) Жүйке жүйесінің өткізгіш жолдарына жалпы

I Кіріспе
II Негізгі бөлім:
a) Жүйке жүйесінің өткізгіш жолдарына жалпы шолу.

в) Афферентті өткізгіш жолдар.
с) Эфферентті өткізгіш жолдар.
III Қорытынды
IV Пайдаланылған әдебиеттер

Жоспар:

Слайд 3

Кіріспе: Жұлын – ОЖЖ ең көне бөлігін құрайды. Ол омыртқа жотасының

Кіріспе:

Жұлын – ОЖЖ ең көне бөлігін құрайды. Ол омыртқа жотасының өзегінде орналасқан,

өткізгіш және рефлексті қызмет атқаратын ОЖЖ бөлімі. Ерекшелік белгісі: оның сегменттік. Адамның жұлыны 31-33 сегменттен тұрады:
8 мойын ( СІ-СҮІІІ),
12 кеуде (ТІ-ТХІІ),
5 бел (JІ-JҮ),
5 сегізкөз (SІ-SҮ) және
1-3 құймышақ ( СоІ-СоІІІ).
Слайд 4

Жүйке жүйесі организм мен ортаның бірлігін қамтамасыз етеді. Жүйке жүйесі қызметінің

Жүйке жүйесі организм мен ортаның бірлігін қамтамасыз етеді. Жүйке жүйесі қызметінің

негізін рефлекс доғасы құрайды. Мидың даму барысында жұлынның мимен екі жақты байланыстары дамып, соның нәтижесінде мидың әрбір жаңа қабатының пайда болуымен онымен байланысқан афферентті және эфферентті нейрондар саны артады
Слайд 5

Жүйке жүйесінде өткізгіш жолдар деп оның түрлі бөлімдерін байланыстыратын және құрылысы

Жүйке жүйесінде өткізгіш жолдар деп оның түрлі бөлімдерін байланыстыратын және құрылысы

мен қызметінің ортақтығымен сипатталатын будалар жүйкелеріне біріккен , бірінің жанына бірі тығыз орналасқан жүйке талшықтарын айтады. Олардың құрылысын түсіну үшін орталық жүйке жүйесі эволюциясының негізгі кезеңдерін, ми бөлімдерінің ретті дамуын қарастыру қажет.

ЖҮЙКЕ ЖҮЙЕСІНІҢ ӨТКІЗГІШ ЖОЛДАРЫ

Слайд 6

Адамда бір мезгілде көне де жаңа да өткізгіш жолдар болады. Солардың

Адамда бір мезгілде көне де жаңа да өткізгіш жолдар болады. Солардың

арқасында жұлын мидың барлық бөлімдерімен байланысады
Слайд 7

Слайд 8

a) жоғарылаған – tractus thalamocorticalis – таламустан үлкен ми қыртысына барады.

a) жоғарылаған – tractus thalamocorticalis – таламустан үлкен ми қыртысына барады.
b)

төмендеген – tractus pyramidalis –үлкен ми қыртысынан ми сабауында жайғасқан бассүйек жүйкелерінің және жұлынның алдыңғы мүйіздеріне барады.
Жүйке талшықтарында аталған жолдардан да басқа да жолдар пайда болады. Солардың көмегімен бүкіл жүйке жүйесінің бірлігі қалыптасады.

Үлкен ми қыртысы дамуымен төмен жатқан бөлімдерден оның арасында байланыстар пайда болады. Ми қыртысы олардың үстінде қондырмаға айналады. Адамда келесі өткізгіш жолдары бар:

Слайд 9

Өткізгіш жолдар импульстарды өткізу бағыты тұрғысынган екіге бөлінеді. Афферентті Эфферентті Афферентті

Өткізгіш жолдар импульстарды өткізу бағыты тұрғысынган екіге бөлінеді.

Афферентті

Эфферентті

Афферентті өткізгіш жолдар анализаторлардың

орталық буынын – жалғастырушысы құрайды; сондықтан олардың бір бөлігі тиісті анализаторлармен бірге қарастырылады.
Слайд 10

ТЕРІ АНАЛИЗАТОРЫНЫҢ ӨТКІЗГІШ ЖОЛДАРЫ

ТЕРІ АНАЛИЗАТОРЫНЫҢ ӨТКІЗГІШ ЖОЛДАРЫ

Слайд 11

Кейбір зерттеушілер ауырсыну сезімі ми қыртысында ғана емес, таламуста да қабылданып,

Кейбір зерттеушілер ауырсыну сезімі ми қыртысында ғана емес, таламуста да қабылданып,

сол жерде сезімталдық алуан түрлі эмоциялық рең алады деп есептейді. Ауырсыну жіне температуралық импульстар бас бөлімдерінен немесе мүшелерінен сәйкесті бассүйек жүйкелерінің – V, VII, IX, X жұптары арқылы олардың сезімтал ядроларына, бұл ядролардан таламусқа және одан әрі орталық артындағы бөлімге келеді.

Ауырсыну және температура сезімталдығының өткізгіш жолдары.

Слайд 12

Мишыққа баратын проприоцептивті жолдар. Қозғалыс аппаратынан шығатын сезімталдық, санадан тыс импульстар

Мишыққа баратын проприоцептивті жолдар.

Қозғалыс аппаратынан шығатын сезімталдық, санадан тыс импульстар жұлындық

проприоцептивті жолдар арқылы мишыққа жетеді, олардың ең бастылары tractus spinocrebbellaris posterior at anterior болып табылады
Слайд 13

Мишық жұлынның қозғалыс нейрондарын бақылауға қатысады(бұлшықеттер жұмыстарын үйлестіру, тепе-теңдікті сақтау, инерция

Мишық жұлынның қозғалыс нейрондарын бақылауға қатысады(бұлшықеттер жұмыстарын үйлестіру, тепе-теңдікті сақтау, инерция

мен ауырлық күшін жою). Бұл tractus cerebellorubrospinalis көмегімен іске асырылады. Бұл жолдың бірінші буынының жасуша денесі мишық қыртысында жатады (алмұрт тәрізді нейроциттер).

Мишықтың төмендеген қозғалтқыш жолдары.

Слайд 14

Дененің қозғалыстарымен байланысқан аса маңызды проприцептивті орталық ретінде мишық та организмнің

Дененің қозғалыстарымен байланысқан аса маңызды проприцептивті орталық ретінде мишық та организмнің

бүкіл үдерістерін басқаратын үлкен ми қыртысына бағынышты болады. Бұл үлкен ми қыртысынан мишық қыртысына келетін арнаулы төмен түсетін жол – tractus corticopontocerebellaris –арқылы іске асырылады.

Қорытынды

Слайд 15

1. А.Р.Рақышев, Адам денесі ,Том 3. 2. Ә.Б.Әубәкіров, Ф.М.Сүлейменов. 2011ж. Пайдаланылған әдебиеттер:

1. А.Р.Рақышев, Адам денесі ,Том 3.
2. Ә.Б.Әубәкіров, Ф.М.Сүлейменов. 2011ж.

Пайдаланылған әдебиеттер: