Normal formalar

Содержание

Слайд 2

Reja: Normallashtirish haqida tushuncha 1-Normal forma 2-Normal forma 3- Normal forma 4-Normal forma

Reja:

Normallashtirish haqida tushuncha
1-Normal forma
2-Normal forma
3- Normal forma
4-Normal forma

Слайд 3

1. Normallashtirish Normallashtirish bu ma’lumotlarni ko’proq bog’liq jadvallarga ajratish va ortiqcha,

1. Normallashtirish

Normallashtirish bu ma’lumotlarni ko’proq bog’liq jadvallarga ajratish va ortiqcha, keraksiz

ma’lumotlarni kamaytirish.
Ortiqcha, keraksiz ma’lumot bu bir xil ma’lumotning jadvallarda takrorlanishi.
Слайд 4

Ma’lumotlarning takrorlanishi ma’lumotlar bazasini hajmini oshirib yuboradi. Ma’lumotlar kiritishda muommo hosil

Ma’lumotlarning takrorlanishi ma’lumotlar bazasini hajmini oshirib yuboradi.
Ma’lumotlar kiritishda muommo hosil bo’ladi;
Ma’lumotlarni

o’chirishda muommo
Ma’lumotlarni o’zgartirishda muommo bo’ladi.
Слайд 5

Talabalar Jadvali

Talabalar Jadvali

Слайд 6

Talabalar Jadvali

Talabalar Jadvali

Слайд 7

Talabalar Jadvali

Talabalar Jadvali

Слайд 8

Kelib chiqadigan muommolar Ma’lumotlar bazasini hajmi ortib ketadi. Ma’lumot kiritishda muommo

Kelib chiqadigan muommolar

Ma’lumotlar bazasini hajmi ortib ketadi.
Ma’lumot kiritishda muommo
Ma’lumot o’chirishda muommo
Ma’lumotni

o’zgartirishda muommo
Слайд 9

2. Ma’lumot kiritishda muommo

2. Ma’lumot kiritishda muommo

Слайд 10

3. Ma’lumot O’chirishda muommo

3. Ma’lumot O’chirishda muommo

Слайд 11

3. Ma’lumot O’chirishda muommo

3. Ma’lumot O’chirishda muommo

Слайд 12

3. Ma’lumot O’chirishda muommo

3. Ma’lumot O’chirishda muommo

Слайд 13

3. Ma’lumot O’chirishda muommo

3. Ma’lumot O’chirishda muommo

Слайд 14

3. Ma’lumot O’chirishda muommo

3. Ma’lumot O’chirishda muommo

Слайд 15

3. Ma’lumot O’chirishda muommo Talabalar ma’lumoti bilan yo’nalish ma’lumotlari ham o’chib ketdi.

3. Ma’lumot O’chirishda muommo

Talabalar ma’lumoti bilan yo’nalish ma’lumotlari ham o’chib ketdi.


Слайд 16

3. Ma’lumotni o’zgartirishda muommo Aytaylik Yo’nalish rahbari o’zgardi. Mr. Azizovdan Mr. Lazizov bo’ldi

3. Ma’lumotni o’zgartirishda muommo

Aytaylik Yo’nalish rahbari o’zgardi. Mr. Azizovdan Mr. Lazizov

bo’ldi
Слайд 17

3. Ma’lumotni o’zgartirishda muommo MR.Lazizov MR.Lazizov MR.Lazizov MR.Lazizov Juda ham ko’p ortiqchia ish

3. Ma’lumotni o’zgartirishda muommo

MR.Lazizov

MR.Lazizov

MR.Lazizov

MR.Lazizov

Juda ham ko’p ortiqchia ish

Слайд 18

Normallashtirish Eski talaba jadvali Yangi talaba jadvali Yangi yo’nalish jadvali

Normallashtirish

Eski talaba jadvali

Yangi talaba jadvali

Yangi yo’nalish jadvali

Слайд 19

Yo’nalish jadvali

Yo’nalish jadvali

Слайд 20

Yangi talaba jadvali

Yangi talaba jadvali

Слайд 21

Normalizatsiya o’xshashliklarni kamaytirish. Yo’nalish jadvali Talaba jadvali

Normalizatsiya o’xshashliklarni kamaytirish.

Yo’nalish jadvali

Talaba jadvali

Слайд 22

Ma’lumot kiritish muommosi yechimi faqatgina ID, Ismi va Yo’nalishi kiritiladi. Va

Ma’lumot kiritish muommosi yechimi faqatgina ID, Ismi va Yo’nalishi kiritiladi. Va

2 jadval o’zgartirilmaydi

Talaba jadvali

Yo’nalish jadvali

Ma’lumot kiritish

Слайд 23

Talaba jadvali Yo’nalish jadvali Ma’lumot o’chirish

Talaba jadvali

Yo’nalish jadvali

Ma’lumot o’chirish

Слайд 24

Talaba jadvali Yo’nalish jadvali Ma’lumot o’chirish

Talaba jadvali

Yo’nalish jadvali

Ma’lumot o’chirish

Слайд 25

Talaba jadvali Yo’nalish jadvali Ma’lumot o’chirish

Talaba jadvali

Yo’nalish jadvali

Ma’lumot o’chirish

Слайд 26

Talaba jadvali Yo’nalish jadvali Ma’lumot o’chirish

Talaba jadvali

Yo’nalish jadvali

Ma’lumot o’chirish

Слайд 27

Talaba jadvali Yo’nalish jadvali Ma’lumot yo’q Ma’lumot O’chirish muommosi yechimi talaba

Talaba jadvali

Yo’nalish jadvali

Ma’lumot yo’q

Ma’lumot O’chirish muommosi yechimi talaba o’chirilganda ham, yo’nalish

jadvaliga zarar yetmaydi.

Ma’lumot o’chirish

Слайд 28

Talaba jadvali Yo’nalish jadvali Ma’lumot O’zgartirish Mr.Akbarov +99871001010 Faqatgina bitta qatorda o’zgarish qilish imkonini beradi.

Talaba jadvali

Yo’nalish jadvali

Ma’lumot O’zgartirish

Mr.Akbarov

+99871001010

Faqatgina bitta qatorda o’zgarish qilish imkonini beradi.

Слайд 29

Normalizatsiya turlari 1. 1-Normal formalar 2. 2-Normal formalar 3. 3-Normal formalar 4. 4-Normal formalar

Normalizatsiya turlari

1. 1-Normal formalar
2. 2-Normal formalar
3. 3-Normal formalar
4. 4-Normal formalar

Слайд 30

1- Normal Formalar

1- Normal Formalar

Слайд 31

Bu normallashtirishning 1 chi qadami hisoblanadi: Ma’lumotlar bazasi dizaynini kengaytirish imkonini

Bu normallashtirishning 1 chi qadami hisoblanadi:
Ma’lumotlar bazasi dizaynini kengaytirish imkonini beradigan

shaklda yaratish kerak.
Ma’lumotlar bazasidagi ma’lumotni chaqirib olish imkoniyati oson bo’lishi lozim.
Agar siz yaratgan jadval normallashtirishning birinchi shartiga javob bermasa unda bu DB judayam sifatsiz DB hisoblanadi.
Слайд 32

1-Normal formalarni bajarish uchun 4 ta asosiy shartlar mavjud: 1. Har

1-Normal formalarni bajarish uchun 4 ta asosiy shartlar mavjud:
1. Har bir

qator yacheykalari faqat va faqat bitta ma’lumotni o’z ichiga olishi lozim
2. Har bitta ustunlar bir tipdagi ma’lumotlarni saqlashi kerak.
3. Har bir ustun nomlari yagona nomda bo’lishi va boshqa ustunda takrorlanmasligi kerak.
4. Ma’lumotlarni saqlashda ketma-ketlik ahamiyatga ega emas.
Слайд 33

Shart 1 Har bir qator ma’lumotlari faqat va faqat bitta ma’lumotni

Shart 1

Har bir qator ma’lumotlari faqat va faqat bitta ma’lumotni o’z

ichiga olishi lozim;
X,Y va W,X kabi ma’lumotlarni kiritish Shart 1ni bajarilishiga to’sqinlik qiladi.
Слайд 34

Shart 2 Har bitta ustunlar bir tipdagi ma’lumotlarni saqlashi kerak. Turli

Shart 2

Har bitta ustunlar bir tipdagi ma’lumotlarni saqlashi kerak.
Turli tipdagi

ma’lumotlarni hech qachon bir ustun ma’lumotlariga aralashtirmang
Слайд 35

Shart 3 Har bir ustun nomlari yagona nomda bo’lishi va boshqa

Shart 3

Har bir ustun nomlari yagona nomda bo’lishi va boshqa ustunda

takrorlanmasligi kerak.

Bir xil nomlar ma’lumotlarni chaqirib olishda tushunmovchiliklar keltirib chiqaradi.

Слайд 36

Shart 4 Ma’lumotlarni saqlashda ketma-ketlik ahamiyatga ega emas. SQL so’rovlar yordamida

Shart 4

Ma’lumotlarni saqlashda ketma-ketlik ahamiyatga ega emas.
SQL so’rovlar yordamida istalgan ma’lumot

osongina chaqirib olinishi mumkin.
Слайд 37

Misol

Misol

Слайд 38

Misol

Misol

Слайд 39

Misol

Misol

Слайд 40

2- Normal Formalar

2- Normal Formalar

Слайд 41

2-Normal formalar shartini bajarish uchun Jadval 2 ta asosiy shartni bajarish

2-Normal formalar shartini bajarish uchun Jadval 2 ta asosiy shartni bajarish

kerak:
1. 1-Normal Forma shartlarini to’liq bajarishi kerak (4 ta shart)
2. Birorta qisman qaramliklar (dependent) bo’lmasligi kerak
Слайд 42

Qaramlik (dependency) nima? 1. Student_id bu Primary Key and istalgan ma’lumot

Qaramlik (dependency) nima?

1. Student_id bu Primary Key and istalgan ma’lumot jadvaldan

shu kalit yordamida chaqirib olinishi mumkin.

2. Mana shu qism qarmlik yoki qaramlik funksiyasi deb ataladi.

Слайд 43

Слайд 44

Student_id + subject_id => Primary key

Student_id + subject_id => Primary key

Слайд 45

O’qituvchi jadvali faqatgini subject_idga qaram. Student_idga esa teacher ismlarini hech qanday

O’qituvchi jadvali faqatgini subject_idga qaram.
Student_idga esa teacher ismlarini hech qanday

aloqasi, bog’liqligi yo’q.
Buni qisman qaramlik (partial dependency) deb atashimiz mumkin.
Слайд 46

Yechim: teacher ustunini fanlar jadvaliga ko’chirish

Yechim: teacher ustunini fanlar jadvaliga ko’chirish

Слайд 47

Yechim: teacher ustunini fanlar jadvaliga ko’chirish

Yechim: teacher ustunini fanlar jadvaliga ko’chirish

Слайд 48

3-Normal Formalar

3-Normal Formalar

Слайд 49

Слайд 50

Слайд 51

Слайд 52

Слайд 53

Слайд 54

Слайд 55

3- Normal forma shartlari: Normal forma 2-normal forma shartlarini bajarishi lozim

3- Normal forma shartlari:

Normal forma 2-normal forma shartlarini bajarishi lozim
O’timli qaramlik

(Transitive Dependency) bo’lmasligi lozim
Слайд 56

Exam_name jadvali student_id bilan subject_id (primary key)ga bog’liq. Lekin total_marks qaysi ustunga bog’liq?

Exam_name jadvali student_id bilan subject_id (primary key)ga bog’liq. Lekin total_marks qaysi

ustunga bog’liq?
Слайд 57

Слайд 58

Слайд 59

Слайд 60

Слайд 61

Bu muommo yechimi

Bu muommo yechimi

Слайд 62

Слайд 63

Boyce-Codd Normal formalar (BCNF) yoki 3.5 Normal forma

Boyce-Codd Normal formalar
(BCNF) yoki 3.5 Normal forma

Слайд 64

2 ta shart bajarilishi kerak 3 Normal forma shartlari bajarilishi kerak

2 ta shart bajarilishi kerak

3 Normal forma shartlari bajarilishi kerak
Har qanday

qaramlik bo’gliqlik uchun A->B A super kalit bo’lishi lozim.
Слайд 65

Слайд 66

Слайд 67

Слайд 68

Слайд 69

Слайд 70

Слайд 71

Слайд 72

Слайд 73

Слайд 74

Слайд 75

Слайд 76

Слайд 77

Слайд 78

Слайд 79

Слайд 80

Слайд 81

4-Normal Formalar

4-Normal Formalar

Слайд 82

2 ta shart bajarilishi kerak 1-3.5 gacha Normal forma shartlari bajarilishi

2 ta shart bajarilishi kerak

1-3.5 gacha Normal forma shartlari bajarilishi kerak;
Ko’p

qiymatli qaramlik bo’lmasligini kerak
Слайд 83

Ko’p qiymatli qaramlik A B ni hosil qilgandagi Ko’p qiymatli qaramlik

Ko’p qiymatli qaramlik

A B ni hosil qilgandagi Ko’p qiymatli qaramlik deb,

agar ustundagi ma’lumotga bittadan ortiq ma’lumotlar to’g’ri kelsa

A

B1

B2

Слайд 84

Ko’p qiymatli qaramlik Ko’p qiymatli qaramlik jadvalida kamida 3 ta ustun bo’lishi kerak

Ko’p qiymatli qaramlik

Ko’p qiymatli qaramlik jadvalida kamida 3 ta ustun bo’lishi

kerak
Слайд 85

Слайд 86

Слайд 87

Слайд 88

Слайд 89

Слайд 90

Слайд 91

Слайд 92

Слайд 93

Слайд 94

Слайд 95

Yechim

Yechim