Çaganyň irki ösüşi nämäni aňladýar?

Содержание

Слайд 2

Intellekt Intellekt – bu grek dilindäki intellectus sözünden gelip çykan we

Intellekt

Intellekt – bu grek dilindäki intellectus sözünden gelip çykan

we ol aň, düşünje, akyl ýetirme diýmegi aňladýar
Intellekt adamyň dünýä düşüniş we kabul ediş başarnygyny görkezýär
Intellektiň her bir görnüşi aýratyn
ukyplara we başarnyklaryň
toplumyna eýedir
Слайд 3

Adamyň beýnisiniň barlaglary

Adamyň beýnisiniň barlaglary

Слайд 4

Kelle beýniniň nerw süýümleriniň sepleşmesi Her öýjükde15000 sinaptik baglanyşyk bolýar. Sinaps

Kelle beýniniň nerw süýümleriniň sepleşmesi

Her öýjükde15000 sinaptik baglanyşyk bolýar. Sinaps

– bu nerw süýümlerini baglanyşdyrýan merkez. Ol ýerde suwuklyk bolup, ol maglumatyň tiz ýaýramagyna ýardam edýär.
Signallar beýleki öýjüklere örän uly tizlik bilen baryp ýetýärler
Sinapslar daşky täsiriň netijesinde ösýärler we üýtgeýärler
Слайд 5

Adamyň doglan wagtynda kelle beýnisi 6 ýaş döwründe 14 ýaş döwründe

Adamyň doglan wagtynda kelle beýnisi

6 ýaş döwründe

14 ýaş döwründe


Слайд 6

0 1 2 3 7 6 5 4 Ýokary Pes Ýaş

0

1

2

3

7

6

5

4

Ýokary

Pes

Ýaş döwürleri

Görüş

Dil, sözleýiş

Emosional barlag

Nyşanlar

Deň-duşlary bilen gatnaşyk etmegiň

durmuşy başarnyklary
Sanlar

Слух

Duýgurlyk, syzgyrlyk

Duýmagyň, täsirlenmegiň adaty ýollary

Irki ösüşiň wajyp taraplary

Слайд 7

Sinaptik baglanyşyklaryň ösüşi 3 ýaşdan 10 ýaşa çenli döwürde beýni sinaptik

Sinaptik baglanyşyklaryň ösüşi

3 ýaşdan 10 ýaşa çenli döwürde beýni sinaptik baglanyşyklary

hem döretmegi dowam edýär, hem weýran edýär.
10 ýaşdan soň baglanyşyklaryň artykmaçlaryny aýyrmak prossesi başlanýar we giçki ýetginjeklik döwrüne çenli ol baglanyşyklaryň ýarysy galýar.
Bu prosses ýasamak ýa-da kämilleşdirmek, düzmek atlandyrylýar.
Слайд 8

ÇAGANYŇ IRKI ÖSÜŞINIŇ WAJYPLYGY

ÇAGANYŇ IRKI ÖSÜŞINIŇ WAJYPLYGY

Слайд 9

Çaganyň irki ýaşdaky bilimi ikiýylçy çaganyň bolmagyny aradan aýyrýar Çaganyň irki

Çaganyň irki ýaşdaky bilimi ikiýylçy çaganyň bolmagyny aradan aýyrýar
Çaganyň irki

ýaşdaky bilimi
sowatlylygyň görkezijiligini
ýokarlandyrýar
Irki ýaşda bilim alan çagalar
birinji synpa barmaga taýýardyrlar

ÇAGANYŇ IRKI ÖSÜŞINIŇ WAJYPLYGY

Слайд 10

ÇAGANYŇ IRKI ÖSÜŞINIŇ WAJYPLYGY ÇIÖ – bu çaganyň hukugy ÇIÖ mundan

ÇAGANYŇ IRKI ÖSÜŞINIŇ WAJYPLYGY

ÇIÖ – bu çaganyň hukugy
ÇIÖ mundan

buýana okamagynyň binýadyny goýýar
ÇIÖ dil ösüşiniň esaslaryny
goýmaga ýardam edýär
Soňra ýetmezini doldurjak bolanyňdan, irki ýaşda aldasyny edeniň ýagşydyr
Слайд 11

Komenskiý “bilmegiň ilki başy hökmünde duýup bilmekden ugur almalydyr, çünki ozaly

Komenskiý “bilmegiň ilki başy hökmünde duýup bilmekden ugur almalydyr, çünki ozaly

bilen duýup bilmek bolmasa, akylda hiz zat döremeýär, şuňa görä-de, taglymaty hem zat hakynda söz bilen düşündirmekden başlaman, eýsem zady görkezip, oňa syn etmekden başlamak gerek” diýýär.

Danalaryň aýdan her bir sözi, ýokarda getiren gyzyla gaplaýmaly sözlerimiz bilim bilen terbiýäniň sazlaşykly alnyp barlanda, irki ýaş döwründe görkezip öwredeniňde netijeli boljakdygygyny görkezýän jümlelerdir. “Abraý mirasda däl-de, akyl bilen edepdedir” diýen halk pähimine eýeren ata-babalarymyz edebi altyndan hem gymmat hasaplapdyrlar. Maşgala terbiýesine uly üns berlipdir. Maşgala terbiýesi gadymyýetde hem irki ösüşden başlapdyr.

Слайд 12

Çagalar ýeňil stresi ýeňillik bilen geçirmegi, ondan peýda almagy hem başarýarlar.

Çagalar ýeňil stresi ýeňillik
bilen geçirmegi, ondan peýda
almagy hem başarýarlar.

Zäherli stressler (çaga
gödek daraşmak, ugruna
seretmezlik, şikes ýetmek) irki ýaş döwründe çaganyň ösüşine uzak
wagtyyň dowamynda ýaramaz täsir
edýär.
Zäherli stressler ösüşi haýallaşdyrýar, saklaýar diýmek hem bolýar.

STRESSLER

Слайд 13

Irki ösüşiň maksatnamalary çaganyň aňýetirijilikli ösüşine we öwrenmegine ýol açmak bilen

Irki ösüşiň maksatnamalary çaganyň aňýetirijilikli ösüşine we öwrenmegine ýol açmak bilen

başlangyç synplarda we ondan ýokarky synplarda hem ýokary netijeleri görkezmegine ýardam edýär.

Barlaglar görkezýär:

Слайд 14

Biz hemişe ýatda saklamalydyrys, dünýädäki her bir adam hemme çaganyň geljegi

Biz hemişe ýatda saklamalydyrys, dünýädäki her bir adam hemme çaganyň geljegi

barada jogapkärdir.
Çagalar – biziň geljegimiz, biziň ynamymyz, biziň wyždanymyz, biziň ykbalymyz.
Tereza Gonsales