Аллергиялық ауруларға дәрігерге дейінгі көмек көрсету алгоритмі

Июль 29, 2022

Главная
Медицина
Аллергиялық ауруларға дәрігерге дейінгі көмек көрсету алгоритмі

Содержание

2. ЗЕРТТЕУ МАҚСАТЫМ. Болашақ әріптестеріме аллергиялық аурулар кезінде науқастарға қандай көмек көрсету керек жайлы түсіндіріп өту. ЗЕРТТЕУ
3. Аллергия - деп иммунологиялық реактивтіліктің өзгеруіне байланысты, ағзаның әр түрлі заттарға жоғары сезімталдығын айтады. Алғаш рет
5. Аллергендерді екі үлкен топқа бөлуге болады: Экзоаллергендер ағзаға сырттан түседі эндоаллергендер- ағзаның өзінде аутоиммундық аурулар ,
6. Өсімдік тектес
8. Жануарлар тектес
9. Тағамдық заттар
10. Дәрілер Стивенс-Джонсон синдромы Лайелл синдромы
11. ТАБИҒИ ЭНДОАЛЛЕРГЕНДЕР МИ ТІНІ КӨЗ БҰРШАҒЫ
14. Есекжем (urtіcarіa) — теріде және шырышты қабатта кенеттен қызарып, күлдіреп, қышымалы бөртпелер түрінде болатын ауру; денені
15. Аллергиялық есекжем азық-түліктер, дәрі-дәрмектер әсерінен пайда болады Аллергиялық емес есекжем морфин, кодеин, декстран және қалақаймен, медузамен,
17. іштегі гельминттерге немесе баяу өтетін инфекцияға (бадамшаның созылмалы қабынуы — тонзиллит, мұрын, құлақ қуыстарының қабынуы) байланысты
18. Физикалық есекжем Физикалық есекжем – теріге әртүрлі физикалық факторлардың әсер етуі салдарынан дамиды: Терінің механикалық тітіркенуі–
19. Дермографиялық есекжем Папулезды есекжем Күндік есекжем Холинергиялық есекжем
20. Клиникалық көрінісі Мұндай кезде ауру кенеттен басталады. Күлдіреуіктердің пішіні мен көлемі әр түрлі, түсі ашық қызғылт,
21. Ағымына қарай: жедел -6 аптаға дейін Созылмалы- 6 аптадан аса ауырған жағдайда
22. Диагностикалық критерийлер Шағымдар және анамнез: Шағымдар: · біртексіз пішінді ірі түйіндақтарға бірігетін, терінің деңгейінен көтеріңкі тұратын,
23. Физикалық зерттеп-қарау: Құбылмалы экссудаттық жолақсыз элементтер/күлдіреуіктер: · ісінген, тығыз, ашық қызыл түсті; · тері деңгейінен көтеріңкі
24. Дифференциалды диагноз 1 2 3 4
26. Аллергенді анықтап онымен байланысты тоқтату Негізгі емі антигистаминдерді тағайындау: Супрастин 0,025 2-3 рет күніне мембрана тұрақтандырушы
27. Квинке ісінуі-бұл аллергиялық реакцияның жайылмалы түрі, терінің барлық қабатында бұлшықетке дейін аллергиялық реакцияның жайылуымен сипатталады. Қолмен
29. 20-25% жағдайда квинке ісігі тұкым куалаушылықпен жүреді,ол қан құрамындағы спецификалык С1ингибитор жетіспеушілігімен жүреді. Шамамен 30 %
31. Жедел басталуымен және спонтанды түрде өтуімен, терінің, тері асты қабатының және/немесе шырышты қабаттардың жергілікті ісінуімен сипатталады.
32. Ең қауіптісі болып көмекейдің ісінуі табылады. Бұл 20-25% жағдайда кездеседі. Науқаста кенеттен мазасыздық, бетінің бозаруы немесе
33. Асқазан ішек жолының шырышты қабатының ісінуі іштегі күрт ауру сезімімен, құсумен және іш өтуімен жүреді. Терінің
34. Квинке ісінуі диагнозы клиникалық көрінісіне, аллергиялық анамнезіне, аурудың жылдам дамуына, адреналин және антигистаминдік препараттардың жақсы әсеріне,
35. Квинке кезінде шұғыл көмек көрсету Аллергеннің түсуін жоямыз: бөлмені ауаландырамыз, енгізіліп жатқан препаратты тоқтатамыз, инекция орнынан
36. Гипертермия (қызба) - жұқпалы ауруларда жиі кездесетін белгі.Қызбаның патогенезі жылу түзілу мен берудің нейрогуморальды реттелуінің бұзылыстарына
38. Қызба реакциялары ұзақтығы, биіктігі және температуралық сызықтардың түрлері бойынша әртүрлі болады. Ұзақтығы бойынша қызба: Жедел (2
39. Клиникалық көрнісі Баланың дене қызуы кенеттен көтерілгенде ол болбырап, әлсіздік, қалтырап-дірілдеу, ентігу байқалады. Бала тамақтан бас
40. Шұғыл көмек - баланы төсекке жатқызу; - денесін қысқан киімнен босату; - таза ауа келуін қамтамасыз
41. Пайдаланылған әдебиеттер Қ.М Тұрланов “Жедел медициналық жәрдем” 2004ж; Богнегко “Руководство по скорой помощи” ГОЭТАР,2007 жыл; Әділман
42. Кері байланыс сұрақтары
44. Назарларыңызға рахмет!
46. Скачать презентацию

Слайд 2

ЗЕРТТЕУ МАҚСАТЫМ.
Болашақ әріптестеріме аллергиялық аурулар кезінде науқастарға қандай көмек көрсету керек

жайлы түсіндіріп өту.

ЗЕРТТЕУ СҰРАҒЫМ ?

Аллергиялық аурулардың симтомдарын салыстырып,түрлерін ажырата білу???

Слайд 3

Аллергия - деп иммунологиялық реактивтіліктің өзгеруіне байланысты, ағзаның әр түрлі заттарға

жоғары сезімталдығын айтады. Алғаш рет бұл терминді австриялық ғалым Пирке (Von Pirquet, 1906) антигендік ынталандыруға адамның өзгерген реактивтілігін белгілеу үшін ұсынған болатын. Аллергия кезінде ағзаның жоғарғы сезімталдығы арнайы болады, яғни ол тек сенсибилизация қалпын тудырған антигенге ғана қатысты көрінеді. Аллергенмен қайта кездескенде байқалатын жоғары сезімталдықтың клиникалық көрінісін аллергиялық серпілістердеп аталады. Аллергиялық серпілістерді тудыратын антигендерді аллергендер деп атайды.

Слайд 4

Слайд 5

Аллергендерді екі үлкен топқа бөлуге болады:
Экзоаллергендер ағзаға сырттан түседі
эндоаллергендер-
ағзаның өзінде аутоиммундық

аурулар , созылмалы вирустық жұқпаларда , жарақаттарда, күйік, үсік және т.б. жағдайлардың нәтижесінде түзіледі.

Жұқпалы емес аллергендер :тұрмыстық,эпидер-мистік,тағамдық,дәрілік,өндірістік. Жұқпалы аллергендер: бактериялық,саңырауқұлақтық,вирустық.

Слайд 6

Өсімдік тектес

Слайд 7

Слайд 8

Жануарлар тектес

Слайд 9

Тағамдық заттар

Слайд 10

Дәрілер
Стивенс-Джонсон синдромы
Лайелл синдромы

Слайд 11

ТАБИҒИ ЭНДОАЛЛЕРГЕНДЕР
МИ ТІНІ
КӨЗ БҰРШАҒЫ

Слайд 12

Слайд 13

Слайд 14

Есекжем (urtіcarіa) — теріде және шырышты қабатта кенеттен қызарып, күлдіреп, қышымалы

бөртпелер түрінде болатын ауру; денені қалақай шаққан кездегі күлдіреуікке ұқсайды.

Слайд 15

Аллергиялық есекжем
азық-түліктер, дәрі-дәрмектер әсерінен пайда болады
Аллергиялық емес есекжем
морфин, кодеин, декстран

және қалақаймен, медузамен, жұлдыз құртпен, актиниялармен жұғысқанда пайда болады.

Классификациясы:

Слайд 16

Слайд 17

іштегі гельминттерге немесе баяу өтетін инфекцияға (бадамшаның созылмалы қабынуы —

тонзиллит, мұрын, құлақ қуыстарының қабынуы) байланысты

Слайд 18

Физикалық есекжем
Физикалық есекжем – теріге әртүрлі физикалық факторлардың әсер етуі салдарынан

дамиды:
Терінің механикалық тітіркенуі– діріл, қысым т.б (механикалық, дермографиялық, қысымдық есекжем)
Күн сәулесі әсерінен (күндік есекжем)
Су (аквагенді есекжем)
Физикалық жүктеме, тар бөлмеде болу (холинергиялық есекжем)
Жыллы нысана (жылулық есекжем)
Суық нысан, суық ауа (суықтық есекжем)
Тері дәрі, тағам, жәндік шаққанда тікелей жанасуы (контактты және папулезды есекжем)
Сирек кездесетін физикалық есекжем (вибрационды, адренергиялық)

Слайд 19

Дермографиялық
есекжем
Папулезды есекжем
Күндік есекжем
Холинергиялық
есекжем

Слайд 20

Клиникалық көрінісі
Мұндай кезде ауру кенеттен басталады. Күлдіреуіктердің пішіні мен көлемі

әр түрлі, түсі ашық қызғылт, ортасы ақ. Көп жағдайда күлдіреуік бірнеше сағаттан кейін ешқандай із қалдырмай өзінен-өзі басылады.
Кейде ауру ұзаққа созылып, науқастың қызуы көтеріліп, мазасы кетеді. Көмейдің кілегей қабығында бөртпе болғанда адам жөтеліп, тұншығады.

Слайд 21

Ағымына қарай:
жедел -6 аптаға дейін
Созылмалы- 6 аптадан аса ауырған жағдайда

Слайд 22

Диагностикалық критерийлер Шағымдар және анамнез: Шағымдар: · біртексіз пішінді ірі түйіндақтарға бірігетін, терінің

деңгейінен көтеріңкі тұратын, ісінген ашық қызыл түсті күлдіреуіктер түріндегі бөртулердің күтпеген жерден пайда болуы, элементтердің бір бөлігі шектеулі болып қала береді (жіті есекжем кезінде); · ізсіз кетіп қалатын күлдіреуіктер (кейде бірнеше минуттан кейін); · папулалар (созылмалы есекжем кезінде); · кенеттен тері мен тері асты шелмайының шектеулі ісігінің пайда болуы (Квинке ісігі); · күтпеген жерден қышудың, ашып ауырудың, қалтыраудың немесе қызыну сезімінің, тұншығудың пайда болуы; · жалпы жай-күйінің бұзылуы: қызба (есекжем қызбасы); · дауыстың қарлығуы, демікпе. Анамнез: · бұрын Квинке ісігін, есекжем эпизодтарын бастан өткеруі; · тұрмыстық химия өнімдерін, дәрілік препараттарды, шығу тегі өсімдік және жануар болатын тағам өнімдерін, косметикалық құралдарды көтере алмау (әртүрлі көріну нұсқаларындағы аллергиялық реакциялар).

Слайд 23

Физикалық зерттеп-қарау: Құбылмалы экссудаттық жолақсыз элементтер/күлдіреуіктер: · ісінген, тығыз, ашық қызыл түсті; · тері деңгейінен

көтеріңкі тұратын; · әртүрлі өлшемдегі (диаметрі 0,5 см-ден 10-15 см-ге дейін); · әрқилы кесіндегі (дөңгелек, ірі фестондық және т.б.); · ортасының ақтаңдақ болуы жиі кездеседі. Терінің шектеулі ісігі (алып есекжем, жіті шектеулі Квинке ісігі): · сілемейлі қабықтардың (тіл, көмей, көздің коньюктивтері,мұрын жұтқыншақ), беттің (ерін, ұрт, қабақ және т.б.) және/немесе жыныс мүшелерінің; · субъективті сезінулердің болмауымен бірге, тері мен сілемейлі қабықтар тығыз серпінді консистенцияда, ақ, сиректеу – қызғылт түсті болады. Зертханалық зерттеулер [5, 6, 7, 8, 9, 10]: Жалпы қан талдауы: эозинофилдердің көбеюі (эозинофилия). Қан ИФА: қан сарысуында себептік-маңызды аллергендерге телімді IgE және жалпы IgE деңгейінің көтеріңкі болуын айқындау. Аспаптық зерттеулер: Аллергендермен сызаттаушы (скарификациялаушы) сынамалар: белгілі бір аллергендерге оң нәтижелер

Слайд 24

Дифференциалды диагноз
1
2
3
4

Слайд 25

Слайд 26

Аллергенді анықтап онымен байланысты тоқтату
Негізгі емі антигистаминдерді тағайындау:
Супрастин 0,025 2-3 рет

күніне мембрана тұрақтандырушы препарат кетотифен 1мг 2-3 рет күніне;
Аллерген элиминациясы энтеросорбция, гемосорбция, плазмоферез;
Ауыр жағдайда глюкокортикостероид (преднизолон 1-2 мг/кгнан 3-5 мг/кг дейін )
Аллерген асқазанға түскен жағдайда асқазанда шаю, тазалау клизмасын жасау

Есекжем кезіндегі алғашқы көмекті қалай жүргіземіз????

Слайд 27

Квинке ісінуі-бұл аллергиялық реакцияның жайылмалы түрі, терінің барлық қабатында бұлшықетке дейін

аллергиялық реакцияның жайылуымен сипатталады. Қолмен басып көргенде шұңқыр қалмайтын сұр инфильтрат пайда болады.

Слайд 28

Слайд 29

20-25% жағдайда квинке ісігі тұкым куалаушылықпен жүреді,ол қан құрамындағы спецификалык

С1ингибитор жетіспеушілігімен жүреді. Шамамен 30 % жағдайда, квинке ісігін идиопатикалык вариант ретінде атайды. Ол кезде аурудын себебін таба алмайды. Қалған жағдайда квинке ісігінің түрлері тағамдык аллергия, жәндіктер шағып алганда,карапайым гельменттер, кан аурулары, аутоиммундык аурулар жатады.

Патогенезі

Слайд 30

Слайд 31

Жедел басталуымен және спонтанды түрде өтуімен, терінің, тері асты қабатының

және/немесе шырышты қабаттардың жергілікті ісінуімен сипатталады. Бет тінінің, білезік сыртқы бетінің және табанының ісінуі жиі байқалады. Ісіну аймағындағы тері әдетте боз немесе бозғылт-қызғылтым келеді, көп жағдайда қышу сезімі болмайды. Жергілікті өзгерістер бірнеше сағат немесе күн сақталады да кейін ізсіз кетіп қалады.

Клиникалық көрінісі;

Слайд 32

Ең қауіптісі болып көмекейдің ісінуі табылады. Бұл 20-25% жағдайда кездеседі.

Науқаста кенеттен мазасыздық, бетінің бозаруы немесе көгеруі, тыныстың қиындауы дамиды, кейде қан қақыру болады. Ауыз қуысын қараған кезде жұмсақ таңдайдың, тілшіктің және таңдай бадамшаларының ісінуі көрінеді, ларингоскопия кезінде көмекей үсті және көмекейдің шырышты қабатының ісінуі тіркеледі. Осы жағдай 3-5 минуттан 20-30 минутқа дейін созылады және біртіндеп кетеді, ұзағырақ дауыс қарлығуы сақталады. Алайда ісінудің өсуі немесе кеңірдектің шырышты қабатына таралуы болуы мүмкін, осы кезде науқас жағдайы нашарлап асфиксиядан летальды нәтиже қаупі бар.

Слайд 33

Асқазан ішек жолының шырышты қабатының ісінуі іштегі күрт ауру сезімімен,

құсумен және іш өтуімен жүреді. Терінің және көзге көрінетін шырышты қабаттардың өзгерісінің болмауы дер кезіндегі диагностиканы қиындатады.

Слайд 34

Квинке ісінуі диагнозы клиникалық көрінісіне, аллергиялық анамнезіне, аурудың жылдам дамуына,

адреналин және антигистаминдік препараттардың жақсы әсеріне, әртүрлі иммунологиялық реакциялар көмегімен арнайы сенсибилизацияны анықтау арқылы негізделеді. Барлық науқастарда ісіктің түсін, көлемін, температурасын, тығыздығын бағалаймыз. Сонымен қатар, лимфаденопатия, спленомегалия, артропатия барма мән береміз, және науқастың көмей мен жұтқыншағын қарап тексереміз. Лабораториялық диагностикада С1 ингибитормен комплимент жүйенің компаненттерінің белсенділігін анықтаймыз.

Диагностикасы

Слайд 35

Квинке кезінде шұғыл көмек көрсету
Аллергеннің түсуін жоямыз: бөлмені ауаландырамыз, енгізіліп жатқан

препаратты тоқтатамыз, инекция орнынан немесе шаққан жерден жоғары ширатпа саламыз, (егер шағу немесе или инъекция қолда немесе аяқта болса). Егер шағу дененің басқа бөлімдерінде болса салқын басамыз.
Аяқ жақты көтеру
Ылғалды оттегінің ингаляциясы
0,1% - 0,5 мл адреналин т/а.
90-120 мг преднизолонды 10,0 мл 0,9% натрий хлоридінің физиологиялық ертіндісімен к/т енгізу
2,0 мл 2% супрастин немесе тавегил ертіндісін б/е.
10 мл - 10% кальций хлоридын к/т
2,0 мл лазиксты 10,0 мл 0,9% натрий хлорид ертіндісімен к/т енгізу
Шұғыл стационардың реанимация бөлімшесіне госпитализиялау

Слайд 36

Гипертермия (қызба) - жұқпалы ауруларда жиі кездесетін белгі.Қызбаның патогенезі жылу түзілу

мен берудің нейрогуморальды реттелуінің бұзылыстарына байланысты. Ол микроб токсиндері, тіндер, қан түйірщіктері ыдырағанда түзілетін пирогенді заттардың әсерінен пайда болады.Қалыпты жағдайда жылу түзілу және беру процестері тепе- тең болып, адамның дене қызуын бір қалыпта ұстап тұратыны анық.

Слайд 37

Слайд 38

Қызба реакциялары ұзақтығы, биіктігі және температуралық сызықтардың түрлері бойынша әртүрлі болады.

Ұзақтығы бойынша қызба:

Жедел (2 аптаға дейін)

Жеделдеу(6 аптаға дейін)

созылмалы (6 аптаға жоғары)

Температурасының көтерілу дәрежісіне қарай: 1. Субфебрильді температура (37-38 С) 2. Шамалы жоғары немесе фебрильді (38-39) 3. Жоғары не пиретикалық (39-41) 4. Шамадан тыс жоғары не гиперпиретикалық (41 жоғары)

Слайд 39

Клиникалық көрнісі
Баланың дене қызуы кенеттен көтерілгенде ол болбырап, әлсіздік, қалтырап-дірілдеу, ентігу

байқалады. Бала тамақтан бас тартады, су ішуге сұранады. Тер бөлінуі артады. Егер дер кезінде көмек көрсетілмесе, онда қозғалыстық және сөйлеулік қозу, галлюцинациялар, клоникалық-тоникалық құрысулар пайда болады. Бала есінен танады, тыныс алуы жиі, беткейлі болады. Құрысу кезінде өлім нәтижесіне жеткізуі мүмкін асфиксияның пайда болуы ықтимал. Көбірек гипертермиялық синдромы бар балаларда қан айналысының бұзылысы білінеді: қан қысымының төмендеуі, тахикардия, шеткі қан тамырларының спазмы және с.с.

Слайд 40

Шұғыл көмек - баланы төсекке жатқызу; - денесін қысқан киімнен босату; - таза ауа

келуін қамтамасыз ету; - қалтырап-дірілдеуде, баланың қол-аяғы мұздағанда жылыту, қымтау, аяғына жылытқыш қою. Температура көрсеткіштеріне байланысты шаралар: - 37-37,5оС – көбірек су ішу; - 37,5-38оС – физикалық салқындатуды жүргізу: баланың денесін жалаңаштау, терісін спиртпен немесе асханалық сірке сумен сүрту, шап аймағына, бауыр тұсына салқын қою, желдеткішті қосу, асқазанын және ішегін бөлме температурасындағы сумен жуу; - 38-38,5ос-де ішуге панадол, парацетамол беру, ыстық түсіргіш шырағдан қою (“Цефекон”, “Эффералган”);

Слайд 41

Пайдаланылған әдебиеттер
Қ.М Тұрланов “Жедел медициналық жәрдем” 2004ж;
Богнегко “Руководство по скорой помощи”

ГОЭТАР,2007 жыл;
Әділман Нұрмұхамбетұлы “Клиникалықпатофизиология” , 2010 ж.
Шортанбаев Ә.Ә,.Қожанова С.В “Жалпы иммунология” Алматы 2008 жыл.
http://www.medinfo.ru/sovety/allerg/02.phtml
http://www.immun.ru/main/otek_Kvinke

Слайд 42

Кері байланыс сұрақтары

Слайд 43

Слайд 44

Аллергиялық ауруларға дәрігерге дейінгі көмек көрсету алгоритмі

Содержание

ЗЕРТТЕУ МАҚСАТЫМ.Болашақ әріптестеріме аллергиялық аурулар кезінде науқастарға қандай көмек көрсету керек

Аллергия - деп иммунологиялық реактивтіліктің өзгеруіне байланысты, ағзаның әр түрлі заттарға

Аллергендерді екі үлкен топқа бөлуге болады: Экзоаллергендер ағзаға сырттан түседі эндоаллергендер-ағзаның өзінде аутоиммундық

Өсімдік тектес

Жануарлар тектес

Тағамдық заттар

ДәрілерСтивенс-Джонсон синдромыЛайелл синдромы

ТАБИҒИ ЭНДОАЛЛЕРГЕНДЕРМИ ТІНІКӨЗ БҰРШАҒЫ