Су басу және оның түрлері

Содержание

Слайд 2

ЖОСПАРЫ: І. КІРІСПЕ ІІ. НЕГІЗГІ БӨЛІМ 2.1. СУ БАСУДЫҢ ЖІКТЕЛУІ 2.2.

ЖОСПАРЫ:
І. КІРІСПЕ
ІІ. НЕГІЗГІ БӨЛІМ
2.1. СУ БАСУДЫҢ ЖІКТЕЛУІ
2.2. ҚАУІПСІЗДІК ШАРАЛАРЫ
2.3. СУ

БАСҚАН АУМАҚТАРДА ҚҰТҚАРУ ШАРАЛАРЫН ЖҮРГІЗУ
2.4. СУ БАСУ ЖӘНЕ ТАСҚЫНДАРҒА ЫҚТИМАЛ ТҰРҒЫНДАРДЫҢ ІС –ӘРЕКЕТТЕРІ
ІІІ. ҚОРТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Слайд 3

КІРІСПЕ СУ БАСУЛАР – ЖЕРДІҢ ӘЛДЕҚАНДАЙ БӨЛШЕГІН СУ БАСЫП СУ ДЕҢГЕЙІНІҢ

КІРІСПЕ
СУ БАСУЛАР – ЖЕРДІҢ ӘЛДЕҚАНДАЙ БӨЛШЕГІН СУ БАСЫП СУ ДЕҢГЕЙІНІҢ МӨЛШЕРДЕН ЖОҒАРЫ

КӨТЕРІЛУІ, СОНЫҢ НӘТИЖЕСІНДЕ МАТЕРИАЛДЫҚ ШЫҒЫНДАР ПАЙДА БОЛЫП, ТҰРҒЫНДАРДЫҢ ДЕНСАУЛЫҒЫНА ЗИЯН КЕЛТІРЕТІН ТАБИҒИ ҚҰБЫЛЫСТЫҢ БІР ТҮРІ.
Слайд 4

КЕЙІНГІ 10 ЖЫЛДЫҢ ІШІНДЕ ҒАНА ДҮНИЕ ЖҮЗІНДЕ СУ БАСУДЫҢ САЛДАРЫНАН 100

КЕЙІНГІ 10 ЖЫЛДЫҢ ІШІНДЕ ҒАНА ДҮНИЕ ЖҮЗІНДЕ СУ БАСУДЫҢ САЛДАРЫНАН 100

МЫҢ АДАМ ҚАЗА БОЛЫП, 1,5 МИЛЛИОН АДАМ ЗАРДАП ШЕКТІ, ЖАЛПЫ ЗАРАРЫ АҚШ ДОЛЛАРЫМЕН 300 МИЛЛИАРД  ҚҰРАДЫ. ГАНГА ӨЗЕНІ СУ БАСУДЫҢ ҚАЙТАЛАНУЫНАН ЕҢ ҮЗДІК БОЛЫП ШЫҚТЫ. БҰНДА ҚАТТЫ ЖЕЛ САЛДАРЫНАН 1737 ЖЫЛЫ 12 М, АЛ 1738 ЖЫЛЫ 6 М ҚҰРАДЫ, СОНЫҢ САЛДАРЫНАН ТҰРҒЫНДАРДЫҢ ЗАРДАП ШЕГУ САНЫ 300 МЫҢ АДАМ БОЛДЫ. ЗІЛЗАЛАЛЫҚ СУБАСУЛАР ҚЫТАЙДАҒЫ ХУАНХЭ, ЯНЦЗЫ ӨЗЕНДЕРІ, СОЛҮСТІК ТЕҢІЗДІҢ ЖАҒАЛАУЫ, РЕСЕЙДЕГІ НЕВА МЕН ЛЕНА  ЖӘНЕ БАСҚА ДА СУБАСУЛАР 2002 ЖЫЛЫ БАТЫС ЖӘНЕ ОРТАЛЫҚ ЕВРОПАНЫ СУ АЛЫП КЕТТІ, ШЫҒЫН БІРНЕШЕ МИЛЛИАРД АҚШ ДОЛЛАРЫН ҚҰРАДЫ.
Слайд 5

Слайд 6

БАРЫНША СУ ШЫҒЫНЫ МЕН ДЕҢГЕЙІНІҢ КӨЛЕМІН КӨКТЕМГІ СУ ТАСҚЫНЫ ЖАҒДАЙЫНА СЕБЕПШІ

БАРЫНША СУ ШЫҒЫНЫ МЕН ДЕҢГЕЙІНІҢ КӨЛЕМІН КӨКТЕМГІ СУ ТАСҚЫНЫ ЖАҒДАЙЫНА

СЕБЕПШІ БОЛАТЫН ФАКТОРЫНА ТӨМЕНДЕГІЛЕР ЖАТАДЫ:
 КӨКТЕМГІ ЕРУДІҢ АЛДЫНДА ҚАР ЖАМЫЛҒЫЛАРЫНДАҒЫ СУДЫҢ ҚОРЫ, ҚАРДЫҢ ЕРУІ МЕН СУ ТАСҚЫНЫ КЕЗІНДЕГІ АУА РАЙЫНЫҢ ЖАУЫН-ШАШЫНЫ
КӨКТЕМГІ ҚАР ЕРУІ АЛДЫНДАҒЫ ЖЕР ҚЫРТЫСЫНЫҢ КӨКТЕМГІ-ҚЫСҚЫ ЫЛҒАЛДАНУЫ
ЖЕР ҚЫРТЫСЫНЫҢ ҚАТУ ТЕРЕҢДІГІ
ЖЕР ҚЫРТЫСЫНДАҒЫ МҰЗДЫҢ ҚАБЫҒЫ
ҚАР ЕРУДІҢ КҮШТІЛІГІ
Слайд 7

НЕГІЗГІ СИПАТТАМАНЫҢ МӨЛШЕРІНЕ ӘСЕР ЕТЕТІН СУ ТАСҚЫНЫНЫҢ ФАКТОРЫНА ТӨМЕНДЕГІЛЕР ЖАТАДЫ: -

НЕГІЗГІ СИПАТТАМАНЫҢ  МӨЛШЕРІНЕ ӘСЕР ЕТЕТІН СУ ТАСҚЫНЫНЫҢ ФАКТОРЫНА ТӨМЕНДЕГІЛЕР ЖАТАДЫ:

- ЖАУЫН-ШАШЫННЫҢ  МӨЛШЕРІ
- ОЛАРДЫҢ КҮШТІЛІГІ МЕН УАҚЫТЫ
- ЖАУЫН-ШАШЫН ТҮСЕТІН АУМАҚТЫ ҚАМТУ
- БАССЕЙННІҢ ЫЛҒАЛДЫЛЫҒЫ
- ЖЕР ҚЫРТЫСЫНЫҢ  СУ ӨТУІ
- ХАУЫЗДЫҢ БЕДЕРІ
- ӨЗЕН КӨЛБЕУІНІҢ ШАМАЛАРЫ
-ҚАТТЫ ҚАБАТТЫҢ  БАР БОЛУЫ МЕН ТЕРЕҢДІГІ
Слайд 8

СУ БАСУДЫҢ НЕГІЗГІ СИПАТТАМАСЫНЫҢ САЛДАРЫНА: - СУБАСУ ЗОНАСЫНДА ҚАЛҒАН ТҰРҒЫНДАРДЫҢ САНЫ

СУ БАСУДЫҢ НЕГІЗГІ СИПАТТАМАСЫНЫҢ САЛДАРЫНА:
- СУБАСУ ЗОНАСЫНДА ҚАЛҒАН ТҰРҒЫНДАРДЫҢ САНЫ

- СУБАСУ ЗОНАСЫНДА ҚАЛҒАН МЕКЕНЖАЙЛАР
-ӨНЕРКӘСІП  САНЫ
-СУ БАСУ АЙМАҒЫНДА ҚАЛҒАН КӨЛІК ЖӘНЕ ЖОЛАУШЫ ЖОЛДАРЫ, ЭЛЕКТР ЖҮЙЕЛЕРІ
- ӨЛГЕН ЖАНУАРЛАР, ТУННЕЛЬ МЕН ҚИРАҒАН  КӨПІРЛЕРДІҢ САНЫ.
Слайд 9

2.1. СУ БАСУДЫҢ ЖІКТЕЛУІ СУБАСУДЫҢ БОЛУЫНА БАЙЛАНЫСТЫ СЕБЕПТЕРІНЕ ҚАРАЙ 4 ТОПҚА БӨЛІНЕДІ:

2.1. СУ БАСУДЫҢ ЖІКТЕЛУІ
СУБАСУДЫҢ БОЛУЫНА БАЙЛАНЫСТЫ СЕБЕПТЕРІНЕ ҚАРАЙ 4 ТОПҚА

БӨЛІНЕДІ:
Слайд 10

ҚАЗАҚСТАНДА 1ШІ, 2-ШІ ТИПТЕГІ СУ БАСУЛАРЫ БАСЫМ БОЛАДЫ.МӨЛШЕРІ МЕН МАСШТАБЫНА ҚАРАЙ

ҚАЗАҚСТАНДА  1ШІ, 2-ШІ ТИПТЕГІ СУ БАСУЛАРЫ БАСЫМ БОЛАДЫ.МӨЛШЕРІ МЕН МАСШТАБЫНА

ҚАРАЙ ОЛАР ТАҒЫ ДА 4-КЕ БӨЛІНЕДІ.
БІРІНШІ –ТӨМЕНГІ  СУБАСУЛАР. КӨБІНЕСЕ ЖАЙПАҚ ӨЗЕНДЕРДЕ КЕЗДЕСЕДІ, ОЛАР 5-10 ЖЫЛДА 1 РЕТ ҚАЙТАЛАНЫП ТҰРАДЫ. СОНЫҢ САЛДАРЫНАН  ТӨМЕНГІ БӨЛІКТЕ ОРНАЛАСҚАН АУЫЛШАРУАШЫЛЫҚ ЖЕРЛЕРІНІҢ 10 ПАЙЫЗЫН СУ БАСАДЫ. ОЛАР ҚАТТЫ ӘСЕР ЕТЕТІН ШЫҒЫНДАРҒА ӘКЕЛІП СОҚПАЙДЫ ЖӘНЕ ТҰРҒЫНДАРДЫҢ ӨМІРІНЕ ЗИЯНЫН КЕЛТІРЕ ҚОЙМАЙДЫ.
ЕКІНШІСІ – ЖОҒАРЫ СУБАСУЛАР. КӨПТЕГЕН ЖЕРЛЕРДІҢ АУМАҚТАРЫН ҚАМТЫП, МАТЕРИАЛДЫҚ ШЫҒЫНДАРЫ БАСЫМ БОЛЫП КЕЛЕДІ, ТҰРҒЫНДАРДЫҢ ӨМІРІНЕ ЗИЯНЫН КЕЛТІРЕДІ. КЕЙ ЖАҒДАЙЛАРДА АДАМДАРДЫ КӨШІРУГЕ ТУРА КЕЛЕДІ. РУХАНИ ЖӘНЕ МАТЕРИАЛДЫҚ ШЫҒЫНДАРЫ  ӨТЕ МАҢЫЗДЫ БОЛЫП КЕЛЕДІ. 15-20 ЖЫЛДА 1 РЕТ БОЛЫП ТҰРАДЫ.
ҮШІНШІСІ -  ӨТЕ МАҢЫЗДЫ СУБАСУЛАР. ОЛАР ТОЛЫҚ ӨЗЕН СУ ХАУЫЗДАРЫН ҚАМТИДЫ. ШАРУАШЫЛЫҚ КӘСІПКЕРЛІККЕ ЗИЯНЫН ТИГІЗІП, РУХАНИ ЖӘНЕ МАТЕРИАЛДЫҚ ШЫҒЫНҒА ӘКЕЛІП СОҚТЫРАДЫ. ӨТЕ ЖИІ ТҰРҒЫНДАРДЫ ЖАППАЙ КӨШІРУГЕ ӘКЕЛІП СОҚТЫРАДЫ.  50-100 ЖЫЛДА 1 РЕТ ҚАЙТАЛАНУЫ МҮМКІН.
ТӨРТІНШІСІ - ТАСҚЫН СУЫМЕН КЕЛГЕН СУБАСУЛАРЫ ҚАЗАҚСТАННЫҢ БАРЛЫҚ   АЙМАҚТАРЫНДАҒЫ ӨЗЕНДЕРІНДЕ КЕЗДЕСЕДІ. ОСЫНДАЙ СУБАСУЛАРЫ ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАННЫҢ ӨЗЕНДЕРІНДЕ АҚПАН- НАУРЫЗ АЙЛАРЫНДА БОЛУЫ МҮМКІН. ОҢТҮСТІК-ШЫҒЫСТА ЖӘНЕ ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАНДА НАУРЫЗ-ШІЛДЕ АЙЛАРЫНДА, АЛ ЖАЙПАҚ ӨЗЕНДЕРДЕ – НАУРЫЗ-МАУСЫМ АЙЛАРЫНДА БОЛУЫ ЫҚТИАМАЛ.
Слайд 11

2.2. ҚАУІПСІЗДІК ШАРАЛАРЫ Тек қана мұздардың тұрып қалуы мен топырақ бөгеттерінің

2.2. ҚАУІПСІЗДІК ШАРАЛАРЫ
Тек қана мұздардың тұрып қалуы мен  топырақ бөгеттерінің

бұзылуы салдарынан субасулар кенеттен болуы мүмкін. Басқа жағдайларда  уақыттың үлкен және кіші  қоры болады, олар субасулардың қаупіне шұғыл әрекет етуіне ықпалын тигізеді. Сонымен, барлық жағдайларда көктемде қардың  еруі  кезінде , құбылмалы ауа-райының  созылмалы кезінде өзеннің төменгі жағына тоқтауға болмайды. Әсіресе кең  батпақтың үстімен жүруге тиым салынады. Судың  қосымша  мөлшері батпақтағы жолды қысқартуы мүмкін, сондықтан тексерілген бөліктер де өте қауіпті болуы мүмкін.
Апатты субасулары кезінде тезірек төменгі аймақтардан шығып, жоғары жаққа қарай көтерілу керек.
Слайд 12

САҚТАНДЫРУ ЖӘНЕ ШЫҒЫНДЫ АЗАЙТУ ҮШІН ШАРАЛАР СУ БАСУЛАРЫ КЕЗІНДЕ ЕЛДІ МЕКЕНДЕРДЕГІ

САҚТАНДЫРУ ЖӘНЕ ШЫҒЫНДЫ АЗАЙТУ ҮШІН ШАРАЛАР
СУ БАСУЛАРЫ КЕЗІНДЕ ЕЛДІ

МЕКЕНДЕРДЕГІ ҚАУІПСІЗДІКТІ САҚТАУ ОЛАРДЫҢ АЛДЫН АЛУ ДАЯРЛЫҒЫ БОЛЫП ТАБЫЛАДЫ.
БІЗДІҢ РЕСПУБЛИКА АЙМАҒЫНДАҒЫ СУБАСУЛАРЫ СЕЛ, ТАСҚЫН СУЛАРЫ АРҚЫЛЫ БОЛАТЫНЫ БЕКІТІЛГЕН. ТАСҚЫН СУЛАРДЫ, АҒАШТАРДЫ  АСЫРА ЛАҚТЫРУ, СУДА ЖҮЗУ ЖӘНЕ ҚҰТҚАРУ ҚҰРАЛДАРЫН ДАЯРЛАУ БОЙЫНША    АЛДЫНАЛУДАҒЫ  ТОЛЫҚ ЖҮЙЕ БАР.
Слайд 13

СУ БАСУЛАРЫНЫҢ АЛДЫН АЛУДАҒЫ НЕГІЗГІ ШАРАЛАР ҚАУІПСІЗДІКТІҢ АЛДЫН АЛУДАҒЫ ЖЕКЕ ШАРАЛАРЫНА

СУ БАСУЛАРЫНЫҢ АЛДЫН АЛУДАҒЫ НЕГІЗГІ ШАРАЛАР
 ҚАУІПСІЗДІКТІҢ АЛДЫН АЛУДАҒЫ ЖЕКЕ ШАРАЛАРЫНА

МЫНАЛАРДЫ ЖАТҚЫЗУҒА БОЛАДЫ.:
-ТОЛҚЫНДАРДЫҢ КҮШІН ҰСТАП ҚАЛАТЫН КҮРДЕЛІ ҚҰРАЛДАРДЫ ОРНАТУ
       -ЖАНҰЯДАҒЫ БАРЛЫҚ АДАМДАРДЫ ЖҮЗУГЕ ҮЙРЕТУ;
       -ҚАЙЫҚТАРДЫҢ САНЫ (ЖАЙ ЖӘНЕ ҮРЕТІН);
      -ЖЕРГІЛІКТІ ЖЕРГЕ ЖАҚЫН ОРНАЛАСҚАН ТОПОГРАФИЯЛЫҚ ЖОҒАРЫ НҮКТЕЛЕРМЕН ТАНЫСУ;
   -БОЛУЫ ЫҚТИМАЛ  АПАТ ЖАЙЫНДА ХАБАРЛАУДЫҢ ӘДІСТЕР МЕН ТҮРЛЕРІН БІЛУ
   -ТҰРҒЫН ҮЙЛЕРДІ ЖЕР БІЛІКТЕРІМЕН ЖӘНЕ БАСҚА ДА ЗАТТАРМЕН ҚАПТАРДАҒЫ ТОПЫРАҚТАРМЕН ҚОРШАУ;
Слайд 14

2.3. СУ БАСҚАН АУМАҚТАРДА АДАМДАРДЫ ІЗДЕУ, ҚҰТҚАРУ ЖҰМЫСТАРЫН ЖҮРГІЗУ Негізгі талаптар:

2.3. СУ БАСҚАН АУМАҚТАРДА АДАМДАРДЫ ІЗДЕУ, ҚҰТҚАРУ ЖҰМЫСТАРЫН ЖҮРГІЗУ

Негізгі талаптар:
- жоғарыда

айтылған барлық құтқару жұмыстарын          субасқан барлық аумақтарын, болатын аумақтарын қысқа мерзімде ұйымдастыру және материалдық шығынды қысқарту
- зардап шекендерге құтқару әдістерін қолдану, сонымен қатар адамдар мен нысандарды құтқару барысында толық және әсерлі пайдалануда құтқару күштері мен құралдарын пайдалану және құтқарушылар мен зардап шеккендерге қауіпсіздікті қамтамасыз ету;
-авариялық – құтқару жұмыстары мен басқа да шұғыл жұмыстарын жүргізу барысында жеңістер мен жетістіктер төмендегі айтылғандармен қолға жетеді:
- Авариялық-құтқару және басқа шұғыл жұмыстарын жүргізу барысында іздестіру- құтқару жасақтары мен қызметтерінің су басу мен апатты су ба су кезіндегі қауіпты жағдайлар туындаған кезде АҚ әскери бөлімшелері мен басқару органдарының алдын-ала даярлығы мен жоспарлы өткізілуі;
- қауіп төнген және болған апатта   нәтижелі ұйымдастыру және басқару жүйелерінің өрістету мен барлау жүйелерін ұйымдастыру арқылы   даярлық пен керек күштер мен құралдарын даярлықта ұстау;
Слайд 15

- қойылған талаптарға сай нақты шешім қабылдап, жан-жақты бағалй білу, белгіленген

- қойылған талаптарға сай нақты шешім қабылдап, жан-жақты бағалй білу, белгіленген

бағытта , туындаған жағдайға сәйкес құрылымдардың іс-әрекеттерін ұйымдастыру;
- қажет күштерді құру, олардың бөліктер мен  жұмыс нысандарына енгізе білу,  авариялық-құтқару және басқа да шұғыл жұмыстары барысында барлау, құтқару бөлімшелері, медициналық күштер мен құралдармен қаматамасыз ету үшін іс-әрекеттерінің келісімділігін ұйымдастыру;
- авариялық-құтқару және басқа да шұғыл жұмыстары барысында үзілмей  толық аяқталғанға дейін жеткізу;
- зардап шеккендерге  нысаналы әдістері мен технологияларын пайдаланып, тұрғындар мен шаруашылық нысандарын қорғау әдістерін сақтау;
- Құрылымдар мен қызметтердің іс әрекеттерінде үздіксіз және нықты басқару
- Су басу аймағында қауіпсіздік шараларын бұлжытпай орындауға;
- сапалы медициналық қаматамасыз етуді ұйымдастыру;
- авариялық-құтқару және басқа да шұғыл жұмыстары барысындағы сапалы қамтамасыз етуді ұйымдастыру;
Слайд 16

СУ БАСУ ЖӘНЕ АПАТТЫ СУ БАСУ ЖАҒДАЙЫНДАҒЫ ҚҰТҚАРУ ЖҰМЫСТАРЫ : -

СУ БАСУ ЖӘНЕ АПАТТЫ СУ БАСУ ЖАҒДАЙЫНДАҒЫ ҚҰТҚАРУ ЖҰМЫСТАРЫ :
- ЗАРДАП

ШЕККЕНДЕРГІ ІЗДЕСТІРУ;
-ҚҰТҚАРУШЫЛАРҒА ЗАРДАП ШЕККЕНДНЕРГЕ ЖЕТУДІ ЖӘНЕ ҚҰТҚАРУДЫ ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ;
-ЗАРДАП ШЕККЕДЕРГЕ МЕДИЦИНАЛЫҚ КӨМЕК КӨРСЕТУ;
-ҚАУІПТІ АЙМАҚТАН ЗАРДАП ШЕККЕНДЕРДІ КӨШІРУ.
Слайд 17

2.4. СУ БАСУ ЖӘНЕ ТАСҚЫНДАРҒА ЫҚТИМАЛ ТҰРҒЫНДАРДЫҢ ІС-ӘРЕКЕТТЕРІ СУ БАСУДЫҢ АЛДЫНДА:

2.4. СУ БАСУ ЖӘНЕ ТАСҚЫНДАРҒА ЫҚТИМАЛ ТҰРҒЫНДАРДЫҢ ІС-ӘРЕКЕТТЕРІ
СУ БАСУДЫҢ АЛДЫНДА:
-КАНАЛИЗАЦИЯЛЫҚ ҚҰБЫРЛАРДЫ

ТАЗАРТЫҢЫЗДАР
- ЭНЕРГИЯҚОРЫН ДАЯРЛАУ
- АЛҒАШҚЫ КӨМЕК ҚҰРАЛДАРЫН ДАЯРЛАУ
- СУ, АЗЫҚ-ТҮЛІК ҚОРЫН АЛДЫН-АЛА ДАЯРЛАУ
- РАДИОПРИЕМНИКТЕР,  ОТ ТҰТАНДЫРУ ҮШІН СПИРТТІК ПЛИТКАЛАРЫН ЖӘНЕ ЭЛЕКТР ЖАРЫҒЫН ДАЯРЛАУ
Слайд 18

СУ БАСУДЫ ХАБАРЛАУ КЕЗІНДЕ: - СУ ҚҰБЫРЫ ІСТЕН ШЫҒЫП ҚАЛҒАН ЖАҒДАЙДА,

СУ БАСУДЫ ХАБАРЛАУ КЕЗІНДЕ:
  - СУ ҚҰБЫРЫ ІСТЕН ШЫҒЫП ҚАЛҒАН ЖАҒДАЙДА,

ҚҰДЫҚТАР ЛАСТАНҒАН ЖАҒДАЙДА СУ ҚОРЫНДАЯРЛАП ҚОЙЫҢЫЗ
  -УАҚЫТ БОЛСА,СУМЕН АҒЫП КЕТЕДІ ДЕГЕН БАРЛЫҚ ЗАТТАРДЫ БАЙЛАП ҚОЙЫҢЫЗ, СЕЗГІШ ҚҰРАЛДАРДЫ ЖАҒЫП ҚОЙЫҢЫЗ
  -СУДАН КЕСІЛІП ҚАЛАТЫН ЖАҒАДЙДЫ ЕСКЕРІҢІЗ
  -СУ БАСУ ҚАУПІ ТӨНГЕНДЕ ГАЗ, ЭЛЕКТ ТОҚТАРЫН ӨШІРІП, ҚҰНДЫ ЗАТТАРДЫ ҚАУІПСІЗ ЖЕРГЕ АПАРЫҢЫЗ
 - БАСҚАРУ ОРГАНДАРЫНЫҢ КӨШІРУ ЖӘНЕ ТЫҒЫЛУ ОРНЫ ЖАЙЫНДА МӘЛІМЕТТЕРГЕ ҚҰЛАҚ ТҮРІҢІЗ
 СУ БАСҚАН КЕЗДЕ:
  -СУ БАСҚАН АЙМАҚТА ҚАЛЫП ҚАЛСАҢЫЗ, ЖОҒАРЫ ҚАБАТТА ҚАЛА БЕРІҢІЗ НЕМЕСЕ ҒИМАРАТТЫҢ ШАТЫРЫНА ШЫҒЫҢЫЗ
-СУБАССҚАН БӨЛІКТЕРДІ МАШИНАМЕН ЖҮРІП  БАСПАҢЫЗ, ШҰҢҚЫРЛАР БОЛУЫ ЫҚТИМАЛ
  -ЕГЕР ДЕ КӨМЕК КЕРСЕ БОЛСА, ДАБЫЛ ҚАҒЫҢЫЗ
Слайд 19

Қорытындалай келе су басу дегеніміз– 1) жер бетіндегі ағын сулардың немесе

Қорытындалай келе су басу дегеніміз– 1) жер бетіндегі ағын сулардың немесе жер асты сулары деңгейінің көтерілуі;

2) өзен маңындағы жер аумағын су тасу немесе тасқын кезінде (табиғи cу басу), не өзен арнасы мен аңғарына жасанды түрде бөгет салу кезінде (жасанды су басу) судың қаптай жайылуы; 3) гидротех. ғимараттар салудан және жер беті суын тежеуден, сондай-ақ а. ш. жерлерін дұрыс суармаудан ыза деңгейінің көтерілуі. Негізінен белгілі бір алаптағы қар мен мұздың күрт еруінен және жауын-шашынның көп мөлшерде түсуінен болады. Су басу – қала, елді мекен аумақтарында және бөгендер мен суармалы жерлерге жақын жатқан телімдерде пайда болатын техногендік процесс.
Судан құтқару қызметі мемлекеттік құрылым болып табылады.Оның негізгі міндеті – ҚР суаттарындағы зардап шеккен адамдарды құтқару болып табылады. Сонымен қатар қызметтің міндетіне суаттарды тазарту мен демалушылардың қауіпсіздігін сақтау бойынша жұмыстар жүргізу болып табылады.
Слайд 20

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР: 1.HTTP://EMER-MANGISTAU.KZ/INDEX.PHP/KZ/OBUCHENIE/LEKTSII/33-SU-BASU-KEZINDE-T-R-YNDARDY-OR-AUDY-JYMDASTYRU-D-RISI 2.HTTP://SZH.KZ/205013/%D1%81%D1%83-%D1%82%D0%B0%D1%81%D2%9B%D1%8B%D0%BD%D1%8B-%D0%B4%D0%B5%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%96%D0%BC%D1%96%D0%B7-%D0%BD%D0%B5 3 УИКИПЕДИЯ –АШЫҚ ЭНЦИКЛОПЕДИЯ

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР:
1.HTTP://EMER-MANGISTAU.KZ/INDEX.PHP/KZ/OBUCHENIE/LEKTSII/33-SU-BASU-KEZINDE-T-R-YNDARDY-OR-AUDY-JYMDASTYRU-D-RISI
2.HTTP://SZH.KZ/205013/%D1%81%D1%83-%D1%82%D0%B0%D1%81%D2%9B%D1%8B%D0%BD%D1%8B-%D0%B4%D0%B5%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%96%D0%BC%D1%96%D0%B7-%D0%BD%D0%B5
3 УИКИПЕДИЯ –АШЫҚ ЭНЦИКЛОПЕДИЯ