تاریخ عصمت امام صادق_ع

زندگی امام آشنا سازد، آن است که نمودارهای مهم زندگی آن حضرت را در لابه‌لای این ابهام‌ها یافته، به کمک آنچه از اصول کلی تفکر و اخلاق آن حضرت می‌شناسیم، خطوط اصلی زندگینامه امام را ترسیم کنیم و آنگاه برای تعیین خصوصیات و دقایق، در انتظار قرائن و دلایل پراکنده تاریخی و نیز قرائنی به‌جز تاریخ بمانیم. نمودارهای مهم و برجسته در زندگی امام صادق‌علیه‌السلام بدین شرح است: 1. تبیین وتبلیغ مسأله امامت. 2. تبلیغ و بیان احکام دین به شیوه فقه شیعی و نیز تفسیر قرآن به روال بینش شیعی. 3. وجود تشکیلات پنهانی ایدئولوژیک سیاسی.

فرزندشان به عنوان وصی در برابر توطئه منصور انتخاب کرده بود)

121:: قیام و شهادت «زید بن‌علی» (کل قیام دو روز طول کشید)
سال 125: مرگ هشام بن‌عبدالملک و خلافت وليد بن‌يزيد – قیام «یحیی بن‌زید» در سبزوار و شهادت در افغانستان
سال 126: خلافت يزيد بن‌وليد - خلافت ابراهيم بن‌ولید بن‌عبدالملک
سال 126: «بیعت ابواء» و دعوت «عبدالله محض» (عبدالله بن حسن مثنّی) به بیعت با فرزندش «نفس زکیه»
سال 127: قیام «عبدالله‌بن معاویه» در کوفه - خلافت مروان بن‌محمد (مروان حمار)
سال 128: ولادت امام کاظم‌علیه‌السلام در ابواء- وفات جابر بن‌یزید جعفی - انتخاب ابومسلم به رهبري قيام ضداموي توسط ابراهيم امام
سال 129: آغاز مرحله دوم نهضت عباسیان با قیام «ابومسلم خراسانی»
سال 130: تسخیر مرو توسط ابومسلم
سال 131: قتل ابراهیم امام توسط مروان بن‌محمد
سال 132: پايان مروانيان (غیر از اندلس) و آغاز خلافت ابوالعباس سفّاح

دوران بنی‌امیه

آل محمد ... سپس وارد مصادیق شدند.
ابتدا توسط شخصیتی مثل نوه ابن‌عباس و ظاهراً تشویق فرزند محمدحنفیه شروع شد و ...

تغییر مکان ابوالعباس سفاح از كوفه به انبار
سال 136: مرگ سفاح و خلافت منصور عباسي
سال 137: مرگ ابومسلم خراسانی
سال 138: برپايي دولت امويان در اندلس
سال 140: حديث امام باقر عليه‌السلام در مورد وقوع امر الهي در اين سال
سال 144: دستور دست‌گيري محمد بن‌عبدالله بن‌حسن مثني معروف به «نفس زكيه» و برادرش ابراهیم
سال 145: قيام و قتل «نفس زکیه» در مدينه - آغاز بنای شهر بغداد - وفات عبدالله محض
سال 146: انتقال منصور، به بغداد (پيش از تکمیل شهر)

دوران بنی‌عباس

صادق‌علیه‌السلام فقط یک اختلاف عقیده دینی ساده نبود؛ بلکه در عین حال دو مضمون متعرضانه را نیز با خود حمل می‌کرد:
1) نخست و مهمتر: اثبات بی‌نصیبی دستگاه حکومت از آگاهی دینی و ناتوانی آن از اداره امور فکری مردم
2) و دیگر، مشخص ساختن موارد تحریف در فقه رسمی که ناشی از مصلحت‌اندیشی فقها در بیان احکام فقهی و ملاحظه‌کاری آنان در برابر تحکم و خواست قدرتهای حاکم است. امام صادق‌علیه‌السلام با گستردن بساط علمی و بیان فقه و معارف اسلامی و تفسیر قرآن به شیوه‌ای غیر شیوه عالمان وابسته به حکومت، عملاً به معارضه با آن دستگاه برخاسته بود. آن حضرت بدین وسیله تمام تشکیلات مذهبی و فقاهت رسمی را که یک ضلع مهم حکومت خلفا به شمار می‌آمد، تخطئه می‌کرد و دستگاه حکومت را از بعد مذهبی‌اش تهی‌دست می‌ساخت.

مخالف تقیه – مخالف برائت از شیخین

اختلاف بین علویان، در روش مبارزه باعث شد، زیدیه شکل بگیرد که معتقد «قیام به سیف» بودند.
قول اول) زید از جانب امام ماذون بود: بسیاری از علمای شیعه از جمله شهید اول (القواعد)، مامقانی (تنقیح المقال)، آیت الله خوئی (معجم رجال الحدیث)، سیدعلی خان شیرازی (ریاض السالکین)
قول دوم) هر چند زید در قیامش صادق بوده و اگر پیروز می‌شد خلافت را به اهلش واگذار می‌کرد، اما امام صادق او را از قیام نهی کرد. علامه طهرانی نیز با استناد به روایت ابان بن عثمان از مؤمن طاق که در الکافی نقل شده، قیام زید را بدون اذن امام صادق‌علیه‌السلام‌ دانسته است.
امام رضاعلیه‌السلام می‌فرماید: پدرم موسی بن‌جعفرعلیه‌السلام، از امام صادق‌علیه‌السلام، شنیده بود که می‌فرمود: «زید برای قیامش با من مشورت کرد، من به او گفتم عموجان اگر دوست داری که همان شخص به‌دار آویخته در کناسه کوفه باشی، راه همین است.»
وقتی زید از حضور حضرت امام صادق‌علیه‌السلام، بیرون رفت امام فرمود: «وای بر کسی که ندای او را بشنود و به یاری او نشتابد»