Қазақ халқының музыка және күй өнері

Сентябрь 11, 2022

Главная
Алгебра
Қазақ халқының музыка және күй өнері

Содержание

2. Сабақтың тақырыбы: Қазақ халқының музыка және күй өнері Мақсаты: халқымыздың музыка өнерімен таныстыру арқылы оқушылардың халықтық
3. Сабақтың түрі: аралас сабақ Сабақта қолданылатын әдістер: Топтық жұмыс,жұптық жұмыс, Блум таксономиясы, слайд. Пән аралық байланыс:
4. Үй тапсырмасын пысықтау:(7-8 минут) Тақырыбы: Наурыз мейрамы және қазақтың аңыз әңгімелері, дастан, шежірелері. Топтық жұмыс (
5. Қазақтың ұлттық мейрамдары: * бесік той, шілдехана, тұсаукесер, сүндет той, үйлену тойы т.б Наурыз мейрамы- көне
6. Үш би Бұхар жырау Би-шешендер халық мүдессін қорғап ұлттық рухты орнықтырды.
7. «Кім шапшаң» сұрақтарға шапшаң жауаптар беру: Наурыз қай күні тойланады? Наурыз көже неше тағамнан жасалады? Ұлыстың
8. Жаңа сабақ жоспары: Дала әуендері Күй өнері Қобыз күйі
9. Қазақта өзіндік тұрмысына негізделген музыка өнері қалыптасқан. Көне заманнан бері 50-ге жуық әр түрлі музыкалық аспаптар
10. Ұлттық аспаптар
11. Домбыра - қазақ халқының ең кең тараған екі ішекті, көп пернелі музыкалық аспабы. Ол – қазақтар
12. ХІХ ғасыр қазақ ән өнерінің алтын ғасыры Біржан сал АҚАН СЕРІ Үкілі Ыбырай Жаяу Муса Сара
13. Күй өнері- орындау мәнері, орындаушылық дәстүрмен және тақырыптардың әртүрлілігімен ерешеленеді Атақты күйшілер Құрманғазы, Тәтімбет, Дәулеткерей, Қазақғап,
14. Күй өнері
15. Төкпе күйдің майталман шебері- Құрманғазы Сағырбайұлы (1806-1879жж) қазіргі Батыс Қазақстан обл. Жаңақала ауданы, Жиделі елді мекенінде
16. Сарыарқа жерінде шертпе күйдің тамаша үлгісін жасаған күйші-Тәтітімбет Қазанғапұлы (1815-1862жж) Қарқаралы тауының баурайында дүниегеи келді. Туындылары:
17. Қобыз — таңқаларлық пішінді және ғажайып сазды, бай тембрлі аспап. Кобыз ен коне аспаптардын бірі Қобыз
18. Қорқыт- түрік халықтарының ұлы ойшылы, жырау, қобызшы, бақсылардың қамқоршысы. Ол ІХ-Х ғ.ғ өмір сүрген оғыз тайпасынан
19. «Ұшардың ұлуы» күйі ( күйі орындалады) «Ұшардың ұлуы» - Қорқыт Атаның күйі. Көнеден келе жатқан аңыз-әңгімелерге
20. Ықылас Дүкенұлы (1843 – 1916 жж) Қарағанды облысы, Жанарқа ауданы, Жамбыл облысы, Сарысу ауданы, Шу өзеннің
21. Тапсырмалар Топтық жұмыс (постер қорғау) Не білдім? Топтастыру стратегиясы Рефлексия
24. Топтастыр
25. Үйге тапсырма: Не білгім келеді? Бағалау: Рефлексия
27. Скачать презентацию

Слайд 2

Сабақтың тақырыбы: Қазақ халқының музыка және күй өнері
Мақсаты: халқымыздың музыка өнерімен

таныстыру арқылы оқушылардың халықтық өнерге қызығушылығын арттыру, топпен жұмыс жасау дағдысын қалыптастыра отырып, күй өнерінің аспаптарының тарихын тоқталып рухани және мәдени дамуына қол жеткізу.
Күтілетін нәтиже: Ұлттық өнермен сусындап домбыра, қобыз аспаптарын және күй өнерінің майталмандары туралы біліп шығады.

Слайд 3

Сабақтың түрі: аралас сабақ
Сабақта қолданылатын әдістер: Топтық жұмыс,жұптық жұмыс,
Блум таксономиясы,

слайд.
Пән аралық байланыс: музыка, өнер мен әдебиет.
Қосымша материалдар: «Қазақ халқының тұрмысы мен мәдениеті» Алматы кітап-2006ж суреттер мен бейне таспалар.

Слайд 4

Үй тапсырмасын пысықтау:(7-8 минут)
Тақырыбы: Наурыз мейрамы және қазақтың аңыз әңгімелері, дастан,

шежірелері.
Топтық жұмыс ( мәтінмен жұмыс)
Мақал-мәтелдер.
Шапшаң сұрақтар

Слайд 5

Қазақтың ұлттық мейрамдары: * бесік той, шілдехана, тұсаукесер, сүндет той, үйлену тойы

т.б Наурыз мейрамы- көне иран сөзі, қазақша «жаңа күн» дегенді білдіреді. Шешендік сөздер- қоғам өміріне, табиғат құбылыстарына байланысты терең ой, бейнелі тілмен айтылған халық шығармасы, тапқырлық сөздер мен тұжырымдыр.

Слайд 6

Үш би Бұхар жырау
Би-шешендер халық мүдессін қорғап ұлттық рухты

орнықтырды.

Слайд 7

«Кім шапшаң» сұрақтарға шапшаң жауаптар беру:
Наурыз қай күні тойланады?
Наурыз көже неше

тағамнан жасалады?
Ұлыстың күні қандай күн?
Ұлттық ойындар мен сайыстарды ата?
Билерімізді ата?
Қазақ халқының шешендік өнері туралы айтқан түріктанушы ғалым?
Сөз тапқанға............................
Өнер алды.............................
Отаны бірдің, тілегі бірдің..........( жүрегі бір, жүрегі бірдің тілегі бір)
Отан .........

Слайд 8

Жаңа сабақ жоспары:
Дала әуендері
Күй өнері
Қобыз күйі

Слайд 9

Қазақта өзіндік тұрмысына негізделген музыка өнері қалыптасқан. Көне заманнан бері 50-ге

жуық әр түрлі музыкалық аспаптар болды.

Слайд 10

Ұлттық аспаптар

Слайд 11

Домбыра - қазақ халқының ең кең тараған екі ішекті, көп пернелі музыкалық аспабы. Ол

– қазақтар өмірінде маңызды орын алатын, өзіндік музыкалық сипаты бар аспап. Алғаш эпикалық дәстүр шеңберінде жыр, толғау, термелерді сүйемелдеуге қолданылған домбыра кейін аспаптық шығарма – күй жанрының қалыптасуына ықпал еткен. Қазіргі кезде домбыра жеке әнді сүйемелдеуге, күй тартуға, халықтық-фольклорлық музыкада, классикалық шығармаларды орындауға қолданылатын, мүмкіндігі кең музыкалық аспап болып табылады.

Слайд 12

ХІХ ғасыр қазақ ән өнерінің алтын ғасыры
Біржан сал
АҚАН СЕРІ
Үкілі Ыбырай
Жаяу Муса
Сара

Тастанбеккызы

Естай Беркімбайұлы

Слайд 13

Күй өнері- орындау мәнері, орындаушылық дәстүрмен және тақырыптардың әртүрлілігімен ерешеленеді Атақты күйшілер
Құрманғазы,

Тәтімбет, Дәулеткерей, Қазақғап, Сүгір, Ықылас, Дина т.б

Слайд 14

Күй өнері

Слайд 15

Төкпе күйдің майталман шебері- Құрманғазы Сағырбайұлы (1806-1879жж) қазіргі Батыс Қазақстан обл.

Жаңақала ауданы, Жиделі елді мекенінде дуниеге келген. Туындылары: «Ақбай», «Ақсақ киік», «Кішкентай», «Көбік шашған», «Қайран шешем», т.б

Слайд 16

Сарыарқа жерінде шертпе күйдің тамаша үлгісін жасаған күйші-Тәтітімбет Қазанғапұлы (1815-1862жж) Қарқаралы

тауының баурайында дүниегеи келді. Туындылары: «Былқылдақ», «Сылқылдақ», «Қосбасар», «Сарыжайлау», «Балбырауын» т.б
Ұлы сазгердің 40-тан астам күйі болған.

Слайд 17

Қобыз — таңқаларлық пішінді және ғажайып сазды, бай тембрлі аспап. Кобыз ен

коне аспаптардын бірі Қобыз екі шекті 40-қа тарта аттың ұзын қылы керілген ысқышы бар аспап. Қылқобыз аталуы да осыдан болар. Қобыз үнінің төмендеп қайта жоғарылап дыбыс шығаруы — шектеріне саусақтың ұшын ғана тигізіп, сәл ғана басып шертіп, керілген қылды ысқышпен үйкеп ысқылап тарту арқылы ысқышты аспапқа «іліп қойғандай» етіп көлденең ұстап ысқылап сүйкеп-сүйкеп көсеп-көсеп жібергенде флажолетті обертонды қою-қошқыл сазды мұңлы болып шығады.Біреулер қобыз үнін адам даусына ұқсатады ащы, зарлы, өксікті үн шығарады деген де пікір айтады. Кобыздын 4000 жылдык тарихы бар.

Слайд 18

Қорқыт- түрік халықтарының ұлы ойшылы, жырау, қобызшы, бақсылардың қамқоршысы. Ол ІХ-Х

ғ.ғ өмір сүрген оғыз тайпасынан шыққан.

Қобыз күйі- қазақтың ерекше өнері деп саналады. Қобызды қасиетті музыка аспабы деп қазақтар аса қадір тұтады.ХІХ ғасырдағы Ықыласқа дейін дәулескер күйші-қобызшылар көп болған.

Слайд 19

«Ұшардың ұлуы» күйі ( күйі орындалады)
«Ұшардың ұлуы» - Қорқыт Атаның күйі. Көнеден

келе жатқан аңыз-әңгімелерге сүйенсек, ,аяғы заманда бір заманда бір шаңырақ астында жалғыз ұл бала және ата-анасы өмір сүрген. Ұл баланың өзінің қатты жақсы көрген Ұшар атты иті болады. Бір күні бала өліп қалады да ата-анасы баланы жерлейді. Сол кезде Ұшар жоғалып кетеді. Анасы оны іздеуге барайын десе оны ұл баланың зиратының қасында ұлып жатқанын көреді. Бұл оқиғаны көрген Қорқыт Ата «Ұшардың ұлуы» атты күй шығарады.

Слайд 20

Ықылас Дүкенұлы (1843 – 1916 жж) Қарағанды облысы, Жанарқа ауданы, Жамбыл

облысы, Сарысу ауданы, Шу өзеннің бойы – бұрынғы «Сарысу» кеңшарының батысына қарай 30 км Қуарал деген жерде) – қазақтың атақты күйші қобызшысы, композитор, қылқобызда ойнаудың асқан дүлдүл шебері.

Слайд 21

Тапсырмалар
Топтық жұмыс (постер қорғау)
Не білдім?
Топтастыру стратегиясы
Рефлексия

Слайд 22

Слайд 23

Слайд 24

Топтастыр

Слайд 25

Қазақ халқының музыка және күй өнері

Содержание

Сабақтың тақырыбы: Қазақ халқының музыка және күй өнеріМақсаты: халқымыздың музыка өнерімен

Сабақтың түрі: аралас сабақСабақта қолданылатын әдістер: Топтық жұмыс,жұптық жұмыс, Блум таксономиясы,

Үй тапсырмасын пысықтау:(7-8 минут)Тақырыбы: Наурыз мейрамы және қазақтың аңыз әңгімелері, дастан,

Қазақтың ұлттық мейрамдары: * бесік той, шілдехана, тұсаукесер, сүндет той, үйлену тойы

Үш би Бұхар жырау Би-шешендер халық мүдессін қорғап ұлттық рухты

«Кім шапшаң» сұрақтарға шапшаң жауаптар беру:Наурыз қай күні тойланады?Наурыз көже неше

Жаңа сабақ жоспары:Дала әуендеріКүй өнеріҚобыз күйі