Утварэнне і правапіс прыслоўяў

Содержание

Слайд 2

1. Разам 2. Праз злучок 3. Асобна

1. Разам 2. Праз злучок 3. Асобна

Слайд 3

Р а з а м пішуцца: 1. П р ы с

Р а з а м пішуцца:

1. П р ы с л

о ў і, утвораныя спалучэннем п р ы н а з о ў н і к а ў з с а м а с т о й н ы м і ч а с ц і н а м і м о в ы:
1) з прыслоўямі: назаўтра, паслязаўтра, пазаўчора, залетась, замала, залішне, насупраць, назаўсёды, дацямна
Слайд 4

2) з лічэбнікамі: натрае, утрох, утраіх, утрая і інш. (але: па

2) з лічэбнікамі: натрае, утрох, утраіх, утрая і інш. (але: па

двое; па трое, у адно);
3) з займеннікамі: потым, нашто, нізашто, навошта
Слайд 5

4) з кароткімі і поўнымі прыметнікамі: злева, управа, налева, зрэдку, збольшага,

4) з кароткімі і поўнымі прыметнікамі: злева, управа, налева, зрэдку, збольшага,

здалёку, пароўну, падоўгу, дачыста, ушчыльную, упустую, унічыю, наўдалую (але: у адкрытую; на міравую; на бакавую);
Слайд 6

5) з назоўнікамі: а) якія без прыназоўніка не ўжываюцца: дарэшты, дашчэнту,

5) з назоўнікамі:
а) якія без прыназоўніка не ўжываюцца: дарэшты, дашчэнту,

даспадобы, употай, знячэўку, няўцям, спакон, бесперастанку, безупынку ( і без упынку);
б) паміж якімі нельга ўставіць азначэнне ці склонавае пытанне: напалову, навекі, напаказ, навобмацак, назло, напралом, наадрэз, нацянькі, папраўдзе (і па праўдзе), спадылба, даволі, дахаты, дадому, углыб, усур’ёз;
Слайд 7

в) якія маюць шырокае прасторавае і часавае значэнне: звечара, увечары (але:

в) якія маюць шырокае прасторавае і часавае значэнне: звечара, увечары (але:

пад вечар), зранку, удзень, уночы, апоўначы, спераду, збоку, ззаду, знізу, уверх, удалячынь, адразу, увысь, увосень, узімку.
Слайд 8

2. С к л а д а н ы я прыслоўі

2. С к л а д а н ы я прыслоўі

― спалучэнні са словамі што і сама: штотыднёва, штодзень, штодзённа, штоночы, штовечар, штолета; гэтаксама, тамсама, таксама.
Слайд 9

Праз злучок 1) з прыстаўкай па- і суфіксамі -аму, -яму,-ому, -му,

Праз злучок

1) з прыстаўкай па- і суфіксамі -аму, -яму,-ому, -му, -ск-у,

-цк-у, -ы, -ое, -ае, -яе: па- казённаму, па-іхняму, па-другому, па-мойму, па-казахску, па-купецку, па-воўчы, па-першае, па-другое, па-трэцяе;
2) з прыстаўкай абы-: абы-дзе, абы-як, абы-куды;
Слайд 10

3) з постфіксам -небудзь: дзе-небудзь, як-небудзь, куды-небудзь; 4) утвораныя паўтарэннем таго

3) з постфіксам -небудзь: дзе-небудзь, як-небудзь, куды-небудзь;
4) утвораныя паўтарэннем таго самага

слова ці сінанімічных, антанімічных: ціха-ціха, сам-насам, дзе-нідзе, перш-наперш, раз-пораз, воляй-няволяй, калі-нікалі, век-вяком.
Слайд 11

Асобна 1) спалучэнні назоўнікаў з прыназоўнікамі без, да, на, з: без

Асобна

1) спалучэнні назоўнікаў з прыназоўнікамі без, да, на, з: без промаху,

без аглядкі, без толку, без канца; да адвалу, да ўпаду, да смерці, да зарэзу; на адзіноце, на жаль, на хаду, на ляту, на бягу, на віду; з разбегу, з размаху, з разгону, з ходу, з налёту;
Слайд 12

2) спалучэнні, у якіх назоўнік можа ўжывацца ў розных склонах: у

2) спалучэнні, у якіх назоўнік можа ўжывацца ў розных склонах:
у

час ― у часе, з часам, да часу; на памяць ― за памяццю, па памяці; пад пахай ― па пахі, пад паху; за пазухай ― за пазуху; пад рукой ― пад руку, з-пад рукі;
Слайд 13

3) спалучэнні адмоўяў не, ні з назоўнікам і прыназоўнікам: не ў

3) спалучэнні адмоўяў не, ні з назоўнікам і прыназоўнікам: не ў

пару, не ў час, не ў меру, не да смеху; ні на грош, ні за грош;
4) спалучэнні прыназоўніка у з назоўнікам, які пачынаецца з галоснага: у абдымку, у адзіночку, у абрэз, у абмен, у абхват;