Патофизиология пәні; Қысқаша даму тарихы; Мақсаты мен міндеттері

Дәріс тақырыбы

Патофизиология пәні, мақсаты мен міндеттері

Дәрістің жоспары:

Патофизиология пәні;
Қысқаша даму тарихы;
Мақсаты мен міндеттері;
Патофизиологияның бөлімдері;
Зерттеу әдістері;

ПАТОФИЗИОЛОГИЯ (грек. pathos- ауру, дерт; physis – жаратылыс, қызмет; logos-

Патофизиология терминін ең алғаш 1819 жылы L GaIIiot енгізді, ол “Pathologie

Ресейде патологиялық физиологияның негізің В.В. Пашутин (1845-1901) қалады. Ол 1879

Қазақ елінде патофизиология

XVII ғасырда Өтейбойдақ Тілеуқабыл-ұлы қойлар мен дала түлкілеріне тәжірибе

Қазақстан Республикасында патофизиологияның дамуына үлкен үлес енгізген профессорлар:
О.С. Глозман (1946-1969),
Я.А.

Патофизиология кафедрасы 1933 ж. ұйымдастырылды. Кафедраның алғашқы меңгерушілері : проф. Н.Э.

1946-1969 ж.ж. Кафедраны белгілі ғалым, патофизио-логия ғылымына маңызды үлес қосқан

1969 – 1991ЖЖ.. КАФЕДРАНЫ М.Ғ.Д. ПРОФЕССОР НАСЫБУЛЛИНА ХАЛИДА САДЫКОВНА БАСҚАРДЫ.

Патофизиологияның бөлімдері:

ПАТОФИЗИОЛОГИЯ-1
Жалпы нозология;
Жалпы этиология;
Жалпы патогенез;
Біртектес дерттік үрдістер
ПАТОФИЗИОЛОГИЯ-2
Жекелеген ағзалар мен

Патофизиологияның міндеттері:

АУРУДЫҢ ПАЙДА БОЛУ СЕБЕПТЕРІН (ЭТИОЛОГИЯСЫН) ЗЕРТТЕУ;
АУРУДЫҢ ДАМУ ЖОЛДАРЫН

Патофизиологияның негізгі зерттеу тәсілі

Патофизиологиялық тәжірибе;
Клиникалық бақылау және зерттеу.

Патофизиологиялық тәжірибенің негізгі

Тәжірибенің артықшылықтары:

аурудың басталуын зерттеу (жасырын, әйгіленімсіз кезеңін);
аурудың емделмеген түрін зерттеу;
аурудың

Тәжірибенің кемшіліктері:

Жануарларда адам ауруы үлгісін толық көлемде алуға болмайды;
Жануарларда кейбір

ДӘРІС ТАҚЫРЫБЫ:

“Жалпы нозология”

Жалпы нозология туралы түсінік;
Денсаулық және ауру. Дерттік үрдіс, дерттік әсерленіс, дерттік

Нозология ( грек. nosоs-ауру) – ауру туралы жалпы ілім.
Жалпы нозология тарауы

Денсаулық

«Денсаулық – дерт немесе жай көзге көрінетін денедегі ақаулардың болмауы ғана

Ауру

“Ауру – тұтас организмнің қоршаған орта жағдайларына қорғанып-бейімделу мүмкіншіліктерінің шектелуімен көрінетін,

ДЕРТТІК СЕРПІЛІС (РЕАКЦИЯ)
(re- қарсы, action-әрекет)
- организмнің немесе оның жекелеген

Біртектес дерттік үрдістер:

көптеген себептерден пайда болуына қарамай бір патогенездік жолмен өтеді;
әрі

Біртектес дерттік үрдістер:

Қабыну;
Қызба;
Гипоксия;
Зат алмасуларының бұзылыстары;
Аллергия;
Өспе өсуі

ДЕРТТІК ЖАҒДАЙ – ДЕНЕ МҮШЕЛЕРІНІҢ, ТЕРІС БИОЛОГИЯЛЫҚ МӘНІ БАР, ҚАЛЫПТАН ТЫС

Аурудың нышандары:

Тұлғалық әйгіленімдердің болуы;
Айғақты әйгіленімдердің болуы;
Орта ықпалдарына организм бейімделуінің шектелуі;
Еңбекке қабілеттілігінің

Аурулардың жіктелуі

ЭТИОЛОГИЯСЫ бойынша:
Туа біткен, жүре пайда болған;
Инфекциялық және бейинфекциялық
ПАТОГЕНЕЗІ бойынша:
Эндокринопатиялар, иммундық

ОРНАЛАСУЫ бойынша:
Қан жүйесі, тыныс жүйесі, жүрек, бүйрек аурулары
ЖАС МӨЛШЕРІ бойынша:
Жаңа туған

ӨТУ жылдамдығына орай:
Қауырт – 4 тәулікке дейін
Жіті – 5-14 тәулік аралығында
Жітілеу

АУРУДЫҢ САТЫЛАРЫ:

бастапқы кезеңі;
айқындалу кезеңі;
аяқталуы және салдарлары.

Ауруалды жағдай – деп организмнің қоршаған орта жағдайларына икемделу-бейімделу мүмкіншіліктерінің

Ауруалды жағдайдың кезеңдері:
Жасырын (латенттік, әйгіленімсіз немесе инкубациялық, обыралды) кезеңі;
Аурудың хабаршы

Ауру әйгіленімдері:

Тұлғалық және айғақты;
Спецификалық және бейспецификалық

Қызылша кезіндегі Бельский-Филатов, Коплик таңдағы

Жәншау (скарлатина) кезіндегі бөртпелер

Жел шешек

СИНДРОМ – деп бір патогенездік жолмен дамитын әйгіленімдер-дің жиынтығын айтады.

ДИАБЕТТІК СИНДРОМ
Гипергликемия
Глюкозурия
Полиурия
Полидипсия

Аурудың аяқталуы мен салдарлары

Сауығу

Сүлде
түрге
айналуы

Өлім

Толық

Шала

клиникалық

биологиялық

Сауығу тетіктері:

1. Жедел немесе апаттық тетіктері
– тұрақсыз, дерттуындататын ықпалдардың әсерінен кейін

2. Салыстырмалы тұрақты икемделістік тетіктер

ағзалардың қосымша мүмкіншіліктер-інің қосылуы. Сау организмде өкпенің

3. Тұрақты қорғану-икемделу тетіктері

ай, жылдар бойы сақталады (икемделістік гипертрофия және гиперплазия,

Толық сауығу

Аурудың себебі аластатылады;
Аурудың барлық көріністері жоғалады;
Еңбекке қабілеттілік және қоршаған ортаға

Асқыну
- организмде бар ауруға басқа бір дерттік үрдістің қосылуы. Ол негізгі

Өлім табиғи мезгілсіз

Өлу кезеңдері:
Жантәсілім алды (преагония);
Ақтық үзіліс;
Жантәсілім (агония);
Клиникалық өлім;
Биологиялық өлім.

ЖАНТӘСІЛІМ АЛДЫ (ПРЕАГОНИЯ)

кезінде жүрек соғуы мен тыныс алу жиі-леп

ЖАНТӘСІЛІМ кезеңінде

бірнеше тыныстық қозғалыстар (гаспинг тынысы - ақтық дем)

КЛИНИКАЛЫҚ ӨЛІМ кезінде:
Тыныс алу, жүрек соғуы болмайды;
Анаэробтық гликолиз сақталған;
Мый қыртысының бүлінісі

Реанимация – организмді тірілту

РЕАНИМАЦИЯНЫҢ ҰСТАНЫМДАРЫ:
Жүрек жұмысын қалпына келтіру
Жүрекке

Қанға адреналин, сутегінің асқын тотығын, глюкоза қосып артерия ішіне жүрекке қарай

2. Тыныс алуды қалпына келтіру

3. Бұзылған зат алмасуларын қалпына келтіру

1.Ағза функцияларының уақытша тұрақтану сатысы
Реанимациядан 10-12 сағаттан кейін дамиды
Тыныс алудың

2. Организм жағдайының қайтадан құлдырау сатысы

Бірінші тәуліктің соңында, екінші тәуліктің басында

Тірілтілген организм ауруының патогенезі

Аноксия

Мембрана липидтерінің асқын тотығуы

Уыттану

Тірілтілген организм

.
Аноксия
анаэробты гликолиздің әсер-ленуі, метаболизмдік ацидоз дамуы, ағзалар мен тіндерде микроциркуляцияның

Реперфузия
Қанайналымының қалпына келуі , тіндерге оттегінің жеткізілуі және оның тіндерде

Қанайналымының қалпына келуі
Зақымданған тіндерден уытты өнімдердің жалпы қан айналымға түсуі
Уыттану