Нөлдік сома әдісімен заттардың формулаларын құру

Содержание

Слайд 2

Сабақтың мақсаттары қосылыстар формуласы иондар зарядтары жайлы білімге сүйеніп жазылатынын түсіну

Сабақтың мақсаттары

қосылыстар формуласы иондар зарядтары жайлы білімге сүйеніп жазылатынын түсіну
нөлдік

сома әдісін қолдана отырып, заттардың формулаларын құрастыру
Слайд 3

Жетістік критерийлері Егер төмендегі жетістік критерийлерін орындаса, оқушы оқу мақсатына жетеді...

Жетістік критерийлері

Егер төмендегі жетістік критерийлерін орындаса, оқушы оқу мақсатына жетеді...
-

элемент атомы өзінің сыртқы қабатын толтыру үшін электрондарды қосып алып, немесе беріп жіберіп нәтижесінде ион түзетіндіктерін түсінсе
- қосылыстар формуласы иондар зарядтары жайлы білімге сүйеніп жазылатынын түсінсе
-қосылыс түзу үшін қарама-қарсы зарядты кем дегенде үш ион тауып, содан кейін үш дұрыс формуланы жаза алады.
Слайд 4

Негізгі ұғымдар бойынша қайталау Сұрақ-жауап.

Негізгі ұғымдар бойынша қайталау

Сұрақ-жауап.

Слайд 5

Топтық жұмыс Тапсырма №1. Кальций атомы тұрақты электрондық конфигурацияға ие болу

Топтық жұмыс Тапсырма №1.

Кальций атомы тұрақты электрондық конфигурацияға ие болу үшін

неше электрон береді немесе қосып алады?
Кальций ионының түзілу процесін көрсететін схеманы сызыңдар.
Күкірт атомы тұрақты электрондық конфигурацияға ие болу үшін неше электрон береді немесе қосып алады?
Күкірт ионының түзілу процесін көрсететін схеманы сызыңдар.
Күкірт мен кальцийден түзілетін иондық қосылыстың схемасын сызыңдар.
Алюминийдің фтормен, күкіртпен, фосформен, оттегімен, көміртегімен қосылыстарының формуласын құрыңдар.
Слайд 6

Тапсырма №2 Натрий атомы тұрақты электрондық конфигурацияға ие болу үшін неше

Тапсырма №2

Натрий атомы тұрақты электрондық конфигурацияға ие болу үшін неше электрон

береді немесе қосып алады?
Натрий ионының түзілу процесін көрсететін схеманы сызыңдар.
Оттегі атомы тұрақты электрондық конфигурацияға ие болу үшін неше электрон береді немесе қосып алады?
Оттегі ионының түзілу процесін көрсететін схеманы сызыңдар.
Натрий мен оттегіден түзілетін иондық қосылыстың схемасын сызыңдар.
Литйдің фтормен, күкіртпен, фосформен, оттегімен, көміртегімен қосылыстарының формуласын құрыңдар.
Слайд 7

Тапсырма №3 1. Магний атомы тұрақты электрондық конфигурацияға ие болу үшін

Тапсырма №3

1. Магний атомы тұрақты электрондық конфигурацияға ие болу үшін неше электрон

береді немесе қосып алады?
2. Магний ионының түзілу процесін көрсететін схеманы сызыңдар.
3. Хлор атомы тұрақты электрондық конфигурацияға ие болу үшін неше электрон береді немесе қосып алады?
4. Хлор ионының түзілу процесін көрсететін схеманы сызыңдар.
5. Магний мен хлордан түзілетін иондық қосылыстың схемасын сызыңдар.
Берилийдің фтормен, күкіртпен, фосформен, оттегімен, көміртегімен қосылыстарының формуласын құрыңдар.
Слайд 8

Тұрмыста кездесетін заттар

Тұрмыста кездесетін заттар

Слайд 9

NaCl ас тұзы

NaCl

ас тұзы

Слайд 10

су

су

Слайд 11

С12Н22О11

С12Н22О11

Слайд 12

Көмірқышқыл газы

Көмірқышқыл газы

Слайд 13

SiO2 Құм -кварц

SiO2

Құм -кварц

Слайд 14

(C6H10O5)n

(C6H10O5)n

Слайд 15

O2

O2

Слайд 16

Негізгі терминдер Химиялық формула – химиялық заттың молекуласының құрамын химиялық таңба

Негізгі терминдер

Химиялық формула – химиялық заттың молекуласының құрамын химиялық таңба және

индекс арқылы белгілеу. Химиялық формула молекуланың сапалық және сандық құрамын көрсетеді.
Индекс – зат формуласындағы химиялық элемент атомдарының саны
Коэффициент – теңдеудегі заттың алдына қойылатын және молекулалар санын көрсететін сан

химиялық таңба

2О2

Мысалы:

коэффициент

индекс

Слайд 17

Бинарлы заттардың формулаларын құрастыру: 1.Затты құрайтын элементтердің таңбаларын бір қатарға жазамыз:

Бинарлы заттардың формулаларын құрастыру:
1.Затты құрайтын элементтердің таңбаларын бір қатарға жазамыз: мысалы,

NaO
+1 -2
2.Химиялық элементтердің жоғары жағына ион зарядын қоямыз : NaO
3. Ион зарядының кіші ортақ еселігін табамыз: 2
4. Ең кіші ортақ еселігін элементтердің ион зарядтарына бөліп, индекстерін табамыз:
+1 -2
NaO 2: 1 =2 (Na) формула – Na2O.
2: 2 =1 (О)

Заттардың формуласын құрастыру алгоритмі

Слайд 18

Көп элементті заттардың формулаларын құрастыру тұздар 1. Металдың және қышқыл қалдығының

Көп элементті заттардың формулаларын құрастыру
 тұздар
1. Металдың және қышқыл қалдығының химиялық

таңбаларын жазамыз (мысалы натрий мен фосфат): MgPО4.
2.Металл мен қышқыл қалдығының жоғары жағына ион зарядтарын қоямыз:
+2 -3
МgРО4
3. Ион зарядтарының ең кіші ортақ еселігін табамыз: 6
4. Ең кіші ортақ еселігін элементтердің ион зарядына бөліп, индекстерін табамыз:
+2 -3
МgРО4 6: 2= 3 (Mg) формула – Mg3(PO4)2.
6: 3 =2 (PO4)

Заттардың формуласын құрастыру алгоритмі

Слайд 19

Al2O3 – алюминий-екі-о-үш Cu(OH)2 – купрум-о-аш-екі еселенген H3PO4 – аш-үш-пэ-о-төрт Fe2(SO4)3

 
Al2O3 – алюминий-екі-о-үш
Cu(OH)2 – купрум-о-аш-екі еселенген
H3PO4 – аш-үш-пэ-о-төрт
Fe2(SO4)3 –

феррум-екі-эс-о-төрт үш еселенген
PbCO3 – плюмбум-цэ-о-үш
Co(OH)3 – кобальт-о-аш-үш еселенген
Hg(NO3)2– гидраргирум-эн-о-үш-екі еселенген
NiCl2 – никель-хлор-екі
Al(NO3)3 – алюминий-эн-о-үш-үш еселенген
Na3AsO4-натрий-үш-арсеникум-о-төрт
Zn3(PO4)2- цинк-үш-пэ-о-төрт-екі еселенген

Формулалардың оқылуы:

Слайд 20

Индекстерді және коэффициенттерді көрсетіңдер: Тапсырма № 1

Индекстерді және коэффициенттерді көрсетіңдер:

Тапсырма № 1

Слайд 21

Жауабы

Жауабы

Слайд 22

Оқылуы бойынша заттардың формулаларын құрастырыңдар: А) цэ-о В) феррум-екі-о-үш С) плюмбум-эн-о-үш-екі

Оқылуы бойынша заттардың формулаларын құрастырыңдар:
А) цэ-о
В) феррум-екі-о-үш
С) плюмбум-эн-о-үш-екі еселенген
Д) алюминий-о-аш-үш

еселенген
Е) аш-екі-силициум-о-үш

Тапсырма №3

Слайд 23

Жауабы A)CO, B) Fe2O3, C) Pb(NO3)2, Д) Al(OH)3 , Е) H2SiO3

Жауабы

A)CO,
B) Fe2O3,
C) Pb(NO3)2,
Д) Al(OH)3 ,
Е) H2SiO3

Слайд 24

Келесі заттардың формулаларын құрастырыңдар: 1.Alx Oy → 2.CaxNy → 3.HxSy →

Келесі заттардың формулаларын құрастырыңдар:
1.Alx Oy →
2.CaxNy →
3.HxSy →
4.NaxHy →
5.BaxOy →
6.KxSy→
7.NaxCLy


Тапсырма №4

Слайд 25

Заттардың дұрыс формулалары берілген. Бір элементтің ион заряды белгілі болған жағдайда

Заттардың дұрыс формулалары берілген. Бір элементтің ион заряды белгілі болған

жағдайда екінші элементтің ион зарядын анықтаңдар
-2 +1 +2 +1 +2
1. Ag2O, 2. Li3N, 3CaS 4.NaCl, 5.HgO

Тапсырма №5

Слайд 26

II 1.Ag2O 2*1=2, 2:2=1, B(Ag)=I I 2.Li3N 1*(-3)=3, 3:1=3, B(N)=3 II


II
1.Ag2O 2*1=2, 2:2=1, B(Ag)=I
I
2.Li3N 1*(-3)=3, 3:1=3, B(N)=3
II
3.CaS

2*1=2, 2:1=2, B (S)=1
I
4.NaCl 1*1=1, 1:1=I, B(Cl)=1
II
5.HgO 2*1=2, 2:1=2, B(Hg)=2

Жауабы

Слайд 27

Тексеру Келесі заттардың химиялық формулаларын құрастырып, атауларын жазыңдар MnxOy ZnxSy CxOy

Тексеру
Келесі заттардың химиялық формулаларын
құрастырып, атауларын жазыңдар
  MnxOy
ZnxSy CxOy
SixOy AlxNy
FexCly
L)

ClxOy
F) CaxNy M) CrxOy