Poznawcze podejście w psychologii społecznej – schematy i ich wpływ na percepcję społeczną

Август 12, 2022

Главная
Лингвистика
Poznawcze podejście w psychologii społecznej – schematy i ich wpływ na percepcję społeczną

Содержание

2. „Składniki” poznania społecznego Poznanie społeczne “proces myślenia o sobie i o innych” (Kenrick i in., 2003)
3. „Składniki” poznania społecznego SCHEMATY PRZETWARZANIE UWAGA PERCEPCJA PAMIĘĆ MOTYWY JĘZYK (hierarchia znaczeń zachowania)
4. „Składniki” poznania społecznego PERCEPCJA Spostrzeganie / działanie bezpośrednie Spostrzeganie / wrażliwość interpersonalna Reprezentacja / rozpoznanie MODUŁY
5. Werbalne i niewerbalne źródła informacji społecznych - Trójkąt semantyczny (Richards i Ogden; symbol – myśl –
7. „Składniki” poznania społecznego DOWODY NEUROPSYCHOLOGICZNE Niezdolność rozpoznawania twarzy innych ludzi (nawet swojej w lustrze) Dlaczego? NIE
8. „Składniki” poznania społecznego PERCEPCJA Przeczuwam, że dostanę kwiaty... pod IV warstwą kory Wnioskowanie przez porównanie danych
9. „Składniki” poznania społecznego PERCEPCJA „MIRROR NEURONS” POD LUPĄ Neurony F5 reagują na sam dźwięk rozdzieranego papieru
10. „Składniki” poznania społecznego PERCEPCJA „Współczuję Ci” bez blagi... Rozumowanie logiczne na podstawie informacji zmysłowych „Czuję to
11. „Składniki” poznania społecznego PERCEPCJA Może trochę bardziej „psychologicznie” Czy komuś mówi coś nazwisko J. Bruner? -
12. „Składniki” poznania społecznego PERCEPCJA Może trochę bardziej „psychologicznie” Jaką wiedzę zawierają schematy schematy? - wyabstrahowaną, uogólnioną;
13. „Składniki” poznania społecznego PERCEPCJA Może trochę bardziej „psychologicznie” Jak funkcjonują schematy? - odmienny przedmiot i zakres
14. „Składniki” poznania społecznego PERCEPCJA Może trochę bardziej „psychologicznie” Funkcje schematów: (1) Podstawa kategoryzowania bodźców; (2) Wskazówki
15. TRYBY PRZETWARZANIA INFORMACJI Automatyczne przetwarzanie informacji: - bez intencji podmiotu; - w odpowiedzi na pewne bodźce,
16. Skąpiec poznawczy złapany na gorącym uczynku... czyli Ellen Langer podpowiedź jak się „wepchnąć” do kolejki...
17. czyli Elizabeth Loftus i in. (1974) badania nad pamięcią świadków naocznych
18. SCHEMATY POZNAWCZE A PAMIĘĆ Generalnie lepsze zapamiętywanie informacji zgodnych ze schematami, ale: gdy możliwość głębszego przetwarzania
19. ZNACZENIE KONTEKSTU POSTRZEGANIA [1] WYRAZISTOŚĆ (zalety i wady lepszej zauważalności); - otyłość, ekspozycja społeczna, defekty fizyczne
20. [3] Informacja AFEKTYWNA (nastrój); heurystyka „jak to czuję” (chyba, że nastrój zdyskredytowany) [4] UCIELEŚNIENIE - kategoryzacja
21. WYBRANE „SKOŚNOŚCI” POSTRZEGANIA SPOŁECZNEGO - podstawowy błąd atrybucji (Ross, 1977, ale początki już u Heidera [1958];
22. HEURYSTYKI (uproszczone sposoby wnioskowania) - dostępności; - zakotwiczenia i dopasowania; - reprezentatywności (a informacja o proporcji
23. - atrybucje w służbie ego i obronne (nawet poza jednostkowe Ja) [1] nierealistyczny optymizm [2] wiara
25. Скачать презентацию

Слайд 2

„Składniki” poznania społecznego
Poznanie społeczne
“proces myślenia o sobie i o innych” (Kenrick

i in., 2003)
“sposób w jaki ludzie myślą o sobie samych i o świecie społecznym, a dokładniej jak selekcjonują, interpretują zapamiętują i wykorzystują informację społeczną w wydawaniu sądów i podejmowaniu decyzji dotyczących świata społecznego” (Aronson i in., 1995)

Слайд 3

„Składniki” poznania społecznego
SCHEMATY
PRZETWARZANIE
UWAGA
PERCEPCJA
PAMIĘĆ
MOTYWY
JĘZYK
(hierarchia znaczeń zachowania)

Слайд 4

„Składniki” poznania społecznego
PERCEPCJA
Spostrzeganie / działanie bezpośrednie
Spostrzeganie / wrażliwość interpersonalna
Reprezentacja / rozpoznanie
MODUŁY

PERCEPCYJNE (Neisser):

zróżnicowany typ informacji bazalnej

MODUŁY PERCEPCYJNE - odmienności:

zróżnicowanie określeń affordances

odmienny rozwój i sposób uczenia się

odmienna podstawa anatomiczna

Слайд 5

Werbalne i niewerbalne źródła informacji społecznych
- Trójkąt semantyczny (Richards i Ogden;

symbol – myśl – obiekt oznaczany) a nieporozumienia komunikacyjne;
- Bogactwo znaczeń w wielokanałowej komunikacji niewerbalnej (mimika, pantomimika, chronemika, artefakty, haptyka, okulezja, ...)
- Uniwersalność ekspresji i zdolności dekodowania emocji podstawowych (Ekman i Friesen) i pomieszanie afektów;
- Kulturowe aspekty dekodowania i nadawania informacji niewerbalnych (reguły ujawniania, emblematy)

Слайд 6

Слайд 7

„Składniki” poznania społecznego
DOWODY NEUROPSYCHOLOGICZNE
Niezdolność rozpoznawania twarzy innych ludzi (nawet swojej w

lustrze)

Dlaczego?

NIE

Rozróżnianie obiektów o niewielkiej liczbie odmiennych cech kryterialnych

zachowane

Potrzeba większej precyzji w rozpoznawaniu twarzy...

PROZOPAGNOZJA

por. detektory specyficznego wzorca w percepcji wzrokowej, p. 20, 21 wg Brodmana

Aktywność mózgu, zw. R półkuli

PERCEPCJA

Слайд 8

„Składniki” poznania społecznego
PERCEPCJA
Przeczuwam, że dostanę kwiaty...
pod IV warstwą kory
Wnioskowanie przez porównanie

danych aktualnych ze zakodowanymi informacjami ?

A może dużo łatwiej...

Małpujące małpy Rizzolattiego, Fogassiego i Gallesego

Wzorzec aktywności w reprezentacji konkretnej czynności

Identyczny u wykonawcy i obserwatora

IPL (inferior paretal lobule) – dolny płacik ciemieniowy

IFG (inferior frontal gyrus) =
F5 (kora ruchowa)

Слайд 9

„Składniki” poznania społecznego
PERCEPCJA
„MIRROR NEURONS” POD LUPĄ
Neurony F5 reagują na sam dźwięk

rozdzieranego papieru tak jak w wypadku obserwacji osoby drącej papier

Jak to działa?

Czy przesłanki wystarczą?

Neurony F5 aktywne mimo ukrycia momentu sięgania i chwytania jedzenia

Wzrokowa rejestracja czy zrozumienie istoty czynności?

Obserwacje chwytania

Wzrost aktywności zakończeń nerwowych w mięśniach analogicznych do obserwowanego

Słuchowo – wzrokowe neurony lustrzane

A u ludzi?

Слайд 10

„Składniki” poznania społecznego
PERCEPCJA
„Współczuję Ci” bez blagi...
Rozumowanie logiczne na podstawie informacji zmysłowych
„Czuję

to samo, co Ty”

Rzutowanie informacji na struktury ruchowe

WSTRĘT i BÓL (Singer i in., Rizzolatti i in.)

Pobudzenie przedniej wyspy i przedniego zakrętu obręczy przy odczuwaniu i oglądaniu bólu

Pobudzenie przedniej części wyspy przy odczuwaniu i oglądaniu wstrętu

„MIRROR NEURONS” POD LUPĄ

Jak to działa?

Слайд 11

„Składniki” poznania społecznego
PERCEPCJA
Może trochę bardziej „psychologicznie”
Czy komuś mówi coś nazwisko J.

Bruner?
- spostrzeganie a kategoryzacja („inferencyjne przejście od wskazówek do tożsamości kategorialnej”)
- hierarchiczna organizacja kategorii (a dalej: sieci semantyczne)
- schematy jako zespoły kategorii i relacji między nimi zbudowane wokół prototypu (por. Wojciszke, 2001)
- typy schematów: s. kategorii osób, s. atrybutywny (cech), s. działań i zdarzeń społecznych (skrypt; Abelson i in., 1981)

Слайд 12

„Składniki” poznania społecznego
PERCEPCJA
Może trochę bardziej „psychologicznie”
Jaką wiedzę zawierają schematy schematy?
- wyabstrahowaną,

uogólnioną;
- lepiej wykształcony schemat opiera się na bardziej wyabstrahowanej z egzemplarzy wiedzy;
- rdzeniem schematu jest prototyp, tj. „najbardziej typowy egzemplarz” (uśredniony obiekt schematu);
- im zachowanie jest bardziej typowym reprezentantem cechy, tym silniej na jego podstawie wnioskuje się o cesze

Слайд 13

„Składniki” poznania społecznego
PERCEPCJA
Może trochę bardziej „psychologicznie”
Jak funkcjonują schematy?
- odmienny przedmiot i

zakres (złożoność wewnętrzna)
- różny stopień adekwatności
- różny stopień dostępności (aktywizacja przedpercepcyjna i „odbodźcowa”; prymowanie)
- różny stopień giętkości (możliwość modyfikowania kategorii i relacji między nimi)
- schematy jako „filtry poznawcze”?
- schematy są odporne na zmiany? (perseweratywność schematu; asymilacja i akomodacja; por. Piaget);
Schematy stanowią istotniejszą informację, gdy:
[1] Wysoka złożoność informacji na wejściu;
[2] Spadek jakości warunków przetwarzania, np. bezmyślność

Слайд 14

„Składniki” poznania społecznego
PERCEPCJA
Może trochę bardziej „psychologicznie”
Funkcje schematów:
(1) Podstawa kategoryzowania bodźców;
(2) Wskazówki

co do działania (jak się zachować na pogrzebie?)
(3) Dyktują treść spostrzeżeń (uzupełniają luki).
Kiedy posługujemy się danym schematem? Po jego aktywizacji... (znaczenie dostępności i adekwatności)
Co się dzieje, gdy informacje są niezgodne ze schematami?
Zjawisko wrogich mediów, efekt pierwszeństwa/świeżości, efekt uporczywości, samospełniające się proroctwo, zmiana schematu (ale...; asymilacja vs. akomodacja)

Слайд 15

TRYBY PRZETWARZANIA INFORMACJI
Automatyczne przetwarzanie informacji:
- bez intencji podmiotu;
- w odpowiedzi na

pewne bodźce, ale bez intencji lub wbrew woli podmiotu;
- bezwysiłkowe, szybkie, nie pochłania zasobów umysłu;
- poza świadomością podmiotu;
Kontrolowane przetwarzanie informacji:
- intencjonalne, dowolne;
- wysiłkowe, powolne;
- uświadamiane
Który „tryb”: motywacja + warunki przetwarzania

Слайд 16

Skąpiec poznawczy złapany na gorącym uczynku...
czyli Ellen Langer podpowiedź jak się

„wepchnąć” do kolejki...

Слайд 17

czyli Elizabeth Loftus i in. (1974) badania nad pamięcią świadków naocznych

Слайд 18

SCHEMATY POZNAWCZE A PAMIĘĆ
Generalnie lepsze zapamiętywanie informacji zgodnych ze schematami, ale:

gdy możliwość głębszego przetwarzania – sprzeczność danych tez może podnosić zapamiętywanie;
Konstruujący vs. reprodukcyjny tryb przetwarzania informacji w pamięci (trafienia i fałszywe alarmy a typowość wydarzenia)
Efekt sprzeczności (reprodukcja) lub zgodności (konstruowanie), oba rosną, gdy:
- rośnie stopień wykształcenia się schematu;
- wzrost obciążenia pamięci;
- wydłużony czas między zapamiętywaniem a odtwarzaniem;
- inne zadania umysłowe między zapamiętywaniem a rozpoznawaniem
Błędy nadużycia schematów

Слайд 19

ZNACZENIE KONTEKSTU POSTRZEGANIA
[1] WYRAZISTOŚĆ (zalety i wady lepszej zauważalności);
- otyłość, ekspozycja

społeczna, defekty fizyczne podwyższaja wyróżnialność
[2] KONTEKST
efekt asymilacji – przesunięcie oceny w kierunku informacji kontekstowej;
efekt kontrastu – odsunięcie oceny od informacji kontekstowej
Model włączania-wyłączania (Schwartz i Bless, 2007)
- przy wieloznaczności obiektu, ta sama informacja kontekstowa:
[a] e. asymilacji (jeśli informacja włączona w reprezentację obiektu);
[b] e. kontrastu (jeśli informacja wyłącza cześć reprezentacji obiektu lub jest kryterium oceny)
np. wielkość różnicy między kontekstowymi obiektami a obiektem ocenianym; kategoryzacja obiektu kont. i ocen.

Слайд 20

[3] Informacja AFEKTYWNA (nastrój);
heurystyka „jak to czuję” (chyba, że nastrój zdyskredytowany)
[4]

UCIELEŚNIENIE
- kategoryzacja twarzy „męskich” a trzymanie w ręku twardej/miękkiej kuli;
- ocena ciepła człowieka a trzymanie w ręku kubka gorącej herbaty;
- ekspresja emocji a zapamiętywanie słów;
- postawa władcza;
- stanie na baczność, schylenie się, etc.
(por. badania M. Parzuchowskiego i zespołu)
** Znaczenie płynności przetwarzania (płynność a atrakcyjność)

ZNACZENIE KONTEKSTU POSTRZEGANIA

Слайд 21

WYBRANE „SKOŚNOŚCI” POSTRZEGANIA SPOŁECZNEGO
- podstawowy błąd atrybucji (Ross, 1977, ale początki już

u Heidera [1958]; inaczej: błąd korespondencji, odpowiedniości)
Modyfikatory:
- kultura (indywidualizm – kolektywizm; atomizm i holizim; dzieci amerykańskie i Indian Hindu; por. Miller, 1984; Fletcher i Wald: FAE nie jest uniwersalny);
- zmiany rozwojowe (a. dyspozycyjne od końca dzieciństwa);
- zaniedbywanie informacji o proporcji podstawowej;
- zanika przy konieczności uzasadnienia i korzystania z wyinferowanej informacji;
- pojawia się również w sytuacji czytania o aktorze

Слайд 22

HEURYSTYKI (uproszczone sposoby wnioskowania)
- dostępności;
- zakotwiczenia i dopasowania;
- reprezentatywności (a informacja

o proporcji podstawowej...);
- symulacji (dopasowanie sądu do wyobrażenia zdarzeń);
- generalizowanie z próby na populację;
- szacowanie współzmienności (korelacja pozorna);
- wykorzystywanie uczuć jako informacji („jak to czuję”);
a do tego bariera nadmiernej ufności (Aronson i in., 1995)

WYBRANE „SKOŚNOŚCI” POSTRZEGANIA SPOŁECZNEGO

Слайд 23

- atrybucje w służbie ego i obronne (nawet poza jednostkowe Ja)
[1]

nierealistyczny optymizm
[2] wiara w sprawiedliwy świat (Lerner)
- egotyzm atrybucyjny – tendencja do wyjaśniania własnych zachowań w pochlebny dla siebie sposób;
- egocentryzm atrybucyjny – przecenianie własnego wkładu w jakiś wynik osiągany wspólnie z innymi osobami (Ross i Sicoly, 1979)

WYBRANE „SKOŚNOŚCI” POSTRZEGANIA SPOŁECZNEGO

Poznawcze podejście w psychologii społecznej – schematy i ich wpływ na percepcję społeczną

Содержание

„Składniki” poznania społecznegoPoznanie społeczne“proces myślenia o sobie i o innych” (Kenrick

„Składniki” poznania społecznegoSCHEMATYPRZETWARZANIEUWAGAPERCEPCJAPAMIĘĆMOTYWYJĘZYK(hierarchia znaczeń zachowania)

„Składniki” poznania społecznegoPERCEPCJASpostrzeganie / działanie bezpośrednieSpostrzeganie / wrażliwość interpersonalnaReprezentacja / rozpoznanieMODUŁY

Werbalne i niewerbalne źródła informacji społecznych- Trójkąt semantyczny (Richards i Ogden;

„Składniki” poznania społecznegoDOWODY NEUROPSYCHOLOGICZNENiezdolność rozpoznawania twarzy innych ludzi (nawet swojej w

„Składniki” poznania społecznegoPERCEPCJAPrzeczuwam, że dostanę kwiaty...pod IV warstwą koryWnioskowanie przez porównanie

„Składniki” poznania społecznegoPERCEPCJA„MIRROR NEURONS” POD LUPĄNeurony F5 reagują na sam dźwięk

„Składniki” poznania społecznegoPERCEPCJA„Współczuję Ci” bez blagi...Rozumowanie logiczne na podstawie informacji zmysłowych„Czuję

„Składniki” poznania społecznegoPERCEPCJAMoże trochę bardziej „psychologicznie”Czy komuś mówi coś nazwisko J.

„Składniki” poznania społecznegoPERCEPCJAMoże trochę bardziej „psychologicznie”Jaką wiedzę zawierają schematy schematy?- wyabstrahowaną,

„Składniki” poznania społecznegoPERCEPCJAMoże trochę bardziej „psychologicznie”Jak funkcjonują schematy?- odmienny przedmiot i

„Składniki” poznania społecznegoPERCEPCJAMoże trochę bardziej „psychologicznie”Funkcje schematów:(1) Podstawa kategoryzowania bodźców;(2) Wskazówki

TRYBY PRZETWARZANIA INFORMACJIAutomatyczne przetwarzanie informacji:- bez intencji podmiotu;- w odpowiedzi na

Skąpiec poznawczy złapany na gorącym uczynku...czyli Ellen Langer podpowiedź jak się