Қан тамырлар мен жалпы қан қозғалысының физико математикалық заңдылықтары

Содержание

Слайд 2

ЖОСПАР: Кіріспе Қан және оның құрамы; Негізгі бөлім Қанның негізгі қасиеттері

ЖОСПАР:

Кіріспе
Қан және оның құрамы;
Негізгі бөлім
Қанның негізгі қасиеттері
Қан айналымның биофизикалық ерекшеліктері
Реографияның физикалық

негізі
Қанның реологиялық қасиеттері
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Слайд 3

ҚАН Қан - ашық қызыл түсті сұйықтық, ол тұйық тамырлар жүйесінде

ҚАН

Қан - ашық қызыл түсті сұйықтық, ол тұйық тамырлар жүйесінде айналады

және дәнекер ұлпасының бір түрі болып табылады. Организмде 5 литр қан бар.
Слайд 4

Қан құрамы Қанның жалпы мөлшері дене салмағының 6-8%-ын немесе 4-6 л

Қан құрамы

Қанның жалпы мөлшері дене салмағының 6-8%-ын
немесе 4-6 л құрайды

Эритроциттер


Ерлер (4,5-5,1)*1012/л
Әйелдер (3,7-4,7)*1012/л

Тромбоциттер
(180-320)*109/л

Лейкоциттер
(4-9)*109/л

Гематокриттік көрсеткіш – плазма мен формалық элементтердің көлемдік ара қатынасы.
Ерлерде – 0,40 – 0,48 л/л
Әйелдерде – 0,36 – 0,42 л/л

Плазма 52-58%

Формалық элементтер 42-48%

Слайд 5

Слайд 6

Плазма құрамы Су 90-92% Құрғақ қалдық 8-10% Органикалық заттар 7-9% Бейорганикалық заттар ~1%

Плазма құрамы

Су 90-92%

Құрғақ қалдық 8-10%

Органикалық заттар 7-9%

Бейорганикалық заттар ~1%

Слайд 7

Қанның физикалық - химиялық қасиеттері Түсі. Дәмі. Иісі. Қанның меншікті салмағы

Қанның физикалық - химиялық қасиеттері

Түсі.
Дәмі.
Иісі.
Қанның меншікті салмағы – 1,050-1,060 плазма меншікті салмағы –

1,024-1,032 формалық элементтердің меншікті салмағы – 1,089-1,098
Тұтқырлығы – 4-5
Осмостық қысымы – 290-310 мосм/л
Онкотикалық қысымы – 3,0-4,0 мосм/л
рН (ҚНО) веналық – 7,36 артериалық – 7,44

Қанның буферлік жүйелері

1. Гемоглобин жүйесі - 75% 2. Карбонаттық - плазмада, эритроциттерде 3. Фосфаттық - 4. Белоктық.

Ацидоз – қан реакциясының қышқыл жаққа ауытқуы Алкалоз – қан реакциясының сілті жаққа ауытқуы

Слайд 8

Слайд 9

Слайд 10

Қан айналымның биофизикалық ерекшеліктері Электрлік және механикалық систоланың сәйкес келуі (ЭМС). 2. Жүрек жиырылуының гемодинамикалық реттелуі.

Қан айналымның биофизикалық ерекшеліктері

Электрлік және механикалық систоланың сәйкес келуі (ЭМС).
2. Жүрек

жиырылуының гемодинамикалық реттелуі.
Слайд 11

Қан айналым биофизикасы - қанның қысымы мен қозғалыс жылдамдығының арасындағы байланысты

Қан айналым биофизикасы - қанның қысымы мен қозғалыс жылдамдығының арасындағы байланысты

және олардың қанның, қан тамырларының, жүрек функцияларының физикалық параметрлеріне тәуелділігін зерттейді.
Қан айналымның биофизикалық корсеткіштері жүрек-тамырлар жүйесінің биофизикалық параметрлерінің өзгерісіне тәуелді болады. Атап айтқанда жүрек жұмысының ерекшелігі қан тамырларының құрылысының ерекшеліктеріне және қанның қасиетіне байланысты болады.
Слайд 12

Слайд 13

Слайд 14

Қанның систолалық көлемі (СҚК) СҚК – бір систола кезінде жүректен шығатын

Қанның систолалық көлемі (СҚК)

СҚК – бір систола кезінде жүректен шығатын қан

көлемі (ЖЖЖ мин. 70 – 75 рет болғанда 65 – 70 мл тең).
Минуттық қан көлемі (МҚК)
МҚК – бір минут ішінде жүректен шығатын қан көлемі (4,5 – 5,0 л).
МҚК индиференттік бояулар мен интегралдық реограф, радиоактивтік изотоптарды енгізу арқылы Фик әдісімен анықталады.
Слайд 15

Қан ағысының жылдамдығы 1. Көлемдік жылдамдық – бірлік уақыт ішінде қантамырының

Қан ағысының жылдамдығы

1. Көлемдік жылдамдық – бірлік уақыт ішінде қантамырының көлденең

кесіндісі арқылы өтетін қаннның мөлшері (мл/с).
2. Сызықтық жылдамдық – қан түйіршігінің бірлік уақыт ішінде өтетін жолы (мм/с).
Аортада – 30-50 см/с.
Қуыс венада – 20-25 см/с.
Капиллярларда – 0,03-0,05 см/с.
3. Қан айналымының толық уақыты – бір тамшы қанның үлкен және кіші қанайналымы шеңберлерінен бір айналып шығатын уақыты. Қалыпты жағдайда - 23 с немесе 27 систола.
Слайд 16

Қан қозғалысы Қанның ламинарлы ағысы кезінде үздіксіз теңдеуі орындалады: қан ағып

Қан қозғалысы

Қанның ламинарлы ағысы кезінде үздіксіз теңдеуі орындалады: қан ағып өтетін

бөліктің көлденең қимасының ауданының қанның жылдамдығына көбейтіндісі тұрақты шама.
S*v=const

Қан тамырлары арқылы қан ағысының физикалық заңдылықтарын қарастырғанда қан тамырлар жүйесінің кез келген жеріндегі қанның көлемдік жылдамдығы тұрақты шама.
Q=const

Слайд 17

Реографияның физикалық негізі Реография- жалпы және аймақтық қан айналысты зерттеу әдісі.

Реографияның физикалық негізі

Реография- жалпы және аймақтық қан айналысты зерттеу әдісі. Бұл

әдіс адам денесі арқылы пульстық толқын өткенде, жасушалардың электр кедергілерінің өзгерісін график түрінде тіркеугет негізделген.

Реография әдісі мүшелер мен ұлпалардың толық қан айналым жүйесінің жұмыс жасауын бағалайды.

Слайд 18

Интегралдық реография. Бұл әдіс арқылы жүректің систольдық, яғни минуттық көлемі анықталады.

Интегралдық реография. Бұл әдіс арқылы жүректің систольдық, яғни минуттық көлемі анықталады.

Бүкіл дене үшін немесе белгілі бір аймақтардағы базалық импеданс өлшенеді. Аймақтық импедансты анықтауда зерттелінетін жерлерге электродтар қойылады. Хоффер әдісі(1970)кең қолданыс тапты. Оның тұжырымы бойынша интегралдық импеданспен ағзадағы судың арасында сызықты байланыс бар.
Слайд 19

Қанның реологиялық қасиеттері Реология(rheos-ағын, logos-ілім-грек сөздері) дегеніміз, заттардың деформациялануын және ағуын

Қанның реологиялық қасиеттері

Реология(rheos-ағын, logos-ілім-грек сөздері) дегеніміз, заттардың деформациялануын және ағуын зерттейтін

ғылым. Гемореология(гемо-қан)-қанды тұтқыр сұйық деп қарастырып, оның қан тамырларының бойымен қозғалысын зерттейтін биофизика ғылымының бір саласы.
Сұйықтың тұтқырлығы деп оның бір қабатының екінші қабатымен салыстырғанда қозғалыс әсерінен пайда болатын кедергіні айтады.
Слайд 20

Сұйықтың тұтқырлығының басты заңын Нюьтон ашқан. F=η*dv/dz*S Мұндағы η-қанның тұтқырлығы

Сұйықтың тұтқырлығының басты заңын Нюьтон ашқан.
F=η*dv/dz*S
Мұндағы η-қанның

тұтқырлығы
Слайд 21

Қорытынды Жалпы алғанда адам ағзасының негізін құраушы қан тамырлар бірнеше қызметтер

Қорытынды

Жалпы алғанда адам ағзасының негізін құраушы қан тамырлар бірнеше қызметтер

атқарумен қатар, өзіне тән қозғалысы, құрылысы, белгілі бір атқаратын қызметі бар. Бұл қозғалыстар физиканың белгілі бір заңдылықтарына бағынады. Ең алғаш қан аортаға келіп құйып, содан соң қан тамырларға: салатамыр мен көктамырға қарай ағады, бұдан қылтамырларға тарайды. Қан адам ағзасын жұқпалы аурулардан қорғайды, жарақаттанғанда көп қан кетуден сақтайды, мүшелерді өзара байланыстырады. Адам ағзасында қан секунд ішінде тамырлар мен денені бір рет айналып шығады. Осы уақытта ол өзінің барлық қызметін атқарып үлгереді.