2 тақырып мудараба-мушарака на каз

Лекция мақсаты

Исламдық үлестік қаржыландыру құралдарын зерттеу және дәстүрлі құралдармен

Жоспар

1. Мудараба. Дәстүрлі депозитпен салыстыру.
2. Мушарака

Ислам құралдарының жалпылама жіктелінуі

Мудараба қатысушылары

рабб аль-маль
Қаражатты, капиталды беретін тұлға

Мудариб
Кәсіпкерлікте, инвестицияда

Мудараба

Мудараба - бір тарап (рабб аль-маль) өз қаражатын

Шарттары

Келісімде алдын-ала уақыт, жұмсалған инвестиция соммасы және болашақтағы пайданың нормасы

Пайда нормасы

Пайда нормасы бекітілген пропорцияда анықталады
Мысалы 70/30 немесе 50/50
Әр тараптың пайда

Банк

Банк мударабаны қолданады
1- қаржы тарту кезінде (депозит)
2- қаржыландыру кезінде

Қаржыны тарту кезіндегі сызба Банк- мудариб

Мудариб

Инвестор

Бизнес/жоба

Банк бірнеше клиенттердің қаражатын жинақтап, бір жобаға салуы мүмкін

Мудариб

Инвестор 1

Инвестор 2

инвестор3

Жоба

Банк пен кәсіпкер арасындағы Мудараба мәмілесін жүргізу

1. Банк пен клиент келісім жасайды, банк клиентті қаржыландырады.
2. Клиент

Мысал – Банктің пайдасы?/ мудариб пайдасы?

Мудариб – Кәсіпкер, Банк – капитал

Мысал

Жанар банкпен мудараба келісіміне отырды. Сомма – 100 000 000 тг.

Шектеусіз

Мудараба түрлері

Шектеулі

салымшы мударибке ұсынылған қаражатқа шектеусіз иелік етуге рұқсат беру

салымшы мударибтің

Мударабаны дәстүрлі депозитпен салыстыру

Дәстүрлі депозитті есептеуде

Жай пайыздар (немесе проценттерді есептеудің жай

Мысал

Инвестор депозитке 10 млн.тг салды
Уақыт – 3 жыл, пайыз –

Күрделі

Күрделі әдісте пайыздарды аудару/ есептеу (начисление) деген ұғым

Мысал

Инвестор 30 000 теңге ақша салды.
Пайыз-10. 2 жыл.
Банк шартына сәйкес

Формула

Жай пайыз

Күрделі пайыз

Мушарака

Мушарака (бөлу)

Мушарака (ширкат) – пайда табу мақсатында активтерді, еңбек ресурстарын біріктіру

Мушарака мәмілесінің сызбасы

1. Банк пен клиент мәміле шарттарын талқылайды және келісім жасасады.
2.

Капитал түрі

ақша,
тауар,
мүлік,
материалдық емес актив (тауар маркасы, патент, лицензия)
(барлық

Мысал

Кәсіпкер жаңа оқу орталығын ашу жоспарлады.
Банкпен мушаракаға қол қойды –(пайда/шығын

Жоба бойынша пайда

1-ші жыл 20 млн.тг
2-ші жыл 40 млн.тг
3-ші жыл -

Кемитін мушарака

Кемитін мушарака қаржыландырушы тараптан соңғы иегерге (клиентке) нақты активке үлес

Мысал- кемімелі мушарака

Бизнеске әр тарап 500 млн.тг инвестициялады.
Пайда/шығын нормасы келесідей

Мудараба мен мушараканы салыстырыңыз

Артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтаңыз

Мудараба/ мушарака

Инвестиция – 1 жақты
Бизнесті басқарады – мудариб
Меншік құқығы -