Грамматика саласынан фонетика мен сөздердің лексикалық мағыналары

Слайд 2

Үндестік заңы Буын үндестігі Дыбыс үндестігі

Үндестік заңы

Буын үндестігі
Дыбыс үндестігі

Слайд 3

1. а) Егер сөздің алдыңғы буыны жуан болса, келесі буында жуан

1. а) Егер сөздің алдыңғы буыны жуан болса,
келесі буында жуан

болады.
Жуан + жуан
ба + ла, қа + ғаз
ә) Жуан + жуан
бала+лар / лер/, қағаз+ды
2. а) Егер сөздің алдыңғы буыны жіңішке болса,
келесі буын да жіңішке болады.
Жіңішке + жіңішке
те + ре + зе, ең + бек
ә) Жіңішке + жіңішке
терезе + ге, еңбек + тің / тың /

Буын үндестігі

Слайд 4

3.Х әрпіне біткен сөздерге жалғанатын қосымша әр уақытта жуан болады. ...

3.Х әрпіне біткен сөздерге жалғанатын қосымша әр уақытта жуан болады.
... х

+ жуан
цех + та, цех +қа
4. Соңғы ог, уг, рк, на, нг, кс, кг, ск, лк, нкт, кль, брь, бль сияқты дыбыстар тіркесіне біткен сөздерге жалғанатын қосымша әр уақытта жіңішке болады
Ог + жіңішке , нкт + жіңішке
педагог + ті, пункт + ке
Слайд 5

1.Дауысты + ұяң бала + ға Үнді + үнді қол +

1.Дауысты + ұяң бала + ға
Үнді + үнді қол +

ды
2. Ұяң + ұяң
қыз + дар
3.Қатаң + қатаң
Дос + тар
4. дауысты дауысты
ұяң + қ,к = ұяң + ғ,г
үнді үнді
а) Біріккен сөздер аралығында:
Қара + көз = Қара + гөз
ә) Сөз тіркесі сыңарлары аралығында.
Күз келді = күз гелді

Ілгерінді ықпал

Слайд 6

5. ш + с... = ...ш + ш қаш +са =

5. ш + с... = ...ш + ш
қаш +са =

қаш +ша
6. қатаң + б... = қатаң + п
а) Біріккен сөздер аралығында:
Айт + бай = Айт + пай
ә) Сөз тіркесі сыңарлары аралығында:
Әкеп бер = әкеп пер
Слайд 7

1. а) Түбір мен қосымша аралығында: жүрек + і = жүрег

1. а) Түбір мен қосымша аралығында:
жүрек + і = жүрег +

і
ә) Сөз бен сөз аралығында:
ақ + ешкі = ағ ешкі
2. п + ып, іп = уып, уіп
тап +ып = тау + ып
3. н + /б,в,п/ = мб,мв, мп
а) Түбір мен қосымша аралығында:
сен + беді = сем + беді
ә) Сөз бен сөз аралығында:
Бөген + бай = Бөгем + бай.
4. н + қ,к,ғ,г = ң + қ,к,ғ,г
а) Түбір мен қосымша аралығында:
сән + қой = сәң + қой
ә) Сөз бен сөз аралығында:
он ғасыр = оң ғасыр

Кейінді ықпал

Слайд 8

5. з + с = с + с, с+ш = ш

5. з + с = с + с, с+ш = ш

+ ш, з +ш = ш+ш
а) Түбір мен қосымша аралығында.
жаз + са = жас + са, ас +шы = аш+шы,
жаз +шы = жаш+шы
ә) Сөз бен сөз аралығында.
Көз салу = көс салу
6. з + ж = ж + ж
а) Түбір мен қосымша аралығында.
Боз +жігіт = Бож + жігіт
ә) Сөз бен сөз аралығында.
жүз жыл = жүж жыл
Слайд 9

н + қ = ң+ ғ Қазан + қап = Қазаң

н + қ = ң+ ғ
Қазан + қап = Қазаң +ғап
н

+ к = ң + г
Есен + келді = Есең + гелді
2. с + ж = ш + ш
Қос +жан = Қош +шан

Тоғыспалы ықпал