Buxarlanma ve kondensasiya

Содержание

Слайд 2

Mövzu: Buxarlanma. Buxarlanma və kondensasiya zamanı daxili enerjinin dəyişməsi. Standart:2.2.1. Madənin

Mövzu: Buxarlanma. Buxarlanma və kondensasiya zamanı daxili enerjinin dəyişməsi.
Standart:2.2.1. Madənin

aqreqat hallarını molekulların düzülüşü, hərəkəti və qarşılıqlı təsirinə görə fərqləndirir.
Məqsəd: Buxarlanmanın sürətinin hansı amillərdən asılı olduğunu bilir və təcrübə aparır.
Təlim üsulu: Beyin həmləsi, anlayışların çıxarılması.
Təlim forması: Qruplarla iş.
İnteqrasiya: Kimya.
Resurslar: spirt, su, bitki yağı,işçi vərəqləri, filtir vərəqi, İKT
Слайд 3

15Aprel

15Aprel

Слайд 4

Yönəldici suallar: Yaş paltar quruyur, döşəmə üzərinə tökülən su yox olur,

Yönəldici suallar: Yaş paltar quruyur, döşəmə üzərinə tökülən su yox olur,

stəkanda çay daha gec soyuyur,yayda çimərlikdə sudan çıxan adam üşüyür...

Niyə?

Слайд 5

M Q Buxarəmələgəlmə kondensasiya qaynama buxarlanma Buxarlanma-buxarəmələgəlmə mayelərin səthində baş verir

M

Q

Buxarəmələgəlmə

kondensasiya

qaynama

buxarlanma

Buxarlanma-buxarəmələgəlmə mayelərin səthində baş verir

Слайд 6

Buxarlanma necə baş verir? buxar Maye molekulları Buxarlanma zamanı maye soyuyur Q

Buxarlanma necə baş verir?

buxar

Maye molekulları

Buxarlanma zamanı maye soyuyur

Q

Слайд 7

Hansı molekul mayeni tərk edə bilər? Nəyə görə buxarlanma zamanı mayenin

Hansı molekul mayeni tərk edə bilər?
Nəyə görə buxarlanma zamanı mayenin

temperaturu azalır?
Nəyə görə buxarlanma istənilən temperaturda gedir?
Слайд 8

Buxarlanmanın sürəti nədən asılıdır? Maddənin növündən spirt gec Buxarlanan maddə su

Buxarlanmanın sürəti nədən asılıdır?

Maddənin növündən

spirt

gec

Buxarlanan maddə

su

Molekulları arasında cazibə zəif

olan maddələr daha sürətlə buxarlanır

tez

Maddənin temperaturundan

su

su

t1>t2

80°С

45°С

Temperaturu cox olan maddədə buxarlanma daha sürətlə gedir

Слайд 9

Maddənin səthinin sahəsindən su su v1=v2 Buxarlanan maddənin səthinin sahəsi böyük

Maddənin səthinin sahəsindən

su

su

v1=v2

Buxarlanan maddənin səthinin sahəsi böyük olduqda buxarlanma daha sürətlə

gedir.

Maye üzərində olan təzyiqdən

Külək

Külək maye üzərində olan molekulları dağıdır, bununla da buxarlanma sürəti artır

s1>s2

s1

s2

Слайд 10

Buxarlanmanın sürəti nədən asılıdır? Nəyə görə efir, spirt , aseton daha

Buxarlanmanın sürəti nədən asılıdır?
Nəyə görə efir, spirt , aseton daha tez

buxarlanır?
Nəyə ğörə temperaturu çox olan maye daha tez buxarlanır?
Buxarlanma maye səthindən necə asılıdır?
Buxarlanmanın sürətinə külək necə təsir edir?
Слайд 11

Kondensasiya necə baş verir? Kondensasiya zamanı buxar molekullarının bir hissəsi yenidən mayeyə qayıdır Q

Kondensasiya necə baş verir?

Kondensasiya zamanı buxar molekullarının bir hissəsi yenidən mayeyə

qayıdır

Q

Слайд 12

Təbiətdə kondensasiya Şeh bulud yağış Duman

Təbiətdə kondensasiya

Şeh

bulud

yağış

Duman

Слайд 13

Kənd təsərrüfatında yaz vaxtı torpağı şumlayan zaman kotan arxasında gələn dırmıq

Kənd təsərrüfatında yaz vaxtı torpağı şumlayan zaman kotan arxasında gələn dırmıq


torpaqda olan kapilyarları dağıdır. Bunu hansı səbəbdən edirlər. Bu prosesin xeyri nədir?

Tapşırıq

Слайд 14

Tədqiqat Sualı Buxarın sürəti hansı amillərdən asılıdır?

Tədqiqat Sualı

Buxarın sürəti hansı amillərdən asılıdır?

Слайд 15

Tədqiqatın aparılması. Şagirdləri qruplara ayırıram. Hər qrupa ad verirəm, uşaqlara tapşırıqlar yazılmış Iş vərəqləri paylayıram.

Tədqiqatın aparılması.

Şagirdləri qruplara ayırıram. Hər qrupa
ad verirəm, uşaqlara tapşırıqlar yazılmış

vərəqləri paylayıram.
Слайд 16

I qrup - buxar II qrup - temperatur III qrup - sahə IV qrup - süret

I qrup - buxar
II qrup - temperatur
III qrup

- sahə
IV qrup - süret
Слайд 17

Buxar qrupu - filtir kağızının üzərinə pipetka vasitəsilə bir damcı su,

Buxar qrupu

- filtir kağızının üzərinə pipetka vasitəsilə bir damcı su,

spirt ve bitgi yağı tökün;
- mayelərin buxarlanmasını izləyin;
- mayenin buxarlanma sürətinin mayenin növündən asılı olmasından nəticə çıxarın;
- mayelərin qruluşı haqqında biliklərdən istifadə edərək hadisəni izah edin;
- təcrübə ilə bağlı olan həyatı misallar gətirin

Temperatur qrupu

-pipetkanın köməyi ilə filtir kağızı üzərinə soyuq və isti su damcisi əlavə edin;
-hansının daha tez buxarlandığına nəzər yetirin;
-buxarlanmanın sürətinin temperaturdan asılı olmasi haqqında nəticə çıxarın;
-təcrübə ilə bağlı olan həyati misallar gətirin.

Слайд 18

- Filtir kağızı üzərinə iki yerdə spirt damcısı tökün, birini yelpik

- Filtir kağızı üzərinə iki yerdə spirt damcısı tökün, birini yelpik

vasitəsilə yelləyin;
- hansının daha tez buxarlandığına nəzarət edin;
- buxarlanma sürətinin hava axınından asılılığı haqqında nəticə çıxarın;
- maye molekullarının düzülüşü haqqında biliklərinizdən istifadə edərək, hava axınının buxarlanmaya təsirini izah edin;
- təcrübə ilə bağlı həyatdan misallar gətirin

-şüşə üzrinə 1 damcı spirt tökün, digərinin ürərinə spirt damcısını yayın;
- mayenin buxarlanmasına nəzarət edin;
- buxarlanmanın mayenin səthinin sahəsindən asılılığı haqqında nəticə çıxarın
- təcrübə ilə bağlı həyatdan misallar gətirin.

Sürət qrupu

Sahə qrupu

Слайд 19

Qruplar təqdimat edirlər.Qrup nümayəndəri çıxış edir və sinfi öz qrup nəticələri

Qruplar təqdimat edirlər.Qrup nümayəndəri
çıxış edir və sinfi öz qrup nəticələri

ilə tanış edir.İnformasiya mübadiləsi baş velərir.

Məlumat mübadiləsi

Слайд 20

Məlumat müzakirəsi Təqdim olunan işlər muzakirə olunur, səhvlər üzərində iş aparılır və əlavələr olunur.

Məlumat müzakirəsi

Təqdim olunan işlər muzakirə olunur, səhvlər üzərində iş aparılır və
əlavələr

olunur.


Слайд 21

NƏTİCƏ

NƏTİCƏ

Слайд 22

Buradan belə bir nəticəyə gəlirik ki, buxarlanmanın sürəti mayenin növündən, temperaturdan,

Buradan belə bir nəticəyə gəlirik ki, buxarlanmanın sürəti mayenin növündən,
temperaturdan, sərbəst

səthinin sahəsindən və maye üzərində olan təzyiqdən
asılıdır.
Molekullar arası cazibə qüvvələri zəif olan aseton, efir və spirt kimi mayelər sürətlə
buxarlanır, onlar uçucu mayelərdir.
Temperatur yüksələndə buxarlanma sürətlənir. Bu onunla izah edilir ki, böyük sürətlə
hərəkət edən molekulların sayı artır.
Nəlbəkiyə və stəkana eyni miqdarda və eyni temperaturlu su tökək. Gğrərik ki,
nəlbəkidəki su tez buxarlanir. Bu onunla izah edilir ki, mayenin sərbəst səthinin
sahəsi böyük olanda buxarlanan molekulların sayı artır.
Külək maye buxarlarını özü ilə aparır və buxar malekullarının mayeyə qayıtma
Imkanı azalmaqla yanaşı, maye üzərindəki buxarın təzyiqini azaldır. Deməli, küləkli
havada maye daha sürətlə buxarlanır.
Maye buxarlanarkən enerji udulur. Buxarın kondensasiyası zamanı isə enerji
ayrılır.
Слайд 23