Аҳолини стоматологик касалланиши ва уни ўрганиш усуллари

Август 22, 2022

Главная
Медицина
Аҳолини стоматологик касалланиши ва уни ўрганиш усуллари

Содержание

2. Касалланиш деганда - аҳоли орасида ёки унинг айрим гуруҳлари ичида тарқалган касалликлар тушунилади.
3. Касалланиш аҳоли саломатлик ҳолатини кўрсатувчи асосий кўрсаткичлардан бири ҳисобланади; Касалланишлар соғлиқни сақлаш муассасалари иш фаолиятининг сифати
4. Патологиялар типлари
7. Касалланишни ўрганиш усуллари Аҳоли касалланиши 3 хил усул ёрдамида ўрганилади: тиббий муассасага мурожаатига кўра, тиббий кўриклар
8. Умумий касалланиш Сурункали касаллликлар йилда бир марта беморнинг биринчи мурожаатида ҳисобга олинади. Жорий йилда сурункали касаллик
9. Ноэпидемик касалланишлар Ноэпидемик касалланишни ўрганиш манбаи бўлиб 089/ҳ, 090/ҳ, 092/ҳ – шакллари ҳаётда биринчи бор ёмон
10. ЮҚУМЛИ КАСАЛЛИКЛАР БИЛАН КАСАЛЛАНИШ Юқумли касалликларни ўрганиш манбаи бўлиб 058/ҳ шаклдаги “шошилинч хабарнома” хизмат қилади. Аниқланган
11. Юқумли касалликлар Ўта хавфли юқумли касалликларга шошилинч хабарнома касаллик аниқланган захоти зудлик билан тўлдирилиб, 12 соат
12. Вақтинча меҳнат қобилиятини йўқотиш билан кечадиган касалланиш Вақтинча меҳнат қобилиятини йўқотиш билан кечадиган касалликлар фақат ишловчи
13. Тиббий кўриклар натижасида аниқланадиган касалланишлар Тиббий кўриклар турлари: Дастлабки Даврий Мақсадли Ҳар бир тиббий кўрикдан ўтганга
14. Шифохонада ётганларнинг касалланиши Шифохонадаги ўринлар сонини, мутахасислар сонини аниқлашда ва айрим ихтисослашган касалхоналарни ташкил этишни режалаштиришда
15. Шифохонада ётганларнинг касалланиши 3. Ҳар хил касалликлар бўйича беморларнинг шифохоналарда даволаниш муддати 4. Маълум касалликлар бўйича
16. Халқаро касалликлар таснифи 10 – қайта кўриб чиқилган ХКТ “Халқаро касалликлар таснифи ва соғлик билан боғлиқ
17. ХКТ – 10 Структураси Синфлар 21 Блоклар 258 3 та белгили рукнлар 2600 4 та белгили
18. I.Баъзи инфекцион ва паразитар касалликлар II. ўсмалар III. Қон ва қон яратувчи аъзолар касалликлари IV.Эндокрин тизими
19. Ўзбекистонда бирламчи касалланиш даражаси (100 000 аҳолига) 46144,2 39429,5 41930,5 30000 31000 32000 33000 34000 35000
20. ДПМда рўйхатга олинган умумий касалланиш
21. Ўлим сабаблар асосида касалланишни ўрганиш. Касалланишни ушбу тури бўйича ўрганиш манбаларига киради: « Ўлганлиги тўғрисида врачлик
22. Ўзбекистонда бирламчи касалланиш структураси.
23. Умумий касалланиш структураси.
24. Ногиронлик сабаблари ( %) .
25. Ўлим сабаблари бўйича нозологик структура (%) бошқалар
26. Стоматологик касалланиш кариес ва бошқа стоматологик касалликлар тарқалганлиги – бу касаллик аниқланганларни умумий текширилганларга % лардаги
27. Стоматологик касалланиш Оғиз бўшлиғини гигиеник ҳолатини баҳолаш учун қуйидаги индекслар қўлланилади: 1. Оғиз бўшлиғи гигиенаси (индекслар
28. Аҳолини стоматологик статуси индикатори қили турли мамлакатларда қуйидаги индекслар КПО(з) ва КПО (п) КПО (з) Индекси
29. Масалан: 12 ёшли болани текширганда 2 та тишида вестибуляр юзасида даволанмаган кариес, 1 та тиши контакт
30. Турли регионларда тиш кариесини интенсивлигини таққослаш учун КПО ни ўртача индексидан фойдаланилади ЖССТ томонидан иккита асосий
31. Кариес тишлар тарқалганлиги – бу тиш кариесини битта белгисига бўлса хам эга бўлган шахслар миқдорига нисбати
32. Тиш кариесини тарқалганлигини бахолаш даражалари
34. Скачать презентацию

Слайд 2

Касалланиш деганда - аҳоли орасида ёки унинг айрим гуруҳлари ичида тарқалган

касалликлар тушунилади.

Слайд 3

Касалланиш аҳоли саломатлик ҳолатини кўрсатувчи асосий кўрсаткичлардан бири ҳисобланади;
Касалланишлар соғлиқни сақлаш

муассасалари иш фаолиятининг сифати ва самарасини кўрсатувчи асосий мезон
Касалланишларни ўрганиш ва уни камайтириш соғлиқни сақлаш, санитария-эпидемиология, ДПМларнинг ва барча врач мутахасисларнинг бош вазифаси ҳисобланади;
Касалликлар динамикасини ўрганиш натижасида аҳоли орасидаги патологик жараёнларнинг ўзгариши хақида маълумотга эга бўлинади;

Слайд 4

Патологиялар типлари

Слайд 5

Слайд 6

Слайд 7

Касалланишни ўрганиш усуллари
Аҳоли касалланиши 3 хил усул ёрдамида ўрганилади:
тиббий

муассасага мурожаатига кўра,
тиббий кўриклар натижасига кўра
ўлим сабаблари асосида
ЎзР ССВ ва Саломатлик институти ва тиббий статистика томонидан тасдиқланган ҳисобга олиш ҳужжатлари бўйича.

Слайд 8

Умумий касалланиш
Сурункали касаллликлар йилда бир марта беморнинг биринчи мурожаатида ҳисобга

олинади. Жорий йилда сурункали касаллик билан қайта мурожаат этганда, бу касаллик рўйхатга олинмайди.
Ўткир касалликлар йилда неча марта аниқланишидан қатъий назар беморларнинг ҳар бир мурожаатида рўйхатга олинади. Шу сабабли йил давомида битта одамда бир неча ўткир касалликлар рўйхатга олиниши мумкин.
Ҳар бир мурожаат этганда “Якуний ташҳисларнинг статистик талони” (ф-025-2/ҳ) тўлдирилади. Бунда барча янги касалликларга “+”, сурункали касалликлар эса “-” белгиси билан белгиланади.

Слайд 9

Ноэпидемик касалланишлар
Ноэпидемик касалланишни ўрганиш манбаи бўлиб 089/ҳ, 090/ҳ, 092/ҳ –

шакллари ҳаётда биринчи бор ёмон сифатли ўсмалар ташҳиси қўйилган беморлар тўғрисидаги хабарнома хизмат қилади. Бу шошилинч хабарномалар хар бир аниқланган касалликка тўлдирилади.

Слайд 10

ЮҚУМЛИ КАСАЛЛИКЛАР БИЛАН КАСАЛЛАНИШ
Юқумли касалликларни ўрганиш манбаи бўлиб 058/ҳ шаклдаги

“шошилинч хабарнома” хизмат қилади.
Аниқланган юқумли касаллик тўғрисида хабар бериш йўллари бўйича юқумли касалликлар 4 гуруҳга бўлинади:
1. Ўта хавфли юқумли касалликлар (вирусли геморрагик лихорадка, сибирская язва ва ....) Ҳар бир касаллик ва касал ҳақида махсус ахборот бериладиган касалликлар
2. карантинли юқумли касалликлар (вабо, ўлат, сариқ лихорадка)
3. ДСЭНМдан ташқари ихтисослаштирилган муассасаларга хабар берилувчи юқумли касалликлар (захм, сўзак... )
4. йиғма равишда маълумот берилувчи юқумли касалликлар (ЎРВИ, грипп)

Слайд 11

Юқумли касалликлар
Ўта хавфли юқумли касалликларга шошилинч хабарнома касаллик аниқланган захоти

зудлик билан тўлдирилиб, 12 соат мобайнида ДСЭНМ га берилиши лозим.
Карантин касалликлар бўйича шошилинч хабарнома ДСЭНМга аниқлангандан сўнг 24 соат ичида юборилиши лозим.
Учинчи гурух бўйича шошилинч хабарнома ДСЭНМ ва ихтисослаштирилган ДПМларига аниқлангандан сўнг 24 соат ичида юборилиши керак.
Тўртинчи гуруҳ бўйича эса шошилинч хабарномалар тўлдирилмайди ва хар ойда бир марта ДСЭНМга жамланган маълумотлар хисобот тариқасида берилади.

Слайд 12

Вақтинча меҳнат қобилиятини йўқотиш билан кечадиган касалланиш
Вақтинча меҳнат қобилиятини йўқотиш

билан кечадиган касалликлар фақат ишловчи аҳоли орасида ўрганилади. Уларнинг алоҳида гуруҳга ажратилишининг сабаби, улар нафақат аҳоли саломатлигига таъсир этади, балки иқтисодий томондан ҳам катта зарар келтиради. Бу касалликлар гуруҳини ўрганишда вақтинча меҳнат қобилиятини йўқотиш варақаси (касаллик варақаси) манба бўлиб хизмат қилади.

Слайд 13

Тиббий кўриклар натижасида аниқланадиган касалланишлар
Тиббий кўриклар турлари:
Дастлабки
Даврий
Мақсадли
Ҳар

бир тиббий кўрикдан ўтганга диспансер кузатувининг назорат картаси ф-030/ҳ тўлдирилади.

Слайд 14

Шифохонада ётганларнинг касалланиши
Шифохонадаги ўринлар сонини, мутахасислар сонини аниқлашда ва айрим

ихтисослашган касалхоналарни ташкил этишни режалаштиришда шифохонада даволанганлар сони билан бир қаторда уларнинг касалланиш кўрсаткичлари ҳам катта аҳамиятга эга.
Муқим шифохоналарда олинган маълумотларга асосланиб қуйидаги қўшимча кўрсаткичларни аниқлашимиз мумкин:
1. Ташҳис кўплиги, уоарнинг характери, асосий касалликлар, қўшимча касалликлар, уларнинг асорати
2. Врач қўйган ташҳиснинг сифати, уларнинг поликлиника ташҳислари ва ўлим юз берганда патологоанатомик ташхислар билан мослиги.

Слайд 15

Шифохонада ётганларнинг касалланиши
3. Ҳар хил касалликлар бўйича беморларнинг шифохоналарда даволаниш

муддати
4. Маълум касалликлар бўйича ўз вақтида касалхонага ётқизилганлиги
5. Шифохонада ётган беморларнинг ёш, жинс, касб, клиник бўлимлар бўйича структураси
6. Ҳар хил даволаш усулларининг самарадорлиги
7. Касалхонада даволанишларнинг оқибати – соғайиш, қисман соғайиш, ёмонлашиш, ўлим ҳолатлари.
8. Бир йил давомида маълум бир касаллик билан такрор ётқизишлар сони.

Слайд 16

Халқаро касалликлар таснифи
10 – қайта кўриб чиқилган ХКТ “Халқаро

касалликлар таснифи ва соғлик билан боғлиқ муаммолар” деб аталади. ХКТ – 10 1989 йилда қайта кўриб чиқилди, 1993 йил Жахон соғлиқни сақлаш Ассамблеяси сессиясида қабул қилинди. ЎзР ССВ нинг 2003 йил 31 сонли буйруғига кўра, ХКТ – 10 бизнинг республикада амалга киритиш бўйича тартиб ва чора-тадбирлар белгиланган. Ўзбек тилидаги нашри 2004 йил биринчи бор чоп этилди.

Слайд 17

ХКТ – 10 Структураси
Синфлар 21
Блоклар 258
3 та белгили рукнлар 2600
4

та белгили рунклар 26000
Подклассификации

Слайд 18

I.Баъзи инфекцион ва паразитар касалликлар
II. ўсмалар
III. Қон ва қон яратувчи аъзолар

касалликлари
IV.Эндокрин тизими касалликлари, овқатланиш тартибсизлиги ва моддалар алмашинуви бузилишлари
V. Руҳий бузилишлар ва хулқ-атвор бузилишлари
VI. Асаб тизими касалликлари
VII. Кўз ва унинг қўшимча аппарати касалликлари
VIII. Қулоқ ва сўрғичсимон ўсиқ касалликлари
IX. Қон айланиш тизими касалликлари
X. Нафас олиш тизими касалликлари
XI. Овқат ҳазм қилиш тизими касалликлари
XII. Тери ва тери ости клетчаткаси касалликлари
XIII. Суяк-мушак тизими ва қўшувчи тўқима касалликлари
XIV. Сийдик ажратиш тизими касалликлари
XV. Ҳомиладорлик, туғруқ ва туғруқдан кейинги давр
XVI. Перинатал даврла юзага келадиган баъзи ҳолатлар
XVII. Туғма аномалиялар (ривожланиш нуқсонлари), деформациялар ва хромосома бузилишлари
XVIII. Бошқа рукнларда тавсифланмаган клиник ва лаборатор текширувларда аниқланмаган, симптомлар, белги, меъёрдан четга чиқишлар
XIX. Ташқи сабаблар таъсирининг жарохатлари, захарланишлар ва айрим бошқа оқибатлар
XX. Касалланиш ва ўлимнинг ташқи сабаблари
XXI. Саломатлик холатига таъсир қилувчи омиллар ва соғлиқни сақлаш муассасаларига мурожаат қилиш.

Слайд 19

Ўзбекистонда бирламчи касалланиш даражаси (100 000 аҳолига)
46144,2
39429,5
41930,5
30000
31000
32000
33000
34000
35000
36000
37000
38000
39000
40000
41000
42000
43000
44000
45000
46000
47000
48000
49000
50000
51000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2010
2011
2012
2013
2014
2015

Слайд 20

ДПМда рўйхатга олинган умумий касалланиш

Слайд 21

Ўлим сабаблар асосида касалланишни ўрганиш.
Касалланишни ушбу тури бўйича ўрганиш манбаларига киради:

« Ўлганлиги тўғрисида врачлик гувоҳномаси» Ф №106/ҳ, « Перинатал ўлим тўғрисида врачлик гувоҳномаси» Ф №106 – 4.

Слайд 22

Ўзбекистонда бирламчи касалланиш структураси.

Слайд 23

Умумий касалланиш структураси.

Слайд 24

Ногиронлик сабаблари ( %) .

Слайд 25

Ўлим сабаблари бўйича нозологик структура (%)
бошқалар

Слайд 26

Стоматологик касалланиш
кариес ва бошқа стоматологик касалликлар тарқалганлиги – бу касаллик

аниқланганларни умумий текширилганларга % лардаги нисбати. Стоматологик касалликлар интенсивлиги – аниқ битта беморга ёки ўртача ўрганилаётган гурухлар учун хисобланган битта ёки бир нечта зарарланиш белгиларини миқдорий кўриниши

Слайд 27

Стоматологик касалланиш
Оғиз бўшлиғини гигиеник ҳолатини баҳолаш учун қуйидаги индекслар қўлланилади: 1.

Оғиз бўшлиғи гигиенаси (индекслар Э,М. Кузьмина; Федорова- Володкина; ва бошқ.) 2. Кариес (КПО). 3. Пародонт касалликлари (индекслар РМА, CPITN и CPI, Loe - Silness)

Слайд 28

Аҳолини стоматологик статуси индикатори қили турли мамлакатларда қуйидаги индекслар КПО(з)

ва КПО (п)

КПО (з) Индекси – бу битта текширилган беморда кариес (К), пломбаланган (П) ва суғуриб ташланган тишлар суммаси.
КПО (п) Индекси – бу битта беморда пломбаланган ва кариес билан ташҳисланган барча тиш юзалари суммаси, бунда суғуриб ташланган тиш 4 ёки 5 га тенг . Кариеснинг эрта шакллари, оқ ёки пигментланган доғлар ҳисобга олинмайди.

Слайд 29

Масалан: 12 ёшли болани текширганда 2 та тишида вестибуляр юзасида даволанмаган кариес,

1 та тиши контакт ва чайнаш юзасида пломба билан ва 1 та тиш олинган (55)

Индекс КПУ (з) = 2+1+1= 4

Слайд 30

Турли регионларда тиш кариесини интенсивлигини таққослаш учун КПО ни ўртача индексидан

фойдаланилади ЖССТ томонидан иккита асосий гурух 12 ёш ва 35- 44ёшли инсонларда

Слайд 31

Кариес тишлар тарқалганлиги – бу тиш кариесини битта белгисига бўлса хам

эга бўлган шахслар миқдорига нисбати ( Кариес, пломбаланган ёки олиб ташланган тишлар) умумий текширилганларга нисбати фоизларда.
Масалан: 120 киши текширилганда 60 тасида кариес, пломбаланган, суғуриб ташланган тишлар аниқланган
Тарқалганлик = 60*100/ 120 = 50%

Слайд 32

Аҳолини стоматологик касалланиши ва уни ўрганиш усуллари

Содержание

Касалланиш деганда - аҳоли орасида ёки унинг айрим гуруҳлари ичида тарқалган

Касалланиш аҳоли саломатлик ҳолатини кўрсатувчи асосий кўрсаткичлардан бири ҳисобланади;Касалланишлар соғлиқни сақлаш

Патологиялар типлари

Касалланишни ўрганиш усуллариАҳоли касалланиши 3 хил усул ёрдамида ўрганилади: тиббий

Умумий касалланиш Сурункали касаллликлар йилда бир марта беморнинг биринчи мурожаатида ҳисобга

Ноэпидемик касалланишлар Ноэпидемик касалланишни ўрганиш манбаи бўлиб 089/ҳ, 090/ҳ, 092/ҳ –

ЮҚУМЛИ КАСАЛЛИКЛАР БИЛАН КАСАЛЛАНИШ Юқумли касалликларни ўрганиш манбаи бўлиб 058/ҳ шаклдаги

Юқумли касалликлар Ўта хавфли юқумли касалликларга шошилинч хабарнома касаллик аниқланган захоти

Вақтинча меҳнат қобилиятини йўқотиш билан кечадиган касалланиш Вақтинча меҳнат қобилиятини йўқотиш

Тиббий кўриклар натижасида аниқланадиган касалланишлар Тиббий кўриклар турлари:Дастлабки ДаврийМақсадли Ҳар

Шифохонада ётганларнинг касалланиши Шифохонадаги ўринлар сонини, мутахасислар сонини аниқлашда ва айрим

Шифохонада ётганларнинг касалланиши 3. Ҳар хил касалликлар бўйича беморларнинг шифохоналарда даволаниш

Халқаро касалликлар таснифи 10 – қайта кўриб чиқилган ХКТ “Халқаро

ХКТ – 10 Структураси Синфлар 21Блоклар 2583 та белгили рукнлар 26004

I.Баъзи инфекцион ва паразитар касалликларII. ўсмаларIII. Қон ва қон яратувчи аъзолар

Ўзбекистонда бирламчи касалланиш даражаси (100 000 аҳолига)46144,239429,541930,53000031000320003300034000350003600037000380003900040000410004200043000440004500046000470004800049000500005100020012002200320042005200620072008201020112012201320142015