Көптүрлі жалқықты эритема

КӨПТҮРЛІ ЖАЛҚЫҚТЫ ЭРИТЕМА

Көптүрлі жалқықты қызарма
Erythema exudativum multiforme
Многоформная экссудативная эритема

Тері мен кілегей қабықтың шұғыл қабынуы нәтижесінде әртүрлі бөрткендердің (эритемалардың, көпіршік

ЭТИОЛОГИЯСЫ, ПАТОГЕНЕЗІ

Туындауында организмде орын тепкен стрептококкты және стафилококкты инфекция ошақтарының, қарапайым

ҚАЗҰМУ-ДЫҢ ТЕРАПИЯЛЫҚ СТОМАТОЛОГИЯ КАФЕДРАСЫНДАСЫ ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРІНІҢ ЗЕРТТЕУЛЕРІНЕ СҮЙЕНСЕК

25 %-да ауру қайталамалы

ПАТОГЕНЕЗІ:

Толық зерттелмеген.
Иммундық механизмдердің қатысы барлығына күмән келтіруге болмайды.
Сырқат адамдар терісінің қантамырларында

Аурудың жыл мезгілімен байланысы,
кейбір науқастардың аллергологиялық анамнезінің күрделенбеуі,
кейде аурудың

АНЫҚТАЛҒАН ЭТИОЛОГИЯЛЫҚ ФАКТОРЛАРЫНА СҮЙЕНУ НЕГІЗІНДЕ АУРУДЫҢ ЕКІ ТҮРІН АЖЫРАТАДЫ (А.Л.МАШКИЛЛЕЙСОН, 1965,

ИНФЕКЦИЯЛЫ-АЛЛЕРГИЯЛЫҚ ТҮРІ

Көбінесе көктем-күз айларында кенеттен жедел басталады:
- басы ауырып,
-

АУЫЗ КІЛЕГЕЙ ҚАБЫҒЫНДА

Қатты қызарып ісінген немесе эритемалы ошақтар
Күлбіреуік – көпіршік бөрткендер
Эрозия

АУЫЗ КІЛІГЕЙ ҚАБЫҒЫНДА БӨРТКЕНДЕРДІҢ ЖИІ ОРНАЛАСАТЫН АЙМАҒЫ:

Еріндердің қызыл жиегі;
Ауыз қуысының

БАРЛЫҚ АТАЛҒАН АЙМАҚТАР ҚАТАР ТҰТАС ЖАРАҚАТТАЛҒАН КЕЗІНДЕГІ СУБЪЕКТИВТІ БЕЛГІЛЕР

Қатты ауыру

АУЫЗ КІЛЕГЕЙ ҚАБЫҒЫ МЕН ҚАТАР ТЕРІ ЖАРАҚАТТАНҒАН КЕЗДЕ ШЫҒАТЫН БӨРТКЕНДЕР:

қызармалы ошақтар

“КОКАРДА СИЯҚТЫ БӨРТПЕ”

Диаметрі 17-20 мм дақ;
орта бөлігі төмен оранласқан, көкшіл түсті;

“КОКАРДАЛАРДЫҢ” ОРНАЛАСАТЫН ЖЕРЛЕРІ:

Қолдың және аяқтың сыртқы беттері;
Білектің, иықтың және балтырдың

ТОКСИКО-АЛЛЕРГИЯЛЫҚ ТҮРІ

себебі – дәрі-дәрмекті қабылдау ;
Жедел басталады ;
Жоғарғы аталған бөртпелер шығады;

ТОКСИКО-АЛЛЕРГИЯЛЫҚ ТҮРІНДЕ БОЛМАЙТЫН ЖАҒДАЙЛАР:

Аурудың жедел басталуы суық тиюмен және ЖРВИ-лы ауруларымен

СТИВЕНС-ДЖОНСОН СИНДРОМЫ

КЖЭ-ның ең ауыр түрі.
Алғаш рет аурудың белгілерін 1922ж. Американдық педиатрлар

КЛИНИКАЛЫҚ БЕЛГІЛЕРІ

Дене қызуының шұғыл көтеріліуі, буындары сыздап, тамақтың қатты жұтқызбай ауруы

Ауыз, жұтқыншақ, көмей, кеңірдек кілегей қабық беттерінде кулбіреуік және көпіршік бөрткендер
Үлкен

Аймақтық лимфа түйіндері ұлғайяды, аурады.
Басқа ағзалардың (көздің, мұрынның, жыныс мүшелерінің) кілегей

САРАПТАМАЛЫ ДИАГНОСТИКА

Екі түрін бір-бірінен
Акантолиздеуші кулбіреукше
Жедел герпестік қабынуы
Екіншілік мерез

ЕКІ ТҮРІН БІР БІРІНЕН

Токсикоаллергиялық түрі – тек қана себепті дәрі-дәрмекті қолданғанда

АКАНТОЛИЗДЕУШІ КУЛБІРЕУКШЕ

жедел басталмайды
Науқас адамның ыстығы көтерілмейді
Жыл мезгілімен байланысы жоқ

ЖЕДЕЛ ГЕРПЕСТІК ҚАБЫНУЫ

Көпіршіктер топтасып орналасады,
Эрозиялардың жиектері тегіс емес,
Қырмаларда, жағынды-таңбаларда көпядролы алып

ЕКІНШІЛІК МЕРЕЗ

папуларадың табанында ауырмайтын инфильтрациясы бар
Қырмаларда бозғылт трепонема бар
Аймақтық лимфа түйіндері

ЛАЙЕЛЛ СИНДРОМЫ

Уытты эпидермальды некролиздену
Эпидермальный токсический некролиз
Epidermalis toxica necrolysis
Алғашқы 1956 жылы,

ЛАЙЕЛЛ СИНДРОМЫ

Тері және кілегей қабықтың эпителий қабатының некролизденуі.
“күйген тері синдромы”
30-50% жағдайда

НАУҚАСТЫ АУРУДЫҢ ДАМУ КЕЗІНДЕГІ ТЕКСЕРУ ЖОСПАРЫ

1) қанның жалпы анализі, микрореакция;
2) Никольский

КЕШЕНДІ СИМПТОМАТИКАЛЫҚ ЕМ

Уыттануын азайту
Десенсибилизациялануды күшейту
Жалпы жағдайды жақсарту
Ауыздағы жарақат ошағының жазылуының

ЖЕҢІЛ ДӘРЕЖЕСІ

Жалпылай ем
– натрий салицилат 0,5-1,0 г. Тәулігіне 4 рет
Антигистаминдік

ОРТА ДӘРЕЖЕСІ

Жоғарыда аталған дәрілер
Дене қызыуын төмендететін дәрілер
Натрий тиосульфат 30% ертіндісі 10

АУЫР ДӘРЕЖЕСІ (ИНФЕКЦИЯЛЫ-АЛЛЕРГИЯЛЫҚ ТҮРІ)

Кең спектрлі антибиотиктер
Преднизолон күніне 20-30 мг, 5-7 күннен

СТИВЕНС-ДЖОНС СИНДРОМЫ

Аурухана жағдайында емдеу қажет
Преднизолон үлкен мөлшерін – 60-80 мг
Уытсыздандырушы дәрілер

ТОКСИКО-АЛЛЕРГИЯЛЫҚ ТҮРІ

Дәрі-аллергенді анықтап және оны қабылдауды тоқтату
Емді жоғарыда көрсетілгендей жарақаттың ауырлығына

ЖЕРГІЛІКТІ ЕМІНІҢ МАҚСАТЫ

Ауыру сезімін азайту.
Қабыну үрдісін тежеу.
Екіншілік инфекция қосылуының алдын алу.
Жаралы

ЖЕРГІЛІКТІ ЕМІ:

Жансыздандыру - жергілікті анестетиктерді бастырма ретінде немесе ауызды булау үшін

Жұмсақ тіс қақтарды алу
Өліеттенген тіндерді протеолитиздеуші ферменттермен (трипсин, химотрипсин) бастырма қойып-ыдыратып

Эрозиялы ошақтардың жазылуын тездететін дәрілермен бастырма қою – каротолин, итмұрын және

ТЕРІ БЕТІНДЕ

Жалқықты бөрткендерді кортикостероидты және мырышты жақпалармен оңдеу
Құрғақ бөрткендерді оңдеудің қажеті

КЕШЕНДІ ЕМНІҢ ҚҰРАМЫНА ФИЗИОТЕРАПИЯЛЫҚ ЕМДЕУ ЖАТАДЫ:

Ультракүлгін сәулесі
Озонмен емдеу
Гелий-неон лазерінің сәулесі
биоптрон

АУРУДЫҢ ҚАЙТАЛАМА АРАЛЫҚ КЕЗЕҢІНДЕ СПЕЦИФИКАЛЫҚ ГИПОСЕНСИБИЛИЗАЦИЯЛАУ

Стафилококкты анатоксиндерді енгізу
Гистоглобин – тері астына

ЕКІНШІЛІК ИНФЕКЦИЯ ҚОСЫЛҒАН КЕЗІНДЕ:

Кең спектрлі антибиотиктер (сифлокс, цифран, ципролет, сумамед, цефтриабол

ИММУНДЫҚ ЖҮЙЕНІҢ ҚЫЗМЕТІН ҚАЛПЫНА КЕЛТІРУ

Левамизол (декарис) – 150 мг 2 күн