Кіріспе. Биостатистика пәні. Деректер түрлері

Дәріс жоспары:

Биостатистика пәні мен міндеттері.
Деректер:
а) Деректер түрлері
б) Деректерді өлшеу

XXI ғасыр – дәлелді медицина ғасыры.
Медицинада нақты ғылымдар әдістері, соның ішінде

Дәлелді медицинаның мәні неде?

Д. м. медициналық практика есептерін шешу барысында сенімділігі

Статистика

- Бұл кездейсоқ деректер арасынан заңдылықтарды көруге, олардың ішіндегі нық байланыстарды

Статистика

Бұл деректерді (бақылау нәтижелерін) жинау, топтау, жүйелеу, сипаттау, талдау және түсіндіру.

Статистика

өндірістік,
ауылшаруашылық,
коммуналды,
сот,
және т.б.,
биологиялық – медицина мен

Биологиялық статистика

- Биологиялық нысандарды табиғи және экспериментті түрде зерттеулерді жоспарлау мен

Петр Фомич Рокицкий (1882-1977)
1967 ж. алғаш рет биологиялық статистика терминін енгізді.
Жалпы

Биометрия

Математикалық әдістерді тіршілік иелерін зерттеу үшін қолдану туралы ғылым.
Ғылыми негізделген

Биометрияның негізін қалаушылар

GALTON,
FRANCIS
1822-1911

PEARSON,
KARL
1857-1936

Ronald Aylmer Fisher
1890 - 1962

Практикалық дәрігер қазіргі заманғы статистикалық тілді түсінуі және қазіргі заманғы

Биостатистика-пән ретінде

Пәні – биологиялық статистиканың негізгі жағдайлары мен әдістері.
Пән мақсаты –

Деректер құрылымы

Деректер

Сапалық

Сандық

Категориялық:
реттелмеген

Реттік:
реттелген

Дискретті

Үздіксіз

Интервалды шкала

Қатынастар шкаласы

Мөлшерлік (сандық) деректер

Үздіксіз :
Деректер берілген диапазондағы (кесіндідегі) кез келген сандық мәнді

Сапалық деректер

Номиналды немесе категориялық(классификациялық):
Деректер , атаулары белгінің мәндерін немесе классификациялық

Сапалық деректер

Реттік (рангілік):
Категориялар (градациялар, деңгейлер) мәндердің салыстырмалы маңыздылығы шкаласына сәйкес логикалық

Сапалық деректер

Бинарлы немесе дихотомиялық:
Екі қиылыспайтын номиналды немесе категориялы деректер.
Мысалдар: өлі

Мөлшерлік (сандық) деректер

Айнымалылар қандай да бір сандық мәнді қабылдайды.
Дискретті сандық:
Деректер тек

Туынды деректер

Проценттер:
Емдеу кезіндегі аурудың жағдайын бағалау үшін қолданылады.
Мысалы, 1 с

Деректерді өлшеу шкалалары

Бағытталған, арнайы ұйымдастырылған медицина-биологиялық тәжірибенің қажетті құрамдас бөлігі өлшеу

Өлшеу шкалаларының негізгі түрлері:

Номиналды немесе категориялы,
Реттік немесе бағалық,
Интервалдық,
Қатынастар шкаласы.

Номиналды немесе категориялы шкала

Айнымалылар әрқайсысы сол айнымалыға тән қандай да бір

Реттік немесе бағалау шкаласы

Шамалар мәндері бойынша реттелуі мүмкін (мысалы, өлшем, құндылық,

Интервалдық шкала

Бақылаулар арасындағы аралықтар белгілі бір өлшем бірлігімен өрнектеледі.
Интервалдық шкала

Қатынастар шкаласы

Екі бақылаудың мәндерінің қатынасы алынады.Санақ басы анықталған және бекітілген. Өлшеу

Деректерді графиктік түрде кескіндеу

Қолданылуы:
Деректердің құрылымы мен сипаттық ерекшеліктерін танып білу үшін;
Деректердегі

Дискретті деректерді графиктік түрде кескіндеу

Кесте
Бағаналы диаграмма
Пиктограмма
Дөңгелек диаграмма
График
Нүктелік график

Үздіксіз деректерді графиктік түрде кескіндеу

Гистограмма
«Жапырақты сабақ» диаграммасы
«Мұртты жәшік» диаграммасы

Аралас деректерді графикті түрде кескіндеу

Шашылу диаграммасы

Бағаналы диаграмма

Дөңгелек диаграмма

Сегменттелген бағаналы диаграмма

Гистограмма
Жаңа туылған нәрестенің денесінің салмағы

Екі өлшемді график
Жаңа туылған баланың дене массасы мен анасының жасы арасындағы

Литература:

Лукьянова Е.А. Медицинская статистика. – М: Изд. РУДН, 2002.
Реброва О.Ю. Статистический