Менингиттер.Энцефалиттер.Ми ісінуі

Менингит –ми мен жұлын қабаттарын зақымдай отырып жүретін орталық жүйке жүйесінің

Этиологияға сәйкес жіктелуі:
бактериялық (пневмококк, туберкулез, менингококк және т.б.)
вирустық (Энтеровирус Coxsackie және

Классификация

Қабыну процесінің табиғаты бойынша жіктелуі:
іріңді (нейтрофилдер басым басым ми асқазан

Процестің таралуы:
жалпыланған
шектеулі
Аурудың қарқынынан:
найзағай тез
өткір
субакутальді
созылмалы
Ауырлығы бойынша:
жеңіл
орташа ауыр
ауыр
өте ауыр

Менингиттердің жіктелуі

Менингиттердің синдромальды диагностикасы

1. жалпымилық симптомдар;
2. менингеальды синдром;
3. жұқпалы

Жалпымилық симптоматика
бас ауруы
құсу
эпилептикалық тырысулар
психомоторлы қозу
есеңгіреу, сопор, кома
сандырақ, галлюцинациялар,
дезориентация

Менингеальды синдром

жалпы гиперестезия
«жамылғы симптомы»
желке бұлшықеттерінің ригидтілігі
«бүк түскен ит» қалпы
Керниг симптомы
Брудзинский

Менингитке шалдыққан науқастың қалпы

А сурет – Керниг симптомы В сурет– желке бұлшықеттерінің ригидтілігі

Брудзинский симптомы (жоғарғы)

Брудзинский симптомы (ортаңғы)

Брудзинский симптомы (төменгі)

Балалардағы Лессаж синдромы (1 – сау, 2 – науқас)

Қабынулық ауру синдромы
Қалшылдау
Ыстықтау сезімі
Дене қызуының жоғарылауы
Перифериялық қандағы қабынулық өзгерістер
Катаральды өзгерістер: ларинготрахеит,

Жұлын – ми сұйықтығының қалыпты көрсеткіштері

Ликвордағы қабынулық өзгерістер синдромы
Ликворлық қысым, жатқан қалыпта > 200 мм

Менингококкты менингит (1)
Цереброспинальды эпидемиялық менингит - менингококкты инфекцияның формасы
Қалтыраумен жедел

Менингококкты менингит (2)
Қызба – дұрыс емес типте өтеді, ауыр жағдайларда терморегуляцияның

Менингококкты менингит (3)

Ауыр жағдайларда – геморрагиялық және петехиальды, пурпуралық бөртпе тән.

Менингококкты менингиттің емі
Кешенді болуы тиіс
Этиотропты терапия
Патогенетикалық терапия
Бензилпенициллин 200 000 –

Екіншілік іріңді менингиттер

Инфекцияның тарау жолдары:
гематогенді жол (септицемияда немесе

Іріңді менингиттердің синдромальды диагностикасы

1. жалпы милық симптомдар
2. менингеальды

Екіншілік іріңді менингиттредің емі

Инфекцияның біріншілік ошағы табылса (мысалы, іріңді ортаңғы отит,

Екіншілік іріңді менингиттердің антибактериальды терапиясы

Іріңді менингит кезіндегі негізгі антибиотиктер (1)

Іріңді менингит кезіндегі негізгі антибиотиктер (2)

Серозды менингит

Түрлі инфекциялық аурулар кезінде дамуы мүмкін: бактериальды (туберкулез, сифилис, лептоспироз

Жедел серозды менингит вирусты инфекция салдары болып келеді.

Ликвор - лимфоцитарлы

Асқынбаған вирусты менингитке тән емес:

Сананың терең бұзылысы.
10 күнге дейін сақталатын

Энтеровирусты менингиттің ерекшеліктері

энтеровирустар - серозды менингиттің жиі кездесетін қоздырғышы.
Жиі жаз

Эпидемиялық паротитті менингит. Ерекшеліктері:

Жиі күздің соңында немесе көктемнің басында пайда болады.

Хориолимфоцитарлы менингит ерекшелігі

Күздің соңында және қыста пайда болады.
Үй тышқандарының бөлінділері

Серозды вирусты менингиттердің емі (1)

Симптоматикалық ем:
Төсектік режим,
анальгетиктер,

Серозды вирусты менингиттердің емі(2)
Егер бактериальды менингитті жоққа шығару мүмкін болмаса, эмпирикалық

Туберкулезді менингит (1)
Екіншілік, серозды, бактериальды.
әдетте жыл бойы, әсіресе – қыс

Туберкулезді менингит (2)
Менингеальді синдром біртіндеп дамиды
Көз қозғалыс бұзылыстары: қылилық, заттардың екі

Туберкулезді менингит кезіндегі ликвор

Ликворда 1 мкл 100-500 клетка, лимфоциттер – 60%,

Туберкулезді менингиттің терапиясы

Энцефалиттер

Энцефалиттер – негізін инфекциялық, инфекциялық – аллергиялық, аллергиялық үрдістер алатын, ОЖЖ

Энцефалиттердің жіктелуі
Біріншілік және екіншілік
Вирусты және бактериальды
Белгісіз және белгілі қоздырғыш.
Мезгілдік

I.    Біріншілік энцефалиттер

А. Вирусты:
1.  Арбовирусты (мезгілдік, трансмиссивтік): - кенелік (көктем-жаз, орыс,

II.  Екіншілік энцефалиттер
экзантемды инфекциялыр (қызылша, қызамық,
желшешек).
- поствакцинальды (АКДС,

Энцефалиттер диагностикасы
Жалпы инфекциялық синдром
Менингеальды синдром
Жалпы милық симптоматика
Ликвордағы қабынулық өзгерістер синдромы: қысымның

Энцефалитикалық синдром

Сананың терең бұзылыстары.
Афазия,
Тырысу синдромы
Орталық генезді ЖҚЖ және

Кене энцефалиті. Этиология және эпидемиология.
Арбовирустар тобына жататын нейротропты вируспен шақырылады.
Мезгілділік

ЭПИДЕМИОЛОГИЯ

Резервуар иксода кенелері.
(Akarina) кенелері өрмекші тәріздес тұқымдасына жатады (Arachnoidea).

а - Ixodes persulcatus; б — Detmacentor silvarum; в - Haemophysalis

Әйелдер мен еркектер тең дәрежеде ауырады.
Жас топтары әр түрлі
Түрлі мамандық.

Ер жынысты кене

Әйел жынысты кене

Кене энцефалитінің патогенезі
Қоздырғыштың ену қақпасы тері тамырлары, бұл жерде ол тез

Кене энцефалитінің клиникалық кезеңдері

Бірінші кезең - зақымдалу, ары қарай – инкубациялық

Кене энцефалитінің жіктелуі

Ошақтық форма:
1) менингоэнцефалитикалық,
2) полиоэнцефаломиелитикалық (бағанды спинальды)
3) полиоэнцефалитикалық

Кене энцефалитінің диагностикасы
менингеальды симптомдар;
қолдардың әлсіз проксимальді параличтері немесе парезі,

Кене энцефалитінің лабораториялық диагностикасы
ЭТЖ 20-30 мм/ч, 30%-лейкопения, 20-25% - шамалы лейкоцитоз.

Кене энцефалитінің емі

Аурудың басында барынша тыныштық, қозғалыстың азайтылуы керек. Стационарға барынша

Кене энцефалитінің этиологиялық терапиясы

Препараттардың үш тобы
1. Серотерапия препарттары.
- Энцефалитке қарсы

Патогенетикалық терапия

Дегидратациялық, жүрек – қантамырлық заттар, симптоматикалық терапия.
Антибиотиктер – егер

Профилактика
Индивидуальды қорғаныс және профилактика мақсатындағы шараларды қамтиды.
Оқу – ағарту шаралары

Япониялық энцефалит (маса энцефалиті, энцефалит В)

Этиология. Қоздырғыш— РНК-құрамды арбовирус. Термолабильді, дезинфекциялық

Эпидемиология
Табиғаттағы негізгі резервуар — жабайы сүтқоректілер мен құстар. Клиникалық көріністерсіз вирусемия

Масалық энцефалит патогенезі.

Маса шаққан кезде қоздырғыш вирусы маса сілекейімен бірге

Ауру клиникасы (1)

Жасырын кезең 8 ден 14 күн.
Ауру кенеттен басталады:

Қанның жалпы анализі

лейкоцитоз 15 000—20 000 нейтрофилез.
ЭТЖ жоғарылауы 20—30

Спецификалық лабораторлы диагностика

Спецификалық диагностика қоздырғышты бөліп алу (алғашқы 7 күнде қаннан,

Емі мен профилактикасы

Алғашқы күндері ауырып болған адамның ағзасынан 20—30 мл қан

Герпетикалық энцефалит -
Спорадиялық энцефалиттің ең жиі және ауыр формасы.
Ошақ локализациясы

Қосымша диагностикалық әжістер
Ликворда лимфоцитарлы плеоцитоз, ақуыздың шамалы жоғарылауы, глюкозаның қалыпты мөлшері.

Герпетикалық энцефалиттің емі
ГЭ күмән туғанда (зертханалық анализдердің қорытындысы шыққанға дейін) ацикловир

Ми ісінулері

БАС МИ ІСІНУІ- ми тініне, тін аралық кеңістікке шектен тыс сұйықтықтың

Себептері

Бас ми қанайналымының ишемиялық және геморрагиялық типте бұзылысы

Бас ми жарақаты

Мидың ісікті

Жатырішілік гипоксия

Туу кезіндегі травма

Жатыр ішілік инфекция

Нерв жүйесінің тума аурулары

Тума ми

Вазогенді бас ми ісінуі
Цитотоксикалық бас ми ісінуі
Осмотикалық бас

Клетка ішілік сұйықтық жиналуы байқалады. Ол натрий-калий насосына тәуелді ми

Көбіне осы түрі дамиды. Ол ГЭБ функциясы бұзылуынан дамиды. Оның

Осмотикалық түрі

ГЭБ функциясы өзгеруінсіз ми тіні гиперосмолярлығы нәтиже-сінде дамиды. Метаболитикалық энцефалопатияда,

Интерстициалды түрі

Бүйір қараншалардан судың ми тініне өтуі нәтижесінде дамиды

Егер біріншілік ауру өте ауыр және емдеуге келмесе, онда өзіндік механизм

Организмнің әртүрлі тіндерінің ісінуі- аса қауіпті емес және анық көрініс көп

Бас ми ісінулері

Локальді

Генерализденген

Белгілі шектелген аймағы бар, бас миының қоршаған патологиясынан- абцесс, гематома, киста,

Бүкіл миға жайылады, бас ми травмасының, интоксикацияның, гипертензионды энцефалопатия,қан қысымының жоғарылауы

симптомдары

Қатты бас ауру(мигрень)

Бастың шүйде, төбе, самай, маңдай бөлімдеріне таралатын

Жеңілдік әкелмейтін

Мишық ісінуі кезіндегі болатын ошақты симптомдар

диагностикасы

Неврологиялық тексеру

МРТ, КТ,рентгенография( ісіктің локализациясы мен көлемін анықтау үшін)

Жалпы қан

Емі

Консервативті (дегидротациялық,метаболитикалық, миорелаксанттар, құрысуға қарсы ем, оксигенотерапия) Хирургиялық(себеп болған патологияны

Дегидротациялық терапия

Ілмекті диуретиктер – Са дің реабсорбциясын төмендетеді, зәрмен көптеп

Оксигенотерапия (өкпені жасанды желдендіру)
Метаболитикалық препараттар (актовегин,цераксон,мексидол)
Кортикостероидтар (ГЭБ функциясын жақсартады,ісіну дамуын тежейді)
Преднизолон,метилпреднизолон,дексаметазон,гидрокортизон,альдостерон
Миорелаксанттар

Гипотензивті ем

Артериалды гипертензиясы болса (сист. арт. қысым-200 мм с.б.б, диаст.арт. қысым-110

Декомпинсирленген краниоэктомия-бас ми ішілік қысым төмендейді;
Бас ми ісінуіне себеп болған себепті

Асқынуы

Тыныс бұзылысы
Эпилепсия
Деменция
Паралич
Көру,есту, координация бұзылысы

Дислокационды синдром (ми бағаны,ми тіні, мишық қысылуынан)

Өлім

Профилактика

Автомобильде қауіпсіздік ременін тағу,велосипедпен роликпен жүргенде, құрылыста істегенде егер травма