Совет чорында дини шигърият

Слайд 2

Төп фикерем: Совет заманында югары дини әдәбият юкка чыкмады. Киресенчә, билгеле

Төп фикерем:
Совет заманында югары дини әдәбият юкка чыкмады. Киресенчә, билгеле даирәләрдә

төп традицияларны саклап, эчтәлеген замана шартларына туры китереп, ул үсеш тапкан. Гомүмән, дини шигърият ул вакытта мөстәкыйль бер әдәби тармакка әйләнә: Язучылар Берлегенең “рәсми әдәбият”тан аермалы буларак, дини шигърият гарәп язуыннан баш тартмый, дини үзаңны беренче планга куя һәм татар әдәби традицияләрен дәвам итә.
Слайд 3

Шигъриятнең төрләре: Тәрҗемәләр (Мөкәрәмә Вәлиева, Барда авылы, 1945) Автобиографик, көндәлек шигырьләр

Шигъриятнең төрләре:
Тәрҗемәләр (Мөкәрәмә Вәлиева, Барда авылы, 1945)
Автобиографик, көндәлек шигырьләр (XX гасыр

башында – Газиза Сәмитова (Хаҗи Тархан), сугыштан соң – мөфти Габделбари Исаев (Уфа, Ленинград)
Бәхес (рәддия) шигырьләре (Гөмәр Дашкин, Әләзән авылы)
Хәбсият шигърияте (Хамза Торушев)
Суфичылык (Кыяметдин әл-Кадыйри)
Слайд 4


Слайд 5


Слайд 6

Слайд 7

Слайд 8

Слайд 9

Слайд 10

Слайд 11

Кызык өчен яздым: Кайтып җиттең илләргә // Туган-үскән җирләргә Ләкин шунысы

Кызык өчен яздым:
Кайтып җиттең илләргә // Туган-үскән җирләргә
Ләкин шунысы гына авыр

– // Якынлаштык гүрләргә.
Танышлар да калмаган // Кемгә сәлам бирергә
Исәнлекне белү өчен // Беркем килми күрергә
Гомерләр байтак үткән // Замандашларым беткән.
Шулай булгач, нишләргә соң // Безгәдә вакыт җиткән
Бар да яңа халыклар // Һич танышлар калмаган
Гомерем, узгансың, сизмәдем. // Вәт бит ничек алдаган!
Хәерле булсын, дидем // Узганы узган инде
Син дә юлга чыгарга // Тизрәк сызган инде.
Тәһарәтең дә алган // Тик күз йөмасың калган
Нинди оста алдады // Ич бу дөнья бит ялган
Габделбари Исаев, 29 декабрь 1977нче ел.
Бу шигырьне бер минутта чыгардым.
Слайд 12

Мөхәммәдия көенә Исең киткеч гаҗәп хәлләр // Үтеп китте гомерләрдә Ничә

Мөхәммәдия көенә
Исең киткеч гаҗәп хәлләр // Үтеп китте гомерләрдә
Ничә төрле фикерләр

кермәде безнең күңелләргә // Каюлар әйтә: «Мин изге»,
Ә башкалар: «Явыз», - дип // Шулай алар талашалар,
Гомерне уздыралар тик // Фикерләре үтә ханән,
Ник аңламыйлар, белмиләр // Юлына һич кермиләр
Менә шундый тәрәккыйсез // Таралашкан дәверләрдә,
Каюлары һәлак булып, // Кереп китте каберләргә.
Болар бар да галимнәрдер - // Рәсүл, Хода варисләре,
Талашу да, таралышу - // Карап торсаң, бар эшләре.
Гомерләр үтәдер бушка, // Фикерләр килмидер башка,
Әсәр итми хәдис, Коръән, // Чын әйләнгәч караташка.
Теләсә нәрсә эшлибез. // Ходаның әмере безгә ни?
Кая хаклык, кая инсан? // Бар бездә ике яклы.
Күз алдында җылап, алдап, // Ышандыру халыкларны.
Менә шулай әзерлибез // Җәһәннәмгә азыкларны.
Мөселманның йөзен җырту, // Гаепләшеп сөйләү, хурлау,
Үзен үзе «шәех, суфый» // Дигән исем белән зурлау.
Бу гадәтләр барысы да // Имамнарда, галимнәрдә.
Тыш якты, эче ялган // Булып йөргән залимнәрдә.
Белә микән бу галимнәр // Кыямәтне киләчәген?
Хода хозурында, мәхшәрдә // Ничек җавап бирәчәкне?
Үлеп китсә бу дөньядан // Галим булган икейөзле,
Кыямәттә кубарылыр // Ишак сыйфат кара йөзле.
Гафил булма, әй галимнәр, // Әҗәл килеп тотачак бер,
Исә алмаган фани дөнья // Күкрәк кереп ютачак бер.
Килеп җитәр Хода әмере, // Менә шунда ачылыр йөз.
Нурын арттырыр иманлы, // Кара булыр мөнафыйкъ йөз.
Ләкин дөнья ирек бирмәс // Галим булган залимнәргә.
Хакыйкатен ачу өчен, // Җибәрде ир бу илләргә.
Җиһанга тугды чын тугры // Өйрәтүче Хода хөкемен.
Мөселманнар өчен якты, // Сәгадәтле, гали бер көн.
Чапан, чалма киеп тештәр, // Эченнән алдаган мулла
Җәһәннәмгә туры китте, // Гомергә калачак шунда.
Мөселманнар, кардәшләр, // Тугры китик без ихсанга,
Дога итик дөрес варис // Булып килгән бу инсанга.
Слайд 13

Слайд 14

Слайд 15

Слайд 16

Слайд 17

Хәбсият шигърияте

Хәбсият шигърияте