Химиялық формула

Химиялық формула –заттың құрамын химиялық элемент таңбалары және индекстері көмегімен

Зат массасының сақталу заңы - реакцияға қатысқан заттардың массасы реакция нәтижесінде

Химиялық теңдеудің сол жағына әрекеттесуші заттардың формуласын, ал оң жағына жаңадан

Зат массасының сақталу заңының ашылуы

1789г.

Роберт Бойль

1673г.

1756г.

М. В. Ломоносов

Антуан Лавуазье

Теңдеу бойынша қандай мәліметтер алуға болады

Сапалық және сандық кұрамы туралы мәлімет

Коэффициенттер қою ережелері: 1. Коэффициенттерді орналастырып қою үшін құрамы жағынан ең күрделі

      t° Al + O2 → Al O

           t° 3Fe + 2O2 → Fe3O4

+3

-2

2

3

4

2

3

алюминийоксиді

темір

      t° S + O2 → SO

        t° Р + О2 → Р

Химиялық реакция теңдеуін құрастыру
Үш кезеңді қамтиды:
Бастапқыда реакцияға қатысқан(сол жақ) және реакция

Химиялық теңдеулер бойынша есептеулер (алгаритмі)
Химиялық теңдеулер бойынша есептеулер (стехиометриялық есептеулер)

Химиялық реакциялар

Қайтымсыз

Қайтымды

Нәтижесінде бастапқы заттар (реагенттер) толығымен реакция өнімдеріне

Қайтымсыз реакциялар

жану

Кейбір қосылыстардың ыдырауы

1. Тұнбаның түсуі

2. Газ бөліну

3. Өте аз диссоцияланатын

С
моль/л

t (сек)

Қайтымды реакция
H2+І2↔2HІ;

Бастапқы заттардың
Концентрациясының өзгеруі

Өнімдердің концентрациясының
өзгеруі

Тура реакция

Кері реакция

Теңдеудің
сол жағы

Теңдеудің
оң жағы

Қайтымсыз реакциялар

АgNO3 + NaCl → AgCl↓+NaNO3

2LiOH + H2SO4 →

Қайтымды реакциялар

N2 + 3H2 ↔ 2NH3

N2 + O2 ↔

N2 + 3H2 ↔ 2NH3

СО + 2Н2 ↔ СН3ОН

Al2O3 + 6HCl

Кез-келген қайтымды реакция реакция үшін бастапқы сәтте әрекеттесуші массалар заңына сәйкес

Химиялық тепе-теңдік

Тура және кері реакциялардың жылдамдықтары тең болғандағы жүйенің күйін химиялық

Ле -Шателье принципі

химиялық тепе –теңдікте тұрған жүйе күйіне сыртқы факторлардың

Химиялық тепе-теңдіктің ығысуына әсер етуші факторлар

Тура және кері реакцияның жылдамдық қатынастарының қатынасы да тұрақты болады және

N2 + 3H2 ↔ 2NH3
Химиялық кинетиканың заңы бойынша тура және кері

Егер Кр ˃ 1, онда Vтура ˃Vкері , егер Кр ˂1 ,

Есеп 1. Белгілі бір температурада тепе-теңдік концентрациясы жүйеде 2CO (г) + O2 (г)   2CO2(г)былай

.
2CO(г) + O2(г) 

 2CO(г).

Зат мөлшері сол заттың құрылымдық бөлшектерінің санымен

Моль дегеніміз не?

Моль – берілген заттың құрылымдық бөлшектері 12г көміртегіндегі атом

Заттың керекті мөлшерін қалай өлшеп алуға болады?

Зат мөлшерін моль арқылы өрнектеген

Молярлы масса заттың салыстырмалы молекулық массасының шамасына тең
Молярлы масса –

Авагадро саны

Зат мөлшері мен бөлшек (атом, молекула т.б) сандары арасында байланыс,

Зат мөлшері ұғымын қолданып есептер шығару

Зат мөлшері

Бер:
m(CO2) = 88 г
Табу керек:
n(CO2) - ?

Шешуі:
M(CO2) = 44 г/моль
Жауабы:

Бер:
n(N2) = 10 моль
Табу керек:
m (N2) - ?

Шешуі:
M (N2)= 28 г/моль
m

Бер:
m (S) = 6,2 г
Табу керек:
n (S) - ?

Шешуі:
M(S) = 32

Газдың молярлық көлемі:

Газдың мольдік көлемі – берілген газ көлемінің оның

Авогадро заңының салдары: Әртүрлі газдардың бірдей молекулалар саны бірдей қысымда және температурада