Коллоидты химия. Беттік керілу. Беттік керілу ұғымы. Беттік керілу, оны анықтау әдістері

, оны анықтау әдістері
Сұйықтардың беттік керілуі
Кристалды заттардың беттік керілуі
Кейбір кристалдың беттік керілуі

беттік керілуі, бір компонентті жүйенің беттік керілу күшін анықтау тәсілдерімен таныстыру.

қысым күшінің әсерінен пайда болатын құбылыс. Ішкі қысым молекулалық әрекеттесу күштің нәтижесінде пайда болатындықтан, оның мәні зат полюстігіне тәуелді, яғни берілген заттың полюстігі артқан сайын ішкі қысым да көбейеді. Ішкі қысым сұйықтың беткі қабатына орналасқаң молекулаларды ішке тартады және сұйықтың беттік шамасын (ауданын) барынша азайтуға, кішірейтуге тырысады. Сұйықтың беттік мөлшерін азайтуға себепші болатын аралық шектің бірлік өлшеміндегі ұзындығына әсер етуші күшті беттік керілу күші немесе жай ғана беттік керілу дейді. Оның өлшем бірлігі – дин/см және бұл кү ш сұйық бетіне әрқашан перпендикуляр бағытталған. Беттік керілу ішкі қысым нәтижесі болып табылады. Ішкі қысым молекуланы сұйық ішіне тартатын және бетке перпендикуляр бағытталған күш. Ішкі қысым зат полярлы болған сайын жоғары болады, себебі ішкі қысым молекулалық күштерге байланысты. Мысалы, судың ішкі қысымы 14800 атм., ал бензолдың ішкі қысымы тек 3800 атм. Ішкі қысымның бұл үлкен шамасы сұйықтардың сыртқы қысымнан аз сығылатынан түсіндіреді.

Беттік керілу

тұрақтыланады, жуық шамамен 0,001 с.
Температура артса, сұйықтықтың беттік керілуі түзу сызықты заң бойынша төмендейді. Бұл температуралық коэффициент – dv/dT тұрақты дерлік, теріс мәнде болады (тіпті критикалыққа жақындары, дегендібілдіреді критикалық температурада фазааралық шекара жоғалып, беттік керілу 0-ге тең болады. Бұл тек сұйық – бу жүйесін ғана емесі сұйық – сұйық жүйесіне де қабысты).
Сұйық – газ немесе сұйық – бу шекарасындағы беттік керілудің шамасын анықтау үшін капиллярлы көтеру, өлшеу немесе тамшыларды есептеу, көбіктердің ең көп қысым, сақинаның үзілуі және т.б. әдістерді қолдануға болады.

қолданылған әдістерге ұқсас әдістермен анықтауға болады.
Ал, қатты денелердің беттік керілуін анықтауға тек жанаша әдістер қолданылады.

ұқсас әдістермен анықтауға болады.
Ал, қатты денелердің беттік керілуін анықтауға тек жанаша әдістер қолданылады.

көмегімен табылған. Бұл әдіс Томсон (Кельвин) заңына; бөлшек мөлшері мен беттік керілудің ерігіштікпен байланыстылығына негізделген.
Кристалдың беттік керілуі жайлы айтқанда, кристалдың тығыздығын ескеру керек.

керілу анықтамасын түсіндіріңіз.
3. Кейбір кристалдың беттік керілуін көрсетіңіз.