Контрацепциялық заттардың жіктелуі

Контрацепциялық заттардың жіктелуі:

Дәстүрлі әдістер:
Тосқауылдық (немесе механикалық);
Спермицидтер (немесе химиялық);
Ритмдік (немесе биологиялық);
Жыныстық қатынасты

Перл индексі (Жүктілік коэффициенті, R)

жүкті болғандар саны×1200
R =

Контрацепцияның тосқауылдық әдістері:

Контрацепцияның тосқауылдық әдістері жатыр қуысына шәуһеттің түсуіне кедергі жасай

Барьерлі контрацепция

механикалық
ерлер презервативі
әйелдер презервативі

Спермицидтер (химиялық әдіс)

Перл индексі = 25-30

1

2

3

Бірнеше секундтар ішінде
сперматозоидтарды бұзады
(2

Спермицидтердің құрамына химиялық зат ноноксинол-9 кіреді, олардың бактерио - вирусоцидтік қасиеттері

Ритмдік (биологиялық әдіс)

Менструалдық циклдың физиологиялық белгілері фертилдік (ұрықтануға мүмкін кезең) және

Ритмдік әдістердің түрлері:

Күнтізбелік (Ogino – Knaus әдісі);
Температуралық;
Цервикалдық ( Биллинг әдісі);
Симптомо-термалдық (мультикомпоненттік).

Күнтізбелік әдіс (Огино-Кнаус әдісі)

Жыныстық қатынасқа түсудің қауіпсіз кезеңін анықтау

Күнтізбелік (Ogino – Knaus әдісі)

Фертилдық кезең =

Ең қысқа цикл- 18

Ең

Температуралық әдіс

Базалдық температураны таңертең оянғаннан кейін төсектен тұрмай тік ішектен өлшейді,

Базалдық температура әдісі

Дененің базалдық температурасы  — таңертең оянғаннан кейін толық тыныштық

Цервикалдық әдіс (Биллинг әдісі)

Периовуляторлық кезеңде жатыр мойнындағы шырыш ашық түсті, мөлдір,

Жатырішілік серіппе(ЖІС)

Жатырішілік серіппенің қазіргі кездегі жіктелуі:
Инерттік (немесе бейтарап);
Дәрілік, құрамында мыс және

Қазіргі кезде қолданылатын ЖІС үш түрі

Жатыр ішілік серіппе (ЖІС)

Құрамында мыс бар ЖІС

Құрамында прогестерон бар ЖІС

ЖІС әсер ету механизмі:

Теориялар:
Мыс иондарының спермато - овотоксикалық әсер етуі;
Түсік түсіруге

ЖІС енгізу уақыты:

ЖІС – ні менструалдық цикл кезінде енгізеді, әйелде аз

Жіктелуі
Қосарланған эстроген-гестаген құрамды
ТПҚ (таза прогестаген құрамды):
мини-пили,
инъекциондық,
тері

Қосарланған әдіске жатады

Таблеткалар – күнделікті қабылдау
Инъекциялар – ай сайын енгізу
Пластырь –

Қосарланған оральдық контрацепциялар (ҚОК) Бұл гормоналдық контрацепцияның кеңінен тараған түрі.

ҚОК бөлінеді:
Монофазалық ОК – әр таблетканың құрамында эстрогендер мен гестагендердің тұрақты

ҚОК бөлінеді:

Екіфазалық ОК-құрамында эстроген тұрақты мөлшерде болады да, гестагеннің мөлшері менструалдық

ҚОК бөлінеді:

Үшфазалық ОК- менструалдық циклдың фазасына сәйкес стероидтардың мөлшерінің өзгеріп отыруымен

Осы препараттардың артықшылықтары:

менструалдық циклға,
гемостаз жүйесіне ,
май алмасуына

Құрастырылған оралдық контрацепциялардың - әсер ету механизмі

Гипоталамустан либериннің, сол сияқты гипофизден гонадотроптық

ҚОК – дың оң әсерлері.
қан шығынын
менструалды цикл

Таза прогестагендер

Көптеген әйелдер үшін қауіпсіз және нәтижелі;
Эстроген қолдануға болмайтын әйелдерге

Mirena (ЖІС) емдік мақсатта қолданылады

Ауру сезімді өтетін етеккір кезінде;
Толғақ тәрізді

Шұғыл контрацепция

БДҰ ұсынған шұғыл контрацепция әдісі қорғалмаған немесе тұрақсыз жыныстық қатынастан

Шұғыл контрацепцияның түрлері (ШК)

Прогестаген құрамды препараттар
(Постинор- 72 сағат ішінде-0,75 мг,

Гормондық контрацепцияны қолдануға абсолюттік қарсы көрсеткіштер:

Жаңа тромбоэмболия
Жүктілік
Гормон тәуілді ісік
Бауырдың шығару функциясының

Гормоналдық контрацепцияны қолдануға салыстармалы қарсы көрсеткіштер:

Тромбоздар, метромбоэмболиялар
Холестазбен бірге жүретін бауыр функциясының

Гормондық контрацепцияны қолдануды тоқтатуға көрсеткіштер

Жүктілік
Айқын бас сақинасы
Кенеттен көру қабілетінің нашарлауында
Жедел

Ерікті хирургиялық стерилизация

Стерилизация - сперматозоидтар мен аналық жасушаның қосылуының алдын алу

Ер адамдар стерилизациясы

Ер адамдар стерилизациясы
( скальпелсіз жүзеге асады)

Шәуһет шылбыры

Әйел адамдардың стерилизациясы

Хирургиялық жолмен жүзеге асады

Фаллопиев түтігі

Аналық без

Лактациялық аменорея әдісі

Босанғаннан кейін 6 ай бойы емшекпен емізу
Бала тек

Емізуге байланысты контрацепциялық әдіс,
Ана сүтін емген бала
Пролактин
ГРГ