Жанұя денсаулығы

Жанұяны жоспарлау (ДСҰ) бірнеше міндеттердің шешіміне алып келетін шаралар кешені:

Қаламаған жүктілікті

Жанұяны жоспарлаудың 5 принциптері:

18 жасқа дейінгі жүктіліктің алдын алу;
35 жастан

Контрацепциялық заттардың жіктелуі:

Дәстүрлі әдістер:
Тосқауылдық (немесе механикалық);
Спермицидтер (немесе химиялық);
Ритмдік (немесе биологиялық);
Жыныстық қатынасты

Перл индексі (Жүктілік коэффициенті, R)

жүкті болғандар саны×1200
R =

Контрацепцияның тосқауылдық әдістері:

Контрацепцияның тосқауылдық әдістері жатыр қуысына шәуһеттің түсуіне кедергі жасай

Спермицидтер (химиялық әдіс)

Перл индексі = 25-30

1

2

3

Бірнеше секундтар ішінде
сперматозоидтарды бұзады
(2

Ритмдік (биологиялық әдіс)

Менструалдық циклдың физиологиялық белгілері фертилдік (ұрықтануға мүмкін кезең) және

Ритмдік әдістердің түрлері:

Күнтізбелік (Ogino – Knaus әдісі);
Температуралық;
Цервикалдық ( Биллинг әдісі);
Симптомо-термалдық (мультикомпоненттік).

Күнтізбелік әдіс (Огино-Кнаус әдісі)

Жыныстық қатынасқа түсудің қауіпсіз кезеңін анықтау

Базалдық температура әдісі

Дененің базалдық температурасы  — таңертең оянғаннан кейін толық тыныштық

Жатырішілік серіппе(ЖІС)

Жатырішілік серіппенің қазіргі кездегі жіктелуі:
Инерттік (немесе бейтарап);
Дәрілік, құрамында мыс және

Қазіргі кезде қолданылатын ЖІС үш түрі

ЖІС әсер ету механизмі:

Теориялар:
Мыс иондарының спермато - овотоксикалық әсер етуі;
Түсік түсіруге

ЖІС енгізу уақыты:

ЖІС – ні менструалдық цикл кезінде енгізеді, әйелде аз

Қосарланған әдіске жатады

Таблеткалар – күнделікті қабылдау
Инъекциялар – ай сайын енгізу
Пластырь –

Қосарланған оральдық контрацепциялар (ҚОК) Бұл гормоналдық контрацепцияның кеңінен тараған түрі.

Mirena (ЖІС) емдік мақсатта қолданылады

Ауру сезімді өтетін етеккір кезінде;
Толғақ тәрізді

Шұғыл контрацепция

БДҰ ұсынған шұғыл контрацепция әдісі қорғалмаған немесе тұрақсыз жыныстық қатынастан

Шұғыл контрацепцияның түрлері (ШК)

Прогестаген құрамды препараттар
(Постинор- 72 сағат ішінде-0,75 мг,

Ерікті хирургиялық стерилизация

Стерилизация - сперматозоидттар мен аналық жасушаның қосылуының алдын алу

Әйел адамдардың стерилизациясы

Хирургиялық жолмен жүзеге асады

Фаллопиев түтігі

Аналық без

Лактациялық аменорея әдісі

Босанғаннан кейін 6 ай бойы емшекпен емізу
Бала тек

Емізуге байланысты контрацепциялық әдіс,
Ана сүтін емген бала
Пролактин
ГРГ

НоваРинг – механизм действия

Ежедневно выделяется :
15 мкг этинилэстрадиола
120 мкг этоногестрела

Механизм действия:
Подавление

Бедеулі неке

Бір жыл ретті жыныстық қатынас кезінде контрацепцияны қолданбай бала тууға

Әйел адамдар бедеулігінің жіктелуі

Біріншілік бедеулік жүктіліктен сақтанбай ретті жыныстық қатынаста болуына

Әйелдер бедеулігінің себептері:

Түтіктік-перитонеалдық (түтіктің өткізгіштігі мен жиырылу қабілетінің бұзылысы, гаметаның тасымалдануына

Ерлердің бедеулігі- ұрықтануға жетілген ер адам ағзасының қабілетсіздігі.

Ажыратады:
Секреторлық бедеулік –сперматогенез

Ерлердің бедеулігіне алып келетін факторлар:

Аспермия –эякуляттың болмауы
Азооспермия – сперматозоид пен эякуляттың