Дефолианттар және десиканттар. Өсімдіктің өсіп, жетілуін реттегіштер, ретер данттар

Содержание

Слайд 2

капуста т.б.). десикант ретінде жанама әсері бар, тез әсер ететін гербицид

капуста т.б.). десикант ретінде жанама әсері бар, тез әсер ететін гербицид

дикват-дибромид Mg(ClO3)2*6H2O (І) қолданылады. КСРО-да 1986-90 жылдары сонымен қатар NaSCN (деб ос), CaCl2 қоспасындағы Ca(ClO3), метаксу-рон (пуривел ІІ) және буминафос (ІІІ) рұқсат етілген. Сонымен қатар әлемдік деңгейде пар-акват-дихлорид (ІV), диносеб[V, R=CH (CH3) C2H5], пентахлорфенол және Na пентахло-рфеноляты, H3AsO4*5H2O, аметрин (VІ), эндотал (VІІ) кіреді.
Слайд 3

Слайд 4

Десиканттың шығын мөлшері 0,4-0,6 кг/га (дикват-дибромит) 30 кг/га дейін (хлорат-магний). Ең

Десиканттың шығын мөлшері 0,4-0,6 кг/га (дикват-дибромит) 30 кг/га дейін (хлорат-магний). Ең

көп қолданылатын тәсілдің бірі - сулы ерітінділер мен десиканттарды авиабүр-ку арқылы қолдану. Ауылшаруашылық дақыл дарының қажеттілігіне және өңдеудің мөлшері мен уақытына байланысты бұл заттар герби-цид және дефолиант ретінде пайдаланылады.
Қоршаған ортаны қауіпті ластанудан сақтау үшін десиканттарды белгілі бір қатаң тәртіп регламенті бойынша қолданады.
Слайд 5

Табиғи өсу реттеуіштері-фитогормондар аз мөлшерде және өмір сүру қабілетіне қажетті мөлшерде

Табиғи өсу реттеуіштері-фитогормондар аз мөлшерде және өмір сүру қабілетіне қажетті мөлшерде

өсімдіктің өз бойында жиналады. Оларға аукциндер, гиббереллиндер, итокинт тер, брассиностероидтар, (мыс брассинолид формуласы), өсімдіктің өсіп, жетілуіне (мыс, биосинтез РНК, ДНК, ақуыз және т.б., клет-калардың өсуі және бөлінуі): абсиизо қышқы-лы және эндогенді этилен - бұл процесстердің ингибиторлары пісуге, солуға және тынығу кезеңіне өтуге себепші болады
Слайд 6

2. Өсімдіктерде фитогормондардан басқа екінші өсіруші заттар: флаонойдтар, аминоқышқылдар, липидтер, алколоидтар,

2. Өсімдіктерде фитогормондардан басқа екінші өсіруші заттар: флаонойдтар, аминоқышқылдар, липидтер, алколоидтар,

толық емес лактондар, терпеноидтар және т.б. жинала-ды. Көптеген фитогормондар өсіруші қасиеттерімен ерекшеле-нетін затттар да саңырауқұлақтар мен бактерия-лардың өміршеңдігі желісінде пайда болады.
Көбінесе тәжірибеде өсімдіктің өсуіне синтети-калық реттегіштердің маңызы зор, атап айтқанда, арилоксиалифат қышқылы, әсіресе құрамында азот қышқылы бар гетероциклды қосындылар.
Слайд 7

Слайд 8

Өсімдіктің өсуіндегі синтетикалық реттегіш-тер фитогормондардың қатынасына байла-нысты төмендегі топтарға бөлінеді: ауксиндер

Өсімдіктің өсуіндегі синтетикалық реттегіш-тер фитогормондардың қатынасына байла-нысты төмендегі топтарға бөлінеді: ауксиндер

және цитокениндер аналогтары антиауксин-дер және антогонистер, транспорттағы ауксиндегі және гиббереллиндер биосинтез-індегі ингибиторлар, этилен бөлушілер немесе өсімдікте оның пайда болуына әсер етушілер. Өсімдіктің өсуін синтетикалық реттегіштің антигибберелдік әсері ол, өсімдік бойының өсуін баяулатқыш сонымен бірге сабақты
Слайд 9

беріктендіргіш, әсіресе артық ылғалдану кез-інде астық дақылының жапырылып қалуын тоқтатушы ретердант

беріктендіргіш, әсіресе артық ылғалдану кез-інде астық дақылының жапырылып қалуын тоқтатушы ретердант

ретінде кеңінен қолда-нылады. Маңыздысы хлоридті хлормеквад болып табылады. [ClCH2CH2 (CH3)3]+Cl- бидай егісін өңдеуге қолданылады. Мақта және астық егісіне метикват хлорид, бау-бақша және гүл өсіруде өсімдіктен жақсы өнім алу, жемістің сапасын жақсарту үшін анцили-дол (ІІІ) және даминозид қолданылады.
Слайд 10

Арпа және сұлы егісінде ретердант ретінде этилен-этофон тобы ClCH2CH2P(O)(OH2) және оның тұздары қолданылады. Этефон

Арпа және сұлы егісінде ретердант ретінде этилен-этофон тобы ClCH2CH2P(O)(OH2) және оның

тұздары қолданылады. Этефон
Слайд 11

қолданудың маңыздылығы гевейдің латекс құрамын жоғарлатады, сонымен қатар этафон мақта қауашағының

қолданудың маңыздылығы гевейдің латекс құрамын жоғарлатады, сонымен қатар этафон мақта

қауашағының ашылуын, шие мен алма жемісінің пісуін тездетеді.
Ретерданттар ретінде бірқатар триозолдың 1,2,4 туындылары белгілі, мыс паклобутразол (ІV), униканазол (4 хлорфенил)-күріштің сабағының жатып қалмауын қамтамасыз ету үшін ұсынылады (шығын мөлшері 12 г/га), триопентенолдар (V,R= циклогексин) - майлы рапс және күріште (300-750 г/га) қолданыл-ады.
Слайд 12

Өсімдіктің жетілуін жақсарту мақсатында өсу реттегіштері себілетін және отырғызылатын материалдарға жиі

Өсімдіктің жетілуін жақсарту мақсатында өсу реттегіштері себілетін және отырғызылатын материалдарға жиі

қолданылады. Өңдеу үшін ауксиндер -3-майлы индолил, 3-сіркеинролил және сірке қышқылының-а-нафтилі қолданы-лады: бидай тұқымын өңдеу үшін-хлормекват, мақтаға-меликват, қызанаққа - N-оксид 2,6-диметелпиридин, қант қызылшасына-диметил сульфоксид, сәбізге - 3-майлы индомил қыш-қылы пайдаланылады. Картоптың өсіп жеті-уіне кейде гибберелл қышқылын қолданады.
Слайд 13

Картоптың және пияздың өсуін баяулату үш-ін гербицидтер, жасуша бөлінуінің ингиби-торлары (мысалы,

Картоптың және пияздың өсуін баяулату үш-ін гербицидтер, жасуша бөлінуінің ингиби-торлары (мысалы,

ИФК, хлор-ИФК), гидро-зид таңқурай қыщқылы (МҚ), сонымен қатар этафон және метилді эфир нафтил-сіркеқыш-қылы қолданылады. МҚ-н көбіне темекі өсімдігінің өркендері көбейіп кетуіне қарсы қолданады.
Қант құрамының қанттылығын жоғарлату үшін глифосин HOOCCH2N[CH2P(O) (OH)2]2, жемістерді жинау алдындағы ша-шылудан қорғау үшін-даминозид және аук-
Слайд 14

син тобындағы препараттар, мысалы 4- хлор-офеноксисірке және 2-нафтилоксисірке қыш-қылдар қолданылады. Кейбір

син тобындағы препараттар, мысалы 4- хлор-офеноксисірке және 2-нафтилоксисірке қыш-қылдар қолданылады. Кейбір

өсу реттегіш-терін, мысалы глиоксил (HON=CHCH=NOH) жемістердің тез жұлынуы үшін пайдаланады.
Өсу реттегіштерін өсімдік жынысын реттеу үшін және партенокарпиялық жеміс алу үшін жиі қолданылады, жүзімнің дәнсіз сортының өсуін реттеу үшін гибберелді қышқылды қол данады. Өсу реттегіштерін өсімдіктің құрғақ-шылыққа төзімділігін жоғарылатуға, қауіпті егіншілік аудандарындағы үсіктен қорғауға
Слайд 15

қолдану жақсы нәтиже береді, ол үшін әсір-есе, жаңа әсер етуіші цитокини

қолдану жақсы нәтиже береді, ол үшін әсір-есе, жаңа әсер етуіші цитокини

және ретор-данттар жарамды.
Өсу реттегіштерін негізінен өсімдіктің веге-тациялық өсу кезеңінде, тұқымды, түйнектер ді, қалемшелерді өңдеуде ерітінді және дис-персия жолымен бүрку, кей кезде ғана топыр-аққа енгізу жолдарын пайдаланады. Өте көп мөлшерде өсімдіктің өсу реттегіштері герби-цид, дефолиант, десикант ретінде әсер етеді.
Слайд 16

3. Пестицидтерді кешенді қолдану Өсімдік қорғауда әртүрлі химиялық заттарды біріктіріп пайдалану

3. Пестицидтерді кешенді қолдану

Өсімдік қорғауда әртүрлі химиялық заттарды біріктіріп пайдалану ауылшаруашылығында

кеңінен қолданылады.
Пестицидтердің қоспаларын келесі бағыттарға пайдаланады:
А) Зиянды организмдердің әр түрлілігіне байла-нысты, пестицидтердің әсерлік спектрін кеңей-ту.
Б) Препараттардың зиянды организмдерді ула-ғыштығын жоғарылату.
Слайд 17

В) Пестицидтердің қорғау қабілетілігің ұзарту үшін. Г) Қорғалатын өсімдікке деген препараттың

В) Пестицидтердің қорғау қабілетілігің ұзарту үшін.
Г) Қорғалатын өсімдікке деген препараттың

улылығын төмендету (азайту) .
Д) Химиялық өңдеудің кері әсерін болдыр-мау үшін
Е) Пестицидтерді қолдануда жоғары эконо-микалық тиімділікке жету үшін.
Пестицидтерді біріктіріп пайдалану көбіне олардың әсер ету диапазонын кеңейтуде кеңінен қолданылады.
Слайд 18

Біріктірілген гербицидтер банвел және лог-ран кең спектр қабілетіне байланысты мәде-ни дәнді-дақылдар

Біріктірілген гербицидтер банвел және лог-ран кең спектр қабілетіне байланысты мәде-ни дәнді-дақылдар

егістігінде луварам мен эстеролға шыдамды арамшөптерге қарсы қолданылады. Өсімдік қорғау тәжірибесінде әртүрлі зиянды организмдермен күресу мез-гілі бірдей болуы жиі кездеседі. Сондықтан пестицидтердің бірнеше түрін біріктіре оты-рып өңдеуді жүргізеді. Жәндіктер мен кене-лерді жою үшін акарицидтерді фосфорорга-никалық инсектицид қоспаларын пайдала-нады. Бақшаны қорғау шаралары кешенінде
Слайд 19

жемістің жеміріне қарсы инсектицидтер және аурулармен күресетін фунгицидтер біріктірілген өңдеу қарастырылды.

жемістің жеміріне қарсы инсектицидтер және аурулармен күресетін фунгицидтер біріктірілген өңдеу қарастырылды.

Жаздық, дәнді-дақыл егістігінде және жүгері алқа-бында арамшөптер мен швед шыбынымен залалдануын төмендету үшін инсектицид-тер мен гербицидтер (2,4-Д туынды) бір-лесіп қолданылуы мүмкін.
Пестицидтер компоненттерінің біреуінің төзімділігінің жоғарылауы, олардың бір-лесіп әсер ету қорытындысына байланыс-ты. Компоненттердің біріккен әсері адди-
Слайд 20

тивті, синергизмді және антогонизмді ерекшеліктері болады. Өсімдік қорғауда химиялық заттардың тиім-ділігін

тивті, синергизмді және антогонизмді ерекшеліктері болады.
Өсімдік қорғауда химиялық заттардың тиім-ділігін

жоғарылатуда синергизмдік ерекшелігі пайда болуының маңызы зор. Синергизмдік тиімділік пестицидтерде мына жағдайлар негізінде пайда болады:
1) біріккен компоненттердің біреуі зиянды организмнің ішіне улы затты тез ендіру қаси-етіне ие болғанда;
2) егер бір зат зиянды организмнің немесе топырақтың ішіндегі белсенді компоненттің уды тез жою күшіне кедергі келтірген жағдай-да;
Слайд 21

Фосфорорганикалық біріккен қоспасы жәндіктің ағзасына түскенде, олардың бірі алиэстераза бел-сенділігін қатты

Фосфорорганикалық біріккен қоспасы жәндіктің ағзасына түскенде, олардың бірі алиэстераза бел-сенділігін қатты

тежеп, келесі заттың құртылуы-на кедергі келтіруінде. Сонымен, алиэстераздар ингибиторы жоғары синергиялық тиімділігі кар-бофос пен сумитион қоспаларына тән.
3) механикалық әсер етуіне байланысты ажыра-тылатын қоспалардың улылығы организмнің әр-түрлі кезеңдерінде оның өміріне аса қажетті фи-зиологиялық реакцияларын ингибирлейді. Сон-ымен, жақсы нәтижелер фосфорорганикалық
Слайд 22

инсектицидтердің біріккен түрлерінде және пиретроидтық топтарда кездескен. Пестицидтерді біріктіріп қолдануда осы

инсектицидтердің біріккен түрлерінде және пиретроидтық топтарда кездескен.
Пестицидтерді біріктіріп қолдануда осы

жағдай- лар да өсімдікті зиянды организмдерден қорғау кезеңінің ұзартылуын жоғарылатады. Мыс, кар-бофостың неоронмен қоспасы қиярды торлы кенеден 30-40 күн ішінде қорғайды. Карбофос-тұрақтылығы төмен препарат, 7-10 күн аралы-ғында үлкен кенелер мен олардың құрттарын тиімді жояды, ал неорон өсімдікте кенелерді болдырмайды. Купрозан - мыс хлортотығы мен цинеб препараттарына қарағанда өсімдікті аз күйдіреді.
Слайд 23

Дихлорацетамид (эродиканның құрама бөлігі), белсенділігі аз бола тұра жүгерінің арамшөп-теріне қарсы

Дихлорацетамид (эродиканның құрама бөлігі), белсенділігі аз бола тұра жүгерінің арамшөп-теріне қарсы

күрес тиімділігін төмендетпестен тиокарбамат тобындағы гербицидтермен кешен ді қолданылғанда олардың да тиімділігін төмен детпейді.
Спецификалық акарицидтердің фосфороргани-калық қосындыларының қоспасы, кенелердің спецификалық төзімділігінің пайда болуын тоқтатады. Сонымен пестицидтерді кешенді қолдану ауылшаруашылык дақылдарды өңдеуде шығын мөлшерін едәуір қысқартып, арзан өнім алуға мүмкіндік береді.
Слайд 24

Бірақ, кейде пестицидтерді бірлестіріп қолда-ну теріс нәтижелер беруі мүмкін. Препарат-тардың улылығының

Бірақ, кейде пестицидтерді бірлестіріп қолда-ну теріс нәтижелер беруі мүмкін. Препарат-тардың улылығының

төмендеуі, химиялық реакциялардың нәтижесінде улылығы жоқ өнім пайда болуынан. Мысалы, фосфорорга-никалық қосындылар сілтілік ортада тез ыды-райды, оларды бордо сұйықтығымен, әкпен және күкіртті-әк суымен араластыруға бол-майды. Осы кезде бұл инсектицидтердің қорғау кезеңі бір мезгілде қысқарылынады.
Слайд 25

Аурулармен күрес кезінде фталимидті инсек-тицидтің эмульсиялы концентраты бірге қол-данған жағдайда өсімдіктің

Аурулармен күрес кезінде фталимидті инсек-тицидтің эмульсиялы концентраты бірге қол-данған жағдайда өсімдіктің

қатты күюі бай-қалады.
Пестицидтердің төзімділігінің төмендеуі антогонизм жағдайында өтеді. Бұл жағдайлар пестицид қоспаларын механикалық жолмен тек бір түрін пайдаланғанда, бірақ та әртүрлі улылықта болуы мүмкін.
Пестицид қоспаларын дұрыс қолдану олардың әсерін жоғарылатуға мүмкіндік туғызады,