Витаминдер туралы жалпы түсінік. Майларда еритін витаминдер. Суда еритін витаминдер

ЖОСПАР

I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
1. Витаминдер туралы жалпы түсінік.
2.

ағза тіршілігінің бірқалыпты өмір сүруі үшін өте аз мөлшерде

Авитаминоз – азық қорында витаминдердің жетіспеуінен ағзада пайда болатын ауру.
Поливитаминоз

Гиповитаминоздың түрлері:
біріншілік гиповитаминоз азық қорымен ағзаға
белгілі бір витаминнің

Витаминнің ағзаға артық мөлшерде жіберілуі гипервитаминоз ауруына соқтырады, бұл көбінесе

Витаминдер

Майларда еритіндер

Суда
еритіндер

МАЙЛАРДА ЕРИТІН ВИТАМИНДЕР:

А ВИТАМИНІ (РЕТИНОЛ)

АҒЗАДА А ВИТАМИНІ ЖЕТІСПЕГЕН КЕЗДЕ:

эпителий қалыпты түзілуі бұзылады;
көздің қасаң қабаты қатты

D ВИТАМИНІ (КАЛЬЦИФЕРОЛ)

ВИТАМИН D (КАЛЬЦИФЕРОЛ)

Рахит сырқатына ұшыраған балаларды кварц шамының сәулесімен қыздырса, емдік

D витаминінің табиғатта таралуы:
балық бауырының майында;
сиыр, қой және треска бауырында;
сүт және

ВИТАМИН Е (ТОКОФЕРОЛ)

Е ВИТАМИНІ (ТОКОФЕРОЛ)

1922 ж. Эванс пен Бишоп жаңа майда еритін витамин

Токоферолдар – сарғыштау келген май.
Ол майларда және органикалық еріткіштерде (хлороформ, спирт,

Е витаминінің табиғатта таралуы:
өсімдік майларында;
жануарлар бауырында;
жұмыртқада;
жүгері, күріш,

Е витамині жетіспеген жағдайда :
жануарлар ұрпақсыздық дертіне шалдығады,
бұлшықеттері әлсізденеді;
қоректенуі бұзылады;
бауыр

К ВИТАМИНІ (ФИЛЛОХИНОН)

ВИТАМИН К (ФИЛЛОХИНОН)

1929 ж. (Г.Дам) синтездік жолмен алынған жем берілген тауықтың

К ВИТАМИНІ ЖЕТІСПЕГЕНДЕ:

Тері астына және бұлшықеттерге
қан құйылады (геморрагия);
протромбиннің антигемофильдік глобулин шамасы

К витаминінің табиғатта таралуы:
жасыл жапырақты көкөністерде;
асқабақта;
қызанақта;
жұмыртқа сары уызында;
балықтың майында;
соя майында.

СУДА ЕРИТІН ВИТАМИНДЕР:

ВИТАМИН B1 (ТИАМИН)

B1 ВИТАМИНІ (ТИАМИН)

1911 ж. К. Функ күріш кебегінен бөліп алған

В1 витаминінің пайдасы:
Тиамин жүйке жүйесіне қажет.
Мидың жұмысын ынталандырады.
Астың қорытылуын жақсартады.
Ағзаның өсуіне

В1 витаминінің табиғатта таралуы:
ашытқыларда;
нанда;
бұршақта;
бидайда;
жержаңғағында;
бауырда;
жүректе;
жұмыртқа сары уызында;
сүтте;
күріште.
Адамға қажетті

В1 витамині жетіспеген жағдайда :
миға және қанға кетоқышқылы жиналады, ол

В2 ВИТАМИНІ (РИБОФЛАВИН )

В2 ВИТАМИНІ (РИБОФЛАВИН )

В2 витаминінің құрылымы 1933 ж. (Кун және оның

В2 жетіспеген жағдайда:
Конъюктивит ауруына ұшырайды;
Тері қабынады;
Тырнақтар сына бастайды;
Шаш түседі;
Бұлшықеттер әлсірейді;

В2 витаминінің табиғатта таралуы :
етте;
жұмыртқада;
бауырда, бүйректе;
сүт өнімдері мен ірімшікте;
қырыққабатта;
ашытқыларда.
Адам

РР ВИТАМИНІ (В5, НИКОТИН ҚЫШҚЫЛЫ)

РР ВИТАМИНІ (В5, НИКОТИН ҚЫШҚЫЛЫ)

1837 ж. Никотинді тотықтыру арқылы алынған.
Функ (1911-1912

РР-авитаминоз :
тән белгісі пеллагра (итальянның pella agra – терінің жарылып

РР витаминінің табиғатта таралуы:
Жүгері, күріш кебегінде;
Ірі тартылған ұнда;
картопта;
Ашытқыда;
Етте;
Бауырда;
Балықта.
Адамға қажетті тәуліктік мөлшері

В6 ВИТАМИНІ (ПИРИДОКСОЛ)

В6 ВИТАМИНІ (ПИРИДОКСОЛ)

Пиридоксин 1938 ж. бауырдан, ашытқыдан алынды және сол жылы

B6 витаминінің табиғатта таралуы :
Жануарлар өнімдерінде: жұмыртқада, бауырда, бүйректе, жүректе, сиыр

B6 - авитаминоз :
Пиридоксиннің жетіспеушілігі атеросклероз және жүрек-қан тамырларына қатысты ауруларда

В12 ВИТАМИНІ (ЦИАНКОБАЛАМИН)

ВИТАМИН В12 (ЦИАНКОБАЛАМИН)

1926 ж. дейін қатерлі қан азаю ауруын (пернициоздық

В12 витамині жетіспегенде :
қатерлі анемия ауруына ұшырайды;
асқазанның шырыш қабаты,

В12 витаминінің табиғатта таралуы :
Жануар тектес өнімдерде – бауырда, бүйректе, жүректе,

С ВИТАМИНІ (АСКОРБИН ҚЫШҚЫЛЫ)

С - авитаминозы :
Өзіне тән белгісі – құрқұлақ (цинга) ауруы.

С витаминінің табиғатта таралуы :
Едәуір мөлшерде жас жемістерде, көкөністерде кездеседі.
Итмұрын, шырғанақ,

Қорытынды

Қазіргі кезде витаминдік қасиеті бар отыздан астам зат белгілі. Олардың едәуір